In 2050 moeten, volgens het Klimaatakkoord, zeven miljoen woningen en een miljoen gebouwen van het aardgas af. Met nog iets meer dan achtduizend werkdagen te gaan zou je kunnen stellen dat er in Gelderland iedere dag bijna duizend woningen aardgasvrij gemaakt moeten worden om dit doel in 2050 te halen. Maar volgens Diederik Samsom, die binnen de onderhandelingen voor het Klimaatakkoord verantwoordelijk was voor de verduurzaming van de ‘gebouwde omgeving’, kan je ook stellen dat dit in de praktijk betekent dat die woningen in dertig jaar één keer verbouwd moeten worden.
In de media zien we twee verschillende routes om het doel te halen: eerst isoleren van woningen versus het zo snel mogelijk starten van woningen/wijken van het gas af halen. Zo schreef David Smeulders, hoogleraar energiesystemen aan de TU Eindhoven, afgelopen 4 februari een opiniestuk in De Gelderlander over in zijn ogen de verkeerde keuze om alle huizen van het gas af te halen. Smeulders vindt juist dat aardgas een onderdeel is van de klimaatoplossing. Hij heeft berekend dat als huizen massaal van het gas af gaan de CO₂ uitstoot tot 2030 juist toe- in plaats van afneemt. Omdat er nog maar heel weinig energie wordt opgewekt via zon en wind, komt de meeste energie tot 2030 van energiecentrales. Deze draaien op kolen, gas of biomassa.
In het opiniestuk geeft Smeulders aan dat het huidige alternatief, warmtepompen, een veel lager rendement hebben dan de huidige CV-ketels. “Als je nou eens de helft van de 11 miljard subsidie voor biomassa zou uittrekken voor het isoleren van alle huizen in Nederland. Van isoleren krijg je nooit spijt. Die oplossing is veel goedkoper en aantoonbaar duurzaam; na isolatie hoeven we veel minder gas te stoken. Daarna kun je denken aan warmtepompen”. Machiel Mulder, hoogleraar Regulering van Energiemarkten aan de Rijksuniversiteit Groningen, berekende dat als het kabinetsvoornemen uitkomt om alle huizen in Nederland per 2050 van het aardgas af te koppelen, dat alleen kan door het aantal aardgasgestookte elektriciteitscentrales fors te verhogen (De Telegraaf, 16 nov 2018).
“Van isoleren krijg je nooit spijt. Die oplossing is veel goedkoper en aantoonbaar duurzaam; na isolatie hoeven we veel minder gas te stoken.” – David Smeulders, hoogleraar
In De Gelderlander van 8 februari 2020 en op zijn website reageert gedeputeerde Jan van der Meer op het artikel van Smeulders. De gedeputeerde geeft aan dat als we in 2050 alle wijken in Gelderland aardgasvrij willen hebben, we zo snel mogelijk moeten beginnen: ”Als we woningen gaan aansluiten op een warmtenet, of gaan voorzien van een warmtepomp dan zal vaak ook de straat open moeten om de warmtenetten te leggen of de elektriciteitsnetten te verzwaren. Mensen moeten dit werk doen en dan kan niet alles tegelijk. Je wilt ook niet dat overal de straten tegelijkertijd openliggen. Daarom moet vanaf nu buurt voor buurt van het aardgas af en daar gaan alle 51 gemeenten van Gelderland de komende jaren plannen voor maken.” Van der Meer geeft aan dat in 2030 ongeveer 70% van de energie duurzaam wordt opgewekt, waardoor het gebruik van energiecentrales sterk zal afnemen. De gedeputeerde vindt dat iedereen zelf nu al aan het isoleren van het eigen huis kan beginnen.
“Je wilt ook niet dat overal de straten tegelijkertijd openliggen. Daarom moet vanaf nu buurt voor buurt van het aardgas af en daar gaan alle 51 gemeenten van Gelderland de komende jaren plannen voor maken.” – Jan van der Meer, gedeputeerde
Tot slot wordt in de aanbiedingsnotitie bij de ‘Voortgangsrapportage Programma Aardgasvrije Wijken’ aan de Tweede Kamer geconstateerd dat “binnen de eerste tranche proeftuinen er door de gemeenten voor verschillende mate van isolatie gekozen is waarbij de achterliggende afweging voor de keuze niet altijd helder is.” (Ministerie van Binnenlandse Zaken, 2020). Er zal daarom in de volgende uitvraag hier explicieter naar worden gevraagd. Daarnaast werkt de minister in het kader van het Klimaatakkoord aan een standaard en streefwaarden voor de isolatiegraad in de bestaande woningvoorraad vooral bedoeld voor woningen waarvoor het alternatief voor aardgas nog niet bekend is.
Deze verschillende opvatting leiden bij de fractie van de PvdA tot een aantal vragen over wat nu de officiële koers is vanuit het College van Gedeputeerde Staten van Gelderland:
De volgende vragen zijn op 17 februari schriftelijk ingediend:
Hoeveel subsidie is er binnen de provincie uitgetrokken voor het stimuleren/onderzoeken van het aardgasvrij maken van woningen en hoeveel subsidie is er uitgetrokken voor het stimuleren van het isoleren van woningen? Hoe kijkt Gedeputeerde Staten aan tegen de uitstoot van biogassen bij de elektrificatie van wijken tot 2030: leidt dat tot een afname of wordt juist een toename verwacht? Hoe ziet Gedeputeerde Staten de plek van isoleren, op basis van de trias energetica (dat wil zeggen: wat je niet gebruikt hoef je niet op te wekken), in het intensiveringspakket? Is Gedeputeerde Staten bereid om, indien er gewerkt wordt aan het aardgasvrij maken van wijken, zich nadrukkelijk te richten op de inzet van warmtenetten? Is Gedeputeerde Staten bereid om bij het intensiveringspakket een intensiveringsladder te ontwikkelen waarbij op de onderste trede bijvoorbeeld het isoleren van woningen staat en op de bovenste trede de inzet van warmtepompen?Volgens het Reglement van Orde van de provincie Gelderland worden schriftelijke vragen binnen 30 dagen van antwoord voorzien. Wordt vervolgd!
Het bericht Energiebesparing belangrijker dan aardgasvrije wijken? verscheen eerst op PvdA Gelderland.
