Overheden moeten niet alleen oog hebben voor het halen van de doelen in de energietransitie, maar meer aandacht geven aan de ruimtelijke inpassing van windturbines in het Nederlandse landschap. Dat adviseert het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) in een advies.
Dubbele opgave
Het PBL onderzocht hoe het beleid Wind-op-land, dat nu tien jaar bestaat zich heeft vertaald naar verschillende windmolenprojecten. Volgens het planbureau is de overgang naar duurzame energie een dubbele opgave. Ten eerste moet de nationale doelstelling van meer duurzame energie behaald worden, maar daarnaast moet ook duurzame energie een betekenisvolle plek krijgen in de dagelijkse leefomgeving van mensen. Die tweede opgave wordt nogal eens ondergesneeuwd door de eerste, zo blijkt uit de PBL-studie.
Plek
Dat probleem speelt in alle bestuurlagen, zo blijkt. Volgens het PBL moet op alle overheidsniveaus de discussie worden gevoerd over de letterlijke en figuurlijke plek die duurzame energie in de leefomgeving inneemt. Gemeenschappen moet in staat gesteld worden om daar zelf een ‘eigen verhaal’ over te ontwikkelen. ‘Vanuit het argument ‘dat er nu eenmaal grotere belangen zijn’, worden tegenstanders al snel weggezet als NIMBY’s. Maar tegenstanders brengen vaak een andere lijn van argumentatie naar voren, waarover net zo goed zinvol te discussiëren valt. Zij wijzen vaak op specifieke, zelfs uitzonderlijke ruimtelijke kenmerken (‘de landelijke sfeer in dit gebied is uniek’, ‘dit gebied heeft een geschiedenis van uitbuiting, deze windmolens staan symbool voor een herhaling daarvan’). Daarnaast hebben argumenten van tegenstanders vaak een maatschappelijke insteek, wanneer ze gaan over de manier waarop erover wordt besloten (‘Ik vind de windmolens niet lelijk. Maar als de overheid de burgers volledig negeert, word zelfs ik actievoerder.’)’
Mogelijkheden
Volgens het PBL is er wel hoop voor de toekomst. De regionale energiestrategiën die nu in dertig regio’s ingevuld moeten worden, bieden meer mogelijkheden voor lokale afwegingen en belangen.
