Open Brief betreffende financiering bouw Driestar
In Handen OPEN BRIEF MOREEL APPEL
Driestar College
College van Bestuur
drs. G. Bergacker en drs. W. de Kloe
Van 3 politieke partijen in de gemeenteraad van Gouda die geen deel uitmaken van het college:
Gouda Positief, VVD-Gouda, Gemeentebelangen Gouda
Betreft: alternatieve financiering tegenvaller nieuwbouw Gouda, 30 november 2018
Geachte heren Bergacker en de Kloe,
Als gemeenteraad zijn wij vorige week op de hoogte gebracht van het voornemen van het college van B&W in de gemeente Gouda om voor ruim 1.5 miljoen euro bij te dragen in de tegenvallers bij uw nieuwbouwproject. Als gemeenteraad zijn wij overvallen door dit bericht.
Binnen slechts enkele dagen hebben wij ons in de situatie en de gevolgen daarvan voor de inwoners van Gouda moeten verdiepen. Wij hebben aan B&W verzocht om inzicht te krijgen in recente onderliggende stukken, dus op grond waarvan de bedragen in de huidige afspraken met u tot stand zijn gekomen en welke afwegingen zijn gemaakt om tot dit voorstel te komen. Aan dit verzoek is geen gehoor gegeven voorafgaand aan de bespreking in de gemeenteraad. Onder druk van de partijen die aan het college deelnemen is zelfs geen behoorlijk debat gevoerd: daar kunt u als schoolbestuurders natuurlijk weinig aan doen maar dit draagt wel bij aan de negatieve beeldvorming die over uw dossier nu naar buiten komt. Wel zijn er door meerdere partijen kritische vragen gesteld.
De bovengenoemde partijen zijn ook voor het nakomen van onze zorgplicht naar schoolbesturen voor goede onderwijshuisvesting. Daarom is ingestemd met het beschikbaar stellen van de oorspronkelijke 5 miljoen euro ter financiering van uw nieuwbouw. Nu er tegenvallers zijn bij de realisatie van de nieuwbouw is echter de vraag aan de orde wie die tegenvallers zou moeten betalen: wij doen nu op u een moreel appel om niet een groot deel van uw tegenvallers af te wentelen op de inwoners van Gouda.
Op onze vraag aan de wethouder of er, behalve een grote aanvullende subsidie aan u, ook andere scenario’s zijn besproken kwam zijn antwoord dat hij geen andere mogelijkheden zag. Dat kan niet anders dan een gevolg zijn van zijn onervarenheid want er bestaat wel degelijk een alternatief. Dat u daarvan als schoolbestuur wellicht niet op de hoogte bent valt u niet kwalijk te nemen, dit zou door de gemeente onder uw aandacht hebben moeten worden gebracht. Het alternatief is op zichzelf namelijk een vaker gehanteerde aanpak en is in Gouda bijvoorbeeld ingezet ter financiering van de Schouwburg en de Cinema. Wij doen nu op u een moreel appel om alsnog dit alternatief te kiezen.
Wanneer Gouda 1.5 miljoen zou lenen om uw tegenvaller op te vangen dan betekent dit dat gedurende 40 jaar de gemeente ruim 80.000 euro moet afbetalen aan uw tegenvaller. Gedurende de aankomende 40 jaar heeft dit grote gevolgen, dus maar liefst 10 colleges hebben daar last van. Wanneer in de toekomst een aanvraag voor subsidie komt voor bijvoorbeeld extra armoedebestrijding en die wordt afgewezen, zal het antwoord zijn: we hebben geen geld want dat moet naar de Driestar-aflossing. Ook meer bijdragen in schuldhulpverlening wordt 40 jaar lastiger, want we zitten dan met die Driestar-aflossing. Investeringen in groen, in wegenonderhoud, in evenementen voor jongeren, huisvestingsinitiatieven: ze worden allemaal bemoeilijkt door die Driestar-aflossing. Alleen al vanuit maatschappelijk verantwoord handelen zou u daar naar onze overtuiging als schoolbestuur niet voor moeten willen kiezen.
Het alternatieve scenario dat wij voorstellen is dat u het benodigde geld voor de tegenvallers zelf als school leent bij de BNG-bank waarvoor wij als gemeente garant gaan staan. Onder die garantie heeft u dezelfde goede condities als die wij als gemeente genieten. Het kiezen voor dit alternatief betekent dat de schuld van de gemeente niet stijgt, dat de forse kapitaallasten als gevolg daarvan voor de gemeente niet ontstaan, waardoor er 40 jaar lang in onze gemeente meer ruimte is voor maatschappelijke kansen zoals zojuist geschetst. Wij zouden ons zelfs kunnen voorstellen dat u ook de middelen die u voor uw extra wensen in de huisvesting wilt inzetten op deze manier financiert, zodat u nu een minder grote aanslag zou plegen op uw vermogenspositie. Wij zouden dat verzoek in elk geval dan wel willen honoreren.
Er is in 2016 een rapport van de Algemene Rekenkamer gepresenteerd over onderwijshuisvesting aan de Tweede Kamer. Bovendien heeft de VNG beleid op het gebied van onderwijshuisvesting. Zonneklaar is dat bij onderwijshuisvestingsprojecten het schoolbestuur als bouwheer optreedt, een taakstellend budget heeft en geacht wordt als bouwheer de tegenvallers bij nieuwbouw op te vangen. Afgeweken wordt slechts wanneer (hele) kleine scholen in problemen komen want van dergelijke kleine scholen mag aangenomen worden dat zij niet altijd over de vereiste expertise beschikken. Maar de Driestar is geen kleine school en verondersteld mag worden dat u als organisatie wel over de benodigde expertise beschikt. Het voldoen aan de zorgplicht is geen formele grondslag om die tegenvallers over te nemen: uitdrukkelijk is gesteld dat die tegenvallers voor rekening van de bouwheer moeten komen.
Wanneer het voorstel dat u uw tegenvallers kunt afschuiven op de gemeente Gouda zou worden doorgezet, dan is er een groot risico op precedentwerking. Immers, allerlei andere scholen die nieuwbouw plegen zullen wellicht ook mogelijke tegenvallers hebben en die zullen dan ook aankloppen bij de gemeente. Het voorkomen van precedentwerking ligt ten grondslag aan het landelijke beleid om de tegenvallers expliciet bij de bouwheer te leggen, want anders is het eind zoek. Nu optreden als zachte heelmeester in uw kwestie heeft daarom het nadrukkelijke gevaar van grote gevolgen.
Wij denken dat u een verantwoordelijk bestuur bent van een verantwoordelijke organisatie: we veronderstellen daarom dat u bereid bent om uw verantwoordelijkheid te nemen nu u die verantwoordelijkheid heeft. Zeker nu u weet dat het afschuiven van de verantwoordelijkheid voor uw tegenvallers op de inwoners van Gouda niet nodig is herhalen wij nog maar eens naar u ons dringende morele appel om voor het alternatieve scenario te kiezen.
Tijdens de bespreking van uw dossier in de gemeenteraad werden door diverse partijen vragen gesteld over uw bestuurlijk handelen. Vragen als: “Is er soms mismanagement gepleegd?” “Klopt het dat de Driestar in zee is gegaan voor dit grote project met een net opgerichte organisatie van 2 personen?” En er werden zorgen geuit of er niet nog meer fouten zijn gemaakt. De discussie ging vervolgens naar de vraag of wij dan als gemeente voor de fouten van de Driestar zouden moeten bloeden. Het lijkt ons echt voor iedereen beter wanneer deze discussie niet verder escaleert en dat we proberen om verdere schade aan zowel uw organisatie als die van de gemeente Gouda te voorkomen. Ook daarom zou het beter zijn dat u nu de verantwoordelijkheid voor uw tegenvallers zelf neemt vanuit het alternatieve scenario: dan hoeft de gemeente niet te bloeden en is de discussie over uw mogelijke fouten ook gelijk van tafel.
Wij sturen u deze open brief omdat we zelf in de gemeenteraad geen kans hebben. De raadsleden van de partijen in het college zullen elk voorstel van het college steunen. Voor de oplossing “beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald” hebben wij u echt nodig.
Daarom vragen wij u indringend om ons aankomende week zo spoedig mogelijk te laten weten of u bereid bent om zelf de verantwoordelijkheid te dragen voor de tegenvaller in uw nieuwbouwproject, zoals het landelijke beleid voorschrijft. Met nu de wetenschap dat er een goede oplossing is die geen aanslag op uw vermogenspositie vormt en die wij ook zullen steunen, waardoor u politiek een breed draagvlak in Gouda zult krijgen. Wanneer u zelf aangeeft dat u deze bereidheid heeft dan is het kansrijker dat ook het college van B&W alsnog voor dit betere alternatieve scenario zou kiezen.
Namens de genoemde partijen ben ik graag ter toelichting bereid.
Met vriendelijke groeten,
Dr. J.M. (Jan) de Laat MBA
Fractievoorzitter Gouda Positief
06-24856969