In het belang van cultuur, kunst en cultuureducatie in Vught
In de raadsvergadering van 30 november stond de ‘Businesscase Sociaal Cultureel Centrum De Speeldoos’ op de agenda. Daarin onder andere het voorstel om de samenwerkingsovereenkomst met Stichting De Speeldoos de realisatie van een nieuwe Speeldoos te beëindigen. Na een stevig debat werd het collegevoorstel aangenomen. Ook werd de afspraak gemaakt dat Stichting de Speeldoos volgend jaar gewoon subsidie zal ontvangen om haar ondersteunende taken te kunnen voortzetten.
Graag willen wij nog eens toelichten waarom wij achter het collegevoorstel zijn gaan staan. Waarom wij denken dat dit besluit in het belang is van de kunst en cultuur in onze gemeente.
Cultuur en cultuureducatie toegankelijk voor iedereen
PvdA-GroenLinks hecht bijzonder grote waarde aan cultuur, kunst en vooral ook aan cultuureducatie. Toegankelijke cultuur en cultuureducatie voor iedereen. Of het nu de muziekles van je kind is of het mannenkoor op de donderdag. Cultuur verbindt, maakt creatief en is gewoon erg leuk. PvdA-GroenLinks staat dan ook volledig achter de breed gedragen wens die in de gemeenschap leeft om in onze gemeente een bruisend sociaal en cultureel leven te blijven faciliteren.
Dat het college die wens deelt blijkt alleen al uit de bijna 1,2 miljoen euro aan subsidie die zij dit jaar aan culturele verenigingen en stichtingen heeft toegekend. In die 1,2 miljoen is de subsidie aan Stichting De Speeldoos nog niet eens meegenomen. Inclusief de subsidie aan grote partijen zoals DePetrus en De Speeldoos geven wij als gemeente bijna 2 miljoen euro uit aan cultuur. De gemeente hecht dus veel waarde aan cultuur en is bereid daarvoor diep in de buidel te tasten. Daar is PvdA-GroenLinks enorm blij mee. Ik durf hier zelfs te stellen dat de gemeente een van de belangrijkste faciliterende partners is voor bruisende en levendige cultuur in onze gemeente.
Cultuur in onze drie kernen
Wie door de lijst van subsidieontvangers heen bladert valt op dat er op allerlei plekken in de drie kernen van onze gemeente culturele initiatieven bestaan die allemaal op hun eigen manier voor bruis en leven zorgen. Wat dat betreft is de discussie over een nieuw gebouw maar één onderdeel van alles wat cultuur is in onze gemeente. Maar natuurlijk wel een heel belangrijk onderdeel. We spraken op 30 november in de gemeenteraad alleen over de vraag of we eindelijke die belangrijke eerste stap kunnen zetten richting het bouwen van het nieuwe sociaal culturele centrum. Het nieuwe hart van cultuur en cultuureducatie dat al zo lang op zich laat wachten.
Vervanging Speeldoos bittere noodzaak
Wie zich de de ontstaansgeschiedenis van De Speeldoos herinnert weet dat het in oorsprong als muziekschool is gebouwd. De Speeldoos, gebouwd met een rijkssubsidie, kwam er uiteindelijk eind jaren 70 van de vorige eeuw. Sindsdien is er veel veranderd. Het is broodnodig gebleken dat De Speeldoos wordt vervangen. Al in 2019 konden we lezen dat het gebouw, met 4,2 miljoen euro aan achterstallig onderhoud, eigenlijk bijna technisch vervallen is. Hoewel er sinds die tijd de nodige maatregelen zijn getroffen om het gebouw gebruiksveilig te houden is het nog steeds in slechte staat.
Het is dan ook niet meer dan bittere noodzaak geweest dat er sinds 2019 veel is gedaan om tot een nieuwe Speeldoos te komen. Er is een samenwerkings-overeenkomst getekend door het college en Stichting De Speeldoos. Daarmee hebben beide partijen zich gecommitteerd aan het ontwikkelen van een businesscase voor een nieuw sociaal cultureel centrum.
Wens sociaal cultureel centrum sinds 2004
Al sinds 2004 is het de uitdrukkelijke wens van de gemeenteraad dat er een sociaal cultureel centrum wordt gebouwd in plaats van een theater. Hierin draagt een beheerstichting zorgt voor de exploitatie van het gebouw. Voorop stond en staat de uitdrukkelijke wens om kwalitatief goede en toereikende ruimte te bieden aan de organisaties die zich met buitenschoolse cultuureducatie bezighouden. Daarvoor bouwen we het gebouw en zo komt het ook terug in het programma van eisen waarmee het college en Stichting De Speeldoos een plan voor een sociaal cultureel centrum probeerden te maken.
In het rapport van Tarra en Larride, van 29 september dit jaar, vinden we een opzet voor een dergelijk sociaal cultureel centrum in de vorm van een voorlopige bussinescase. Wij concluderen uit dit rapport twee dingen: allereerst dat het bouwen van een nieuwe Speeldoos alleen technisch haalbaar is als de gemeente eigenaar is van het gebouw.
Ten tweede dat zowel college als de stichting het nagenoeg eens zijn over de vraag waaraan het gebouw moet voldoen om de organisaties die er gebruik van maken het best van dienst te kunnen zijn. En dat is toch waar we het uiteindelijk allemaal voor doen.
Waarom nog geen definitieve businesscase?
De vraag waarmee we achterbleven was waarom er nog geen definitieve businesscase De Speeldoos is waarmee we aan de slag kunnen. Uit de vele gespreksverslagen maak ik op dat dit te wijten is aan onenigheid over de invulling van wat een beheerstichting moet zijn. Die onenigheid was reeds in 2019 bij een van de eerste gesprekken tussen het huidige stichtingsbestuur en het college aangegeven door de Stichting en is sindsdien nooit opgelost. Als gemeenteraad hebben wij een invulling gegeven aan het begrip beheerstichting en deze telkens weer bevestigd. De Stichting geeft echter aan dat deze niet past binnen de rolopvatting die zij via hun statuten voor zich zien. Dat is prima en begrijpelijk. Maar in de tussentijd staat er nog steeds geen nieuw gebouw en zijn de organisaties waar we dit allemaal voor doen niet verder geholpen.
Gebruikersbehoeften leidend
PvdA-GroenLinks begrijpt goed dat het college voorstelt om de samenwerking te beëindigen, te proberen het gebouw van De Speeldoos te verwerven en zo verder te gaan. We kunnen niet nog langer in een technisch vervallen gebouw doormodderen. Daar is cultureel en educatief Vught op geen enkele manier mee geholpen. Ik benadruk dat hier expliciet: De organisaties maken Vught bruisend en voor hen proberen we het best passende gebouw te realiseren. Wat ons betreft hebben de gemeente en Stichting De Speeldoos alléén afscheid van elkaar genomen voor het ontwikkelen van een nieuw gebouw. Dat betekent niet dat er geen rol meer voor de Stichting is in de toekomst. Ons standpunt is eerst zorgen voor een goed gebouw voor de huurders want dat is het belangrijkste.
Nu de gemeente het proces tot ontwikkeling van dat gebouw zelf gaat doen kijken wij naar de toekomst. Wat ons betreft kan dat, maar alleen onder de voorwaarde dat de gebruikersbehoeften van de huurders, binnen het redelijke, leidend zijn. Een mooi nieuw gebouw waar we trots op kunnen zijn en waar de de culturele organisaties kunnen bloeien. Dat is altijd het doel geweest. Daarvoor is nu weer alle ruimte.
Nino de Lange
Het bericht Op naar een nieuw Sociaal Cultureel Centrum De Speeldoos verscheen eerst op PvdA-GroenLinks.
