Poliflw

Afgelopen december rezen er vragen over de wijze waarop ik gebruik maakte van de regeling verblijfskostenvergoeding voor Tweede Kamerleden. Ik heb steeds naar eer en geweten gehandeld. Om beter inzicht te krijgen in de regeling verblijfskostenvergoeding heb ik de onafhankelijk adviseur integriteit Tweede Kamer gevraagd om mijn handelwijze te toetsen aan de Wet Schadeloosstelling.

De conclusie van de onafhankelijk adviseur is helder: ik heb gehandeld conform de regeling verblijfskostenvergoeding. Na jarenlang actief te zijn geweest als wethouder in Leeuwarden wilde ik als Fries Kamerlid de band tussen de regio en mij ook blijvend fysiek vormgeven. In de maanden dat ik ernstig ziek was en in de lange herstelperiode daarna kon ik helaas minder in Leeuwarden zijn.

Om geen enkele twijfel over mijn intentie en integriteit te laten bestaan én om mijn goede wil te tonen, wil ik wel een gebaar maken. Alhoewel ik hiertoe op geen enkele manier verplicht ben, zal ik het verschil tussen mijn verblijfskostenvergoeding in Leeuwarden en Den Haag over de periode maart 2018 en november 2019 terugstorten.

Omdat de uitvoering van de regeling verblijfskostenvergoeding in de praktijk blijkbaar tot onduidelijkheid kan leiden, geef ik in overleg met de fractie tenslotte de Kamervoorzitter in overweging om samen met het Presidium tot een toelichting op deze regeling te komen. Dit om te voorkomen dat huidige of toekomstige Kamerleden in een vergelijkbare onverkwikkelijke situatie terecht kunnen komen.

Isabelle Diks

De rechtsstaat in Nederland is toe aan een APK. Dit stelt GroenLinks-Tweede Kamerlid Kathalijne Buitenweg vandaag in een overleg in de Tweede Kamer. De onafhankelijkheid en kwaliteit  van de rechtspraak zijn onvoldoende gewaarborgd voor de lange termijn.  Er moet een onderzoek volgen naar de staat van de rechtsstaat in Nederland, aldus Buitenweg. Dit zou bijvoorbeeld de Venice Commission van de Raad van Europa kunnen doen.

Buitenweg: “Nederland heeft snel z’n mond vol van de rechtsstaat in andere landen. Maar we moeten onszelf ook eens goed laten doorlichten. De rechterlijke macht is hier van hoog niveau. Maar we hebben haar organisatie verwaarloosd en onafhankelijkheid verzwakt. Het is van belang dat te herstellen.”

De rechtspraak is in Nederland georganiseerd als uitvoeringsorganisatie van het ministerie van Justitie en Veiligheid. Dit maakt dat de rechtspraak niet gelijkwaardig kan werken ten opzichte van de wetgevende en uitvoerend macht.

Kijk alleen al naar de wijze van financiering. De begroting van de rechtspraak maakt onderdeel uit van die van het ministerie. Als de minister krap bij kas zit, komt de financiering van de rechtspraak in de knel. Dit heeft gevolgen voor de tijd die rechters kunnen uittrekken voor een zaak, of voor het aantal zaken dat ze kunnen behandelen.

Ook in de bedrijfsvoering is de onafhankelijkheid niet geborgd. Buitenweg: “Als buffer tussen de rechters en de minister is in 2002 de Raad voor de rechtspraak opgericht. Maar wie bepaalt de samenstelling van de Raad? De minister.” GroenLinks vraagt om een onafhankelijk onderzoek. “Soms is een blik naar buiten nodig om te zien hoe we er in Nederland voor staan. Zie het als een APK voor de rechtsstaat.”

Europarlementariër Judith Sargentini wil dat het Europees Parlement met spoed debatteert over de situatie in Hongarije. Duizenden Hongaren protesteren al dagenlang tegen de nieuwe wetten die hun fundamentele rechten inperken. Het Hongaarse parlement nam vorige week een reeks wetten aan die de democratie en rechtsstaat verder aantasten.

“Het wordt van kwaad tot erger in Hongarije”, zegt Sargentini. “We moeten de Hongaarse burgers helpen voor hun rechten op te komen. We eisen dat de Europese ministers en de Europese Commissie optreden, en in de tussentijd verzoeken wij met spoed een plenair debat. Stilstaan en toekijken is geen optie.”

Bij de nieuwe wetgeving die is aangenomen richten de protesten zich nu vooral tegen de ‘slavenwet’. Op grond van deze wet kunnen werkgevers hun werknemers vierhonderd uur per jaar laten overwerken en die overuren krijgen werknemers pas na drie jaar uitbetaald. Daarnaast wordt er een nieuw systeem van administratieve rechtbanken opgericht. Deze rechtbanken buigen zich over zaken die onder de verantwoordelijkheid vallen van de Hongaarse regering zoals corruptie, vrijheid van vereniging en verkiezingen. De minister van Justitie mag zelf de nieuwe rechters aanstellen.

“Dit zijn duidelijke aanvallen op de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht, een hoeksteen van een rechtsstaat”, aldus Sargentini. Hongarije is een lidstaat van de Europese Unie, maar het voldoet al langer niet meer aan de waarden waaraan het zichzelf vrijwillig verbond, toen het toetrad in 2004. “Wanneer gaan de Europese regeringsleiders nu eindelijk eens aan de slag en Hongarije vertellen waar het op staat?”

In september onderschreef het Europees Parlement de conclusies van het Hongarije-rapport van Sargentini. Na een uitgebreid onderzoek kwam Sargentini met een forse lijst aan inbreuken op de Hongaarse democratie en rechtsstaat en concludeerde dat er een duidelijk gevaar bestaat van een ernstige schending van de Europese waarden.

In het rapport wordt uiteindelijk een artikel 7-procedure aanbevolen die ertoe kan leiden dat Hongarije haar stemrecht in de EU-besluitvorming verliest. Het is nu aan onze Europese ministers om na eigen onderzoek Hongarije te helpen terug te keren naar een gezonde democratie, zegt Sargentini.

“Terwijl onze ministers de tijd nemen om uit te zoeken hoe ze het proces gaan vormgeven, gaat het er verschrikkelijk aan toe in Hongarije. Sinds het aannemen van mijn rapport is niet alleen de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht verder aangetast, ook de persvrijheid staat onder druk.” Ook de academische vrijheid heeft te lijden onder het regime van Orbán, sinds de Centraal-Europese Universiteit heeft aangegeven haar studie activiteiten te verhuizen naar Wenen.

Sargentini maant de Europese ministers tot haast en verzoekt ook de Europese Commissie om daadkracht te laten zien. “Hongarije verandert in een autocratie. In de tussentijd wil ik de Hongaren laten weten dat ze niet alleen staan. Wij blijven opkomen voor onze gedeelde waarden van democratie, rechtsstaat en fundamentele rechten.”

ChristenUnie-Tweede Kamerlid Stieneke van der Graaf wil dat het kabinet meer werk maakt van de succesvolle experimenten met ‘spreekuurrechters’. Een proef van de rechtbank Noord-Nederland liep onlangs af; de teleurstelling van betrokkenen over de afloop van het experiment was veelzeggend. De ChristenUnie wil een vervolg.

Van der Graaf: “Het experiment in Noord-Nederland laat zien dat laagdrempelige rechtspraak  in buurten en wijken ontzettend goed werkt. Het is goed dat het kabinet dit verder wil uitbouwen. Ik hoop dat ook de rechtbank Noord-Nederland binnenkort weer verder kan met de proef.”

Het plan voor rechtspraak op buurtniveau – ‘de échte rijdende rechters’ noemde de ChristenUnie het eerder – staat op initiatief van die partij ook in het Regeerakkoord. Vandaag komt het kabinet met een verdere uitwerking van dit plan. De ChristenUnie hoopt dat met de plannen van het kabinet ook het succesvolle experiment in Noord-Nederland een vervolg kan krijgen en vraagt daarover duidelijkheid van de minister.

“Een buurtrechter kan helpen om de samenleving veilig en leefbaar te houden. Conflicten worden al in een vroeg stadium uitgesproken. Zo’n lokale vorm van rechtspraak voorkomt dat ruzies uit de hand lopen en kan de gewone rechtspraak dus ook ontlasten,” aldus Van der Graaf.

Vragen van het Van der Graaf (ChristenUnie) aan de Minister voor Rechtsbescherming naar aanleiding van het bericht: ‘Spreekuurrechter stopt, ondanks succes.’

Vraag 1

Kent u het bericht ‘Spreekuurrechter stopt, ondanks succes’? 1 

Vraag 2

Klopt het dat dit dat het bij de spreekuurrechter ging om een proef met een eindmoment? Wordt deze proef ook geëvalueerd?

Vraag 3

Op welke wijze worden de resultaten van deze proef betrokken bij de uitwerking van de passage in het regeerakkoord, waarin gesteld wordt dat maatschappelijk effectieve rechtspraak innovatieve wetgeving vereist die ruimte biedt aan de rechter om te experimenteren met eenvoudige procedures die partijen bij elkaar brengen en conflicten niet op de spits drijven? 

Vraag 4

Welke mogelijkheden heeft de Rechtbank Noord-Nederland om verder vorm te geven aan snelle, laagdrempelige en eenvoudige geschilbeslechting door de rechter? Behoort een vervolg van de proef met de spreekuurrechter ook voor de Rechtbank Noord-Nederland tot de mogelijkheden?

1)            http://www.lc.nl/friesland/Spreekuurrechter-stopt-ondanks-succes-23094095.html 

Toelichting: Deze vragen dienen ter aanvulling op eerdere vragen ter zake van het lid Van Nispen (SP), ingezonden 11 april 2018 (vraagnummer 2018Z06702)