Vandaag 28 juni 2018 presenteert hoogleraar rechtssociologie Marc Hertogh van de Rijksuniversiteit Groningen het onderzoek “Slimme handhaving — Een empirisch onderzoek naar handhaving en naleving van de socialezekerheidswetgeving.” D66 Enschede is erg benieuwd naar de resultaten van dit onderzoek en de toepasbaarheid in Enschede en stelde daarom vragen aan het college.
Worsteling met handhaving
Zoals bekend worstelt Enschede met de effecten op mensen van het strak uitvoeren van de Participatiewet bij bewezen uitkeringsfraude. De rechtspraak zwabbert ten aanzien van de hoogte van terug te betalen bedragen. Die juridische onduidelijkheid over het wel of niet kunnen schatten van door de fraudeur genoten inkomsten is op zich al lastig voor de gemeente. Ongeacht de uitkomst van die juridische kwestie, kunnen terug te betalen bedragen erg hoog zijn. Een enkel voorbeeld is de € 240.532,21 die een uitkeringsfraudeur moet terugbetalen aan Enschede volgens de rechtbank Overijssel.
Vragen aan het college
Vic van Dijk stelt de volgende schriftelijke politieke vragen aan het college van burgemeester en wethouders van Enschede:
Uit genoemd vierjarig onderzoek blijkt dat een harde aanpak van uitkeringsfraude averechts werkt. De onderzoekers suggereren meer persoonlijk contact vanuit een coachende in plaats van waarschuwende rol als oplossing. ‘Slimmere’ handhaving in plaats van ‘meer’ handhaving. Kan het college direct na het zomerreces een eigen analyse van dit onderzoek presenteren aan de raad? Dit met het oog op het verminderen van bijstandsfraude en het vergroten van welzijn in Enschede. Kan het college hier ook andere onderzoeken en eigen ervaringen zoals de recente fraudezaken bij betrekken?
D66 Enschede heeft contact met de D66-fractie in de Tweede Kamer over de effecten van landelijke fraudewetgeving. Er is zeker interesse in Den Haag naar de effecten van bijstandsfraude op mensen in de praktijk. Welke mogelijkheden ziet het college om waar nodig voor te stellen landelijke regelgeving aan te laten passen? Want een fraudeur die tienduizenden euro’s moet terugbetalen van alleen een uitkering als inkomen zal zich niet gestimuleerd voelen haar/zijn leven te beteren en richting werk te bewegen. Zou bijvoorbeeld een maximum op het aantal jaren bijstandsuitkering dat kan worden teruggevorderd een goede wettelijke aanpassing zijn? Aan wat voor periode denkt het college, bijvoorbeeld drie jaar?
Welke mogelijkheden ziet het college om fraude met de Participatiewet te voorkomen? Heeft het college inzicht in wat mensen begrijpen van de complexe regels? Met andere woorden, in hoeveel fraudezaken is sprake van bewuste opzet?
Onlangs bracht
de Volkskrant een verhaal over de handelswijze van handhavers van verschillende gemeenten in de praktijk. Dit is een zeer casuïstisch verhaal met belanghebbenden aan het woord, maar D66 Enschede vraagt zich in algemene zin wel het volgende af. Hoe borgt het college dat ook bij bestuursrechtelijke handhaving de fundamentele mensenrechten van onderzochte personen worden gerespecteerd terwijl de specifieke bescherming die verdachten in het strafrecht toekomt ontbreekt? Denk bijvoorbeeld aan het aanbieden van juridische bijstand bij een ‘verhoor’ of het respecteren van de privacy.
Het bericht D66 stelt politieke vragen over harde aanpak uitkeringsfraude verscheen eerst op Enschede.
