De gemeente Boxtel wil een noordelijke verbindingsweg naar het bedrijventerrein Ladonk aanleggen, ten zuidwesten van het buurtschap Kalkhoven. De weg is onderdeel van een omvangrijk verkeersproject om de dubbele overweg in het spoorwegknooppunt Boxtel af te sluiten. Prorail wil dit knelpunt al jaren opheffen en rijk en provincie betalen mee aan het Boxtelse verkeersproject. Over de nieuwe weg rijden straks 5400 auto’s per etmaal. De verbindingsweg kan veel meer verkeer verwerken, bijvoorbeeld ter ontsluiting van westelijke dorpsuitbreiding. In de nabijheid ligt het kwetsbare beschermde natuurgebied de Kampina, die door de weg meer stikstofoverlast krijgt. Daarom moet rondom de Kampina de intensieve veehouderij verdwijnen. Een eerder bestemmingsplan voor de weg is afgekeurd door de Raad van State vanwege de stikstoftoename. Het project kan alleen doorgaan als de uitstoot elders afneemt. Naast de aanleg van de noordelijke verbindingsweg is ook ingezet op verbreding van de zuidelijke hoofdweg. Het bestemmingsplan hiervoor werd 3 augustus 2022 vernietigd. Volgens de Raad van State is deze wegverbreding niet nodig.
Het spel om de knikkersOm de uitstoot elders te verminderen neemt Boxtel de stikstofrechten over uit een natuurvergunning die de provincie in 2016 verleende aan een veehouderij met 90.000 legkippen in Oirschot. De vraag is of de provincie die vergunning destijds had mogen verlenen. Wil de provincie de natuurvergunning voor de verbindingsweg afgeven dan moet de natuurvergunning van het kippenbedrijf, dat inmiddels is gestopt, worden ingetrokken. In de nabijheid van dit voormalig bedrijf zijn er nog twee andere voormalige veehouderijen. De gemeente Oirschot heeft verzuimd de milieuvergunningen van deze bedrijven in te trekken.
Omdat de gemeente de milieuvergunningen niet heeft ingetrokken zijn ook de stikstofrechten die eraan zijn gekoppeld nog van kracht. Daarom kon de Oirschotse kippenboer Van de Laar in 2011 en 2012 nog fors uitbreiden en 250 procent meer stikstof uitstoten, zonder natuurvergunning.
Dat hier iets niet klopt signaleert ook de gemeente Oirschot. Maar volgens de provincie valt de aanvraag van dit bedrijf onder het overgangsrecht.
in maart 2022 krijgt Boxtel van de landelijke commissie voor de milieueffectrapportage opdracht om de milieugevolgen van de verbindingsweg beter in beeld te brengen. De gemeente biedt het alternatief van verbod voor vrachtverkeer door Kalksheuvel. Dagelijks 300 vrachtwagens zullen moeten omrijden via de A2 en de zuidelijke hoofdweg. Kalksheuvel wordt een 30 kilometerzone. Helaas is de gemeente voor dezelfde verkeersmaatregel al eens teruggefloten door de rechter. Voorts is een fietstunnel onder het spoorknooppunt gepland. Ook dit project is 3 augustus door de Raad van State afgeserveerd, omdat een drankenhandel/slijterij door de maatregel het loodje zou leggen.
De kans bestaat dat de hoogste bestuursrechter zich moet buigen over de natuurvergunning die de provincie voor de verbindingsweg moet afgeven. Basis hiervoor is de stikstofdeal tussen gemeente en boer Van de Laar. Als de provincie die deal accepteert, in tegenspraak met haar Ruimte voor Ruimte-regels, kan beroep worden aangetekend bij de Raad van State. De Brabantse Milieufederatie en Natuurmonumenten zijn hiervoor de meest aangewezen instanties. Het lot van de verbindingsweg is dus nog geruime tijd onzeker. De dubbele overweg blijft intussen open en zal openblijven als de noordelijke verbindingsweg niet doorgaat.
Een lesDeze al jaren voortslepende kwestie laat zien hoe lastig het is om projecten te realiseren. Daarbij spelen verschillende factoren een rol. Een is de tijd, een tweede de complexiteit, en de derde de rollen en bevoegdheden van de verschillende spelers, die elk hun eigen afwegingen maken of hun eigen belangen hebben. De factor tijd kan er voor zorgen dat een bepaalde aanpak die op het startmoment legitiem was, door verandering van regels niet meer geldt op het tijdstip dat groen licht voor de uitvoering moet worden gegeven. De factor complexiteit heeft als gevolg dat verschillende procedures bij verschillende instanties in gang moeten worden gezet. Die procedures lopen niet altijd parallel, sterker nog, ze kunnen gemakkelijk tegen elkaar inwerken en daardoor contraproductiviteit bevorderen. De factor rol en belangen van instanties kan er gemakkelijk toe leiden dat de ene instantie de andere in de wielen rijdt, en dat daardoor de aanpak wordt vertraagd of zelfs stil komt te liggen. De oplossing is dat er veel beter moet worden samengewerkt, en dat besluitvorming tevoren duidelijk wordt gemaakt, en door alle instanties geaccordeerd.
Raf Daenen, Oirschot