In de raadsvergadering van donderdag 1 november vond de behandeling van de Woerdense begroting plaats. Tijdens de algemene beschouwingen geven de fractievoorzitters hun kijk op de begroting en de richting waar Woerden naar toe moet. Lees hier de volledige tekst die D66-fractievoorzitter Saskia van Megen die avond uitsprak (gesproken tekst geldt):
Voorzitter,
De fractie van D66 heeft de koppen bij elkaar gestoken en we hebben een goed gesprek met elkaar gehad. We hebben eerst met elkaar gesproken en vervolgens zijn we als fractie nog een keer bij elkaar gaan zitten, we staken de koppen bij elkaar en hebben we wederom een goed gesprek gehad. Naar goed Haags gebruik zeg maar.
En voorzitter, we hebben met elkaar vastgesteld dat het ‘Woerden van Nu’ zich klaarmaakt voor de toekomst. Er wordt hard gewerkt aan de uitwerking van eerder vastgestelde visies, beleidsnota’s en genomen besluiten. D66 ziet dat 2019 voor onze inwoners een jaar van verandering zal worden. Wij zijn daar erg blij mee; ook al gaan veel dingen goed in onze prachtige gemeente, het kan altijd beter. En met die gedachte zijn wij dit voorjaar de verkiezingen ingegaan: positief, kansrijk en duurzaam.
De begroting die we vandaag behandelen is gebaseerd op het coalitieakkoord dat daarop volgde. Een akkoord waar D66 haar naam onder heeft staan. Onder het motto: duurzaam en daadkrachtig, midden in de samenleving willen we Woerden nog mooier maken. En dat vraagt dus om verandering. Het geheel vernieuwde college heeft onder grote tijdsdruk in een paar weken tijd een begroting gemaakt, samen met de gemeentelijke organisatie. Een nieuwe raadsperiode vraagt om verandering. Woerden verandert en dat begint al op het gemeentehuis.
De verandering naar ‘inwoners centraal’
De afgelopen jaren is het betrekken van inwoners en ondernemers bij alles wat de gemeente doet steeds verder uitgerold. Nieuwe plannen worden niet meer gemaakt, zonder dat hier een participatieproces aan voorafgegaan is. De fractie van D66 is daar erg blij mee. Een mooi voorbeeld daarvan is het tot stand komen van het Beleidskader Binnenstad Woerden, waar de door inwoners en ondernemers opgestelde visie Woerden Vestigingsstad als onderlegger gebruikt gaat worden voor het gezamenlijk opstellen van een concreet actieprogramma. Dergelijke initiatieven en processen zijn regel geworden in plaats van uitzondering en daar zijn wij trots op.
Daarnaast hebben we als gemeente de afgelopen jaren een knappe prestatie geleverd als het gaat om de overgang van rijkstaken in het sociaal domein, de transitie. Een enorme operatie die onder de verantwoordelijkheid van het vorige college heeft plaatsgevonden. Inwoners hielden de beloofde regie over hun eigen zorg, alle hulp werd gecontinueerd en waar dat niet mogelijk was is samen met betreffende inwoners naar oplossingen gezocht. De tevredenheidsmetingen op dit gebied laten zien dat we dit over het algemeen beter doen dan andere gemeentes. Na deze overgang merken we nu dat inwoners, zorgverleners en de gemeente toe zijn aan de volgende stap: de verandering en werkelijke ontschotting. De zogenaamde transformatie binnen het sociaal domein gaat de komende jaren verder vorm krijgen.
D66 vindt het goed dat het aansluiten bij de leefwereld van inwoners een belangrijk thema is in het coalitieakkoord en dus ook in deze begroting. De inspanningen die dit moeten gaan realiseren, zijn casemanagement en gebiedsgericht werken. Het is echter onze positieve interpretatie en de ervaring van andere gemeentes, dat met deze inspanningen gerealiseerd gaat worden dat we dichter bij die leefwereld komen. Om dit daadwerkelijk te realiseren zal er in onze ogen ook een verandering in houding en gedrag nodig zijn. Wij zijn dan ook zeer benieuwd of deze thema’s echt vanuit verschillende perspectieven, zeg maar hard en zacht, én in samenhang met elkaar worden opgepakt, en wat daarvoor nodig is om het een succes te maken.
Omdat het betrekken van inwoners en het aansluiten bij hun leefwereld ertoe bijdragen dat het vertrouwen in het bestuur van de gemeente toeneemt en – nog veel belangrijker – de betrokkenheid en onderlinge saamhorigheid vergroten, vindt D66 dat het thema ‘inwoners centraal’ een vaste plek in de begroting moet krijgen. Daarom dienen wij een amendement in om te titel en toekomstige inhoud van paragraaf 5 te wijzigen. Zo zullen we jaarlijks een duidelijk overzicht hebben van alle inspanningen die verricht zijn rondom het versterken van de relatie tussen inwoner en overheid.
D66 wil vooral dat alle inwoners zoveel mogelijk meedoen in het maatschappelijk en economisch proces. Iedereen doet mee is voor ons dan ook een uitgangspunt. Het is dan ook niet meer dan logisch dat we het amendement ‘iedereen doet mee’, mede-indienen.
De verandering naar een betere bereikbaarheid en leefbaarheid
Voorzitter, D66 vindt het belangrijk dat het gemeentebestuur openstaat voor de ideeën, plannen en wensen van onze inwoners, bedrijven en organisaties. De dienstverlening vanuit de gemeente kan daar nog veel beter op aansluiten dan nu het geval is. Wij zijn dan ook erg blij met de plannen en kijken uit naar de aangekondigde business case. Centraal staat voor ons daarbij de vraag ‘kun je meer met minder?’. Deze aandacht voor efficiency zien wij straks graag terug in het raadsvoorstel met de business case, naast de andere punten die genoemd worden in de begroting over dit onderwerp.
En als het gaat om de dienstverlening van de organisatie is het niet verkeerd om verder te gaan dan de gemeten tevredenheid van inwoners. Waarom zou een inwoner minder tevreden zijn als de gemeente alleen ’s ochtends telefonisch bereikbaar is, als daar tegenover staat dat ook op twee avonden of de zaterdag gebeld en gewhatsappt kan worden? De maatschappij om ons heen verandert namelijk elke dag weer en een proactieve gemeente die daarop inspeelt komt nog meer tegemoet aan de wensen en behoeftes van inwoners is onze mening. De vraag ‘kun je meer met minder’ kan ook hier gesteld worden.
Naast de bereikbaarheid voor inwoners vinden we de leefbaarheid van onze gemeente minstens zo belangrijk. Iedereen heeft recht op een gezonde, groene en veilige leefomgeving. Op het gebied van Veiligheid zien we graag terug dat we de kennis over het verbeteren van het veiligheidsgevoel beter benutten. Woerden is relatief veilig, maar dat wordt nog niet door iedereen als zodanig ervaren. Daarom dienen we hier een amendement voor in.
Daarnaast is het goed te constateren dat de visies, plannen en besluiten die we de afgelopen jaren met elkaar vastgesteld en genomen hebben concreet vorm gaan krijgen. Op het gebied van verkeer gaat er behoorlijk wat veranderen in 2019: de belangrijkste knelpunten worden met voorrang aangepakt. En de Verkeersvisie wordt komend jaar uitgewerkt in een concreet verkeersmaatregelenplan. Dat daarbij extra aandacht voor de veiligheid van fietsroutes voor schoolkinderen moet zijn onderstrepen wij, daarom zijn wij mede indieners van de motie van Progressief Woerden.
En voorzitter, als het aan het college ligt, dan gaat er ook nogal wat veranderen als we het over ons bomenareaal hebben. D66 is van mening dat we hier onze inwoners tekort mee doen: groen in de wijk zorgt voor biodiversiteit en gaat negatieve effecten van de toenemende hitte en regenbuien tegen. Wij vinden dat de gemeente de aanleg van groen moet stimuleren en zelf het goede voorbeeld dient te geven. Daarom staan wij volledig achter het amendement groenbeleidsplan. Laten we eerst met elkaar vaststellen hoe groen Woerden moet zijn, wat we daar voor over hebben én wat we daarvoor willen laten. En tot die tijd planten we voor iedere gekapte boom een nieuwe, zoals afgesproken.
De verandering naar een klimaatneutraal Woerden
Voorzitter, een groen Woerden is belangrijk. Maar wij willen verder gaan als het gaat om onze leefbaarheid. Zoals ik al aangaf aan het begin van mijn betoog, maakt het ‘Woerden van Nu’ zich klaar voor de toekomst. De ambitie om in 2030 klimaatneutraal te zijn werd in 2014 op initiatief van D66 aangenomen. Sindsdien is er veel veranderd. De sceptici onder ons die toen vonden dat we niet voor de troepen uit moesten gaan lopen zijn er nog steeds, echter wij zijn er trots op dat we de voorsprong toen hebben willen nemen. De ondernemers van Woerden zijn mee gaan denken en doen, duurzaamheid is een essentieel onderdeel van de visie die onze ondernemers hebben opgesteld. En ook onze inwoners doen mee.
Klimaatneutraal zijn is niet alleen een kwestie van je portemonnee trekken in de veronderstelling of hoop dat deze ooit weer vol raakt. Klimaatneutraal is óók een verandering in houding en gedrag. De investering die we in de toekomst doen, getuigt van lef tonen en je verantwoordelijkheid nemen. Samen met elkaar maken we Woerden ook leefbaar voor de volgende generaties.
En de kansen die voor de hand liggen willen we graag met voorrang oppakken. Daarom dienen we de motie Betere Afvalscheiding in. Alles wat we voor 2030 realiseren, hoeven we daarna niet meer te doen. Zo ook als het gaat om de sanering van asbestdaken. Handhaven na 2025 kost meer dan het probleem nu al onder ogen zien en aanpakken.
De verandering naar een ‘financieel bewust’ Woerden
Het zal niemand ontgaan zijn dat de opzet van de begroting ons als raad niet het volledige comfort geeft dat wij nodig hebben bij het vaststellen van deze begroting. Wij zijn dan ook blij dat we ter voorbereiding van de begroting 2020 kunnen inbrengen wat onze wensen zijn ten aanzien van de opzet en inhoud van de Planning& Control cyclus en instrumentarium.
Voorzitter, de doorkijk naar de komende jaren laat zien dat de gemeente externe financiering moet aantrekken en dat leidt onder andere tot een hogere schuldquote. D66 vindt een gezonde financiële positie nu en voor toekomstige generaties cruciaal. Om die reden hechten wij aan de – mede op ons initiatief – gemaakte afspraken in de auditcommissie dat we willen komen tot een verdieping. Wat is de betekenis van de schuldquote en het weerstandsvermogen in relatie tot de risico’s die we als gemeente lopen. Wat vinden wijzelf een aanvaardbaar niveau van risico’s? Die discussie willen we graag met elkaar voeren en de ingediende motie stoot ook ons daarom tegen het zere been.
Wel zijn ook wij blij met het financieel bewustzijn van een ieder. Voor de gezamenlijke wens voor een stringent begrotingsbeleid is het financieel bewustzijn bij het college, bij de gemeentelijke organisatie en bij ons als raad cruciaal. Met alle veranderingen die we voor de boeg hebben, vinden wij het wel spannend hoe dit bewustzijn ook écht handen en voeten gaat krijgen. Als raad gaan we daar niet over, maar u zult onze zorg begrijpen. Daarom vragen wij extra aandacht voor het Sociaal Domein waar de besteding van onze middelen omvangrijk zijn en ook nog eens extra beweeglijk. Dit financieel bewustzijn en dus sturing en beheersing zal hoger op de agenda komen te staan door het opheffen van het gesloten systeem. En ook dat vraagt een verandering in houding en gedrag. Wij vertrouwen erop dat ook het college hier oog voor heeft en er samen met de teams een goede weg in gaat vinden.
Voorzitter, ik rond af.
Zoals u weet hebben wij als fractie met elkaar gesproken en nog even de koppen bij elkaar gestoken. We hebben een goed gesprek gehad over de moties en amendementen die we vanavond behandelen. In mijn bijdrage ben ik niet overal op ingegaan, dit zullen wij in de tweede termijn doen.
Wellicht vraagt u zich nog af waarom wij het niet hebben over onderwijs. Welnu, de D66-fractie heeft met instemming geconstateerd dat de komende 40 jaar al onze scholen worden vernieuwd. Dat is een hele mooie verandering waar wij zeer content over zijn. Net als de koppeling tussen onderwijs en arbeidsmarkt die concrete vormen gaat aannemen. Verheugd zijn wij over de inzet op samenwerking tussen Ferm Werk en ondernemers en over het faciliteren van het Woerdens Techniek Talent bij het opzetten van een Techcampus.
Voorzitter, zoals gezegd, maken we ons klaar voor de toekomst. Woerden verandert en iedereen doet mee!