Poliflw

Dit artikel is geschreven door twee raadsleden van de Hilversumse VVD en verscheen 18 november 2019 op binnenlandsbestuur.nl 

Het kabinet kondigde aan het jeugdzorgstelsel te willen hervormen: gemeenten krijgen nog minder grip, maar mogen wel de rekening blijven betalen. ‘Wel willen bepalen, maar niet betalen’ is niet acceptabel.

Teveel kinderen in de jeugdzorg krijgen niet op tijd de hulp die zij nodig hebben, dat is de stevige conclusie van een rapport van de Inspecties Gezondheidszorg en Jeugd en Justitie en Veiligheid, dat op 7 november aan de Tweede Kamer is gestuurd. In een reactie hierop kondigt het kabinet aan het jeugdzorgstelsel te willen wijzigen. Dit schreven de ministers de Jonge van VWS en Dekker voor Rechtsbescherming op dezelfde dag in een brief aan de Tweede Kamer.

Ervoor zorgen dat kwetsbare kinderen de hulp krijgen die ze nodig hebben klinkt op zichzelf als iets waar je niet tegen kunt zijn. Vanuit de positie van gemeenten bezien heeft dit voorstel echter een tikkeltje wrange bijsmaak. Het is immers pas ruim vier jaar geleden dat met de grote decentralisaties de verantwoordelijkheden van het rijk verschoven naar de gemeenten, mét een ingebouwde bezuiniging. Een korting op de rijksbegroting die in drie jaar tijd opliep tot structureel vijftien procent minder budget voor gemeenten voor de uitvoering van jeugdzorg en jeugdhulp. Deze bezuiniging moesten gemeenten gaan realiseren, óf eventuele gaten zelf ‘dichtlopen’. Een opgave waar vele gemeenten een stevige prijs voor betalen, mede omdat de vraag naar jeugdzorg een stijgende lijn kent.

De verwachtte bezuiniging was een van de leidende motieven, omdat werd aangenomen dat lokaal gemeentelijk beleid doeltreffender, doelmatiger en goedkoper zou zijn. Gemeenten moesten zélf hulp in gaan kopen en met aanbieders onderhandelen over de te betalen tarieven.

En nu neemt het kabinet een bijzondere afslag: het wil dat gemeenten ‘zwaardere’ taken als pleegzorg en gezinsvervangende jeugdhulp overdraagt aan ‘regionale verbanden’ en zelf lichtere zorgtaken blijven houden. Ook wil het kabinet dat gemeenten verplicht worden een vooraf vastgesteld kostendekkend tarief aan jeugdhulpaanbieders te betalen voor de ingekochte hulp. Daarmee legt het kabinet de gemeentelijke beleidsvrijheid aan banden, maar blijven gemeenten wél verantwoordelijk voor het betalen van de rekening. Dat is gek. (En best bijzonder als je bedenkt dat de decentralisaties bij het rijk zélf niet hebben geleid tot minder ambtenaren die zich bezighouden met deze onderwerpen… )

Net als veel andere gemeenten kampt ook de gemeente Hilversum met tekorten op de jeugdzorgbegroting, en wij verwachten dat de kosten alleen maar verder zullen stijgen als de aangekondigde stelselwijzigingen worden doorgevoerd.

De conclusies uit de rapporten liegen er niet om, en als Hilversumse VVD nemen wij dit zeer serieus. Kwetsbare kinderen en jeugdigen moeten de hulp krijgen die zij nodig hebben, dat is altijd ons uitgangspunt geweest. Wij zijn tegelijkertijd ook verantwoordelijk voor het verantwoord uitgeven van het geld van onze inwoners en daar zit ‘m de kneep…

Wij zijn het niet eens met het voornemen van het kabinet dat gemeenten met deze beoogde stelselwijziging beleidsvrijheid moet inleveren en tegelijkertijd wel verantwoordelijk blijven voor het betalen van de rekening. Wel willen bepalen, maar niet betalen is voor ons niet acceptabel. Daarom zeggen wij als deze plannen doorgaan: ‘Wij geleiden het bonnetje van deze zorgaanbieder door naar het kabinet’.

Freek Reijmerink en Haitske van de Linde, beiden raadslid namens de Hilversumse VVD.