In Overijssel vierden we de afgelopen weken op een aantal plaatsen al 75 jaar vrijheid. Onwerkelijk was het wel, want er was, behalve het vlaggen, weinig feestvertoon. In de huidige omstandigheden ervaren velen van ons eerder een gevoel van beperking dan van vrijheid. Het geeft een soort oorlogsgevoel. Stilte op straat, Je kunt niet meer overal gaan en staan en ja, toen ook ontvielen je plotseling mensen.
Nu zitten we vast in de intelligente lock-down. Dat is niet voor iedereen direct een ramp, want in de huiselijke situatie kunnen we nog door-functioneren. Toch is er veel persoonlijk leed. Er staan er ondernemingen op omvallen. We hebben zorgen over degenen die eenzaam zijn of zich eenzaam voelen, vooral ouderen. Maar ook kinderen die soms nu thuis is een permanent onveilige situatie zitten. Zorgverleners die bang zijn om besmet te raken of patiënten te besmetten. Te veel om op te noemen. Toch zien we ook lichtpuntjes, mensen die naar elkaar omzien, anderen steunen, een helpende hand te bieden. Zingen bij zorgcentra, initiatieven bij voedselbanken, kaartjes voor mensen die in hun eentje verpieteren en inzet van vrijwilligers, waaronder in de gezondheidszorg.
En we leren nieuwe dingen zien, dingen anders doen. Een heldere lucht, het hebben van digitale afspraken, begeleiden onze kinderen met thuis leren. Het virus dwingt ons industriële luchtvervuiling te reduceren, auto’s te laten staan en reizen per vliegtuig te vermijden. De mondiale productieketens vallen goeddeels stil. Onze afhankelijkheid, verslaving aan wat van ver komt, wordt zichtbaar. Je zou kunnen zeggen dat we sommige luxe moeten, maar in veel gevallen ook kunnen, missen. Het laat ons stilstaan bij onze consumptie. Veel willen hebben en na verloop van tijd daar ook veel weer van weggooien. Het geeft zicht op ons sociaal economisch leven. Waar sterker bezuinigd is op gezondheidszorg en sociale verzekeringen, waar de ongelijkheid in inkomens groter is, waar de baanzekerheid kleiner is en de financiële kwetsbaarheid schrijnender, daar valt de economie sneller uit elkaar. Daar waar het de sterken ging om zich te versterken, zitten de minder bedeelden nu dieper in de penarie. Plotseling zijn de ZZP-ers en tijdelijke contracten niet meer een oplossing voor bedrijven, maar een probleem voor onze maatschappij.
Het is nog onzeker hoe het gaat lopen, we hopen op en verlangen naar normale tijden. Een knuffel, een kus, een hand en een schouderklop. Niet alles zal, kan, meer het oude worden: we moeten lessen trekken uit hoe we nu we naar elkaar omzien. De waarde van elkaar ontmoeten, elkaar echt in de ogen te kijken en zorg voor elkaar te hebben, (lokaal) elkaar te ondersteunen, af te zien van alles te willen hebben of mee te maken of anderen uit te buiten. Of het nu in arme landen is of in een flexibel arbeidsbestel. We moeten verder kijken dan vierjaarstermijnen van besturen en regeren. Als we onze huidige manier van leven en onze welvaartsbelangen vasthouden en veiligstellen, missen we visie, gevoel voor urgentie en durf om aan de vraagstukken te werken die zich nu voordoen. Het moet gaan om welke waarden we als samenleving voor de lange termijn willen nastreven en wat we daar voor doen en laten. Wij vinden dat moeilijk, jezelf opofferen voor anderen. Iets wat we met Pasen wel gezien hebben, Jezus die zich opofferde voor de mensheid om haar te redden uit de misère.
Terug naar het begin van deze column; velen hebben hun leven gegeven voor de vrijheid waarin we nu leven. We gedenken ze tot op de dag van vandaag en jaarlijks speciaal op 4 mei. We bidden voor betere tijden, totdat Christus komt, ook voor jou, ongeacht wie je bent of wat je hebt gedaan. Zijn belofte houdt stand. Hij is bij ons tot de voltooiing van deze wereld.Deze bijdrage is gechreven voor het lokale nieuwsblad De Toren voor de editie van week 17.
Van 12 t/m 17 maart is het de 'Week van Zorg en Welzijn'. Voor de fractie van de ChristenUnie een mooie aanleiding om het verkiezingsprogramma in eenvoudige taal aan te bieden aan stichting Sprank.