Hoe is het om in deze tijd burgemeester te zijn? Onze voormalige Gedeputeerde Han Weber, die afgelopen najaar werd benoemd als burgemeester van de gemeente Zuidplas, schreef er een column over.
Bijzondere tijd voor een bijzondere functie. Crisistijd brengt bijzondere bevoegdheden met zich mee voor burgemeesters en omdat de burgemeester van niemand is – en dus van iedereen – hoeft hij of zij zich in deze crisis niet te vervelen. Overigens een heel bijzondere crisis want het heeft nog nooit zo lang geduurd dat er sprake is van een zogenoemde GRIP4-situatie. Dat is de één na hoogste crisissituatie die we kennen, waarbij de veiligheidsregio in hoge mate aan het roer staat. Dat zegt meteen iets over wat van de burgemeester, die de baas gaat spelen onder leiding van de voorzitter van de veiligheidsregio, verwacht mag worden: proportioneel en transparant handelen. Dat wil zeggen goed luisteren naar de echte deskundigen die daarvoor aangewezen zijn, en de juiste maatregelen goed doseren. Niet te weinig, maar zeker ook niet te veel. Dat laatste vergt soms meer moed dan het eerste.
Wanneer doe je het als burgemeester in crisistijd goed? Zorg ervoor dat duidelijk is waarom een besluit genomen is. Dat geeft meer draagvlak voor het besluit en ooit komt de na-crisistijd waarin we ons (gelukkig) moeten verantwoorden. Vervolgens is het een kwestie van veel communiceren. Inwoners willen immers graag weten wat hun rol in de crisis is en wat van hen verwacht wordt. Ook hier geldt de evenwichtsbalk: streng communiceren dat het ‘om het echie’ gaat, maar ook met hoop en perspectief om de moed er in te houden. Moderne media helpen hierbij, maar vervangen het persoonlijke contact niet. Ondertussen proberen het democratisch proces zo goed mogelijk recht te doen. Ook hier helpen de moderne media maar vervangen het echte ontmoeten niet. Stevige dilemma’s rond participatie, inspraak en co-creatie, maar ook omtrent privacy en cybersecurity ontstaan al snel als je met digitale beraadslaging en besluitvorming aan de slag gaat.
Ook in Zuidplas, waar ik burgemeester ben, is er veel zorg over de ouderen (en hun naasten) die nu in eenzaamheid moeten lijden en soms zelfs sterven. Zorg om de ondernemers in sectoren die het heel moeilijk hebben. Zeker als derde tuinbouwgemeente van Zuid-Holland bij onze tuinders waarvan de exportmarkt op zijn gat ligt. Vervolgens zorg om al die mensen die voor hun werk afhankelijk zijn van die bedreigde ondernemers; hoe komen ze de zomer door? Zorg om al de kinderen die het thuis moeilijk hebben en voor wie school een veilige thuishaven was. Hebben we ze in beeld en weten we hun tijdig de helpende hand te reiken? Ook zorg over een groeiend verschil tussen hen omdat de een toevallig geboren is in een gezin waar wel de helpende onderwijshand geboden kan worden en de andere helaas niet. Dat laat een leven lang sporen na. Stuk voor stuk zaken die je als D66’er heftig aan het hart gaan.
Maar ik ervaar ook plezier en ben trots op de veerkracht van onze samenleving. Er ontstaan veel initiatieven die het leven kleur en lichtheid geven. Onder druk staande ondernemers die bloemen bij bedreigde lokale tuinders kopen voor onze ouderen. Kinderen die hun creativiteit inzetten om eenzaamheid van anderen te verlichten. Buren van alle leeftijden die elkaar op vernieuwende wijze ontmoeten en elkaar terzijde staan. Stilstaan bij 75 jaar Vrede en Vrijheid dit jaar is misschien wel betekenisvoller dan in al die jaren er voor. Je kunt als het er op aan komt werkelijk vertrouwen op de eigen kracht van mensen en de samenleving. Nu nog geduld en een vaccin.
Han Weber Burgemeester Zuidplas