Uitgesproken GroenLinks tijdens de Kaderbrief behandeling in de raad van 29 juni door Fractievoorzitter Jasper Drost

Voorzitter,

Laat ik mijn betoog beginnen door iedereen hier een fijne kaderbriefbehandeling te wensen. Genoeg te bespreken, ik ben benieuwd of we het in twee avonden gaan redden.

Corona onzekerheid

Op 16 maart kondigde premier Rutte de ‘intelligente lockdown’ aan die onmiddellijk daarna effectief werd en nog steeds effectief is. Inmiddels zijn de meeste maatregelen ten opzichte van maart opgeheven. Na deze eerste coronagolf zijn komende maanden zeer onzeker. Komt er een tweede golf? Hoe heftig wordt de economische crisis die er volgt, want ja, dat hij komt is zeker. Dat betekent grote onzekerheid voor veel Haarlemmers, zowel wat betreft de portemonnee als voor de gezondheid. GroenLinks denkt hierbij specifiek aan de kwetsbaarsten in onze samenleving. Aan ouderen die afgelopen maanden nauwelijks bezoek hebben gehad en dit voorlopig niet zien veranderen. Aan coronapatienten die nog een lange weg hebben te gaan richting herstel. Aan Haarlemmers die zorg nodig hebben en die onvoldoende hebben gekregen afgelopen maanden.

Formule 1 en Schiphol

Vorig jaar tijdens de kadernotabespreking heb ik u aangegeven dat het enerverende tijden waren. Oa door het afnemen van middelen van het rijk. Ook heb ik toen onze zorgen gedeeld over de komst van formule 1 en toenemende vluchten op Schiphol. Discussies die nu mijlenver weg lijken, maar eigenlijk ook weer ontzettend actueel zijn. Die formule 1 komt er waarschijnlijk volgend jaar alsnog, hoeft voor ons nog steeds niet, ook al lijkt Zandvoort er nu wat beter op voorbereid te zijn. Schiphol start langzaam weer op, een perfect moment om echt duurzame keuzes te maken voor een toekomstbestendig Schiphol. Kansen die voorlopig door het rijk totaal niet worden gegrepen.

Luchtkwaliteit en groen

Door de Coronacrisis hebben we kennis kunnen maken met een verbeterde luchtkwaliteit, rustige wegen, minder CO2 en fijnstof. We vragen het college om zich in te zetten om deze goede trend vast te houden. Het college neemt hierin ook initiatief door te kiezen voor een autovrije botermarkt en autovrije barrevoetstraat. Hiervoor kan groen in de plaats komen. Over groen gesproken, groenparticipatie vindt GroenLinks ontzettend belangrijk. Geld voor groene daken en aanleggen van geveltuintjes. Is hier nog voldoende budget voor dit jaar?

Solidariteit

Dit is óók het moment om een groot compliment te maken naar de stad. Want Haarlemmers, we waren er voor elkaar. Vergeet ik wel even voor het gemak de wettenloosheid die een aantal weken heerste in en rond het wcpapierschap, maar afgezien van dat, waren we er voor elkaar, en nog steeds. Ik denk bijvoorbeeld aan de boodschappenservice van Triple threat en Dock, aan telefonische hulpdiensten, briefjes in de bus met de vraag of iemand hulp nodig heeft of zomaar bloemen en paashazen aan de deur om de buren te steunen. En er voor elkaar te zijn.

Investeringen

Maar dat is niet genoeg om Haarlem gezond door deze crisis te loodsen. GroenLinks wil, juist nu, investeren in deze stad. Op korte termijn en in de toekomst. Zowel in 2020 en 2021 staan er 70 miljoen aan investeringen klaar. We hebben bij de jaarrekening 2019 gezien dat nogal eens investeringen worden doorgeschoven en we vragen het college met klem een uiterste krachtsinspanning te doen om die investeringen te halen en het geplande werk uit te voeren. Hoe gaat u dat doen, college?

Cultuur

Een stille ramp voltrekt zich in de cultuursector. Door het hele land geven schouwburgen, theaters en poppodia aan het zonder steun niet te redden. 38.000 makers ontvangen geen steun en steeds meer mensen die op de podia horen te staan, verlaten de sector. De miljoenen van het kabinet voor cultuur belanden vooral op rijks en niet op lokaal niveau. De gelden die wel komen, moeten worden gematcht door de gemeente. Haarlem is een cultuurstad en is dan ook zwaar geraakt door de crisis. GroenLinks is dan ook blij met het voorstel voor het oprichten en inzetten van een noodfonds. Ook voor onze sportinstellingen, plekken waar mensen samenkomen, een zeer belangrijk besluit en essentieel in hun voortbestaan. Tegelijk zien we nog grote onzekerheden voor de komende maanden. GroenLinks vraagt het college de raad goed te blijven informeren over de situatie van onze sport en cultuurinstellingen en eventueel met aanvullende voorstellen te komen.

Groeiende stad, groen en bouwimpuls, energietransitie en circulaire economie

Haarlem is een groeiende stad. GroenLinks is voorstander van het bouwen van meer woningen in de stad. Het groen om Haarlem blijft groen. Voor GroenLinks is het zeer belangrijk dat dit duurzame nieuwe wijken worden, klimaatbestendig, groen, sociaal waarbij de prioriteit ligt bij stoepganger, fiets, ov en daarna overig. 2019 was het jaar van de ontwikkelvisies om deze wijken te realiseren. Tijdens de laatste begrotingsbespreking heeft GroenLinks aangegeven dat 2020 het jaar is om deze visies concreet te maken en met een strategie te komen. Een zeer concreet punt om deze visies te realiseren is de woningbouwimpuls voor gemeenten van het rijk. Deze gelden vanuit het rijk brengen deze doelen dichterbij en daarom zal GroenLinks dit voorstel steunen. Om diezelfde reden is GroenLinks enthousiast over deelname aan MRA-invest. Geld hiervoor kan gebruikt worden voor de energietransitie en om te investeren in een circulaire economie.

Sociale stad; zorg om budgetplafonds

Haarlem is een sociale stad. Ondanks beperkte compensatie vanuit het Rijk stelt het college voor om 4 miljoen extra structureel uit te geven voor Jeugd en WMO. Ook stelt het voor om binnen de Jeugd en WMO te gaan werken met budgetplafonds. Hoewel GroenLinks heel goed begrijpt dat de kosten zonder ingrijpen onbeheersbaar zullen worden en veel gemeenten inmiddels dezelfde afweging hebben gemaakt, maken we ons ook zorgen over deze maatregel. Het kan betekenen dat mensen geen zorg meer zullen ontvangen wanneer het plafond is bereikt. Vandaar dat wij de motie ‘ laat mensen niet wachten op zorg’ indienen, samen met D66. Daarin vragen wij om een goed doorverwijssysteem en een pro-actieve melding van het ontstaan van wachtlijsten.

Minder administratieve lastendruk

Maar het budgetplafond betekent ook dat de instellingen die de zorg leveren nu, meer dan bij de open eind regeling, een duidelijker eigen verantwoordelijkheid hebben tot kostenbeheersing. Op dit moment gaat 30 procent van de totale kosten voor jeugd en WMO naar controlesystemen en administratie. DERTIG PROCENT! GroenLinks gelooft dat daar een mogelijkheid zit tot besparing die niet ten koste gaat van de client. Door het controle en administratie systeem simpeler en eenduidiger te maken bijvoorbeeld. Wij roepen het college in onze motie, samen met Trots ‘ Minder administratie meer tijd voor zorg’, in navolging van het programma van minister Hugo de Jonge ‘ontregel de zorg’, op om met een lokaal plan van aanpak te komen dat moet leiden tot minder administratieve lastendruk.

Ik meldde u net dat er een onzekere periode aanbreekt voor veel Haarlemmers. Om zoveel mogelijk Haarlemmers van werk naar werk te begeleiden zullen we de motie ‘werk aan een sociaal plan’ steunen.

Tot slot, Dit jaar zou een jaar met een kroontje worden voor Haarlem. Dat de stad 775 jaar geleden stadsrechten kreeg was voor veel Haarlemmers reden om met feestelijke ideeën te komen om het te vieren. Maar toen gooide een wereldwijde kroon van een hele andere orde roet in het eten.

Haarlem 777

Daarom komt GroenLinks met de motie 777. Deze motie stelt voor om het over twee jaar nog eens te proberen tijdens het officiële feestjaar Haarlem 777. Op die manier krijgen al die bewoners, organisatoren en instellingen alsnog de kans om hun plannen alsnog uit te voeren. Op een moment dat corona hopelijk geen dagelijks onderwerp van gesprek meer is.

In november bespreken we de meerjarige begroting. Dan is er meer bekend over de financiële situatie van Haarlem. In de aanloop naar deze bespreking gaat GroenLinks graag het gesprek aan met de stad en met u om zo tot de juiste besluiten te komen.