Sommige gebeurtenissen vormen je, kneden je, bewust of onbewust. De stap van vakbondsleider Kok naar Minister van Financiën was er voor mij zo eentje. Een ‘if-you-can’t-beat-them-lead-them’ van de bovenste plank! Met lef, verve en visie. En het heeft de PvdA en Nederland groot gemaakt!
© parlement.com
De wapenfeiten van Kok zijn bekend. Als minister in Lubbers III één van de grootste ombuigingsoperaties ooit doorvoeren en daarbij links en recht bij elkaar houden. Als leider van twee paarse kabinetten met D66 en VVD mag hij zich de geestelijk vader van het poldermodel noemen. De start van het compromis-model en de samenwerking in het zicht!
Zonder Kok zou Bolkestein niet zo zichtbaar hebben kunnen zijn in het eerste paarse kabinet. En heel veel actieve VVD-ers van nu zijn toen, net als ik politiek geraakt. Kok schuwde het moeilijke besluit niet. Samenwerken met de VVD, financiële discipline, modernisering van het socialisme. Onder zijn leiding heeft de PvdA dat gedurfd en gedaan.
En ja, een politicus wordt herinnerd door zijn laatste daad. Verantwoordelijkheid nemen voor Srebrenica. Het eind van Paars. In het jaar na Fortuyn en na 11 september. Dat kleeft meer aan de man dan zijn kwartje. Helaas, maar zo is het.
Maar ik besef me vandaag dat Rutte niet zo vilein met vele partijen zou kunnen samenwerken zonder het voorwerk van Kok. Kok heeft in het poldermodel een politiek van medestanders gevormd en daarmee afscheid genomen van de confrontatie. Natuurlijk, demonstraties zijn er nog en conflicten ook, maar de oplossing vind je samen. In het gesprek, het debat en het overbruggen van de tegenstelling.
Daarmee is Kok voor mij een voorbeeld. Wellicht ook omdat hij de rust en daadkracht van een echte leider had. Stellige antwoorden. Inhoudelijk zijn mening en niet van zijn adviseur. Geen woord te veel, met impact en erkenning voor de ander. Hij heeft de PvdA een stuk liberaler gemaakt en wellicht de VVD ook een tikkie socialer… Daar is wellicht niet iedereen het mee eens maar ik vind van wel. Die vorm van samenwerking zou de huidige PvdA best eens wat meer mogen zien. Dat helpt!
En nu is hij dood, het eind van de ‘polderkok’. Met respect wens ik zijn naasten alle sterkte en hoop ik oprecht dat zijn recept, zijn gedachtegoed weer wat vaker benoemd wordt.
Erik Haverkort, fractievoorzitter