Voorzitter, de begroting 2019, die de eerste begroting is van dit nieuwe college, is een begroting vol met nieuwe dingen, die dit college uit wil gaan voeren. Het gaat hier dan om de verlanglijst van de coalitiepartijen, die via het coalitieakkoord in deze begroting is verwerkt. In de verschillende hoofdstukken van de begroting is terug te vinden, wat over een bepaald onderwerp in het coalitieakkoord staat. In hoofdstuk 6.5 "actualiseringen" is terug te vinden wat de financiële invloed is van alle punten uit het coalitieakkoord op de begroting voor de komende jaren. Dan blijkt dat slechts een zeer beperkt aantal zaken uit het coalitieakkoord financieel is doorvertaald. Van alle overige zaken wordt niet aangegeven wat de financiële gevolgen hiervan zijn. Omdat het coalitieakkoord niet financieel is doorgerekend, wordt het ook in deze begroting niet duidelijk of alle wensen van de coalitiepartijen wel realistisch zijn. Zoals in de begroting wordt aangegeven is er geen enkele ruimte meer voor nieuw beleid. Wanneer er nieuwe dingen gedaan moeten worden, moet dit volgens het College in de plek komen van oud beleid.
Sociaal Domein
Sinds 2015 is de gemeente verantwoordelijk voor het Sociaal Domein. Bij de transities ging de toenmalige regering er vanuit dat een sterke nadruk op eigen verantwoordelijkheid en participatie van mensen zou leiden tot een kostenbesparing voor de overheid. De werkelijkheid is anders en ook onderzoeken geven dit aan. Zo volgt uit het rapport "Van Sociale Werkvoorziening naar Participatiewet" van het Sociaal en Cultureel Planbureau van september 2018 dat de sluiting van de sociale werkplaatsen ervoor zorgt dat mensen juist lastiger aan het werk komen. De verdergaande individualisering, het steeds vaker ver weg wonen van familieleden zal er voor zorgen dat er een groot beroep gedaan zal blijven worden op de overheid door mensen die zorg nodig hebben. Nu de transities een paar jaar bezig zijn is er dus vooral van een bezuinigingsoperatie vanuit de landelijke overheid richting de gemeente sprake. In zowat elke gemeente in Nederland is er sprake van tekorten en Oosterhout is daarbij geen uitzondering. Het gevolg hiervan is dat de gemeente Oosterhout terecht meer aan het Sociaal Domein gaat uitgeven dan zij hiervoor krijgt van de landelijke overheid. Gezien de grote tekorten stelt het College een bezuiniging van €3,4 miljoen voor op het Sociaal Domein. Dit bedrag is enkel gekozen omdat het zorgt voor het financieel sluitend maken van de begroting. Dit is op dit moment ook de enige bezuiniging die in de begroting 2019 staat. Samen met de PvdA hebben wij nog eens goed gekeken naar de gehele begroting of er mogelijkheden zijn om deze bezuiniging wat te verminderen. Beide fracties zullen met een amendement komen om deze bezuiniging terug te brengen naar €29 miljoen. Op basis van de zojuist geschetste ontwikkelingen vinden wij het bezuinigingsbedrag van €3,4 miljoen te hoog. Tegelijkertijd stellen wij voor om het reguliere investeringsbedrag van €9,2 miljoen in 2019 te verlagen, de op pagina 196 en 197 genoemde investeringen niet te delegeren aan het College en de OZB wat meer te verhogen zodat de gemiddelde belastingen in Oosterhout gelijk getrokken worden aan het landelijk gemiddelde. De PvdA zal dit nader toelichten in haar bijdrage. AMENDEMENT
Voorzitter, tot zover onze reactie op de begroting. De rest van de bijdrage zullen wij besteden aan onze eigen voorstellen.
MEK
Wat in de landelijke politiek de afschaffing van de dividendbelasting was, is in Oosterhout nog steeds de mogelijke verplaatsing van het MEK. Het stond in geen een verkiezingsprogramma, niemand heeft er ooit over gesproken en ineens stond het in het coalitieakkoord. Vermoedelijk om op de locatie aan de Veerseweg dure woningbouw mogelijk te maken. Het MEK zit echter prima op deze locatie en dient wat de fractie van GroenLinks betreft niet verplaatst te worden. Bovendien: in de buurt van het centrum, zoals de coalitie voorstelt, hebben de dieren slechts last van drukte en lawaai.
Omdat nieuwe sponsoren door de op handen zijnde plannen niet geneigd zijn om nog te investeren in het MEK, hangt de toekomst van deze Oosterhoutse instelling bovendien aan een zijden draadje. Het is daarom goed om als raad uit te spreken dat wij géén woningbouw wensen op de locatie van het MEK. MOTIE
WONINGBOUW
Een van de speerpunten van deze coalitie is het bouwen van meer middeldure huurwoningen in Oosterhout. Als we kijken naar de woningen die in Oosterhout gebouwd gaan worden, zijn dit voor het grootste deel juist dure woningen. Het is dus tijd dat er in Oosterhout weer meer gebouwd gaat worden in de sociale huur- en koopsector. Dit is niet altijd makkelijk omdat grond vaak in handen is van private partijen die vooral veel geld willen verdienen en daarom veel dure woningen gaan bouwen. Als gemeente hebben we dan juist de verantwoordelijkheid om op gronden die in ons bezit zijn en waar gebouwd gaat worden sociale huur- en koopwoningen te bouwen. Zo'n locatie is 't Zandoogje. In het voorjaar van 2017 is aan de bevolking gevraagd om ideeën voor dit stuk grond. Hieruit kwamen toen vooral ideeën op het gebied van wonen, groen en maatschappelijke functies. Sociale huur- en koopwoningen zijn dus een prima invulling van dit stuk grond van de gemeente. En dus niet de villa-apartementen die nu door het College voorgesteld worden. Hierover zullen wij een motie indienen. MOTIE
32 GRADEN DE WARANDE
In september is een proef gestart met een temperatuur van 32 graden in het doelgroepenbad van de Warande. Jarenlang heeft het Gehandicapten Platform Oosterhout hier voor gestreden. Deze temperatuur maakt het zwemmen ook voor kleine kinderen en mensen met allerlei chronische aandoeningen zoals reuma mogelijk. Zeker met de grote vergrijzing die er in Oosterhout aan zit te komen is een doelgroepenbad met een temperatuur van 32 graden noodzakelijk. Wij zullen dan ook een motie indienen om de temperatuur van het doelgroepenbad definitief naar 32 graden te brengen. MOTIE
MILIEUSTRAAT
Iedereen die op zaterdag wel eens naar de milieustraat moet zal het kennen: lange wachtrijen. Soms is het zelfs al aanschuiven vanaf de kruising met de Wilhelminalaan. Voorzitter, deze drukte wordt met name veroorzaakt door de openingstijden van de milieustraat. De meeste Oosterhouters werken immers op werkdagen tussen 8 en half 5, waardoor alleen de zaterdag overblijft voor het wegbrengen van afval. De fractie van GroenLinks wil daarom een onderzoek naar een mogelijke avondopenstelling van de milieustraat. Werkende Oosterhouters hebben op deze manier nog een ander moment om hun afval weg te brengen. We ontvangen de uitkomsten van dit onderzoek graag vóór de bespreking van de perspectiefnota 2020, zodat we snel spijkers met koppen kunnen slaan. MOTIE
DUURZAAMHEIDSVISIE
Eind 2016 heeft de gemeenteraad de 'Duurzaamheidsagenda 2016-2018' vastgesteld. Onderdeel van deze agenda waren plannen om het de uitstoot van broeikasgassen in 2050 tot 90 procent te verminderen. Bijna de hele gemeenteraad is het ermee eens dat we werk moeten maken van een duurzamer Oosterhout. We lezen dit daarom ook terug in het coalitieakkoord 2018-2022. Ook in de toekomstvisie wordt dit benoemd als belangrijk punt. Helaas is er tot op heden geen duurzaamheidsvisie opgesteld die verder kijkt dan 2018. Hoog tijd dus, dat het college duidelijk gaat maken hoe we onze ambitieuze plannen gaan halen. We vragen daarom middels een motie om het opstellen van een duurzaamheidsagenda die loopt tot 2050. Zeker in de latere jaren hoeft die wat ons betreft niet minutieus uitgewerkt te zijn, het is niet realistisch dat dit nu al kan. Wel willen we duidelijk toewerken naar een stip aan de horizon. MOTIE
MAAIBELEID
Voorts zullen wij samen met Gemeentebelangen een motie indienen die er op gericht zal zijn om het Oosterhoutse maaibeleid met ingang van het maaiseizoen 2020 natuurverantwoord en dus insectenvriendelijk in te richten. Op dit moment is het nog steeds zo dat de gemeente Oosterhout al meer dan twintig jaar een ouderwets en zeer achterhaald maaibeheer toepast dat geen enkele rekening houdt met de voedselvoorraden voor bijen en andere insecten in het voorjaar, zomer en najaar. Terwijl de achteruitgang van insecten, en bijen in het bijzonder, al jaren een vaststaand feit is en daarover met regelmaat alarmerende berichten in de media verschijnen. Dat betekent dat wij het college opdragen een vernieuwd milieuvriendelijk en milieuverantwoord maaibeheer ook met ingang van het maaiseizoen in 2020 toe te passen. MOTIE
KOSTENDEKKENDHEID COMMERCIELE EVENEMENTEN
Voorzitter, zoals ik eerder al heb gezegd, zal de gemeente Oosterhout de komende jaren stevige financiële tijden tegemoet gaan. Wanneer de gemeente diensten verleent aan commerciële organisaties is het voor ons niet meer dan normaal dat dit in principe gebeurd tegen een kostendekkend tarief. Een voorbeeld hiervan is voor ons de vergunningverlening bij evenementen. De vergunning voor een evenement is op dit moment €37,50 onafhankelijk van de grootte. Wanneer evenementen georganiseerd worden door niet-commerciële organisaties en voor een goed doel zijn zoals het Parkfeest is daar niets mis mee. Als het om commerciële evenementen gaat, maar dat naar onze mening echt een kostendekkende bijdrage tegenover staan. Wij zullen dan ook een motie indienen om het college te vragen dit te onderzoeken. MOTIE
BROMTOLROTONDE
De renovatie en herinrichting van De Bromtolrotonde is nog niet gestart, dat biedt de gemeente nog altijd ruimte om de plannen aan te passen. De voorgenomen afsluiting van de Stelvenseweg zorgt immers nog voor veel onrust in de gemeenschap van Den Hout. Daarbij is de vraag hoe doelmatig het vastgestelde plan eigenlijk wel is. GroenLinks heeft een plan opgesteld op basis van de oorspronkelijke herinrichting van 2013. Een knierotonde met 5 aansluitingen, waarbij de fietsers omwille van de verkeersveiligheid op de rotonde worden omgeleid. Wij verwachten dat dit aangepast plan ons als gemeente zeker 1 miljoen op kan leveren. Een bedrag dat we kunnen toevoegen aan de reserve Sociaal Domein om de te verwachte tekorten op te vangen. MOTIE
LOSSE ZAKEN
Voorzitter, ter afronding nog twee losse opmerkingen.
Pannehoef
Het College heeft onderzocht of het mogelijk is om de organisaties die nu in de Pannehoef zitten onder te brengen in het voormalige zwembad Arkendonk. Duidelijk is dat het onderzoek hier niet positief over is. Wij zijn van mening dat de Pannehoef behouden moet blijven als verenigingsgebouw en gebouw voor de wijk.
Speelgoedmuseum
Wij zijn van mening dat er in Oosterhout snel een museumbeleid ontwikkelt moet worden, waarbij duidelijkheid komt voor het Speelgoedmuseum. Nu is er sprake van een situatie waarin het Speelgoedmuseum financieel steeds meer de duimschroeven aangedraaid wordt, waardoor een goed functioneren steeds moeilijker wordt.