Ik begin met een kort sprookje. In 1719 heerste Baron Torck over Wageningen. Zijn goede inborst bracht hem ertoe veel van de opbrengsten uit zijn gebied te besteden aan zorgbehoevenden, en andere nooddruftige inwoners. Veel meer dan Heren in andere delen van Gelderland. Hij deed dat door de marskramers extra te belasten, de kosten van stalling van koetsen en paarden te verhogen en de beste pachters meer pacht te laten betalen. Immers, hij vond dat de sterkste schouders de lasten moesten dragen. Maar op enig moment bleek dat zijn financiën geheel waren ontspoord. Hij kon zijn verplichtingen niet meer nakomen, de reserves waren volledig uitgeput. Zijn kasteel stond er haveloos bij. Dat werd snel bekend in Gelderland. En niet lang daarna verscheen de Hertog van Gelre voor de stadspoort en nam de stad en het kasteel over. De baron werd verjaagd. Tot zover dit spookje.
Maar voorzitter, nu is het echt zover. Het college van Wageningen heeft net als de baron in het sprookje het geld met de beste sociale inborst besteed aan de kwetsbare groenen …, pardon groepen, zonder zich te beseffen dat andere taken van de gemeente hiermee verwaarloosd werden en de reserves snel opraken. Jaar op jaar tekorten, dat is niet vol te houden voorzitter. En binnenkort staat de Commissaris des Konings op de stoep om het toezicht op de financiën van Wageningen in te stellen.
De kern van het probleem van dit college is dat het structureel meer geld besteed en wil blijven besteden aan het sociaal domein, binnen de VVD ook wel aangeduid als het GLarafonds. Waarom moet de gemeente Wageningen meer doen dan de D66 minister Koolmees van Sociale Zaken ons hiervoor toekent?
De VVD heeft dit meermaals aan de kaak gesteld. Zonder enig effect bij het College. Er is een bijna Raadsbreed een amendement aangenomen om stevig te bezuinigen op het budget van het sociaal domein. Hiervoor is in het amendement een richtbedrag opgegeven van € 4 miljoen van waaruit de raad haar keuzes kan maken. In het rapport van BDO is inderdaad een bedrag aan opties opgenomen van € 5,9 miljoen. In het debat daaromtrent is met name door de fractievoorzitter van D66 gesproken over een te realiseren bedrag van € 2,6 miljoen in deze begroting. En waar komt het College mee…..met slechts
€ 1,1 miljoen…en dat is veel te weinig in de ogen van de VVD. Daar komt nog bij dan een groot deel van deze bezuiniging een boterzachte onderbouwing heeft.
De VVD is van mening dat dit amendement, op dit punt, gewoonweg is genegeerd. De VVD beschouwt dit als het schofferen van de Raad. Het is nog schokkender toen ik gisteren moest vaststellen dat GroenLinks zelfs tevreden is met dit bedrag en D66 er nauwelijks woorden aan vuil maakt.
Het rapport van BDO dat ons ter hand is gesteld geeft een ontluisterd beeld van het financiële beleid van dit College. Belangrijke wens van het college, zoals investeringen in het zwembad voor renovatie en energietransitie, de broodnodige investeringen in de Junushoff en de verduurzaming van het gemeentelijk vastgoed zijn niet eens opgenomen in de begroting. Het is allemaal op drijfzand gebaseerd voorzitter.
Een ander belangrijk issue is de financiële beheersing. Ook hier blijkt de wanorde. De financiële functie van de gemeente is uiterst zwak en moet verstrekt worden. Inmiddels is er een begin gemaakt, maar slechts een begin. De VVD pleit ervoor alle aanbevelingen uit het BDO-rapport op te volgen.
Het aanwenden van eenmalige baten uit verkoop van panden zien we als noodmaatregel. Maar dan alleen als door echte maatregelen tot kostenreductie de begroting structureel in evenwicht is.
Deze ingeboekte baten zijn slechts incidenteel en ook nog eens onzeker of voor dit incourante vastgoed kopers te vinden zijn.
De VVD is mordicus tegen lastenverzwaring. Verhogen van parkeergelden schaadt de winkels en ander bedrijven in de stad. En Wageningen is toch al veel minder het winkelgebied van de regio aan het worden. Met hogere parkeertarieven jaagt het college winkelend publiek naar Bennekom, Ede en Veenendaal. Verhogen van de OZB is al helemaal uit den boze, zolang er niet eerst orde op zake is gesteld aan de uitgavenkant.
Het waren de woorden van de fractievoorzitter van D66 dat de OZB het laatste radartje zou zijn om aan te draaien om de financiën op orde te brengen. Wat blijkt…het is het eerste radartje waaraan is gedraaid en wel tot het laatste gaatje, nl. ruim 12%. Ik hoor hier te weinig over van D66.
Alles overziend en hoe D66 reageert op deze begroting is het de vraag of zij op deze wijze nog langer aan de leiband van GroenLinks willen lopen of de noodzakelijke keuze maken om zelf op de bok gaan zitten. D66 moet zich realiseren dat zij de sleutel van de stad in handen hebben. De vraag is….wat gaan zij er mee doen?
Voorzitter, ik kom aan het slot van mijn betoog nog even terug op het sprookje. Wat deed de Hertog van Gelre na het verjagen van Baron Torck? Hij stelde naast Hertogin Hulshof een driemanschap aan om Wageningen er weer financieel bovenop te helpen. Dit waren Graaf Bor, Baron Dijkstra en Jonkheer Rozemeijer. De Hertog had er alle vertrouwen in dat het dan weer goed zou komen. Ik heb gezegd.