Poliflw

Door Eppo Bruins op 10 juni 2020 om 07:00

Het was heel onwerkelijk. Waar normaal gesproken elke dag duizenden vliegtuigen witte strepen aan de hemel achterlieten, was de lucht nu helderblauw. De vliegtuigen die zich dagelijks, vol met duizenden vakantiegangers, zakenmensen en andere reizigers een weg door ons luchtruim baanden, stonden nu aan de grond. De normaal gesproken volle vertrekhallen in de luchthavens waren nu leeg. Aan de groei leek geen einde te komen. En opeens stond de luchtvaart stil, waren mensen thuis en vroeg het kabinet om na te denken over het ‘nieuwe normaal’.

Morele vragen

In andere tijden sprak ik vaak in de Tweede Kamer over de luchtvaart. Over de rol van luchtvaart voor de economie, over verduurzaming, over geluidsoverlast. Vaak zijn dat technische discussies over regels, technologie, aanvliegroutes en geluidsnormen.

Tegelijkertijd ligt onder al die discussies, hoe technisch ook, ook een morele vraag. Wat is goede luchtvaart? Wat draagt bij aan het goede leven en wat niet meer? Waar ligt de grens tussen de zegen van mobiliteit en de vloek van overlast en schade aan de schepping? Het antwoord op die vragen bepaalt in grote mate hoe we ook veel praktischere vragen uiteindelijk van een antwoord voorzien. Hoe kijken we naar groei van de luchtvaartsector? Hoe gaan we om met geluidshinder en CO2-uitstoot? Vertrouwen we op technologische oplossingen om de negatieve gevolgen van de luchtvaart te compenseren, of moeten we ook onszelf begrenzen? Wat is de rol van de overheid hierin?

Het zijn, kortom, morele vragen en antwoorden die bepalen hoe we in de Tweede Kamer uiteindelijk praten over luchtvaart en wat we daarmee willen. Om die reden werd er in november 2018 door het ChristenUnie congres gevraagd om een algemene visie op de luchtvaart vanuit christelijk-sociaal perspectief. Nu, anderhalf jaar later en in een heel andere tijd dan we toen konden bedenken, ligt die visie er.

Nieuwe normaal

En ik ben blij dat deze visie er juist nú ligt. Aanstaande zaterdag, bij de online partijbijeenkomst, wordt de visie in ontvangst genomen door het partijbestuur van de ChristenUnie en vervolgens meegenomen bij het schrijven van het verkiezingsprogramma.

Dat is belangrijk. Juist in deze rare tijd, waarin de meeste vliegtuigen aan de grond staan, vormt deze visie inspiratie om ons te bezinnen op de toekomst. Wat is voor ons het ‘nieuwe normaal’ van de luchtvaart? Hoe maken we de luchtvaart dienstbaar aan de samenleving en beperken we de impact op de schepping?

Het is duidelijk dat het nog jaren zal duren voordat de luchtvaart op haar oude niveau is als vóór de crisis. Schiphol is leeg, onze nationale luchtvaartmaatschappij wordt in haar voortbestaan bedreigd. Waar we eerder spraken over het openen van een ‘overloopluchthaven’ in Lelystad, lukt het Schiphol zelf niet eens om haar ‘slots’ (ruimte voor vluchten) vol te krijgen. De discussie daarover is daarmee ineens in een heel ander licht komen te staan. De reden daarvoor is simpel: een overloopluchthaven bestaat alleen als er sprake is van schaarse ruimte op Schiphol – nu die schaarste er niet is, wordt niet aan een belangrijke voorwaarde voor de airport voldaan.

Maar voor de ChristenUnie is het belangrijk dat we in tussentijd niet stilzitten. Juist niet! Laten we een goed gesprek voeren. Een goed gesprek over niet zomaar teruggaan naar de ongebreidelde groei van hiervoor. Over een luchtvaart die bijdraagt aan het welzijn van de samenleving, nu en in de toekomst.

De nieuwe luchtvaartvisie van de ChristenUnie geeft een aantal voorzetten voor dat goede gesprek. Groei is geen natuurwet, de overheid hoort gezonde grenzen te stellen. Eérst verminderen van uitstoot en hinder, voordat we kunnen spreken over groei. De rekening voor milieuschade van de luchtvaart niet zomaar afschuiven richting de toekomst, maar nú in rekening brengen voor wie die schade toebrengt. Stuk voor stuk wijze adviezen uit de nieuwe luchtvaartvisie.

De coronacrisis zal ontegenzeggelijk impact hebben op de toekomst van de luchtvaart. Samen hebben we de kans om te bepalen hoe die toekomst eruit ziet. Hoe we het ‘nieuwe normaal’ in de luchtvaart graag willen zien. Met belangrijke morele vragen in ons achterhoofd en een prachtige nieuwe luchtvaartvisie in de hand.

Door Webredactie op 15 mei 2020 om 16:34

Reactie op luchtvaartnota kabinet

Vandaag verschijnt de luchtvaartnota 2020 - 2050. In dit document legt het kabinet uit wat zijn visie is op de luchtvaart voor de lange termijn.

Eppo Bruins: "De ChristenUnie pleit voor een luchtvaart die dienstbaar is aan mens en maatschappij. Het is goed dat de concept-luchtvaartnota sterk de nadruk legt op minder hinder en minder uitstoot. De tijd van ongebreidelde groei is echt voorbij. De luchtvaart staat nu nagenoeg stil en wanneer er weer sprake zal zijn van groei, stelt het kabinet heldere voorwaarden. Zo komt er een CO2-plafond en neemt het kabinet het voortouw om internationaal te komen tot milieuafspraken en betere beprijzing. Hoewel het nog (te) lang zal duren voordat vliegen een duurzame manier van reizen wordt, is deze nota wel een eerste stap op weg naar het behandelen van de luchtvaart als een gewone economische sector.

Er is afgesproken dat over de opening van Lelystad Airport pas een besluit wordt genomen wanneer alle informatie op tafel ligt en wanneer de luchthaven aan alle voorwaarden voldoet. Dat is nu nog niet het geval.

De ChristenUnie-fractie neemt kennis van de inzet van de minister, maar is daar niet aan gebonden. Bovendien lijkt het, gezien de huidige situatie in de luchtvaart, onwaarschijnlijk dat het nodig is om deze kabinetsperiode een besluit te nemen."

Door Eppo Bruins op 31 maart 2020 om 12:25

Vandaag maakte het kabinet bekend dat Lelystad Airport voorlopig niet open gaat. Dat is het enige juiste en terechte besluit. Lelystad kan in ieder geval nu niet functioneren als overloopluchthaven, als gevolg van de coronacrisis. Bovendien zijn er zoveel vragen over de effecten van Lelystad Airport op de natuur, bijvoorbeeld als het gaat om de hoeveelheid stikstof die daardoor in de natuur terecht komt.

De commissie die hierover gaat bevestigt nu wat we al langer vermoedden: dat de berekeningen over die milieueffecten niet goed zijn uitgevoerd. Dat betekent simpelweg: ‘ga terug naar start’.

De ChristenUnie heeft continu benadrukt dat een zorgvuldig proces belangrijker is dan de openingsdatum van het vliegveld. Kloppende berekeningen en een kloppende natuurvergunning zijn dan wel het minste wat burgers mogen verwachten.

De afspraken die over het vliegveld zijn gemaakt zijn gelukkig helder, ook als het gaat om de functie van Lelystad Airport. Lelystad zou geen nieuwe, zelfstandige luchthaven worden, maar alleen Schiphol ontlasten. Met de huidige situatie van de luchtvaart en de eisen die de Europese Commissie stelt aan de verdeling van vliegtuigen over verschillende luchthavens, is het maar zeer de vraag of dat wel haalbaar is. Ook daar moet opnieuw naar worden gekeken.

Ik kan dus niet anders concluderen dan dat het kabinet het enige juiste en terechte besluit heeft genomen door opening van Lelystad Airport opnieuw uit te stellen.

Door Eppo Bruins op 14 maart 2019 12:41

Groeiplannen regionale luchthavens in de ijskast

De luchthavens in Eindhoven en Rotterdam willen graag groeien, maar de ChristenUnie pleit ervoor een time-out te nemen. Eerst moeten we met elkaar in gesprek in hoeverre groei van de luchtvaart nog past bij onze toekomst. In de regio’s is op dit moment geen draagvlak voor groei. Bewoners ervaren milieu- en geluidsoverlast en vragen om een pas op de plaats. Dat willen we ze geven.

Er spelen op dit moment op diverse plekken in het land discussies over luchtvaart en luchthavens. Voor de ChristenUnie is belangrijk dat bij al die discussies de mens centraal staat. Groei van de luchtvaart is geen natuurwet. De ChristenUnie wil een luchtvaart die dienstbaar is aan de samenleving. Vanuit dat uitgangspunt kijken we naar de plannen rond Schiphol en Lelystad, maar ook naar de groeiplannen van deze regionale luchthavens. Juist omdat het risico is dat we al die discussies los voeren, willen we een brede visie op de luchtvaart in Nederland voordat we keuzes maken over groei.

Omwonenden centraal

Dat omwonenden steeds ernstigere hinder ondervinden van de luchthaven in Eindhoven, blijkt uit recent onderzoek van de GGD. De zorgen over gezondheidsklachten door luchtverontreiniging zijn toegenomen. Om even wat cijfers te schetsen: 49 procent van de direct omwonenden maakt zich ernstig zorgen over zijn gezondheid als gevolg van het geluid. Zo'n 15 procent van de bewoners van tien gemeenten in de regio ervaart ernstige geluidhinder, aldus de enquête. In 2012 was dat aandeel bijna de helft minder. In de zone direct rond Eindhoven Airport ligt een kwart van de bewoners ook geregeld wakker van de herrie.

In 2020 bereikt de luchthaven in Eindhoven het maximaal toegestane aantal vluchten, wat neerkomt op 43.000 per jaar. Rotterdam The Hague Airport telt er net iets meer, namelijk jaarlijks zo’n 50.000.

Beide luchthavens hadden vorig jaar, in 2018, te maken met een groei van zo’n 9 of 10 procent gegroeid met het aantal reizigers. Dat is heel fors terwijl de economische winst beperkt is.

Brede steun

Omwonenden moeten centraal komen te staan, is de visie van de ChristenUnie. De groei van de luchtvaart gaat momenteel veel te snel. We leven in een tijd waarin we meer grip op de luchtvaartsector willen krijgen. Daar past het bij om nu eerst na te denken en een pauze in te lassen. Begin deze week deden we dit pleidooi samen met onze coalitie-collega’s van D66 en het is mooi om te zien dat er brede steun is in de Tweede Kamer voor ons standpunt. In de toekomst moeten vliegtuigen schoner en stiller worden. Groei gaat, wat de ChristenUnie betreft, vanaf nu altijd gepaard met minder geluid en minder uitstoot.