De protestsongs waar Bob Dylan het meest bekend van is, werden begin jaren zestig in een tijdsbestek van twintig maanden geschreven. Binnen een jaar had Dylan de protestsongs de rug toegekeerd, niet om afstand te doen van de politiek, maar om een dieper soort radicalisme na te streven.
Bijna zestig jaar geleden, op 26 oktober 1963, bracht Bob Dylan zijn generatiehymne 'The Times They are A-Changin' uit. Het lied is gebaseerd op de overtuiging dat de beweging voor sociale verandering niet te stoppen is, dat de geschiedenis zich zal conformeren aan de moraal. In het tweede couplet stelt Dylan een onbezonnen, blijvende uitdaging voor de politieke commentatoren: “Come writers and critics/ Who prophesize with your pen/ And keep your eyes wide/ The chance won’t come again/ And don’t speak too soon/ For the wheel’s still in spin.”
Het waren de onverwachte prestaties van de burgerrechtenbeweging, een opkomst van de basis die het Amerikaanse politieke landschap veranderde, die deze uitdaging en het lied tot een mogelijkheid maakten. Maar het was Dylans genie om de universele geest te verwoorden die het specifieke historische moment bezielde. De protestsongs die Dylan beroemd hebben gemaakt en waarmee hij nog steeds wordt geassocieerd, werden geschreven in een korte periode van zo'n 20 maanden - van januari 1962 tot november 1963. Onder invloed van Amerikaanse radicale tradities en vooral door de politieke gisting die onder jongeren werd aangeraakt door de burgerrechtenbeweging nam hij deel met zijn liedjes over de terreur van de nucleaire wapenwedloop, armoede, racisme en oorlog. Deze creatieve vuurstorm gaf ons onder andere 'Blowin' in the Wind ' en ' Only a Pawn in Their Game'.
Dankzij zijn scherpe radicalisme en unieke poëtische gaven (en groot muzikaal vakmanschap) vernieuwde Dylan het protestgenre en hielp het een nieuw massapubliek te bereiken. Toen het album ‘The Times They Are A-Changin’ in januari 1964 uitkwam, werd de 22-jarige uit Minnesota gekroond tot laureaat van een sociale beweging en geprezen als "de stem van een generatie".
In de tussentijd had Dylan echter besloten dat dit niet was wat hij wilde zijn. Want Dylan is niet alleen de bekendste protestzanger van zijn tijd, maar ook de bekendste afvallige. Medio 1964 legde hij aan criticus Nat Hentoff uit: "Vanaf nu wil ik van binnenuit schrijven. Ik maak geen deel uit van geen enkele beweging. Ik kan het bij geen enkele organisatie redden. "
Hij was bezig met het opnemen van een nummer genaamd ‘My Back Pages’, een kritiek op de beweging die hij had nog zo had gevierd in ‘The Times They are A-Changin’. Hier treurt hij "lijkevangelisten" die "ideeën" gebruiken als "kaarten", die "leugens dat het leven zwart en wit is" uitschreeuwen en die niet begrijpen dat "ik mijn vijand word op het moment dat ik predik." Gealarmeerd door de ontdekking van autoritarisme in het hart van de beweging voor bevrijding (en in zichzelf), rebelleert hij tegen de zelfingenomenheid van links. Hij giet gal over de “zelfgeordende professor / Te serieus om voor de gek te houden”. Hij minacht wat hij ziet als de dode cultuur van politiek activisme: ‘Gelijkheid, ik sprak het woord, alsof het een huwelijksgelofte was, Maar ik was toen zoveel ouder, ik ben nu jonger dan dat. '
Dit refrein - een herroeping in elke betekenis van het woord - moet een van de meest lyrische uitingen van een politieke afvallige zijn die ooit zijn opgetekend. Ex-radicalen schrijven hun ontwikkeling meestal toe aan het onvermijdelijke opgeven van de rol van opstandige jongere naar die van een verantwoordelijke volwassene. Dylan keerde die polariteit om. Voor hem was de terugtrekking uit de politiek een terugtrekking uit verouderde categorieën en tweedehandse attitudes.
(Wordt vervolgd, over twee weken deel 2)
