Poliflw

Verwondering is het gevolg van kijken én zien. Wanneer je niet kijkt, zul je ook zeker niet zien. Wanneer je kijkt is het nog niet zeker dat je ziet. En wanneer je niet ziet is verwondering ver weg. Terwijl verwondering de voedingsbodem is voor verbondenheid, verantwoordelijkheid en volwaardigheid. En deze zijn hard nodig voor een duurzaam economisch bestel.

Aan de vandaag de dag gehanteerde definitie van welvaart ligt het principe van economische groei ten grondslag. 'Zolang de economie groeit gaat het (ons) goed', denken velen. Maar is deze grondslag wel terecht en zitten er aan deze groei geen grenzen?

We zien inmiddels ook nadelen van de (ongebreidelde) economische groei. Deze nadelen zijn herkenbaar in de onbalans tussen 'Ik' en 'De ander', 'Nu' en 'Later' en tussen 'Het materiële en 'Het inmateriële'.

In de Groen van Prinsterenlezing deed Martine Vonk een oproep om als politici in te zetten op verbinding, verantwoordelijkheid en volwaardigheid. De politiek moet zich druk maken om verbindingen tussen mensen. Dat kan zijn tussen mensen onderling, tussen jong en oud, tussen deze en de volgende generaties, tussen zij die hier leven en die aan de andere kant van de wereld, zij die consumeren en zij die de werkelijke kosten dragen (door vervuiling, ontbossing, kinderarbeid, etc). Maar ook haar verantwoordelijkheid nemen om de volledige prijs voor consumeren te berekeken, te benoemen en door te belasten. En daarbij ook volwaardige pilitiek te bedrijven, dat is het immateriële te herwaarderen, denk aan ontspullen, minimaliseren, ruimte voor kunst, ontspanning, religie, het goede leven.

Om dat te doen is verwondering nodig. Je verwonderen over de aarde, de natuur, een medemens, vreugde, liefde, zorgeloosheid. Wanneer je kijkt en ziet en je verwondert, vonkt er een begin van aanhoudende inzet aan voor leven in vrede en gerechtigheid.

Hieronder de column van Dolf Jansen die hij vanmorgen uitsprak tijdens de uitzending van Vroege Vogels. Hij weet het geweldig te verwoorden. ANTICIPEREN Het zijn spannende tijden, lieve vroege luisteraar. Aan de ene kant zien we een steeds grotere urgentie om werkelijke stappen te nemen in het tegengaan van klimaatverandering en stijgende temperaturen op aarde, aan de andere kant zien we nog steeds een kruising tussen kop in het zand-mentaliteit en vasthouden aan de zegeningen van zogenaamde economische groei op plekken waar de echte besluiten genomen moeten worden. Ik zou het hier kunnen hebben over steeds vaker opduikend extreem weer, over stallen en megastallen die er gewoon staan – of bijgebouwd worden – en de walging en het verdriet elke keer als er weer een stalbrand gemeld wordt, 10000 biggen, 50000 kippen, de geur van verschroeid vlees die nog dagenlang blijft hangen. Ik zou het kunnen hebben over het immense belang van minder afhankelijk worden van fossiele brandstoffen, aan de ene kant omdat hoe minder we verbranden hoe beter het is voor ons voortbestaan op aarde, aan de andere kant omdat elke liter die je wel gebruikt uiteindelijk de bankrekeningen spekt van de moordenaars en vrouwenhaters in Saoudi Arabie, of andere dictators naar keuze. Oftewel: ook als je ‘niet gelooft in klimaatverandering’, consumeer minder, en laat de fossiele brandstoffen in de grond. Ik zou het ook kunnen hebben over een artikel in de Volkskrant vandeweek waarin werd gepleit voor een belasting toegevoegde broeikasgassen’, waarvan het resultaat kan zijn dat in elk product of dienst die je aanschaft de schade die je toebrengt aan de aarde wordt meegenomen. De vervuiler betaalt, inderdaad, en omdat we dat allemaal zijn….precies. Een goed idee waarvoor in het boek de Vergeten Oplossing van ingenieur Eric Broekhuizen, en door mij op deze plek, al heel lang wordt gepleit. En ik zou het kunnen hebben over Zandvoort. Niet de duinen, het strand, de zeewind, nee, het volslagen bizarre idee om daar weer Formule 1 te gaan rijden. Niet doen! Luchtvervuiling. Geluidsvervuiling Wegklokken van benzine Prins Bernard jr. Niet uitroepteken doen uitroepteken. Maar nee, ik moet het toch weer hebben over Schiphol. Natuurlijk, het is niet alleen een luchthaven met een al jaren veel te grote mond, maar ook een symbool. Een symbool van de eerdergenoemde groei die teveel schade toebrengt, maar ook een symbool van de kracht van lobby, en n symbool van draaien, verdraaien en de regels net zo lang oprekken en in je eigen voordeel interpreteren dat er geen passagiersslurf meer aan vast te knopen is. Schiphol houdt zich steeds niet aan afspraken en de reactie daarop komt niet verder dan ‘anticiperend handhaven’. Via de Inspectie Leefbaarheid en Transport. Anticiperend handhaven, dat is 7 lettergrepen voor gedogen. Gelul. Niks doen. En dat is samen ook 7 lettergrepen en levert ook niks op, behalve dat de baas van Schiphol met zo’n erectie zit dat er mensen zijn die denken dat t de nieuwe verkeerstoren is. Moet je je voorstellen dat je zo gaat opvoeden, met anticiperend handhaven, dat betekent dus constateren dit mag niet, maar dan niks doen. Dan weet je hoe het gaat in je gezin, dan zitten je kinderen binnen de kortste keren met een spuit heroine in hun arm en twee Grindervriendjes aan hun apparaat naar Boer zoekt Vrouw te kijken. Ik vind zelf trouwens alle programma’s met Yvon 4Farmers zonder heroine niet echt te doen. Ik ben voor anticiperen op handhaven, dat betekent dat je al optreedt voordat er iets is gebeurd. Leerlingen komen de klas binnen, je legt met een knal je AK31 op je buro, slaat er twee op de eerste rij vol in hun smoel voor wat ze van plan waren te gaan doen en begint dan met het openingsgebed, of de tekst van Ronnie Flex of waar ze tegenwoordig mee beginnen. Ook wel interessant: als je volgens ILT geen belanghebbende bent, mag je niet eens klagen. Dus je woont in Baarn of Harderwijk of Epe, volgens ILT heb je dan geen last, en als je wel last hebt kun je niet klagen omdat je geen belanghebbende bent, of je woon je in Castricum dan val je buiten de door hen bedachte geluidscontouren, en ben je in het oud-Hollands fokd. De enig passende term lijkt mij Air Kafka. Fijne, geluidsarme zondag!