Poliflw

Hieronder volgt de inbreng van VVD Sint Anthonis op de raadsvergadering van 7 november 2019 voor wat betreft de begroting van de gemeente Sint Anthonis 2020.

 

We gaan herindelen en we moeten dus met onze begroting rekening houden met de wet algemene regels herindeling. We gaan dus meer onder het vergrootglas bij het opstellen en goedkeuren van een begroting. In het verleden hebben we daar wel eens voor uitdagingen gestaan, nu moeten we laten zien dat we het aankunnen.

 

Weet u nog dat we vorig jaar hier ook zaten en hoe positief de inbreng van VVD Sint Anthonis was? We waren trots op het coalitieaccoord, we hadden een route voor het bestuur uitgezet om met het uitvoeringsprogramma in de hand klinkende successen te boeken, we zagen de ambtelijke organisatie met een voortvarende secretaris veel steviger opereren dan we gewend waren in de jaren ervoor. Het was destijds zo’n goed nieuwsshow dat CDA zelfs aangaf niet op onze inbreng destijds te willen reageren. Onze inbreng was inderdaad anders dan de jaren ervoor.

 

We zijn nu een jaar verder, spreken over een nieuwe begroting en de goednieuwsshow is dit jaar gematigder. Er is veel gebeurt, maar er is ook nog teveel niet gebeurt. We hebben nog steeds vertrouwen in de lijnen die zijn uitgezet, we zijn trots op het uitvoeringsprogramma, maar we hebben ook de pech gehad dat het bestuur door onfortuinlijke omstandigheden weer een team werd met invallers. Niets ten nadele van de invallers, laten we dat voorop stellen. Maar wisselende teams kennen ook wisselende dimensies. Denk alleen al maar aan het inwerken en het op dezelfde lijn komen als die, die is uitgezet.

 

Aan de andere kant: een genuanceerde goednieuwsshow is nog steeds een goednieuwsshow. We mogen er trots op zijn dat deze gemeente voortvarend het herindelingstraject doorloopt. We zijn inmiddels beland op het punt in dat herindelingstraject dat er geen weg terug meer is. En dat verdient erkenning voor iedereen die er zijn of haar steentje aan heeft bijgedragen. Dat besluit is echt een keerpunt voor onze gemeente.

 

En voor onze gemeente zijn we nog steeds bezig met het realiseren van krachtigere kernen in een schoner buitengebied. Die focus nemen we mee naar de nieuwe gemeente. Dan nu naar de inhoud. Het programma Bestuur. Dit programma kost best wel wat en we willen graag, en dat is al vaak gevraagd, beter begrijpen wat de resultaten van dit programma zijn. Want het is leuk om te schrijven wat je wilt bereiken, het is pas waardevol wanneer je constateert of je dat ook bereikt hebt of niet of ten dele. We willen in de komende tijd horen waarom de investeringen die we daarin doen ook goede investeringen zijn.

 

Het programma Veiligheid. Het staat de opstellers van de begroting natuurlijk vrij om cijfers te presenteren zoals men wenst. Maar bedenk daarbij dat je naar de cijfers op meerdere manieren kunt kijken. Bijvoorbeeld het gepresenteerde cijfer van 0 winkeldiefstallen. Met een trend waarbij winkels niet open kunnen of de deuren sluiten en er geen nieuwe winkels komen, dan heb je op een gegeven moment ook zo weinig winkels meer om een winkeldiefstal te plegen.

 

En ja het is goed dat Sint Anthonis momenteel nog als een relatief veilige gemeente gezien kan worden. Maar we missen de urgentie in dit programma om de trend die de afgelopen jaren is ingezet te keren. En dan doelen we op de trend dat Sint Anthonis minder veilig wordt door de stijging van 70 plekken op de lijst met onveiligste gemeenten en de superslechte cijfers rondom reactietijden bij prio1-meldingen.

 

Programma Verkeer en Vervoer is voor de meesten van ons zeer zichtbaar geweest en hebben we ervaren dat daarmee aan de slag is gegaan. Maar ook hebben we gemerkt dat de opstart N602 niet optimaal gepland was en er veel werk is verzet met het oplossen van problemen. De LED verlichting is een mooi project. En we doen meer om verkeer en vervoer in de gemeente te verbeteren en klaar te maken voor de toekomst. We zijn blij met de aanpak verkeersveiligheid welke VVD Sint Anthonis ook een speerpunt vindt.

 

Programma Economie. Wat de VVD betreft is het alle hands aan dek om de economie in deze gemeente te versterken en verder te ontwikkelen. Dat is een investering die ook iets oplevert. En over het toerisme willen we nog aanstippen dat de VVD al jaren stelt dat de toeristenbelasting een doelbelasting dient te zijn en dus gebruikt te worden voor investering in het toeristische product. Gelukkig gebeurt er in het uitvoeringsprogramma veel waar ook bezoekers aan onze gemeente van kunnen profiteren. In het verleden hebben we ook gezegd geen moeite te hebben met een verhoging van de toeristenbelasting, mits die maar niet gebruikt wordt als sluitpost van de begroting maar als investering dient in het toeristische product Sint Anthonis.

 

Met het programma Onderwijs gaan we door op de ingeslagen weg. We zien wel tussentijdse ontwikkelingen, denk aan De Korenaer, die ook de nodige investering vraagt. Wat de VVD betreft doen we investeringen fair en gelijkwaardig.

 

Het programma Cultuur, sport en recreatie. Dit is een programma waar al veel over gesproken is met elkaar. En dit programma raakt ook echt het hart van onze inwoners. Maar ook hier moeten wel eens lastige keuzes gemaakt worden. Ook al is er het beeld dat de gemeente Sint Anthonis een rijke gemeente we zijn geen Sinterklaas die zomaar ieder verlanglijstje kan inwilligen. Deze gemeenteraad zal daarbij lastige keuzes dienen te maken. En dat kan op basis van verwachtingen soms teleurstelling geven, maar we willen een eerlijke en gelijkwaardige verdeling van voorzieningen op dit gebied die voor de inwoners bereikbaar zijn. De tijd van in ieder dorp een kerk die iedere dag open is, van in ieder dorp een bakker, een slager en een bankfiliaal, die is al lang voorbij. De wereld om ons heen verandert iedere dag. We winkelen meer online dan buiten de deur, het is dus niet vreemd dat ook voorzieningen onder druk staan en er over 10 jaar anders uit kunnen zien dan 10 of 20 jaar geleden. Soms dienen er keuzes gemaakt te worden waar niemand 100% tevreden mee is. En soms worden ze op een moment gemaakt die wellicht ook niet het optimale moment is voor iedere betrokkene. Denk bijvoorbeeld aan het bieden van hulpmiddelen voor inwoners. Wanneer we vinden dat iedereen die er baat bij zou hebben een rollator zou moeten krijgen, dan zouden er zomaar aanvragen kunnen komen van inwoners die daar al een beetje baat bij zouden kunnen hebben, maar ook nog  prima zonder kunnen maar er wel alvast een aanvragen… simpel om het feit dat er nu die regeling is. Hopelijk begrijpt iedereen dan dat die inwoners nog even op hun beurt dienen te wachten. Je kunt geld maar 1x uitgeven en het moment van uitgeven kan ook veel doet met de begroting.

 

Het programma Sociaal Domein pakken we samen met Boxmeer al op een goede manier op. Het laat zien dat je samen sterker kan staan om een programma als dit goed op te pakken. Het is qua kosten het grootste stuk van de begrotingstaart. En uit veel onderzoeken blijkt ook steeds dat ook inwoners dit programma vaak het belangrijkste vinden. Er blijven vaak zorgen over kosten voor de toekomst. Maar naast het in de hand houden van de kosten moeten we ervoor waken dat de zorg van een goed niveau is. We zijn blij met de aanpak van preventie om in dit domein mensen te helpen op bepaalde vlakken waarbij erger voorkomen kan worden. Dat is nu echt mensen in de kernen krachtiger maken.  Programma Volksgezondheid en milieu. In de actualiteit is al veel gezegd en geschreven over stikstof en luchtkwaliteit. We zagen een ontwikkeling waarbij groepen Nederlanders los van elkaar werden gezien. Denk aan agrariërs, bouwers, milieu activisten, weggebruikers etc. Maar velen van ons horen niet in één groep, maar voelen zich horen bij meerdere groepen. En we zien gelukkig meer en meer bewustwording dat je niet één groep de schuld van alles kunt geven, en dus ook niet je als groep van de verantwoordelijkheidsvraag kunt onttrekken. We hebben allemaal met deze problemen te maken en het toont onze kracht aan wanneer we het samen ook op weten te lossen. Natuurlijk willen agrariërs en bouwers een goede boterham verdienen, maar ze zijn vaak net zo goed personen die van de natuur kunnen genieten en op onze snelweg rijden. Het oplossen van problemen kan wel eens wat pijn doen en als gemeente kunnen we alert zijn welke impact dat kan hebben. Gelukkig hebben we onder andere de agrarische keukentafelgesprekken om ook daar vinger aan de pols te houden.

 

Verder zien we investeringen in Volksgezondheid en milieu als investeringen in een gezondere toekomst. En dat helpt weer met de kosten en de successen bij het Sociaal Domein. We willen nog steeds die krachtigere kernen in het schonere buitengebied en we juichen het toe wanneer onze ondernemers ook financieel mee kunnen profiteren met initiatieven op het gebied van verduurzaming.

 

Het programma Ruimte is te lang Science Fiction geweest in deze gemeente. Er waren wel ideeën om te bouwen, maar het kwam maar niet van de grond. De woningvoorraad in Sint Anthonis is afwijkend ten opzichte van andere gemeenten. We hebben hier veel vrijstaande woningen. Maar we willen dat iedereen hier kan wonen in iedere levensfase. Dus zijn we blij met de ontwikkeling waarbij er meer sociale huurwoningen komen, eventueel in de vorm van tiny houses. We willen de jongeren behouden voor onze gemeente en die jongeren die elders zijn gaan wonen willen we verleiden weer hier te komen wonen. En oudere inwoners moeten waardig ouder kunnen worden in Sint Anthonis. We willen de trend van krimp en vergrijzing keren, maar daarvoor moeten we onze gemeente wel gereed maken. We gaan bouwen, bouwen, bouwen, bouwen.

 

Sint Anthonis gaat over enige tijd op in de gemeente Land van Cuijk en dan zien we voor onze kernen een toekomst waar je graag wilt wonen, waar je graag wilt recreeren, waar je een bedrijf kunt starten, waar je graag wilt werken, waar bezoekers graag komen genieten, die een toonbeeld wordt op het gebied van duurzaamheid en een economie die daarvan mee profiteert, waar de krimp en vergrijzing gekeerd wordt en waar het weer veiliger wordt en de politie weer snel bij je is in geval van nood. Jouw kern is straks krachtiger en in een schoner buitengebied.      

 

Tot zover.

 

Tijdens de raadsvergadering van 7 november 2019 bracht VVD Sint Anthonis onderstaand betoog rondom de Najaarsnota 2019.

 

Bij een najaarsnota hebben we het over hoe het met de uitvoering van de begroting van het jaar is gegaan. Een nadeel van 166.000 euro en een tekort van 1.272.000 euro. De vraag is of de najaarsnota een grote invloed heeft of heeft gehad op het beleid dat we hebben uitgezet. Sommige effecten ervan zijn eenmalig andere komen we ook in de komende jaren weer tegen. Iedereeen snapt sinds deze week het verschil tussen eenmalig en structureel.

 

Er is tussentijds al wat geschoven met de uitvoering en kosten t.o.v. de begroting 2019 en de najaarsnota laat de laatste wijzigingen zien. Het is namelijk ondoenlijk om 100% goed te voorspellen in een begroting wat alles gaat kosten. Dat neemt niet weg dat bij het maken van beleid een begroting wel als doel heeft die voorspelling als het ware zo goed mogelijk te doen. Het is de routekaart voor het komende jaar en ergens ook voor de komende jaren.

 

De grootste verschillen zien we zowel relatief als concreet voor de deelgebieden sociaal domein, algemene dekkingsmiddelen, ruimte volksgezondheid en milieu. De grootste verschillen zijn al voor de najaarsnota ontstaan. Kijken we naar de najaarsnota dan is getracht om nog wat te corrigeren. De correctie is evenwel beperkt in het voordeel van de baten. We zien wel een trend dat de lasten sneller en flinker zijn gestegen dan de baten. Maar laten we eerlijk zijn: zonder baten kunnen er geen lasten zijn. Je kunt niet uitgeven dat wat je niet hebt, je kunt dat in ieder geval niet lang volhouden. Maar we zien bij de baten wel dat het verschil met name gemaakt wordt door de algemene dekkingsmiddelen. We moeten dus als gemeente duidelijk zijn en dat we heel goed weten te verklaren wanneer we zaken als OZB of toeristenbelasting heffen dat het niet zomaar is om de begroting sluitend te maken. En bij de trend die we zien is het niet vreemd wanneer iemand dat denkt.

 

Graag geven we het college nog wat zaken mee uit de najaarsnota. Te beginnen met algemeen bestuur. We hebben het al eerder gezegd, we schrikken van 25.000 euro voor uitgaven juridisch advies. Want dat zijn extra uitgaven. En het argument dat het door ‘voortschrijdend inzicht’ komt, vinden we vreemd en begrijpen we ook niet. Wat we wel zien en ook vaker onder andere hier in de raad hebben aangegeven is dat deze gemeente veel te vaak op de juridische toer is gegaan. Dat moet in deze vorm echt afgelopen zijn. We willen een gemeente die fair en rechtvaardig is en niet te snel de rol van jurist op zich neemt. 

 

Het is niet vreemd dat onder het kopje Veiligheid zo weinig staat geschreven. De VVD wil echter dat de trend in de verkeerde richting, die we hier al ruim 3 jaar aankaarten, gekeerd gaat worden. Niet 70 plaatsen stijgen op de lijst met onveiligste gemeenten, maar 70 plaatsen dalen. Geen reactietijden bij prio1-meldingen die vaker langer dan 15 minuten duren, maar die voor 80% vallen binnen de 15 minuten. Wat dat betreft is er echt wel werk aan de winkel.

 

Het kopje Verkeer en Vervoer heeft de boekhoudkundige mazzel van de nieuwe financiële verordening betreffende de start van de afschrijving op investeringen. Gelukkig hebben we op dat onderwerp dan eens een meevaller te pakken.

 

Bij het kopje Economie zien we geen enorme verschuivingen in absolute zin. We willen wel sneller en meer resultaat zien van de inspanningen de economie in de gemeente te versterken.

 

Bij Onderwijs zijn de verschillen minimaal.

 

Cultuur, Sport en Recreatie kent wat meer lasten ook door nieuw beleid. Een begroting kan ook tussentijds aangepast worden en dat zien we onder andere hier. Sociaal domein blijft de grootste speler qua lasten. Het is echter ook het belangrijkste onderwerp. We zien in deze raad op dit onderwerp in de regel een grote consensus en zo kunnen we samen ook meters maken op dit onderwerp.

 

Bij Volksgezondheid en Milieu zien we een minimaal verschil in de najaarsnota.

 

Bij Ruimte is het zelfs een 0 verschil.

 

Ten slotte de Bedrijfsvoering en Algemene dekkingsmiddelen. We spreken onze zorg uit over kosten voor werving en selectie van personeel en verwachten een financieel aantrekkelijkere aanpak voor de komende tijd. En aandacht voor dubieuze debiteuren. Wellicht is het een idee daar, wanneer dit structureel wordt, extra personeel op te zetten.

 

Tijdens de raadsvergadering van 28 juni 2018 zijn de jaarstukken 2017 behandeld. Dit is de inbreng van de VVD:

Zoals ieder jaar voor de zomervakantie, hebben wij het over het jaar ervoor. En wel over de financiën. We praten vanavond hoe de vorige regeerperiode met het geld om is gegaan dat we hebben ingezet om in deze gemeente dingen voor elkaar te krijgen. Met de nadruk op voor elkaar. Het is tenslotte gemeenschapsgeld van ons allemaal waar we het over hebben.

Vorig jaar zeiden we het al als afsluitende regel in het betoog bij de jaarstukken 2016. Want er was weer nieuws te melden over de positieve financiën. Toen zeiden we: “We zagen op zich aardige positieve punten in het coalitieprogramma (van 2014). Maar nu 3 jaar later is het vooral teleurstelling in wat er bereikt is. Of gaat deze coalitie de positieve financiën nu verder inzetten om te investeren in onze gemeente? We denken graag met jullie mee.”

Wanneer we naar de jaarstukken van het vorige jaar kijken, dan krijgen we toch vooral het gevoel van een vader die zijn kind 100 euro meegeeft om daarmee 5 bestedingen te doen: Het kopen van voedsel voor de volgende dag, twee bioscoopkaartjes aanschaffen voor Incredibles 2, 10 euro in de collectebus stoppen, een geschenkbon van 20 euro kopen voor het feest van Oma en een voetbalshirt kopen. En op het eind van de dag komt het kind terug en geeft aan vader een rapportage met wat het kind die dag gedaan heeft en geeft de vader 30 euro terug die zijn overgehouden. Want dat is wat hier weer gebeurt: er zijn allerlei plannen gemaakt, er is geld gereserveerd en op het eind van de rit blijft er geld over. Dan kan het niet anders dan dat niet alles is gerealiseerd. Maar vader kijkt in de rapportage en kan daar alleen maar teruglezen: dit moest ik van papa kopen en dit heb ik ervoor gedaan… Maar of het gelukt is blijkt niet uit de rapportage. Het kind is naar de supermarkt gegaan en heeft vlees en sla kunnen kopen, maar geen groente of aardappelen. Zo hou je gemakkelijk geld over. De bioscoopkaartjes zijn online aangeschaft. De collectebus heeft het kind vandaag niet gezien en dat geld kan dan volgende week in de collectebus gestopt worden. In plaats van een geschenkbon heeft het kind voor 18 euro een bos bloemen voor oma gekocht, want ook dat is een cadeau. En het kind kocht een voetbalshirt van het Duitse elftal. Helaas heeft het kind daarin niet onderhandeld om dat shirt met extra korting te krijgen. Maar ondanks alles: 30 euro over. En zo lezen wij ook de jaarstukken in Sint Anthonis: dit was de opdracht en dit hebben we ervoor gedaan. Maar we lezen veel te weinig en niet standaard: en dit hebben we bereikt. En we zijn haast verblind om daar iets over te vinden, want we houden toch weer zoveel geld over. 

Een van de punten van de motivatie van de VVD fractie om hier aanwezig te zijn is het bereiken van doelen voor onze gemeente. En daarin roepen we nu nadrukkelijk het bestuur op om het verschil te gaan maken. En dan vooral in de communicatie rondom bereikte doelen. 

Want het is een groot verschil om 1 miljoen over te houden wanneer je alles bereikt hebt dat je met elkaar hebt afgesproken, dan dat je 1 miljoen overhoudt wanneer je op teveel beleidsterreinen (nog) niet hebt bereikt waar je zou moeten bereiken. 

Laat dat dan vooral een geschiedenisles zijn. Voor de jaarstukken in 2018 willen we echt het verschil gaan zien in het structureel vermelden van bereikte resultaten. 

VVD stemt in met deze jaarstukken met de oproep aan dit bestuur en het gehele ambtelijke apparaat om te transformeren naar een organisatie waarin we behaalde doelen met elkaar delen en dus niet ons focussen op getoonde inspanningen en de kosten ervan.