Algemene politieke beschouwingen 2015: "Hoe krijgen we Winsum weer in beweging"
Voorzitter, voor ons ligt de kadernota 2015, wij hebben grote moeite met de inhoud. Deze nota straalt defaitisme uit ten aanzien van voorgenomen beleid, tenminste als dat er al was en als dat er al was zien we hier de deconfiture.
Bij het aantreden van uw college had u veel plannen, maar u verzuimde ze op geld te zetten en te prioriteren. Feitelijk ontbrak het u aan visie en realiteitszin! Het was vanaf het begin duidelijk dat ondanks onze riante reserve positie niet alles haalbaar was, er zouden keuzes moeten worden gemaakt. Maar op ons herhaaldelijk aandringen gaf u niet thuis.
Middels de mei circulaire wordt u nu geconfronteerd met een aanzienlijke structurele korting op de uitkering uit het gemeentefonds. Die korting heeft uiteraard een flinke negatieve invloed op onze investeringsruimte. En daar zakt uw kaartenhuis in elkaar en wreekt zich uw gebrek aan visie. Als schrijnend voorbeeld, wel een brede school in Baflo maar niet in Winsum en dat is voor ons onverteerbaar. Sportverenigingen via dure onderzoeken een utopie voorhouden in Winsum-West en zelfs daarbij door de raad meegegeven kaders negerend, dat geeft weinig vertrouwen. U doet maar wat, maar schaadt op deze manier het vertrouwen in het gemeentelijk bestuur!
Wat leert de kadernota ons, een hoge prioriteit voor de brede school in Winsum, en Winsum-West maar geen middelen beschikbaar. Woningbouw Winsum-Oost op de wachtlijst (maar wel voor miljoenen grond aangekocht). HOV –as, bewonerscomité ingesteld want de wethouder wist het niet meer, nu afgevoerd, twee miljoen subsidie naar de knoppen.
De VVD vindt dat er voor de brede scholen in Baflo en Winsum en het sportgebeuren in Winsum-West een heroverweging van de plannen aan de orde is gezien de beschikbare middelen. Dat betekent dat er recht moet worden gedaan aan onderwijshuisvestiging in zowel Baflo en Winsum. Het zal soberder moeten en er moeten bewust keuzes worden gemaakt. Niet op een ad hoc basis zoals tot nu gebeurt. Voor het sportgebeuren is een kleinschaliger plan aan de orde, bestaande structuren dienen zo veel mogelijk te worden benut. U zult beargumenteerd keuzes moeten maken en daar hoeft u niet weer een duur bureau voor in te huren. Want dat was tot nu slechts weggegooid geld! Wij zijn voorlopig dan ook niet bereid 25.000 euro te autoriseren voor weer een vervolg onderzoek.
Indertijd is ons vanuit het RSP budget een bedrag van 53 miljoen euro ter beschikking gesteld voor een upgrade van de N361. Het geld is grotendeels naar elders weggevloeid. De Marne, Bedum en Groningen hebben volop geprofiteerd. Van wat resteert wordt een gedeelte ook nog besteed aan het fietspad plus en de spoorveiligheid. De N361 en de kortsluiting doen er kennelijk niet toe. De verantwoordelijke wethouder heeft bij het toenmalig provinciaal bestuur kennelijk geen deuk in een pakje boter kunnen slaan.
Het is tragisch dat vorig jaar twee mensen op een onbewaakte overweg om het leven zijn gekomen. Maar we hebben er moeite mee dat daarna 5.3 miljoen euro (excl. BTW) wordt uitgetrokken om overwegen te beveiligen. Een deel van dit geld haalt de provincie uit het RSP budget dat bedoeld was voor het veiliger maken van de N361, een weg met meer dan 10.000 voertuigbewegingen per dag en een weg waar ook dodelijke slachtoffers zijn te betreuren. Het is toch niet te bevatten dat voor een vee tunnel een bedrag van 2.2 miljoen euro wordt uitgetrokken met geld voor het veiliger maken van de N361. Met andere woorden koeien kunnen veilig en droog onder het spoor door terwijl onze jeugd maar moet zien hoe ze veilig de N361 kunnen oversteken richting sportvelden! Hoe tragisch de ongevallen op de onbewaakte overweg ook zijn, de overheid kan niet alle risico’s wegnemen. Een mens is uiteindelijk toch ook zelf verantwoordelijk voor zijn eigen leven.
De VVD heeft grote zorgen over het al jarenlang durende gebrek aan voortgang bij de dossiers Boogplein, N361 en kortsluiting Ranum-Onderdendamsterweg. Hiermee worden de ontwikkelingsmogelijkheden van deze gemeente ernstig geschaad. We zien rapporten, inspraak rondes en ik weet niet wat voorbij komen, maar er gebeurt feitelijk niets. De wethouder heeft nu meer dan vijf jaar de kans gehad er iets van te maken, wat ons betreft is het vijf voor twaalf. Als de wethouder voor het eind van dit jaar voor bovengenoemde onderwerpen geen uitgewerkte plannen op tafel heeft en aan de raad heeft voorgelegd, is wat ons betreft zijn houdbaarheidsdatum verstreken! Ons geduld raakt zo langzamerhand op!
De VVD is tevreden met de wijze waarop de decentralisaties in het sociale domein met de buurgemeenten zijn opgepakt. Maar bij de uitvoering van de participatiewet maken wij ons grote zorgen over de gevolgen van uw besluit om die in handen te leggen van één uitvoeringsorganisatie opgetuigd rondom de GR Ability. Wij zien aanzienlijke financiële risico’s die we in de aanloop periode nog wel middels onze reserves kunnen opvangen, maar het zal nog een hele uitdaging zijn om decentralisaties op termijn budget neutraal uit te voeren. Een grote zorg is dat onze budgetten zo krap bemeten zijn dat het er op lijkt dat we over een aantal jaren geen middelen meer hebben om participatie trajecten te financieren.
Een andere zorg is de personele bezetting. De transities hebben een grote druk op de organisatie gelegd en dat heeft tot uitval geleid. Hier is tijdelijke inhuur op zijn plaats, maar er dient ook gekeken te worden naar een mogelijke structurele versterking van de formatie. Dit heeft uiteraard financiële consequenties.
De VVD ziet de noodzaak niet in van een extra verhoging van de OZB met 1%, de geplande verhoging van 2.75% vinden we al meer dan genoeg. Onze meer jaren begroting is op orde en de gemeente houdt ook nog eens elk boekjaar aanzienlijke bedragen over omdat men geplande uitgaven voor werkzaamheden telkens weer te ruim heeft gebudgetteerd voor de betreffende jaarschijf. Wij dienen met het CDA een amendement in.
De VVD vindt cofinanciering een goede methode om externe middelen aan te trekken voor de realisatie van projecten die anders niet haalbaar waren geweest. Maar wij zijn ook van mening dat de gemeentelijke bijdragen ten laste van de exploitatie komen en er per project een afweging moet worden gemaakt waarbij nut en noodzaak worden gewogen in relatie met andere bestedingsmogelijkheden. Onze middelen zijn immers beperkt. Wij hebben al een reeks van jaren aangedrongen op een evaluatie van het beleid, u heeft dat herhaaldelijk toegezegd. Maar tot nu zonder resultaat. Mijn fractie wil eerst een evaluatie van het beleid en pas daarna beslissen over een storting in de reserve. Daartoe dienen wij met het CDA en de PvdA een amendement in.
Wij kunnen instemming met de verhoging van de subsidie voor het Wierdenland museum. Het museum is middels het organiseren van tentoonstellingen op de goede weg zich bij een breder publiek aantrekkelijk te maken.
Wij zijn tegen het schrappen van de huurverhoging van het pand De Boog. Dit heeft precedent werking. De huurders moeten zich maar meer inspannen om elders fondsen aan te boren.
Wat het herindeling dossier betreft zij wij ingenomen met de wisseling van de wacht in de provincie. Er waait nu een andere wind, het nieuwe college van GS heeft de dwingende en arrogante houding van het vorige college losgelaten. De verantwoordelijkheden liggen nu bij de gemeenten en zo hoort het. Mijn fractie kan zich nog goed vinden in een herindeling naar een BMWE gemeente, maar staat open voor andere oplossingen. Maar wij blijven de G7 variant categorisch afwijzen.
Voorzitter, in conclusie het motto van onze algemene beschouwingen is “Hoe krijgen we Winsum weer in beweging”. De realiteit is dat het financieel perspectief iets minder wordt, maar we staan er nog beduidend beter voor dan naburige gemeenten. Maar toch komt er weinig op gang, te veel projecten stagneren. Ons advies aan het college: toon visie en daadkracht, kom eindelijk eens in beweging!