“Winsum komt in beweging”
Algemene Politieke Beschouwingen 2016
Voorzitter, de titel van onze beschouwingen in 2015 luidde “Hoe krijgen we Winsum weer in beweging”. De vorige coalitie had bij zijn aantreden veel plannen, onze reserve positie was riant maar jaar op jaar werden er geen keuzes gemaakt. Ontwikkelingen stagneerden. In het voorjaar heeft er een coalitiewisseling plaatsgevonden en er ligt nu een coalitieakkoord en een bestuursakkoord met de PvdA met een solide en realistisch investeringsprogramma. De vertaling daarvan is te vinden in de voorliggende kadernota. Vandaar de titel van deze beschouwing “Winsum komt in beweging”.
De ontwikkelingen in het herindelingsdossier vinden wij zorgelijk. We worden geconfronteerd met volstrekt onvoorspelbaar gedrag van het huidige provinciaal bestuur. De verantwoordelijke gedeputeerde heeft voortdurend wisselende standpunten. Wij betreuren het dat GS de toenadering tussen de BMWE gemeenten heeft gefrustreerd door de initiatie van een “Open Overleg” in het kader van een Arhi procedure. Wij zien hierin een regentesk gedrag van het provinciebestuur. Laat mij duidelijk zijn betreffende het standpunt van mijn fractie; wij zijn voor de BMWE plus Eemshaven variant. Deze gemeenten werken immers al nauw samen. Dat de provincie nu suggereert dat wij de G7 variant als alternatief zouden zien vinden wij volstrekt ongepast. Mijn fractie verwerpt principieel de G7 of elke variant die daar op lijkt.
De aardbevingsproblematiek houdt ons bezig, de schade afhandeling is vaak nog problematisch. Ondanks de overdracht van de afhandeling van de NAM naar het CVW en de aanstelling van een Nationale Coördinator blijft de schade afwikkeling gemankeerd en komt het versterkingsprogramma maar langzaam op gang. Ook de opkoopregeling loopt niet bevredigend, ter zake dienen we met andere fracties een motie in. Een positieve ontwikkeling is de afname in aantal en kracht van de bevingen, waarschijnlijk terug te voeren op een meer gelijkmatige en verminderde gasproductie.
De nieuwe coalitie heeft een ambitieus investeringsprogramma om het voorzieningenniveau in onze gemeente op pijl te houden en te verbeteren. De realisatie vereist inzet van onze vrij beschikbare reserves, het aanboren van subsidiemiddelen en een bijdrage van onze inwoners middels een eenmalige extra verhoging van de OZB. Wat betreft de verhoging van de OZB heeft mijn fractie iets uit te leggen. Boven de trendmatige verhoging van 2.75% steunen wij een eenmalige verhoging van 2% . Voorgaande jaren hebben wij ons steeds verzet tegen verhogingen van de tarieven, er werd immers niet geïnvesteerd. We spekten onze toch al riante reserve positie en de gemeente acteerde als spaarbank. Er worden nu belangrijke zaken in gang gezet en daarvoor zijn middelen nodig.
De VVD hecht aan goed onderwijs, immers dat bepaalt mede de uitgangspositie van onze kinderen in de maatschappij. Wat ons betreft hebben geïntegreerde kind centra, waar alle kind gerelateerde zaken samen komen prioriteit. Dat betekent verschillende denominaties onder één dak. In Baflo/Rasquert wordt dat realiteit. Voor Winsum ligt er nu een plan voor een combinatie onderwijs/zorg, een nieuw concept. Onze grondhouding is positief, een aarzeling wat betreft de invulling hebben we nog wel. We zijn overigens zwaar teleurgesteld dat inmiddels drie van de vijf scholen zijn afgehaakt.
De VVD is altijd voorstander geweest van de ontwikkeling van een sport/recreatie gebied ten westen van de N361. De op handen zijnde en inmiddels gerealiseerde fusie van de voetbalverenigingen Viboa en Hunsingo bood een goede gelegenheid om een meer integrale visie op dit gebied te ontwikkelen. Het voorliggende concept “sportlandschap” heeft onze instemming. Voor een goede inpassing is overleg met de provincie met betrekking tot de opwaardering van de N361 van belang. Hoewel voetbal in het voorliggende plan leidend is, moet het einddoel zijn meerdere activiteiten hier te concentreren.
De VVD vindt dat het zwembad een belangrijke functie in onze gemeenschap vervult en dus behouden moet blijven. Hiertoe dienen wij met andere fracties een motie in. Het huidige exploitatiemodel brengt echter te hoge kosten met zich mee. Een dergelijke faciliteit dient vanuit inwoners gedragen te worden. Het roer moet om; vrijwilligers waar mogelijk, professionals waar nodig. Het model Grijpskerk is een goed voorbeeld.
Wij zijn overigens een gemeente waar relatief veel middelen naar sport vloeien, de kostendekkendheid van de tarieven is gering en vaak ondoorzichtig. Hierin probeert u meer structuur te brengen en dat heeft onze instemming.
Wat betreft infrastructurele zaken hebben we een lastige periode achter de rug. Het fiasco van het HOV dossier, met de daarbij horende kosten en het verlies van aanzienlijk subsidiebedragen betreuren wij ten zeerste. De kans om een goede ontsluiting van De Brake te realiseren hebben we voorbij laten gaan.
Door de met de provincie gesloten package deal kunnen we een aantal infrastructurele zaken aanpakken. De spoorwegveiligheid, het fietspad plus, het opwaarderen van de N361 en de kortsluiting Ranum – Onderdendamsterweg zullen de komende jaren worden aangepakt. Al met al een investering van rond de 32 miljoen euro.
Wij zijn blij met de particuliere initiatieven om de ontwikkelingen rond het centrum los te trekken. Bij de herinrichting van het centrum dient het haltermodel richtinggevend te zijn. Wij stemmen in met de reservering van 1 miljoen euro voor infrastructurele maatregelen rond het Boogplein
De VVD vindt dat we meer actief moeten inzetten op de woningbouw (Winsum-Oost en inbreiding). We verliezen hier terrein t.o.v. omliggende gemeenten. Wat Winsum-Oost betreft hebben wij kritiek, vanwege het nieuwe BBV moet u circa 800.000 euro afboeken. Rente en infrastructuur heeft u uit de grondexploitatie gehaald en ten laste van onze reserves gebracht. Bij grondverkoop verdient u deze bedragen dus niet meer terug. Dit is voor ons een bevestiging dat een gemeente in het algemeen en zeker die van onze omvang niet aan actieve grondpolitiek moet doen. Een gemeente moet niet gokken met publieke middelen!
Ons ambitie niveau is hoog maar onze middelen zijn niet onbegrensd, we hebben bewust keuzes moeten maken. Dat betekent dat er bepaalde zaken nu niet haalbaar zijn. Uiteraard kunnen we actief op zoek gaan naar externe middelen om toch nog het een en ander te realiseren.
Het rekeningresultaat van 530.000 euro over het boekjaar 2015 geeft ons enige lucht. Dit bedrag kunnen we allereerst gebruiken als dekking van het verwachte tekort over het boekjaar 2017. Van het dan nog resterende bedrag kunnen we een dekkingsreserve vormen voor de aanpak van de weg Den Andel – Rasquert en een dotatie aan de cofinancieringsreserve doen. Hiertoe dienen we gezamenlijk met andere fracties twee amendementen in.
Wat betreft de besluitpunten kunnen wij ons in de meeste vinden. In besluitpunt 17, die een verlaging van de rente voor kort geld naar 3% voorstelt, bent u te voorzichtig. De marktrente beweegt zich rond de 0% en het ziet er niet naar uit dat daar op korte termijn veel verandering in komt. Een verlaging naar 1 of 2 procent lijkt ons verdedigbaar. Uw voorgestelde besluitpunt 19 om de aandelen Enexis ten gelde te maken steunen wij. Helaas kunnen we waarschijnlijk maar een gedeelte van de aandelen verkopen.
Concluderend, al met al is het financiële plaatje niet slecht, we kunnen investeren. Enige voorzichtigheid is aan de orde. Essentieel is de vraag of wij onze nieuwe taken binnen het sociaal domein budget neutraal kunnen uitvoeren. Een andere zorg zijn de effecten van de herijking betreffende het verdeelmodel van het gemeentefonds. Daar hebben we helaas als kleine gemeente geen invloed op.
Voorzitter, tenslotte, we hebben waarschijnlijk nog goed twee jaar te gaan als zelfstandige gemeente. Het is een goede zaak dat er nu een goed onderbouwd investeringsprogramma ligt dat we de komende jaren kunnen uitvoeren. Er moesten keuzes worden gemaakt, die mede gezien het met de PvdA gesloten bestuursakkoord op brede steun in de raad kunnen rekenen.