Poliflw

Grote projecten

Inleiding

We staan vanavond voor een der meest ingrijpende investeringsvoorstellen voor deze gemeente. Meer dan € 30 miljoen is er mee gemoeid. Het is er dus eindelijk van gekomen, lang hebben we reserves aangelegd en plannen gemaakt. Maar van uitvoering kwam het te weinig. Maar zie hier, op de finish, beslissen we over de uitvoering van grote projecten.

De tijden zijn veranderd, veel komt in beweging, er vindt weer woningbouw (zowel op nieuwbouwlocatie als inbreiding) plaats, we zien enige (maar nog niet voldoende) beweging in het centrum, de uitvoering van het rompakkoord komt op gang.

Nu onze visie op de drie voorgestelde projecten. Wij hanteren hierbij een andere prioritering dan het college.

Kortsluiting

Voor ons komt de kortsluiting op de eerste plaats en is het de inlossing van een eerder gedane toezegging voor de verkeersproblematiek in dit gebied.

Bij  de recente reconstructie van de Onderdendamsterweg, met als doel die verkeersluw te maken en er een 30 km regime in te voeren, is toegezegd dat het zware en doorgaand verkeer via een kortsluiting zou worden geleid. Nu de kortsluiting er nog niet ligt geeft dit een veel te grote belasting van de Onderdendamsterweg met alle risico’s voor de verkeerveiligheid van dien.

Wij zijn van mening dat voor de realisatie van de kortsluiting een krediet in de begroting moet worden opgenomen en dat het krediet tevens ter beschikking dient te worden gesteld.

Hiervoor is reeds € 6,2 miljoen beschikbaar (€ 5,7 miljoen uit RSP (Regionaal Mobiliteitsfonds)  gelden en € 0,5 miljoen uit het rompakkoord (waarvoor de kapitaallasten al in de begroting zijn opgenomen). Wij stellen voor als leidraad de kosten voor variant 1 te nemen en voor de extra benodigde € 2,0 miljoen ( € 1,1 meerkosten en € 0,9 miljoen onvoorzien) de kapitaallasten in de begroting op te nemen en het krediet ter beschikbaar te stellen.

Hier dient tempo te worden gemaakt want in het RSP convenant uit 2008 tussen het Rijk en de Regio is bepaald dat de uitvoering uiterlijk voor 2020 dient te worden gestart, anders vloeien de subsidiegelden naar Rijk/Provincie terug.

De keuze voor deze variant is tweeledig, er wordt het meeste positieve effect verwacht op de verschuiving van verkeersstromen, tevens kunnen we het financieel nog behappen. 

We verwachten dat bij de uiteindelijke invulling maximaal rekening wordt gehouden met omwonenden en dat bij de aansluiting op de N361 gekeken wordt naar alternatieven voor een T-aansluiting (zoals de rotonde).

Deze kortsluiting is eigenlijk onderdeel van de rondweg rond Winsum die de provincie in 2009 heeft geschrapt in verband met de kosten.

Winsum West

Wij zijn altijd voorstander geweest voor een concentratie van sportactiviteiten ten zuiden van het Winsumerdiep. Een van de doelen was een efficiënter gebruik van de sportvelden, door het zaterdag en zondagvoetbal gebruik te laten maken van dezelfde velden. Dit scheen zich te materialiseren in de fusie van Viboa en Hunzingo. Helaas is de fusie een overname een overname gebleken, het zondagsvoetbal schijnt te zijn uit gefaseerd.

Desalniettemin blijven wij het voorliggende concept steunen en vinden dat de uitvoering voor vaardig ter hand moet worden genomen.

Wij zijn wel verbaasd dat de kosten € 800.000,- hoger  uitvallen dan eerder voorspeld en willen daar graag een onderbouwing van zien. We moeten bij de aanpak van zaken onze financiële polsstok niet uit het oog verliezen.

Wat de ontsluiting betreft zijn wij ingenomen met de provinciale plannen voor de N361 in het dorp Winsum. De ontsluiting richting de Garnwerderweg blijkt een heikel punt maar is in onze visie de meest logisch ook mede gelet het kader dat de provincie hier hanteert. De verkeersveiligheid dient uiteraard onze volle aandacht te hebben.

De Tirrel

Bij de Tirrel liggen de zaken meer gecompliceerd. Mijn fractie is een groot voorstander van de vorming van Brede Scholen of IKC’s. (De ontwikkeling in Rasquert juichen we dan ook toe). Wij zijn dan ook teleurgesteld dat  uiteindelijk maar twee van de vijf  scholen meedoen. En een echte brede school is het ook nog niet, het zijn eigenlijk twee aparte scholen met wat gemeenschappelijke ruimten. Onze fractie ziet graag meer integratie van scholen van verschillende denominaties. Maar goed het is een begin en dat ondersteunen wij van harte. Daarna is het idee ontstaan van de koppeling onderwijs-zorg. Wij waren daar eerst sceptisch over. Wij hebben ons uiteraard laten informeren, je moet altijd open staan voor andere ideeën (dat heb ik als wetenschapper wel geleerd) en we zijn mee naar Uden geweest om een praktijkvoorbeeld te bekijken.

Gaandeweg hebben we de meerwaarde gezien en staan nu volledig achter het concept. M.a.w. steunen wij de Brede School/Zorg combinatie. Daarna is het originele concept steeds ambitieuzer geworden, in plaats van twee gymlokalen wordt er een (top)sporthal toegevoegd en een therapeutisch zwembad. De nota loopt op tot ca. € 24 miljoen.

En daar openbaart zich het conflict tussen wat wenselijk is en wat financierbaar is. Er zullen keuzes moeten worden gemaakt.

Wij vinden dat het onderwijs/zorgcomplex gerealiseerd moet worden met daarin uiteraard begrepen gemeenschappelijke (maatschappelijke) ruimtes. Wel vinden we dat de risico’s goed belegd moeten worden, naar onze mening draagt de gemeente een onevenredig deel van de exploitatie risico’s. Daarbij willen we nog aantekenen dat de gemeente ook nog eens garant staat voor een bedrag van € 7,5 miljoen voor het zorgcomplex. De kapitaallasten en exploitatie volledig te dekken met huurinkomsten is in onze visie een riskante zaak!

Een recente toevoeging is het therapiebad, eigenlijk een overdekt zwembad van 16x10 meter met beweegbare vloer. Het gebruik van de Hoven is 10 tot 15% . De kapitaallasten en exploitatie moeten verder gedekt worden uit commerciële activiteiten (zwemles, baantjes trekken, e.d.), ook hier ligt het exploitatie risico bij de gemeente en is het resultaat uiterst onzeker. De exploitatie van dit bad is rechtstreeks concurrerend met het overdekte bad de Beemden in Bedum en ons openluchtbad De Hoge Vier. Wij zijn van mening dat de nieuwe gemeente maar moet bepalen hoe ze  zwemvoorzieningen wil faciliteren. Dus wij stellen voor het therapiebad uit de begroting te schrappen.

Dan de toevoeging van een nieuwe sporthal i.p.v. twee gymzalen. Uw college presenteert deze aanpassing als budget neutraal. De Ripperdahal is gedateerd en duur in onderhoud en bezuiniging hierop wordt opgevoerd als gedeeltelijke dekking voor een nieuwe sporthal. Verschillende sportverenigingen zijn niet enthousiast. Een argument tegen is dat het geen ruimte toevoegt, maar de vraag is of die behoefte aan nieuwe ruimte er  ook is omdat we te maken hebben met demografische krimp en een substantiële  afname van het aantal jongeren. Kortom een complexe problematiek. Eigenlijk zouden we ook de behoefte aan dergelijke faciliteiten in de nieuwe gemeente hierbij moeten betrekken, maar zover wij weten is er op dat vlak nog geen gemeenschappelijk beleid.

 In conclusie wat de sporthal betreft, als er een realistische behoefte is en het financierbaar is dan zullen wij meegaan. Maar we zijn nog niet overtuigd, de sporthal heeft vergeleken de andere projecten voor ons een lage prioriteit.

Conclusie

Voorzitter, er liggen drie mooie plannen en dat is goed voor onze gemeenschap. Veel kunnen we steunen maar hier en daar hebben we wat vraagtekens.

Ambitie is goed, maar aan het eind ligt er de afweging tussen wens en werkelijkheid.

De keuzes moeten we nu maken en daarbij mogen we de belang van een goede start voor de nieuwe gemeente niet uit het oog verliezen.

Voorzitter, in de eerste plaats wil ik de organisatie complimenteren met het voorliggende document. Dit is de laatste begroting van de gemeente Winsum. De begroting is beleidsarm en zo hoort het ook, de nieuwe gemeente Het Hogeland moet zelf zijn beleidslijnen kunnen uitzetten.

Hoe staat het met ons huishoudboekje?

Onze financiële positie noopt op korte termijn tot enige zorg. Het boekjaar 2017 sluit waarschijnlijk met een tekort en de begroting voor 2018 toont ook een tekort. Het college is er wel in geslaagd het tekort, wat bij de kadernota dreigde, in omvang te halveren. Het lange termijn perspectief is echter positief. De september circulaire pakte gunstig uit en het pas aangetreden kabinet investeert fors in bijvoorbeeld onderwijs en defensie, wat zich waarschijnlijk vertaalt in een hogere uitkering uit het gemeentefonds (trap op, trap af).

Ons weerstandsvermogen is afgenomen, de vrij besteedbare algemene reserve dekt in feite niet meer de risico’s die we maximaal lopen. Als we onze bestemmingsreserves zouden moeten aanboren kan dat uiteraard ingrijpende consequenties hebben. Wij vinden uw conclusies wat betreft onze weerstandscapaciteit  aan de optimistische kant. Wij gaan er vanuit dat u het foute bedrag bij de OZB component van de onbenutte belastingcapaciteit corrigeert. Verder vinden wij het onjuist dat u hierbij bij de vrij besteedbare algemene reserve de lopende verplichtingen optelt, het is evident dat deze laatste niet meer vrij te besteden zijn. Mijn fractie ziet hier dus wel degelijk een zekere kwetsbaarheid, we zullen in het jaar dat ons nog rest heel kritisch naar onze uitgaven moeten kijken.

Waar staan wij wat betreft onze ambities?

Bij het aantreden van deze coalitie in 2016 is er een ambitieus investeringsprogramma in gang gezet. Veel plannen resulteerden natuurlijk al van eerdere data.

Door de jaren hadden wij een riante reserve positie opgebouwd en die is gebruikt om er dekkingsreserves mee te vormen om het geheel mee te helpen financieren. Niet onbelangrijke onderdelen in het financiële plaatje waren ook het verwerven van subsidies en het incalculeren van aanbestedingsvoordelen. Helaas is het succes bij het verkrijgen van subsidies tot nu toe beperkt gebleken en trekt de economie op dit moment sterk aan waardoor aanbestedingsvoordelen moeilijker te realiseren zijn. Het is dus een goede zaak om nog eens goed te kijken hoever onze financiële polsstok rijkt, realiteitszin is zeker geen slechte zaak.

Wat is de stand van zaken?

Ondanks de hierboven verwoorde zorgen is er veel in gang gezet. De bouw van het IKC in Rasquert is gestart. Het voor mijn fractie belangrijke project De Tirrel ligt op schema. De ontwikkeling van het centrum is ter hand genomen, er is geld beschikbaar gesteld voor een verdichting van het winkelbestand. De eerste ontwikkelingen tekenen zich af (restaurant in de cadeaushop). Voor de nieuwe wijk Munster is veel belangstelling, het is jammer dat er enige vertraging is opgetreden door een gang naar de Raad van State. Maar goed, zo werkt ons democratisch systeem nu eenmaal. Ook bij de inbreidingsplannen worden meters gemaakt (bijvoorbeeld het Bobenco terrein).

Wat betreft de ontwikkeling van Winsum West hebben wij minder kijk op de stand van zaken en het uiteindelijk financiële plaatje. Het slagen van de huidige subsidieronde zou zeer behulpzaam zijn. Over de realiteitszin van de bouw van een nieuwe sporthal kunnen we kort  zijn; daar hebben we het geld niet voor! Het is al een hele toer om de lopende projecten te verwezenlijken.

De uitvoering van het rompakkoord is een andere zaak, de provincie is hier grotendeels verantwoordelijk en die maakt ons inzien geen haast. We vinden het overigens geen goede zaak dat wij als gemeente verantwoordelijk zijn voor de realisatie van de kortsluiting, dat had een provinciale verantwoordelijkheid moeten zijn mede gezien in het verleden gemaakte afspraken. We vinden het onduidelijk wie verantwoordelijk zijn voor budget overschrijdingen, het kan toch niet zo zijn dat de gemeente hiervoor geheel opdraait?  Dan hebben we de situatie dat bij onderschrijding een groot gedeelte in de provinciekas vloeit en bij overschrijding de gemeente aan de beurt is! Mijn fractie wil graag weten hoe dit is geregeld.

 Het sociaal domein

 In het sociaal domein lopen we grote risico’s. Er zijn flinke tekorten bij het Buigbudget en jeugdzorg. Het oplopend bestand van mensen in de participatiewet  en de wijze van financiering daarvan en wat de jeugdzorg betreft de afspraken van onderlinge solidariteit zijn hier mede debet aan. Budgetneutraliteit is helaas (nog) niet gerealiseerd. We hebben nog voldoende reserve om het tekort te financieren,  maar de bodem is in zicht.

Een groot risico vormt het SW-bedrijf, alhoewel 2016 een kleine plus liet zien, zijn de vooruitzichten weinig rooskleurig. Hier zullen keuzes moeten worden gemaakt. Het is belangrijk na te denken over de positie van het SW-bedrijf in de nieuwe gemeente. Wij opteren ervoor het SW-bedrijf  op afstand te zetten, eventueel via een stichting.

De herindeling

De herindeling is een complex proces die veel inzet vraagt. Inherent aan het proces is dat de afzonderlijke raden hun rol zien verminderen. Het is een ander orgaan de (niet gekozen) raadsklankbordgroep die feitelijk raadstaken overneemt. Het blijft een lastige zaak om het fundament voor een nieuwe gemeente te leggen zonder teveel over het graf te willen regeren.

De nieuw te vormen gemeente zal uiteraard met de problemen van de oude gemeenten worden geconfronteerd. Ook in de nieuwe gemeente zal het bijvoorbeeld  moeilijk zijn de jeugd hier een alternatief voor de bruisende stad te bieden. Ook de nieuwe gemeente krijgt te maken met krimp, vergrijzing en afnemende werkgelegenheid. Dat is de demografische werkelijkheid die voorlopig blijft. Om die trend af te remmen of te keren is innovatief beleid aan de orde. Als de nieuwe gemeente de optelsom van de afzonderlijke gemeenten wordt biedt de schaalvergroting weinig voordelen.

Voorzitter, zie hier de grote uitdaging, de kaders zijn geformuleerd in de visie ‘Ruimte’, aan ons en de toekomstige gemeente de implementatie  hiervan!

Onderweg naar een nieuwe realiteit

De fusiegemeente ‘Het Hogeland’ 

Voorzitter, voor ons ligt de kadernota 2017, waarin de kaders worden uitgezet van de begroting voor het boekjaar 2018. Dit zal tevens de laatste begroting voor de huidige gemeente Winsum zijn. We zitten op dit moment volop in het proces dat op 1 januari 2019 zal leiden tot de vorming van een fusiegemeente ‘Het Hogeland’.

In deze context is het begrijpelijk dat deze kadernota beleidsarm is.

Bij het aantreden van de nieuwe coalitie in 2016 is ingezet op de realisatie van een aantal grote projecten. Voor ons hadden de centrumontwikkeling en de brede school (de ‘Tirrel’) de hoogste prioriteit. De ‘Tirrel’ komt van de grond, hoewel we het betreuren dat zoveel scholen, zowel openbaar als bijzonder, zijn afgehaakt. Wij zijn van mening dat bij toekomstige eventuele noodzakelijke nieuwbouw voor de afgehaakte scholen, deze bij de ‘Tirrel’ dienen te worden gerealiseerd en deel gaan uitmaken van de brede school. Daar ligt de toekomst!

Wat betreft de centrum ontwikkeling betreuren we het dat het niet is gelukt een grote trekker te binden. Wij zijn blij met de getoonde inzet van de ondernemers en staan achter een concentratie van het winkelaanbod middels relocatie. Dat de gemeente middels een subsidie de ondernemers hierbij faciliteert,  heeft onze instemming. De ontwikkeling van het Boogplein zal kleinschaliger worden, maar we houden vast aan het haltermodel, zij het dat het zwaartepunt wat meer naar het noorden zal komen te liggen. Op het Boogplein dient de mogelijkheid van een gedeeltelijke, zij het kleinschaliger, commerciële invulling tot de mogelijkheden blijven te behoren. Voor het overige zien wij mogelijkheden voor woningbouw en recreatie (horeca).

Wij zijn verheugd over de ontwikkelingen rond de nieuwbouwwijk Munster, er is veel belangstelling. En de schop is inmiddels ook daadwerkelijk de grond in gegaan! Eindelijk bouwt Winsum weer en dat biedt perspectief. Jammer dat een enkeling toch de zaak weer probeert te vertragen door een gang naar de Raad van State. Maar goed democratie heeft zo zijn prijs!

De in onze perceptie trage uitvoering van de package deal (N361, fietspad-plus, overweg veiligheid, kortsluiting) verontrust ons. Hier zijn wij vaak afhankelijk van de provincie en het lijkt dat daar de urgentie ontbreekt. Voor de verantwoordelijke wethouder een punt van aandacht!

Op de voortgang bij Winsum-West hebben wij op dit moment weinig zicht, maar daar kan de wethouder wellicht wat meer licht in de duisternis brengen. Ontsluiting en bijdrage van verenigingen schijnen hier een issue te zijn. Wat zijn hier de reële verwachtingen?

Voor al deze projecten geldt dat het belangrijk is dat alle financiële besluiten dit jaar nog door de raad worden genomen. Zo niet, dan kan er wel eens aanzienlijke vertraging optreden,  doordat de provincie in het laatste jaar voor de herindeling in het kader van de ARHI veel kritischer naar investeringen zal kijken.

Wat betreft het onderwijs maken wij ons zorgen wat betreft de kleine scholen. Het door de schoolbesturen L&E en VCPO in 2014 uitgebrachte beleidsstuk  “Toekomstscenario Scholenspreiding Noord-Groningen” lijkt volledig te zijn losgelaten. We zien nu dat in onze visie te kleine scholen middels een velerlei van constructen in stand worden gehouden. De onderbouwing is de leefbaarheid van de kleine kernen,  terwijl het in onze visie over de toekomstkansen van onze kinderen zou moeten gaan. Scholen zijn er immers niet voor de ouders maar voor de kinderen! Uit pedagogisch oogpunt lijkt ons de huidige praktijk ongewenst. Wat dat betreft zou de landelijke regeling voor de kleine scholen toeslag ter discussie kunnen worden gesteld.

Wij zijn zeer tevreden over de ontwikkelingen rond het zwembad. De samenwerking met Bedum is een goede zaak, vooral ook gelet op de naderende herindeling. De grote en enthousiaste inzet van vrijwilligers heeft onze waardering. Het succes van de zwemvierdaagse is wat dat betreft een bevestiging dat het zwembad leeft. Zelfs de wethouder waagde een sprong in het diepe! Het zwembad is in goede handen. Wij betreuren het dat sommigen het zwembad negatief proberen neer te zetten. Jammer, je zou ook over je eigen schaduw moeten kunnen heenstappen!

Wat de financiën betreft hebben we wat kritische noten. Voor de grote projecten is de dekking grotendeels rond. Wij verwachten overigens wel dat u meer inzet op subsidie mogelijkheden. Als ambtelijke expertise een probleem is, maak dan gebruik van externe kennis. Er zijn veel bureaus die in deze markt opereren.

Het tekort over 2016, het verwachte tekort over 2017 en de projectie voor 2018 vinden wij zorgelijk. De verwachtingen voor de periode 2019-2021 zijn positief, maar toch!

Wat in de eerste plaats opvalt is de post nog niet uitgevoerde werkzaamheden, deze bedragen worden bijna automatisch doorgeschoven naar het volgende boekjaar. Daar zal kritischer naar moeten worden gekeken, zijn deze middelen in hun volle omvang inderdaad nog wel nodig. Misschien moet ook hier rekening worden gehouden met de nieuwe zich aandienende werkelijkheid : de vorming van een nieuwe gemeente.

Wij vinden dat er moet worden gekeken hoe het verwachte tekort voor 2018 kan worden teruggebracht. Wij vinden het bijvoorbeeld een slechte zaak dat u de bezuinigingstaakstelling voor de inkoopsamenwerking loslaat, dat is ons te gemakkelijk.

Lastenverhoging is voor ons geen optie, de financiële kengetallen tonen aan dat onze gemeente zijn belastingcapaciteit ruim boven het landelijke gemiddelde benut. M.a.w. we zijn al een dure gemeente!

Wat het sociaal domein betreft zijn er nog grote onzekerheden, hoe realistisch is budget neutraliteit en wat zijn de consequenties. Wij hebben nog een redelijke bestemmingsreserve om hier tijdelijk tegenslagen op te vangen, maar de nieuwe gemeente zal met de gevolgen te maken krijgen. Het begroting van werkplein Ability is een grote zorg, het lange termijn perspectief laat grote tekorten zien, hier dienen keuzes te worden gemaakt.

Wat ons nog steeds verbaast dat er door de BMWE gemeenten een GR Participatie Noord-Groningen is opgetuigd, een GR die met de herindeling op 1 januari 2019 bij wet weer verdwijnt. Dat lijkt ons een dure grap wat betreft financiën en ambtelijke inzet. Mijn fractie is dan ook nooit een voorstander van deze operatie geweest!

Voorzitter, tot zover de zorgen van de oude gemeente. Er dient zich een nieuwe realiteit aan de gemeente ‘Het Hogeland’! Het herindelingsproces heeft voor ons, binnen het realiseerbare, het meest gewenste resultaat opgeleverd : BMWE plus Eemshaven. Daar kunnen wij heel goed mee leven.

De vraag of schaalvergroting van het lokale bestuur binnen ons staatsrechtelijk bestel een optimale oplossing is, is van een andere orde. Men zou het kunnen duiden als wat geknoei binnen het model van Thorbecke, zonder een discussie over uitgangspunten. Deze discussie overstijgt lokale belangen en had eerst op landelijk niveau moeten worden gevoerd. Maar zo gaat het vaak niet, korte termijn ad hoc oplossingen zijn vaak gemakkelijker.

Maar goed, de koers is gezet en we moeten verder. De herindeling is op zich een interessant proces om als raadslid mee te maken.

De colleges vormen samen een stuurgroep, de fractievoorzitters van de vier gemeenten een raadsklankbordgroep. In eenvoudige termen een super college en een super raad. De rol van de verkozen raden verwatert enigszins. Dat is het onvermijdelijk democratisch tekort van dit soort operaties. Jammer maar het is en kan niet anders.

De herindelingsoperatie is een delicaat proces. Een risico zit in de professionals die je inhuurt om dit proces op de rails te zetten. Managers, die soms geen gevoel hebben voor relevante bestuurlijke verhoudingen. Daar ligt dan ook de uitdaging, politieke verantwoordelijkheden dienen te worden gerespecteerd, zo ook in dit herindelingsproces.

Tot zover in eerste termijn.

Aanvang: 15.30 uurProgramma:15.30 - 16.00 uur    : Presentatie over Domo Ingredients16.00 uur                 : Rondleiding

Opgave per e-mail aan:aanmelden@vvdwinsum.nlmet vermelding van uw naam en woonplaats

Namens de VVD afdelingen,met vriendelijke groet,Sietske Journée, Klaas Sijpkens, Bert Goslinga en Martin Pijlman.

De leden van de afdeling Winsum zijn samen met leden van de afdelingen De Marne en Eemsmond te gast geweest bij VVD-Europarlementarier Jan Huitema.

Na een interactieve voordracht door Jan, hebben de aanwezigen een rondleiding door het parlementsgebouw gekregen. Na afloop was er gelegenheid om Brussel nog even te bezoeken en vond er een afsluitend diner plaats. Al met al een zeer geslaagd werkbezoek.

 Mijn fractie vindt de stichting van Integrale Kind Centra waarin scholen van verschillende grondslag (openbaar en bijzonder) naast en met elkaar optrekken een goede zaak. Het liefst zouden wij in de toekomst de scheidslijn tussen de verschillende vormen zien verdwijnen, maar dat zal nog wel even duren. Wij betreuren in hoge mate dat de Borgschool en De Wierde zijn afgehaakt. Dat maakt de basis voor een Integraal Kind Centrum wel erg smal.

Wij blijven uiteraard verantwoordelijk voor de huisvesting van deze twee scholen. Maar we stellen voor ons hier tot het wettelijk noodzakelijke te beperken en onze schaarse middelen vooral in te zetten voor de inrichting van het IKC en algemene voorzieningen daar te concentreren (gymzaal, BSO, peuterspeelzaal, etc.).

Het is de door u voorgestelde combinatie van zorg en onderwijs die bij ons vragen oproept. U noemt de door u beoogde combinatie uniek en nog nergens vertoont. Misschien moet dit laatste ons juist aan het denken zetten.

Uiteraard zijn maatschappelijke contacten, ook met ouderen belangrijk bij het opgroeien van kinderen. En daarvoor moet dus plaats zijn in het onderwijs. Maar de door u voorgestelde combinatie is die van basisscholen en een verpleegtehuis. Het liefst onder één dak. Een verpleeghuis is vaak een eindstation. Er worden mensen opgenomen die in ziekenhuizen zijn uitbehandeld en verder bestaat een groot deel van de populatie uit min of meer ernstige demente bejaarden en dat zijn niet de lachende voorlezende bejaarden die in de Quick Scan worden afgebeeld. Wat dat betreft schetst de Quick Scan wel een weinig realistisch beeld.

(Citaat) Maar ook tijdens school kunnen kinderen en ouderen samenwerken. In de bibliotheek, in de tuin, bij sport en spel, in de kantine, bij voorstellingen en de zorg voor de kleinsten. En zelfs in het pedagogisch werk kan samenwerking worden gezocht: voorlezen, knutselen, rekenen, computerles, etc.

Een dergelijk beeld is eventueel nog voorstelbaar bij een setting met een verzorgingshuis, maar een verpleeghuis vertegenwoordigt toch een geheel andere realiteit.

Het is maar de vraag of je jonge kinderen (vijf tot tien jaar) wel moet confronteren met deze donkere kant van het leven. Wij zetten hier vraagtekens bij.

Financiële motieven mogen bij de te maken keuzes niet doorslaggevend zijn, het belang van het kind dient voorop te staan.

Concluderend, wij zijn er nog niet overtuigd van de toegevoegde waarde van de door u voorgestelde zorg/onderwijs combinatie, integendeel zelfs.

Bij realisatie in één gebouw hebben wij vragen betreffende de mate van integratie van faciliteiten en ruimtes die een ongestoorde ontwikkeling van de kinderen garanderen.

Voorzitter, voor ons ligt een stuk waarin we worden gevraagd wederom een besluit te nemen over de herindeling, een besluit dat we eigenlijk in maart al hebben genomen.

Feitelijk zou ik kort kunnen zijn en hetgeen mijn fractie in maart heeft betoogd als herhaald en ingelast kunnen beschouwen. Immers er is in feite weinig veranderd. Het kan geen verrassing zijn dat naburige gemeenten omstreeks april op ons verzoek hun raadsbesluit van maart hebben heroverwogen en bevestigd, zoals van een zich zelf respecterende raad kan worden verwacht. Ook nu valt niet veel anders te verwachten immers in de tussentijd is er in essentie weinig gebeurd. De stap om de raden nu meer nadrukkelijk bij het proces te betrekken is nog steeds niet gezet.

Bij de rol van de heer van Geel als procesbegeleider plaatsen wij dan ook vraagtekens. Hij heeft zich niet onafhankelijke opgesteld. Zijn inzet was in lijn met de voorkeur van het  vorige college van GS en dat was de G7. Zijn opdracht als procesbegeleider was in onze perceptie wegen te zoeken om de onderscheiden gemeenten (en dan vooral raden) met elkaar in gesprek te brengen. Zijn brief d.d. 15 september weerspiegelt niets van dit alles. Feitelijk dringt hij er op aan om voor de G7 te kiezen, of anders de regie van het herindelingsdossier aan de provincie over te dragen.

De realiteit is een andere. Na de laatste verkiezingen zit er een ander provinciebestuur. Het nieuwe college van GS legt de primaire verantwoordelijkheid voor het herindelingsproces daar waar hij wettelijk ook behoord te liggen : bij de individuele gemeenten. Het moet van onderop. De tijd van de man met de zweep is voorbij.

De recente brief van het college van GS  aan PS geeft een dubbel signaal af. Enerzijds legt het college van GS het initiatief bij de gemeenten. Anderzijds wil het college van GS de drie havens in één gemeente en dat geeft uiteraard aanzienlijke beperkingen. Het is overigens maar de vraag of dit standpunt kan worden onderbouwd en hoe hard het in de praktijk is.

 Voorzitter, wij staan nog steeds achter het unaniem in deze raad in maart genomen besluit. De BMWE variant is geheel in lijn met de al bestaande vergaande vorm van samenwerking tussen deze vier gemeenten. Voor de burgernabijheid is deze variant nog acceptabel. Verdere opschaling met de DAL gemeenten dient geen enkel doel. Onze oriëntatie is de stad Groningen en niet Delfzijl en de burgernabijheid gaat in die variant geheel teloor. En daarbij laten we de problematiek van het ineenschuiven van zeven ambtelijke apparaten in een tijd waar slagkracht gewenst is maar buiten beschouwing. De VVD zal dan ook geen besluiten steunen die een opening naar de G7 variant bieden. De formulering in het voorstel van het college  “een variant waarvan tenminste Bedum, De Marne, Winsum en Eemsmond deel uitmaken”  gaat ons te ver. Hiermee opent u immers de weg naar de G7 variant.

In deze fase is het belangrijk de onderscheiden rollen van bestuurders en raden nog eens op een heldere wijze te benoemen. In het BSO was het de taak van  burgemeesters en secretarissen om voorbereidend werk te verrichten en de verschillende  mogelijkheden in kaart brengen. Veel is er inderdaad ook uitgezocht. Maar daar is het helaas niet bij gebleven. In dit gremium is door sommige leden, meer in het bijzonder een aantal burgemeesters,  politiek bedreven. Men wilde zich profileren en zijn visie opleggen aan anderen en zocht daartoe individueel de publiciteit.  Feitelijk verwarde men de rollen van bestuur en raad in ons duale stelsel. Dat was nadrukkelijk niet de rol van dit gezelschap en daar ging het dan ook mis. Als  voorbeeld kan  de rol van de voorzitter van de VGG, ook zijnde burgemeester van Appingedam dienen. Haar rol hebben wij als onzuiver ervaren, ze laadde de schijn op zich meer het belang van het provinciaal bestuur en zichzelf  te dienen dan dat van de betrokken gemeenten die zij officieel vertegenwoordigt.

Waar wij echt van zijn geschrokken is een onderzoek dat in opdracht van de burgemeesters van Bedum en Eemsmond is uitgevoerd door het bureau Frontin Pauw naar de effecten op de uitkering vanuit het gemeentefonds bij de onderscheiden herindelingsvarianten. Het rapport werd op 10 juli uitgebracht. De raad ontving het begin deze week en gelet het begeleidende schrijven van de secretaris ons college niet veel eerder. Het kan toch niet zo zijn dat dit rapport is achtergehouden omdat de conclusies beide burgemeesters (Bedum en Eemsmond) niet uitkwamen.

Voorzitter, gezien voorgaande kunnen wij niet anders concluderen dat het voorbereidend bestuurlijk traject  bepaald niet vlekkeloos is verlopen. Wat de VVD betreft is nu de politiek en zijn dus de raden aan zet (zoals de nieuwe burgemeester van Delfzijl al aangaf). Zij dienen nu de regie over  te nemen. Immers in die gremia vallen uiteindelijk ook de besluiten.

Wij staan onveranderd achter de BMWE variant, deze gemeenten zijn op ambtelijk en bestuurlijk niveau al zeer nauw verweven. In onze visie zijn nu de raden aan zet, dus laat de raden van deze vier gemeenten met elkaar in gesprek  gaan. Over de invulling is uiteraard discussie mogelijk. Ons advies is,  laat het via de presidia lopen. Als de raden daar voor kiezen kunnen ze uiteraard een begeleider inhuren, maar die dient onafhankelijk te zijn en geen relatie met de provincie te hebben.

Als BMWE niet lukt dan zijn er andere opties in beeld, onze inzet is en blijft voor een meer kleinschalige invulling. De G7 is en blijft voor de VVD een station te ver.

Voorzitter, we staan voor keuzes die aan het fundament van de inrichting van ons lokale bestel raken. Wat is het gewicht dat wij aan de lokale democratische instituties  toekennen. Dat is de vraag die we moeten beantwoorden!

Voorzitter, voor ons ligt een verwarrend stuk, enerzijds betoogt u dat er wat moet gebeuren en geeft u aan dat er een concreet voorstel uit de markt ligt en u geen tijd wil verliezen. Anderzijds wil u dingen onderzoeken (wat is ons onduidelijk, want de Lidl heeft echt wel zijn eigen marktonderzoek gedaan en de plaatselijke middenstand steunt in ruime mate de plannen) en neemt daarvoor een half jaar of langer. Bovendien wilt u middelen uittrekken om het Boogplein op te knappen en suggereert u eigenlijk dat de leegstand nog wel geruime tijd kan duren. Uw insteek in deze komt defaitistisch over. Ons advies, er liggen realistische plannen, grijp nu uw kansen. Maar misschien begrijpen we uw voorstel verkeerd en kunt u licht in de duisternis scheppen.

Mijn fractie heeft een voorkeur gehad voor een meer kleinschalige ontwikkeling die meer past bij het karakter van dit dorp. Maar we moeten ook realistisch zijn, de tijden zijn veranderd, we hebben te maken met krimp, projectontwikkelaars staan niet meer te dringen. Bijna vijftien jaar leegstand op het Boogplein eist zijn tol, het centrum heeft geen aantrekkingskracht meer, de winkeliers zien de omzetten teruglopen en leegstand dient zich aan. Als we niet uitkijken gaat het haltermodel teloor en neemt de noordelijke halter (Obergum-Noord) en directe omgeving de functie van het centrum over. De verbouwde Albert Heijn met drogist en slijterij zal de trekker worden en de zuidelijke halter verder marginaliseren. In dat scenario kunnen we Winsum als koopcentrum plus met een regionale functie wel vergeten. We worden op harde wijze geconfronteerd met beleidsfouten uit het verleden.

Na de mislukte pogingen met de ontwikkelaars Montagne en Doornbos, die veel te lang hebben geduurd, hebben ondernemende inwoners van Winsum het initiatief naar zich toegetrokken. Er liggen twee gedetailleerde plannen. Eén met een supermarkt als trekker (Wierenga/Sennema) en één met een kleinschaliger ontwikkeling (Tandem). Wat het nut van de Ideeënmarkt en soortgelijke initiatieven is geweest is ons een raadsel, daar zijn in ieder geval geen bruikbare zaken uit naar voren gekomen. De meerwaarde van inloopbijeenkomsten willen wij hierbij ter discussie stellen, als je echt geïnteresseerd bent in de mening van belanghebbenden dan moet je de discussie aangaan en dat vereist andersoortige bijeenkomsten. Dit alles heeft de procesgang vertraagd want er lagen sinds februari bij u reeds de uitgewerkte plannen van de particuliere initiatiefnemers. De gemeente mag blij zijn met deze particuliere initiatieven,. Het plan Sennema/Wierenga is het verst gevorderd en heeft ook een invulling voor de trekker : de Lidl!

Uiteraard beseffen wij dat een grote supermarkt in het centrum ook negatieve gevolgen kan hebben. In de foodsector kan verdringing optreden. Natuurlijk zijn er gevolgen voor de verkeersinfrastructuur die moeten worden geadresseerd. Daar wreekt zich ook de stagnatie in het N361 dossier, want een goede ontsluiting van een supermarkt hangt samen met de keuzes die worden gemaakt met betrekking tot de reconstructie van deze belangrijke  provinciale verkeersader. Ook hier wreekt zich het weinig doortastend optreden en het gebrek aan visie van dit college. De bestaande supermarkten  zullen ook niet blij zijn, maar wat concurrentie is niet slecht het houdt ze scherp! Uiteindelijk gaat het om de balans, hoe krijgen we Winsum weer op de rails. En die keuze moeten wij als Raad nu maken, er liggen nu immers reële voorstellen. Als we de zaak voor ons uitschuiven staan we waarschijnlijk met lege handen. Te veel dossiers zijn door gebrek aan visie en durf reeds teloor gegaan!!

Voorzitter, hoe zien wij het besluit dat de Raad nu zou moeten nemen.

Er liggen twee concrete voorstellen. Het voorstel voor een grootschalige trekker is het verst uitgewerkt en is ook ingevuld. De Lidl heeft serieuze belangstelling. Alhoewel wij voorkeur  hadden voor een meer kleinschalige ontwikkeling vinden wij dat we de realiteit onder ogen moeten zien. Ga voor het meest kansrijke plan en dat is de supermarkt. Hier liggen na bijna 15 jaar leegstand kansen en die moeten we aangrijpen. Met andere woorden ga met de initiatiefnemers serieus in gesprek. Laat direct een taxatie uitvoeren  wat betreft de grondwaarde en probeer met investeerders overeenstemming te bereiken over de residuele grondwaarde.  Ga aan de slag om de noodzakelijke verkeer infrastructuur te inventariseren en op geld te zetten, kijk naar subsidiemogelijkheden. Inventariseer de noodzakelijke maatregelen op het Boogplein. Uiteraard zal het geheel voor de gemeente niet kostenneutraal zijn, we zullen ook zelf in de infrastructuur moeten investeren. Wij zien uw inventarisatie met belangstelling tegemoet. Kijk wat er met het bestemmingsplan moet gebeuren, als er een nieuw bestemmingsplan moet komen stel dan een meer globaal bestemmingsplan op.

Onze inzet :

Ga direct in onderhandeling met de groep Sennema/Wierenga, dit is de meest realistische optie. Maar de concurrentie in de supermarktwereld is hard, maak tempo.

Zie de kleinschalige optie (Tandem) als een terugvaloptie.

Steek nu geen geld in een herinrichting van het Boogplein, daarmee geeft u het verkeerde signaal.

In het voorliggende besluit missen wij een gevoel voor urgentie. Afhankelijk van uw reactie en die van de raad zullen we het besluit amenderen.

Voorzitter, tenslotte, we hebben een unieke kans het Boogplein dossier tot een goed einde te brengen. Het is mooi dat inwoners hun nek hebben uitgestoken en risico’s hebben genomen om Winsum weer op de kaart te zetten. Laten we die kans met beide handen grijpen!!