Voorzitter,
De eventuele verkoop van de aandelen Eneco houdt de gemoederen bezig. Zowel de voorstanders als de tegenstanders doen van zich horen. Een onderwerp dat publiek leeft. En dat is op zich mooi. Anderzijds doet alle berichtgeving in de media ons inziens geen goed aan een zorgvuldige besluitvorming. Reeds vanaf het begin wordt de indruk gewekt cq wordt er van uitgegaan dat een meerderheidspakket het principe besluit neemt om de aandelen Eneco te verkopen en dat je als gemeenteraad dus eigenlijk niet achter kan blijven en wel moet besluiten thans het principe besluit te nemen tot verkoop van aandelen Eneco.
Het college van de gemeente Zederik is verdeeld over het principe besluit de aandelen Eneco te verkopen. Feitelijk staken de stemmen en is de stem van de voorzitter doorslaggevend. Een minimale basis voor het te nemen principe besluit met zulk een substantieel belang. Feitelijk zou je kunnen stellen dat het college er nog niet rijp voor is om dit besluit te nemen.
Op grond van artikel 169 lid 4 schat het college in dat sprake is van ingrijpende gevolgen voor de gemeente, zodat het college geen besluit neemt dan nadat de raad in de gelegenheid is gesteld haar wensen en bedenkingen ter kennis van het college te brengen. In dat licht gezien is het beslispunt in het raadsvoorstel - namelijk geen wensen en bedenkingen omtrent de voorgenomen verkoop van de aandelen Eneco Groep N.V. in te brengen – een merkwaardig beslispunt.
De fractie van de SGP heeft uitgebreid gediscussieerd over het voorliggend voorstel en de plussen en de minnen tegen elkaar afgewogen. Op basis hiervan komt de fractie unaniem tot de conclusie het een slecht plan te vinden om een principebesluit te nemen de aandelen Eneco Groep N.V. te verkopen en wel om de volgende redenen:
1. De aandelen zijn in het verleden verworven ten dienste van het publiek belang - en waren dit in de programrekening 2016 nog steeds (zie de beschrijving van de verbonden partijen in de programrekening 2016). Nu er een notitie ligt van de aandeelhouderscommissie waaruit blijkt dat de aandelen mogelijk wel € 8.500.000 tot € 9.800.000 op kunnen brengen, worden de aandelen opeens geëtiketteerd als belegging en zouden deze op grond van de wet FIDO (of met een knipoog naar de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie voluit de Wet Financiering Decentrale Overheden) thans niet door de gemeente mogen worden verworven. Overigens schrijft de wet FIDO niet voor dat de aandelen, indien ze anders worden geëtiketteerd, direct verkocht moeten worden. Ook vallen de aandelen niet onder het treasurystatuut, dus het aanhouden van de aandelen is niet onrechtmatig. U zult begrijpen indien het aanhouden van de aandelen wel onrechtmatig zou zijn, de fractie van de SGP volmondig in zou stemmen met het voorgenomen besluit van de minderheid van de wethouders en de burgemeester. Met een knipoog naar de definitie die door de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid is gegeven voor het publiek belang, merkt
De fractie van de SGP op dat zij de overtuiging heeft dat het maatschappelijk belang beter tot zijn recht komt indien de aandelen Eneco gehouden worden door de 53 gemeenten, waaronder de gemeente Zederik. Een kleine nuance dus met betrekking tot de gehanteerde definitie van publiek belang: (Maatschappelijk belang waar de overheid zich de behartiging van aantrekt op grond van de overtuiging dat dit belang anders niet goed tot zijn recht komt). De fractie van de SGP is van mening dat de duurzaamheid en innovatie beter gediend is indien de aandelen worden gehouden door gemeenten dan door beleggers. Argumenten omtrent fiscale maatregelen ter bemoediging begrijpen wij, doch zijn ook omgeven door onzekerheden. Een recent voorbeeld zien wij in het huidige regeerakkoord. De fiscale maatregelen ter stimulering van huizenbezitters om hun hypothecaire lening volledig af te lossen wordt in het huidige regeerakkoord weer gefaseerd afgebouwd. Met andere woorden, wat is de houdbaarheid van fiscale stimuleringsmaatregelen?
2. In deze raadsperiode is ons door de portefeuillehouder herhaaldelijk het adagium: visie, plan en geld voorgehouden. Op zich wat de fractie van de SGP betreft een goed adagium, hoewel de fractie van de SGP daar bij de behandeling van de programrekening nog transparante verslaglegging aan toegevoegd heeft. Het is voor de fractie van de SGP in dat licht bezien onbegrijpelijk dat deze portefeuillehouder thans het adagium volledig loslaat en zonder visie en zonder plan opeens voor het grote geld wil gaan. En eerlijk is eerlijk een opbrengst van € 8.500.000 tot € 9.800.000 is veel geld. Het is alleen nog maar zeer de vraag of dit de opbrengst wordt, want uit het consultatiedocument blijkt dat sprake is van een grove schatting en dat de marktwaarde van Eneco op dit moment lastig te schatten is. Eneco is niet beursgenoteerd en een waardering kent een hoge onzekerheid, is afhankelijk van andere ontwikkelingen (conjunctuur, de waardeontwikkeling van vergelijkbare ondernemingen, ontwikkeling van de rentestand, etc.). Voorzitter, wij kunnen ons niet aan de indruk onttrekken dat er een behoorlijk speculatief element in zit, namelijk de verwachte opbrengst van de aandelen. Iets waar wij ons als fractie van de SGP verre van houden.
3. En dan de besteding van de middelen. Het college constateert dat door de verkoop van de aandelen het dividend dat van Eneco Groep N.V. verkregen wordt wegvalt en dat daarvoor dus een dekking in de begroting gevonden moet worden. De fractie van de SGP Zederik kan het niet uitleggen aan de inwoners van Zederik om in te stemmen met de verkoop van de aandelen Eneco Groep N.V. om vervolgens van de opbrengst een bestemmingsreserve ter dekking van de weggevallen dividenden Eneco Groep N.V. te vormen om de weggevallen dividenden op te kunnen vangen. Het vormen van een bestemmingsreserve ten einde jaarlijks de huidige kapitaallasten op te kunnen vangen, komt de fractie van de SGP ook bijzonder over. De gemeente Zederik heeft reeds een bestemmingsreserve kapitaallasten waaruit specifieke kapitaallasten worden opgevangen. Hierin is Zederik vrij bijzonder en zeker ten opzichte van de gemeente Vianen en Leerdam, die deze bestemmingsreserve niet kennen. Uit de gesprekken van de werkgroep middelen hebben wij ook niet echt de indruk gekregen dat er in de nieuwe gemeente Vijfheerenlanden een bestemmingsreserve kapitaallasten zal komen. De voorbeelden vervroegde aflossingen en financiering nieuwe investeringen leidt ons inziens ook niet echt tot een significante dekking in de begroting. Voorzitter het kan toch niet zo zijn dat de opbrengst van de aandelen Eneco Groep N.V. gestald moet worden in het kader van schatkistbankieren en vervolgens geen rendement oplevert, terwijl de aandelen thans een rendement opleveren van minimaal 604% en maximaal 1.209% (Een boekwaarde van € 16.875 leidt namelijk tot een dividend van € 102.000 tot € 204.000) van de boekwaarde van de aandelen en ook nog eens bijdraagt aan duurzame energie en duurzaam werkgeverschap?
Voorzitter u zult het inmiddels wel hebben begrepen. Hoewel er zeer substantiële bedragen worden genoemd met betrekking tot de eventuele verkoop van de aandelen Eneco, laat de fractie van de SGP zich niet verleiden, zolang sowieso niet bekend is op welke wijze de opbrengst van de aandelen Eneco wordt besteedt. Dit is namelijk voorbehouden aan de nieuwe gemeenteraad. Indien wij de garantie zouden krijgen dat de opbrengst van de aandelen zouden worden aangewend als directe investering in duurzame innovaties, zouden wij mogelijk wel voor verkoop kiezen. Met andere woorden: visie, plan geld.
Voorzitter,
Ik ga afronden. In de laatstgehouden informatievergadering heb ik de collega raadsleden opgeroepen om in gezamenlijkheid te komen tot onze wensen en bedenkingen met betrekking tot de voorgenomen verkoop van de aandelen Eneco. Deze handschoen is opgepakt door collega Baars van de ChristenUnie die het leeuwendeel voor zijn rekening heeft genomen van het amendement met wensen en bedenkingen, welk amendement mede wordt ingediend door de SGP en de PVDA. Ik maak van de gelegenheid gebruik mijn waardering richting collega Baars uit te spreken.
Tot zover onze bijdrage.