Op 5 november begon het eerste deel van het Begrotingsdebat 2018 van de gemeenteraad. Fractievoorzitter Francijn Brouwer (ChristenUnie-SGP) gaf een beschouwing over de financiën in Zoetermeer en de visie van ChristenUnie-SGP Zoetermeer daarop.
Bekijk de gehele bijdrage van fractievoorzitter Francijn Brouwer
De integrale tekst van de bijdrage:
Voorzitter,
We hebben vanavond genoeg te bespreken om er drie weken mee te vullen. Van de bijgestuurde tekorten in 2018, langs de gemankeerde begroting voor 2019 en verder, via een afrondend begrotingsvoorstel dat meer vragen oproept dan het beantwoordt, naar niet meer dan een denkrichting voor de jaren na 2019.
We kunnen nu eenmaal niet blijven zeggen dat er nog te weinig informatie is om erover te praten. Aan de slag!
Om het overzichtelijk te houden zal ik het genoemde pad even blijven volgen.
Het tussenbericht over 2018. We kunnen dit eigenlijk samenvatten als: we komen ongeveer evenveel tekort als we dachten, mits we er een paar miljoen uit de reserves tegenaan zetten, en er geen rekening mee houden dat we nog 1,5 miljoen gaan overhevelen bij het voorjaarsdebat.
Het is een wijze van aanpakken die weliswaar werkt, en zeker voor een lopend begrotingsjaar kun je niet verwachten dat er briljante inhoudelijke keuzes worden gemaakt om tekorten aan te zuiveren.
Dan de begroting 2019-2022. Of eigenlijk: de begroting 2019. Want de financiële begroting staat op losse schroeven vanwege de op te lossen tekorten. Ook met de vier miljoen euro die we gelukkig, maar eenmalig, uit het fonds tekortgemeenten krijgen, ziet het er niet rooskleurig uit met miljoenen per jaar tekort. Gelukkig komt daar dan het afrondend begrotingsvoorstel bij.
Daarin staat dan eerst het dekkingsplan voor 2019.
Eerst een miljoen uit de uitvoering van de bestaande begroting, puur technische stappen, zonder inhoudelijke keuzes. Dat kan, maar het is wat gegoochel.
Dan 2,3 miljoen uit de coalitieplannen voor beleidsuitbreiding. We hebben begrepen uit de beantwoording van onze vragen dat dit gaat om een combinatie van versobering en uitstellen van nieuw beleid. Het is voor ons heel moeilijk om hier iets over te zeggen, omdat de plannen nog niet zijn uitgewerkt.
Maar als we zien dat er 2 ton voor jongerenwerk wordt geschrapt, en een ton van onderwijs en arbeidsmarkt, en 3 ton van het programma duurzaam en groen….. dan maken we ons zorgen. We willen graag op korte termijn verdere uitwerkingen zien, zodat we de politieke keuzes kunnen beoordelen.
En tenslotte 3,8 miljoen uit de reservemiddelen. We horen graag van de wethouder financiën of de 4 miljoen uit de stroppenpot jeugdhulp hiermee wordt verrekend.
Dan het dekkingsplan voor 2020 en verder, in drie pijlers (output, efficiency en inkomstenverhoging):
We zijn in eerste instantie wel onder de indruk van de grondige redenering die aan de zoekopdracht van 15 miljoen in de output ten grondslag ligt. We zijn natuurlijk niet in staat de cijfers na te rekenen, dus we moeten u vertrouwen als u zegt dat 15 miljoen van de begroting van 350 miljoen op korte termijn beïnvloedbaar is.
Wel hebben we de indruk dat bepaalde dingen bij voorbaat niet overwogen worden. In de programma’s over inrichting van de stad zijn natuurlijk grote bezuinigingen te behalen, als je pijnlijke keuzes maakt. Dat is niet meegenomen in de 15 miljoen snel beïnvloedbare kosten. En het is makkelijker dan moeizaam bezuinigen op jeugdbeleid, toegankelijkheid, wijkregie. Laten we over dit soort keuzes transparant zijn tegen elkaar.
Wat de bezuiniging op efficiency betreft, we hebben daar niet zulke goede ervaringen mee, en daarbij is er al 2,5 miljoen ingecalculeerd bij de coalitievorming.
En tenslotte de inkomstenverhoging: we zijn benieuwd naar het goocheltrucje rond de ozb en de afvalheffing. Meer dan dat staat er ook eigenlijk niet, dus daar laten we het bij wat het dekkingsplan betreft.
Wel willen we ons positief uitspreken over de 6 uitgangspunten bij bezuinigingsvoorstellen die worden genoemd aan het eind van het afrondend begrotingsvoorstel:
het is een collectieve opgave voor het college
alles is bespreekbaar
bezuiniging en inkomstenverhoging worden tegelijk uitgewerkt
hogere kosten later worden voorkomen
geen kaasschaaf maar vernieuwing
en soms moet je investeren voor je kunt bezuinigen.
Dit lijken ons heel bruikbare handvatten voor het ambtelijk apparaat. We wensen iedereen die moet helpen zoeken naar bezuinigingen in de komende maanden veel succes.
=
Voorzitter, in financieel krappe tijden is het des te belangrijker dat je goede keuzes maakt.
André Bos zei het al in het voorjaarsdebat: doe het goede, en doe dat goed.
Als niet alles tegelijk kan, moet je gaan afwegen wat eerst moet. Omdat het urgent is, of omdat je het van wezenlijk belang vindt. Ik moet daarbij denken aan de prioriteitenmatrix van Eisenhower en Covey.
Jullie kennen het vast wel:
wat belangrijk is en niet urgent, plan je in. Dat zijn de coalitieplannen die een jaar worden verschoven
wat belangrijk en urgent is, dat doe je zelf en nu. Daaronder valt het niet beïnvloedbare gedeelte van de begroting.
Wat onbelangrijk is maar wel urgent, dat delegeer je. Ik weet niet goed wat dat in gemeenteland betekent, maar het komt erop neer dat je het nu eenmaal zult moeten doen. Daarmee houdt een wethouder zich verder niet bezig.
Tenslotte: Wat onbelangrijk en niet urgent is, dat doe je gewoon niet. En dat is precies wat moet worden opgediept uit de begroting.
De discussie over belangrijk en onbelangrijk gaan we kennelijk verder voeren bij het voorjaarsdebat, want dat is politiek pur sang.
We willen daar graag vandaag een voorschot op nemen. Per slot van rekening zijn dit algemene beschouwingen.
Het goede doen heeft voor onze twee partijen een sterke Bijbelse lading. Die gaat over liefde voor je medemens, het ondersteunen van zwakken, rechtvaardigheid, eerlijk en transparant zijn, doen wat je zegt. In ons verkiezingsprogramma hebben we dat proberen uit te werken, en daaruit kan ik dan ook putten als ik wil vertellen wat wij belangrijk vinden.
*Wij vinden het belangrijk dat de inwoners van Zoetermeer veilig en vredig kunnen leven. Op veiligheid bezuinig je niet. Op onderhoud openbare ruimte kun je wel slim bezuinigen, door prioriteiten te stellen.
*Wij vinden het belangrijk dat we werken aan innovatie en duurzaamheid, aan de kant van het onderwijs en aan de kant van de arbeidsmarkt. Dit gaat over een goed beheer van Gods aarde, maar ook over een eerlijke verdeling van geld en mogelijkheden. Hierover dienen wij een motie in: de klimaatdoelstelling als banenmotor.
Bezuinigen op dit soort dingen is “penny wise, pound foolish”, want als je achterop raakt met innovatie en duurzaamheid, betaal je uiteindelijk de hoogste rekening.
*Wij vinden het belangrijk dat moeizame gemeentefinanciën zo weinig mogelijk afstralen op individuele burgers. Het is van wezenlijk belang dat we investeren in de kwaliteit van schuldhulpverlening en vroegsignalering. Dat we projecten steunen waarbij jongeren met geld leren omgaan. Dat WW’ers uitstromen richting werk, en niet richting bijstand.
Hiervoor dienen wij een motie in: “solliciteren en schulden”.
Bovendien hebben wij een motie “social coins”: een innovatief idee om schulden om te zetten in maatschappelijk relevant vrijwilligerswerk.
* Wij vinden het verder belangrijk dat we in het stadhuis geen geld verspillen. Onze burgers moeten niet het idee hebben dat we belangrijke dingen wegbezuinigen terwijl we intern doorgaan alsof er niks gebeurd is. Dat zou niet eerlijk zijn. Hierover hebben wij een motie “inhuur externen”.
*Wij vinden het belangrijk dat er voldoende en passende woningen zijn voor alle bevolkingsgroepen. We willen niet dat jongeren wegtrekken, starters niet kunnen opstarten, gezinnen noodgedwongen te duur, te groot of te klein moeten wonen. Daarom steunen wij de keuze om de schaalsprong door te zetten, ook als we tegenwind hebben.
*Wij vinden het belangrijk dat onze gezinnen op handen worden gedragen. De plek waar de generatie van de toekomst opgroeit, moet ons alles waard zijn. (Overigen is dat ook de reden waarom wij ons zo druk hebben gemaakt over de verruwing van halloween. De geestelijke gezondheid van onze jeugd vinden wij erg belangrijk.) Je bezuinigt niet op preventie van opvoed- en relatieproblemen, want dan gooi je je eigen glazen in. Wel kun je proberen door hard werk aan de voorkant, hoge kosten in de toekomst te voorkomen. Maar dat zijn dingen waar je een lange adem voor nodig hebt.
Ten slotte, voorzitter, we hebben op het moment allemaal een lange adem nodig. Wij hebben begrip voor de ongewone omstandigheden die om ongewone maatregelen vragen. Maar wij vragen wel van het college om de raad voortdurend en volledig te blijven informeren over het proces waar we met z’n allen doorheen moeten.
Ik dank u voor uw aandacht.
In 2018 heb ik een motie ingediend om Zoetermeer een “Stad van Compassie” te laten zijn. Het idee was afkomstig van het Interlevensbeschouwelijk Overleg Zoetermeer (ILOZ). Dit overleg heeft tot doel alle religies op een vreedzame wijze samen te laten leven. Het wegnemen van vooroordelen over en weer is een van de middelen die worden ingezet.
Staatsecretaris Snel is 18 december opgestapt vanwege de Toeslagenaffaire. Hij was misschien niet de oorzaak, maar ook niet de oplossing. Ook niet voor de tientallen ouders in Zoetermeer die de afgelopen jaren het slachtoffer waren van het gedrag van de Belastingdienst.
Vanmorgen hebben onze fractie en een aantal bestuursleden een project voor Present Zoetermeer gedaan. Wij hebben ervaren dat dit dankbaar werk is.
De ChristenUnie-SGP fractie heeft schriftelijke vragen gesteld aan het gemeentebestuur over de veiligheid van parkeergarages in Zoetermeer. Aanleiding zijn eerdere incidenten in parkeergarages in Eindhoven, Almere en Wormerveer.
De ChristenUnie-SGP fractie heeft schriftelijke vragen gesteld aan het gemeentebestuur over de financiële haalbaarheid van sociale nieuwbouwprojecten in Zoetermeer. Aanleiding is een artikel van de NOS over dit onderwerp.
De Nederlandse gewoonte om zelf vuurwerk af te steken wordt in het buitenland met bevreemding gadegeslagen. Immers, jaarlijks vallen er doden, worden vingers en soms handen afgerukt, worden ogen permanent blind, vooral bij onschuldige omstanders, en wanen we ons in een “war zone”.
De ChristenUnie-SGP wil een virtuele sociale munt, de Socialcoin, introduceren in Zoetermeer. Dit als nieuwe manier om door het verrichten van vrijwilligerswerk schulden af te lossen. De fractie gaat hier a.s. maandagavond tijdens het najaarsdebat een voorstel voor indienen in de vorm van een motie.