Poliflw

De begroting van de gemeente Staphorst is vastgesteld. Alleen door de coalitiepartijen SGP en CU. Wij hebben als CDA tegen deze begroting gestemd. Omdat in deze begroting verkeerde keuzes worden gemaakt. De rekening van het tekort dat is ontstaan wordt bij de burger neergelegd. Dat is de wereld op z’n kop. Gaat het minder, dan ga je eerst bezuinigen. Taken die niet per se hoeven, moeten geschrapt worden. Maar wat stelt het college in deze begroting voor? Precies het tegenovergestelde: we gaan meer mensen aannemen. Bijna 12 fte’s extra worden er in 2020 aangenomen. Staphorst zit momenteel in zwaar weer: een bestuurlijke crisis en een financiële crisis. Dan is er in ieder geval een goede visie nodig hoe we uit deze crisis gaan komen. En dat ontbreekt helaas in deze begroting. Wij vinden dat we terug naar de basis moeten: terug naar de kerntaak waar een gemeente voor is. Zonder allerlei poespas. Dat betekent een minder grote formatie en geen OZB-verhoging. Daarom konden we helaas niet met deze begroting instemmen. Klik hieronder op de wijzigingsvoorstellen van de CDA fractie: Amendement 2020 Amendement 2021-2022

In de afgelopen periode hebben we als fractie keuzes moeten maken. Keuzes tussen idealen en pragmatisme; de praktijk van de dag. We hechten er waarde aan om u mee te nemen in de afwegingen die we gemaakt hebben.

Om dat te kunnen doen, nemen we u mee naar vorig jaar. In maart waren er de verkiezingen voor de gemeenteraad. De ChristenUnie heeft er toen voor gepleit om geen traditioneel coalitieakkoord op te stellen. Wij hebben voorgesteld om in plaats daarvan een raadsakkoord op te stellen. Een akkoord op hoofdlijnen waarin de vijf fracties en de zeventien gekozen raadsleden invloed op hebben. Helaas was dit voorstel voor de andere partijen nog een brug te ver.

Natuurlijk is het eenvoudiger om met twee partijen een akkoord op te stellen waarin elke partij zijn eigen speerpunten kan regelen. Dat is niet de politiek zoals we die, als ChristenUnie, voor ons zien. Wij willen geen politiek van macht, maar politiek van verbinding. Politiek met een constante zoektocht naar de beste oplossing voor iedereen. Je bent immers pas echt democratisch bezig als je in de positie bent om je wil op te leggen aan een minderheid, maar besluit om dat niet te doen.

Dit was… dit is ons ideaal. Zoals het echter met idealen gaat, zijn ze nooit direct te realiseren. Ons ideaal voor een raadsakkoord is vorig jaar niet gerealiseerd. Wel is er een akkoord opgesteld op hoofdlijnen dat veel ruimte biedt voor inbreng van alle partijen. Een akkoord dat ook rekening houdt met de breedte van de samenleving. Kortom, een akkoord dat past in onze visie en intentie om als vijf fracties, zeventien raadsleden samen te werken.

We hebben dus een sterke voorkeur voor om open te staan voor samenwerking met andere fracties. Na het vertrek van het CDA hebben we vanuit deze visie daarom voorgesteld om andere fracties te betrekken hoe zij aankijken tegen de toekomst van Staphorst. Ook is gevraagd hoe zij hun eigen rol zien in een toekomstig collegebestuur. De zogenoemde orientatieronde. In het eindverslag hebben we de uitkomst van deze gesprekken weergegeven met als uitkomst dat geen van de overige fracties bereid is om onderdeel te worden van het huidige collegebestuur.  

Dit gegeven heeft ons voor een nieuwe situatie en afweging geplaatst. We hebben ons afgevraagd waar we onze gemeente nu het meest mee kunnen dienen. En onze keuze is geweest om politieke verantwoordelijkheid te nemen om dit akkoord waarbij rekening is gehouden met de breedte van de samenleving als college dragende partij, met alle fracties die dat willen, uit te voeren. Om te kiezen voor continuïteit door achter dit coalitieakkoord te staan.  

Wat betreft het collegebestuur zou onze gemeente het meest gebaat zijn met een omvang van drie wethouders die een afspiegeling vormen naar raad en samenleving. Ook het coalitieakkoord gaat uit van drie wethouders. Vanuit de orientatieronde weten we dat de overige fracties dit ook onderschrijven. En idealiter vinden wij dat ook. Ondanks deze idealen hebben we hierin ook pragmatisch naar deze situatie willen kijken. Veel ambities worden, gelet op de financiële situatie van de gemeente Staphorst, uitgesteld of op een laag pitje gezet. De huidige bestuurders hebben aangegeven bereid te zijn de extra portefeuilles te continueren tot het eind van deze bestuursperiode. En is een extra wethouder dan nodig? Vanuit deze situatie maken wij nu een keuze om niet over te gaan tot uitbreiding van het aantal wethouders. De huidige bestuurders maken onderdeel uit van dit college. Daar kiezen wij voor en hebben wij, als fractie, vertrouwen in.

Voorzitter, keuzes tussen idealen en pragmatisme. Vanuit ons ideaal vinden wij het ongelofelijk jammer dat geen van de fracties bereid is gevonden om onderdeel te worden van het huidige collegebestuur. U kunt dan ook nagaan dat in dat licht deze situatie van twee collegedragende partijen met twee bestuurders niet onze eerste voorkeur is. Maar gegeven deze situatie willen wij wel onze verantwoordelijkheid nemen om dit coalitieakkoord met deze bestuurders uit te voeren.

En om terug te komen op onze idealen… als fractie van de ChristenUnie stellen wij onszelf de opdracht om niet als coalitiepartij, maar als collegedragende partij actief te zijn, door in deze raadzaal , met goede debatten, op zoek te gaan naar verschillende politieke meerderheden. Waarin wij allemaal een deel van onze samenleving vertegenwoordigen. En met elkaar onze verantwoordelijkheid nemen voor onze gemeente Staphorst.

Lees hier het eindverslag: “Eindverslag voortgang SGP-CU” die aan de raad is gepresenteerd.

Ik neem u mee naar donderdagavond 5 oktober 1905. Op deze avond wordt door de aanwezige Rouveners bij kastelein Kooiker besloten een eigen boterfabriek op te richten met de ietwat merkwaardige naam: De Kleine Winst. Een coöperatieve fabriek met 45 leden, samen goed voor ongeveer 200 koeien. De Kleine Winst begint te draaien en de zaken gaan goed. Op deze foto uit 1930 staat het bestuur van de coöperatie De Kleine Winst. Links naast directeur Sligman staat mijn overgrootvader Wicher Veerman. Een boer, benoemd als voorzitter van de Raad van Commissarissen van De Kleine Winst. Omdat het gebouw uit 1905 van pakweg 80 m2 niet meer voldoet besluit dit bestuur een nieuwe fabriek te bouwen. Schouders worden er onder gezet, nieuwe kansen en mogelijkheden dienen zich aan. De Kleine Winst groeit uit naar Rouveen Kaasspecialiteiten. Een coöperatie van 250 melkveehouders en ruim 200 medewerkers met één doel: mooie producten ontwikkelen van de kostbare melk van de melkveebedrijven.

Onze kracht Samen de schouders eronder zetten, met elkaar iets opbouwen, uitdagingen aangaan. Dat is niet ingewikkeld; het werkte vroeger en het is een belangrijke kracht in onze Staphorster samenleving. Het zit in onze aard, in onze genen. Ik zal een paar voorbeelden geven. We hebben goed een vestigingsklimaat, met volop belangstelling voor onze bedrijventerreinen. We hebben meer banen dan het landelijk gemiddelde. In heel Overijssel daalt het aantal WWuitkeringen, Staphorst is de koploper. We zetten onze schouders eronder in het sociaal domein. De wijze waarop wij, als gemeente Staphorst, de zorg rondom onze inwoners van jong tot oud hebben georganiseerd is een voorbeeld voor veel gemeenten. We kennen een goede en sluitende samenwerking tussen onze consulenten, huisartsen en voorliggende maatschappelijke organisaties waaronder het onderwijs. Een percentage van 5,2% van het aantal jongeren dat in onze gemeente jeugdhulp ontvangt is één van de laagste, zo niet het laagste percentage in ons land. In onze samenleving ontstaan ook nieuwe coöperatieve samenwerkings-initiatieven. Denk aan het project Levensboomlocatie in Rouveen of het doel van Wij Duurzaam Staphorst. Ook zij leveren een belangrijke bijdrage aan onze samenleving. Samen met onze 17.000 inwoners zijn wij een ontwikkelgemeente. Hoe mooi is dat! Daar mogen we best trots, maar moeten we ook zuinig op zijn.

Onze opgave En te midden van deze kracht staan wij in het hier en nu. En voor ons ligt een begroting met een oorspronkelijk structureel tekort van 4,8 miljoen. Een groot omvangrijk tekort. In de afgelopen maanden hebben we meerdere keren gesproken over de oorzaak en impact hiervan. We hebben onze perspectieven genoemd, onze richtingen aangegeven. Het college heeft geluisterd en de voorliggende begroting met oplossingen aangeboden. In de komende weken moeten we als gemeenteraad besluiten hoe we hiermee omgaan. En wat ons betreft gaan we niet bij de pakken neerzitten. We zetten samen met onze inwoners onze schouders eronder. We denken in kansen en geloven in de kracht van onze samenleving.

Onze gezamenlijke opdracht In onze optiek moeten we nu twee zaken doen. Dat is een opdracht aan ons zelf, maar ook aan onze inwoners. Allereerst moeten we kritisch kijken naar uitvoering van taken. Terug naar de basis. De taken die we gaan doen, moeten we goed en met voldoende mensen uitvoeren. Maar wat zijn die taken? Wat vinden onze dorpsgenoten belangrijk? Ik wil nu een aantal prioriteiten van ons benoemen. In de tweede termijn komen wellicht nog meer taken aan de orde.

Onze prioriteiten Een van onze prioriteiten is de verkeersveiligheid. Het veiliger maken van bijvoorbeeld de kruising en spoorwegovergang Gorterlaan – Oosterparallelweg. Volgend jaar wordt aansluiting van Oosterparallelweg met de Gorterlaan aangepast en nu stelt u voor in 2021 de spoorwegovergang te verbreden. We hadden dit liever volgend jaar al gezien, maar begrijpen de keuze voor 2021 in verband met ontwikkelingen op het spoor. Maar waarom vinden wij dit nu zo belangrijk? Dat heeft te maken met een ander/hoger belang. Met een aanpassing van deze kruising en overgang komt een beter en veiliger alternatief voor vrachtverkeer beschikbaar. Daarom willen wij ook dat in 2021 de Gemeenteweg tussen Stovonde en Spoorlijn wordt afgesloten voor alle vrachtverkeer, met uitzondering van bestemmingsverkeer. Vanaf dat moment geen grote vrachtauto’s en kleine kinderen op fietsen die elkaar moeten passeren. Het is ongelofelijk druk in dit deel van ons dorp. Ik stuur mijn dochter niet op een vrije middag op de fiets over de rotonde om een vriendinnetje naar huis te brengen. Wij willen uw college verzoeken samen met ondernemers en winkeliers de gevolgen van deze voorgestelde afsluiting in kaart te brengen en vanuit eigen verantwoordelijkheden hier uitvoering aan te geven.

Een tweede prioriteit gaat over huisvesting. We zien dat prijzen stijgen, mogelijkheden voor jongeren beperkter worden, doorstroming stagneert en verduurzaming van woningen gevraagd wordt. We moeten wel zorgen dat Staphorst een aantrekkelijke gemeente blijft. Wij zijn blij met de ontwikkelingen op De Slagen. Wel vragen we aandacht voor voldoende sociale huurwoningen in onze gemeente. Een plan voor huisvesting van arbeidsmigranten vinden wij belangrijk. Wij wachten met belangstelling op de actualisatie van de woonvisie. Voor nieuwbouw in Rouveen Zuid wordt gewerkt aan een omgevingsplan. Wat kunnen wij doen om dit proces te versnellen?

Een derde prioriteit heeft betrekking op de zorg voor onze kwetsbare dorpsgenoten. We hebben eerder gezien dat we als gemeente Staphorst goed op weg zijn. We zien gelukkig in deze begroting geen grote verschraling van sociaal aanbod. Daar zijn we blij mee. Wel willen wij blijven benadrukken: we moeten blijven investeren in preventie! Gemeenten die geen jeugdzorgtekorten hebben, hebben juist in de afgelopen jaren fors geïnvesteerd in preventie.

Maken wij onze dan geen zorgen over een aantal zaken?

Het alcohol en drugsgebruik onder onze jongeren blijft onze aandacht hebben. Vorige week kwam het bericht dat juist ouders van jongeren een meer bepalende rol spelen bij het middelengebruik. We wachten de uitkomsten van het onderzoek van de GGD in onze gemeente af. We maken ons zorgen over het gevoel van eenzaamheid onder onze ouderen. We blijven het zeggen: 46% van onze ouderen geeft aan eenzaam te zijn. 46%! We zien dat dit college de strijdt tegen eenzaamheid aangaat. Daar zijn we blij mee. Senioren worden bezocht en er heeft een uitbreiding van activiteiten voor ouderen in de verschillende kernen plaatsvinden. En hoe moeten we omgaan met een nieuwsbericht dat jongeren die seksueel anders geaard zijn vier tot vijf keer vaker denken over suïcide dan hun heteroseksuele leeftijdgenoten. Is onze gemeente ook een veilige plek voor deze jongeren?

En als we aan deze zaken van alcoholgebruik, eenzaamheid en veiligheid denken: wat doe ik? Wat doet u? Wat doen wij? Maken we zaken bespreekbaar? Spreken we elkaar aan op bepaald gedrag? Gaan we op bezoek? Gunnen we elkaar onze vrijheden? Ook daarin, of beter gezegd, juist daarin wordt de kracht van onze samenleving bepaald.

Onze financiële uitdaging Een tweede taak, naast een keuze in taken, is het op orde brengen van ons huishoudboekje. We lossen het tekort niet in één jaar op. Het meerjarenperspectief is sluitend. Het is een understatement, maar we moeten minder geld uitgeven. Heel simpel, zo werkt ons huishoudboekje thuis ook. Maar met minder geld uitgeven redden we het niet, daarvoor is het tekort te groot! Als gemeente Staphorst zitten we in de gelukkige omstandigheden dat we kunnen terugvallen op onze reserves; de graanschuren van Staphorst zoals ik ze eerder heb genoemd. Goed dat het college ook kritisch heeft gekeken naar deze inzet. Hoewel we weten dat deze reserves ook eindig zijn, blijven onze “financiële reserve verkeerslichten” op groen staan wanneer we deze reserves gaan inzetten. En daarmee komen we ook bij de lastenverzwaring van onze inwoners en toeristen. Een verzwaring van deze lasten is wat ons betreft verdedigbaar. Wat betreft de inwoners betekent dit voor het jaar 2020 de lasten voor elk huishouden gemiddeld met € 31,-- stijgen. Wel gaan wij volgend jaar opnieuw afweging maken om dan, in het licht van de begroting, opnieuw een keuze te maken.

Onze waarden Voorzitter, ik ga afronden. Ik wil stilstaan bij een beweging die momenteel in onze Nederlandse samenleving gaande is. Er is bezorgdheid, onvrede over diverse zaken en een behoefte aan waardering. Het gaat om grote en complexe vraagstukken met tegenstrijdige belangen. Vraagstukken die op alle politieke niveaus moeten worden besproken. En wanneer ik hierover spreek met inwoners merk ik het soms diep zit en het gepaard kan gaan met emoties. En dat raakt mij. En ik spreek de wens uit dat onze samenleving ook een aantal waarden koestert: De waarden van vertrouwen in elkaar, in waardering om elkaar en in zorg en respect voor elkaar! Als mens voor onze schepping, als samenleving onderling en als overheid met onze inwoners. Waarden die zo bepalend zijn voor de kracht van onze Staphorster samenleving. Vanuit deze overtuiging en mijn persoonlijke christelijke overtuiging wil ik mijn bijdrage afronden met een gedicht van Koos Geerds.

Toen God het dorp schiep, oost en west schiep Hij ook mensen naar Zijn evenbeeld boerinnen met een hart van wieg tot graf en boeren met verstand en ziel en wil om naar hun aard een waardig mens te zijn. De burger kent hen niet, de wereld lacht hen uit, ieder denkt van het dorp het zijne. Maar elke dag doet God alleen de zon weer schijnen omdat nooit in het dorp Zijn licht ontbreken mag.

CHRISTENUNIE STAPHORST Jan Carlo Bos Klaasje Lier Luuk Hoeve Meilof Troost Alberto Schra

In de afgelopen weken hebben de college dragende fracties van de SGP en ChristenUnie oriënterende gesprekken gevoerd met de overige fracties in de gemeenteraad van Staphorst over de samenstelling van het college na het vertrek van het CDA. Hoewel SGP en ChristenUnie een meerderheid van de raad hebben, had het de voorkeur van beide partijen om een derde partij te betrekken bij het college.

Aan alle fracties is daarom de vraag voorgelegd of er bereidheid is om deel te nemen aan het dagelijks bestuur van de gemeente. Tot en met deze week hebben deze intensieve en open oriënterende gesprekken plaatsgevonden. De conclusie na deze oriëntatieronde is dat geen van de overige fracties bereid is om onderdeel te worden van het huidige collegebestuur. Dit plaatst ons voor een nieuwe situatie.

Als fracties van de ChristenUnie en SGP hebben wij daarom besloten samen door te gaan als college dragende fracties. Daarbij is besloten het huidig coalitieakkoord ‘Samen, voor elkaar! 2018-2022’ uit te blijven voeren. Dit ongewijzigde coalitieakkoord betreft een akkoord op hoofdlijnen waar bij het opstellen ervan rekening is gehouden met de breedte van de samenleving. Om de ambities uit dit coalitieakkoord uit te voeren werd ten tijde van de vaststelling uitgegaan van een college bestaande uit drie wethouders.

De huidige twee wethouders blijven invulling geven aan het huidige college. Onderwerp van bespreking vormt op dit moment nog een mogelijke invulling van een derde wethouder. Daarbij wordt gekeken naar de omvang van de taken en de werkzaamheden, de gewenste afspiegeling binnen het college en de financiële situatie van de gemeente Staphorst. Over de uitkomst van deze bespreking wordt in de komende periode gesproken en voor de begrotingsvergadering duidelijkheid gegeven.

Groenonderhoud: gaan we het gemeentelijk groen beter onderhouden, laten we het zoals het nu is of doen we zelfs een stap terug? Het college heeft een raadsstartnotitie opgesteld waarin een drietal opties aan ons worden voorgesteld: gelijk, meer of minder. Met daarbij een aantal kanttekeningen en risicofactoren. Van deze opties stelt het college voor het onderhoudsniveau in woongebieden, bedrijventerreinen, rondom sportvelden en in het buitengebied minder te maken dan het nu is (scenario 2). Dat vinden we als CDA een onverstandige keuze en eigenlijk zegt het college dat zelf ook. In het voorstel wordt als risico genoemd: een structurele bezuiniging zorgt voor achteruitgang van de kwaliteit, er komt meer onkruid en zwerfvuil en het nodigt uit tot illegale stort. Ook geeft ze aan dat in de toekomst extra investeringen nodig zijn voor renovaties en extra onderhoudsbeurten. Al met al denkt het college vanaf 2022 een ton per jaar te besparen op een bedrag van ca 1,2 miljoen. Die besparing is echter tijdelijk en zal later weer extra uitgegeven worden om achterstallig onderhoud weg te werken. Wij vinden het onderhoudsniveau zoals we dat nu hebben al matig en willen eerder naar een iets hoger niveau dan naar een lager niveau. Gebleken is dat de bevolking dat ook vindt. We begrijpen wel dat, nu we moeten bezuinigen, een extra uitgave op dit moment niet haalbaar is, maar nog minder onderhoud kan echt niet. Daarom willen we het niveau op basis houden in plaats vanlaag zoals nu wordt voorgesteld. Bijzonder isdat de gemeente sinds begin dit jaar een deel van het groenonderhoud heeft ondergebracht bij de eigen buitendienst. Er is grote tevredenheid over die eigen uitvoering, die wordt meer gewaardeerd dan wat door externe bedrijven wordt uitgevoerd en de kosten zijn vergelijkbaar. Een goede reden om na te denken over meer uitvoering in eigen beheer, wellicht kunnen we daarmee met minder kosten wel hetzelfde niveau handhaven.

Groenonderhoud: gaan we het gemeentelijk groen beter onderhouden, laten we het zoals het nu is of doen we zelfs een stap terug? Het college heeft een raadsstartnotitie opgesteld waarin een drietal opties aan ons worden voorgesteld: gelijk, meer of minder. Met daarbij een aantal kanttekeningen en risicofactoren. Van deze opties stelt het college voor het onderhoudsniveau in woongebieden, bedrijventerreinen, rondom sportvelden en in het buitengebied minder te maken dan het nu is (scenario 2). Dat vinden we als CDA een onverstandige keuze en eigenlijk zegt het college dat zelf ook. In het voorstel wordt als risico genoemd: een structurele bezuiniging zorgt voor achteruitgang van de kwaliteit, er komt meer onkruid en zwerfvuil en het nodigt uit tot illegale stort. Ook geeft ze aan dat in de toekomst extra investeringen nodig zijn voor renovaties en extra onderhoudsbeurten. Al met al denkt het college vanaf 2022 een ton per jaar te besparen op een bedrag van ca 1,2 miljoen. Die besparing is echter tijdelijk en zal later weer extra uitgegeven worden om achterstallig onderhoud weg te werken. Wij vinden het onderhoudsniveau zoals we dat nu hebben al matig en willen eerder naar een iets hoger niveau dan naar een lager niveau. Gebleken is dat de bevolking dat ook vindt. We begrijpen wel dat, nu we moeten bezuinigen, een extra uitgave op dit moment niet haalbaar is, maar nog minder onderhoud kan echt niet. Daarom willen we het niveau op basis houden in plaats vanlaag zoals nu wordt voorgesteld. Bijzonder isdat de gemeente sinds begin dit jaar een deel van het groenonderhoud heeft ondergebracht bij de eigen buitendienst. Er is grote tevredenheid over die eigen uitvoering, die wordt meer gewaardeerd dan wat door externe bedrijven wordt uitgevoerd en de kosten zijn vergelijkbaar. Een goede reden om na te denken over meer uitvoering in eigen beheer, wellicht kunnen we daarmee met minder kosten wel hetzelfde niveau handhaven.

Gisteravond heeft de gemeenteraad van Staphorst gesproken over de ‘Zomernota 2019’. Een document met inzicht in de (toekomstige) financiële situatie van de gemeente Staphorst. Tijdens deze vergadering heeft onze fractievoorzitter Jan Carlo Bos deze bijdrage gehouden:

Highlights: 🔹 We gaan voor behoud van zelfstandig Staphorst 🔹 We doen een klemmende oproep om meer geld uit Den Haag 🔹 We willen een begroting met sluitend meerjarenperspectief in 2023 🔹 We moeten minder geld uitgeven. 🔹 We kijken kritisch naar OZB- en Toeristenverhoging 🔹 We willen meer inzicht in onze reserves 🔹 We vinden verkeersveiligheid nog steeds belangrijk 🔹 We kiezen nu eerst voor een tijdelijke oplossing voor uitbreiding van gemeentepersoneel 🔹 Zoeken naar financiering voor Museumsteeg 🔹 Geen nader onderzoek naar afstoten zwembad/sportaccommodaties 🔹 Geen nader onderzoek naar 20% verlaging van subsidies voor organisaties 🔹 We gaan samen de schouders eronder zetten   Lees hieronder de hele bijdrage:

Voorzitter,

Enige tijd geleden stond in de krant dat een hete herfststorm in de gemeente Staphorst in aantocht was. Belangrijke en grote besluiten staan voor de deur. En vanavond spreken we met elkaar over een aantal van deze onderwerpen. Allereerst nu de zomernota.

Staphorst Tijdens de opiniërende vergadering kwam het bestaansrecht van onze gemeente even ter sprake. Op zichzelf geen onredelijke vraag wanneer je het financiële beeld van onze gemeente met omvangrijke bezuinigingen en opdrogende reserves voor ogen houdt. Als het gaat om deze tekorten vormt onze gemeente hierin geen uitzondering, Praktisch alle gemeenten worden geconfronteerd met deze situatie. De vraag is nu: hoe je ga je er mee om?

De ChristenUnie gelooft in de kracht van de zelfstandig Staphorster samenleving. We zien en geloven dat onze samenleving in staat is om dit met elkaar op te lossen. Dat zit in onze aard: met elkaar onze verantwoordelijkheid nemen en onze schouders er onderzetten. Juist kleinere gemeenten kunnen vaak beter en doeltreffender deze zaken kunnen aanpakken. We vinden het wel jammer dat de Rijksoverheid dit niet beloont: integendeel het huidige stelsel van Algemene Uitkeringen waarin de schommelingen als gevolg van de ‘trap op-trap af’ worden juist de kleinere gemeenten harder getroffen. Gevolg hiervan is dat we nu genoodzaakt zijn terug moeten naar soberheid en doelmatigheid, waarbij een mogelijkheid van participatie in lokale ontwikkelingen zoals Stichting Historieherstel en aanpak van ons centrum ernstig onder druk komen te staan. We doen dan ook een klemmende en indringende oproep aan het college om, evenals de gemeente Culemborg en Heemstede, om een tegengeluid te laten horen aan overheden en het huidige stelstel van Algemene Uitkering aan te laten passen. Graag een reactie van uw college.

VertrekpuntDe manier waarop je naar iets kijkt, bepaalt ook je handelen. We kijken naar een zelfstandig Staphorst en onderschrijven daarom ook de insteek om te komen tot een begroting met een sluitende meerjarenperspectief in 2023. Daarmee voorkomen we onder preventief toezicht van de provincie komen te vallen. Om dat te bereiken vraagt u ons om kaders mee te geven voor het opstellen van de begroting voor 2020 en het meerjarenperspectief tot 2023. En we willen handelen langs drie lijnen:

Onze ambities (het uitgeven) Onze inkomsten (het ontvangen) Onze reserves.

En wat ons betreft moeten deze zaken op een bepaalde manier met elkaar in balans zijn.

Ambities Voor een groot deel kunnen wij ons vinden in de richtingen die zomernota ons biedt. We zien dat veel ambities niet meer uitgevoerd kunnen worden. Ook ambities die door ons zijn ingebracht. Wij vinden dat ontzettend spijtig en jammer. We moeten keuzes maken, toch willen we een aantal zaken eruit lichten: 

Als ChristenUnie vinden we verkeersveiligheid belangrijk. We zien dat verkeerssituatie van de  Viaductweg en het ontbrekende deel van de fietspad langs Gorterlaan in de lijst staan die wel en geen doorgang vinden. Wat ons betreft proberen we financiële ruimte te zoeken om deze zaken door te laten. Graag worden wij op korte termijn in aanloop naar de begroting geïnformeerd over een stand van zaken ontwikkelingen rondom de Viaductweg en fietspad langs de Gorterlaan. Een tweede aspect heeft te maken met aankoop van Pand Kruidhof. Tijdens de vorige opiniërende vergadering hebben we gesproken over gewekt vertrouwen en verwachtingen. We zien graag dat financiering gevonden worden om de plannen verder te ontwikkelen.  Het bestuur is bezig met deze plannen, ook in samenwerking met andere instanties en partijen.  Graag worden we geïnformeerd over de voortgang of, wanneer die er zijn, de concrete plannen. Het derde punt betreffen de investeringen in onze buitendienst. Wanneer we lijst bezien, zien we dat in het jaar 2020 ruim 200.000 euro aan investeringen worden gedaan in onze buitendienst. We vragen ons daarbij af of al deze zaken ook in het komend 2020 noodzakelijk zijn? We zien daarin graag een aanpassing, waarbij gekeken wordt naar een meerjarenperspectief. Graag ontvangen wij een reactie van de wethouder hieromtrent.  

Een tweede punt is de lastenverzwaring, onze inkomsten

Een moeilijk punt voor onze fractie. Hoeveel extra lasten gaan we van onze inwoners vragen? En wat van onze toeristen? We moeten met elkaar moeten we de schouders eronder zetten, maar er moet ook een balans zijn tussen minder uitgeven en meer inkomsten. Een verhoging is onontkoombaar. Staphorst heeft jarenlang geen OZB verhoging gekend. In onze omgeving liggen bedragen deze hoger. Voor onze fractie is een OZB verhoging in de komende begroting bespreekbaar. Maar in het meerjarenperspectief zullen we deze de voorgestelde verhoging kritisch volgen. Juist ook wanneer in de toekomst mogelijk financiële ruimte komt.

Dat zelfde geldt ook voor de toeristenbelasting. Een verhoging lijkt daarin ook onafwendbaar. Tegelijkertijd zien we ook dat de gemeente wel investeert zaken die te maken hebben met Toerisme en Recreatie. In een ontvangen brief doet de recreatieve sector een oproep om op korte termijn met elkaar hierover gezamenlijk in gesprek te gaan. Wij stellen uw college voor om deze handreiking op te pakken om met elkaar in gesprek te gaan over zowel de investeringen als ook de verhoging van de toeristenbelasting. Graag ontvangen wij een reactie van de wethouder.

Aanspreken van reserves

Een derde lijn betreft het aanspreken van onze reserves. We zijn er ons van bewust dat het goed is om reserves te blijven behouden, maar een kritisch blik is wel gewenst. In de opiniërende vergadering hebben we ook aandacht gevraagd voor de bestemde reserves van 45 miljoen euro. We zien nu in de huidig oplegnotitie dat inmiddels twee bestemde reserves zijn beoordeeld, vrijgevallen en ingezet. En wellicht zijn er meer mogelijkheden. We willen het college daarom oproepen om tijdig, ruim voor de begrotingsvergadering, een actuele nota van reserves en voorziening beschikbaar te stellen met daarin een toelichting en onderbouwing van nut en noodzaak van het instandhouding van deze reserves.

Voordat we tot een afronding komen willen we nog twee zaken benoemen.

Allereerst staan in zomernota een aantal onderwerpen waarvan wordt voorgesteld deze nader te laten onderzoeken. De geraamde financiële uitkomsten maken momenteel geen onderdeel uit van de financiële impact van de voorgestelde zomernota. Wat ons betreft worden deze zaken op een later moment onderzocht op een mogelijke inzetbaarheid, maar daarbij willen we twee zaken uitsluiten; namelijk de privatisering van sportaccommodaties/zwembad en verlaging van 20% van onze subsidies. Zoals we ook in de opiniërende vergadering hebben genoemd: je moet in tijden van bezuinigen, niet ook het ‘welzijn’ van onze dorpsgenoten beknotten.

Tevens vraagt u aandacht voor de knelpunten in de formatie. Als fractie hebben we hier uitvoerig over gesproken. U wilt hiermee aan de slag omdat het uitvoeren van de wettelijke taken onder druk staan en ook de basis dienstverlening komt in gevaar. De urgentie wordt benoemd. Voor het jaar 2019 wordt nu een incidentele oplossing gevonden en voor een noodzakelijk structurele bekostiging gaan straks met de begroting een besluit over nemen. 

Afronding Ik kom tot een afronding. Ik begon met het komende jaargetijde. De herfst, waarin de appels van de bomen vallen. Dit jaar worden we hier geconfronteerd met een zure appel. Daar moeten we door heen. Dat is niet leuk, voor niemand. Maar wanneer we met elkaar de schouders eronder zetten, gaat dat ons als gemeente Staphorst lukken!

“We hebben hem gevonden, nou ja, het zou ‘m kunnen zijn’. De ingeslagen meteoriet. Twee weken geleden werden we op vrijdagavond opgeschrikt door een harde knal. De volgende dag was te lezen dat een heelalgesteente ergens in de buurt van onze gemeente terecht moest zijn gekomen. En we denken de meteoriet nu in handen te hebben. Diezelfde vrijdag heeft ook uw college de zomernota verstuurd naar de gemeenteraad. En ook deze zomernota is (spreekwoordelijk gezegd) ingeslagen. Dit jaar stevenen we af op een tekort van bijna een miljoen euro en de begroting voor 2020 en volgende jaren gaat uit van een structureel tekort van 4,8 miljoen. We wisten dat er negatieve berichten waren, maar ook wij schrikken van deze omvang. Het zijn immense bedragen. Onze gemeente staat al jaren bekend als een kapitaalkrachtige gemeente. Deze berichten staan ook in schril contrast met de economische tijden. Het gaat voor de wind. De werkloosheidscijfers liggen nog lager dan voor de crisis in 2008 uitbrak. En dan nu dit perspectief op de toekomst. Een klein doekje voor het bloeden is dat we niet de enige gemeente zijn. Veel andere gemeenten hebben moeite om hun begroting op orde te brengen.

Kritische blik

Deze omstandigheden betekent een kritische blik. Het is ten minste ook onze taak om vanuit onze  controlerende rol naar de voortgang van dit jaar en het perspectief op de begroting van 2020 te kijken  Er daarin zijn wel herkenbare landelijke tendensen zichtbaar; hoge zorgkosten en minder inkomsten vanuit de Algemene Uitkering. Als gevolg van de krapte op de arbeidsmarkt blijven miljarden aan investeringen bij de Rijksoverheid op de plank liggen, met als gevolg dat daarmee ook de uitkeringen aan de gemeenten achterblijven. Maar we zien ook een Staphorster variant in deze tekorten. We hebben ruim 1,5 miljoen structureel tekort als gevolg van personeelslasten en  formatieknelpunten. Uit de beantwoording van gestelde vragen blijken deze kosten vooral te komen door het rijk opgelegde aanvullende taken en CAO ontwikkelingen. Daarnaast moeten we doorontwikkelen, zojuist ook gelezen in het accountantsverslag. En we zien ook een groot tekort op de begroting van de Reestmond. We hebben ons verplicht om deze kwetsbare groep niet te laten vallen. Maar daarin wachten we wel op de uitkomst naar het onderzoek naar de uitvoering van de Participatiewet. Graag zijn we benieuwd naar de voortgang van dit onderzoek.

Opdracht

We zijn ons bewust van de ernst van de situatie. U vraag ons om onze verantwoordelijkheid te nemen en kaders te stellen. Een kaasschaaf methode is niet aan de orde. We moeten later dit jaar radicale keuzes maken bij de vaststelling van de begroting. Deze keuzes maakt u concreet door een vijftal zoekrichtingen te presenteren van realistische bezuinigingen, mogelijke bezuinigingsvoorstellen die eerst nader onderzocht moeten worden en een keuze in een lijst met investeringen en projecten die voor politieke bespreking aangeboden worden. En die keuzes gaan stuk voor stuk ons allemaal pijn en verdriet doen. En dit is een grote worsteling, dat zijn dilemma’s. We maken allemaal onze keuze: alles wat we willen, kunnen we financieel niet en alles wat we financieel kunnen willen we niet! Deze keuzes gaan ons als individueel raadslid te boven, als fractie, als collegedragende partijen. Ik vraag ons allen in goede bespreking tot een besluit in het najaar te komen in het belang van onze gemeenschap.

Ons perspectief

U vraagt ons in de zomernota kaders mee te geven op grond waarvan u in het najaar de begroting van 2020 kunt opstellen.  De keuze voor kaders komen voor een belangrijke mate voort uit de wijze waarop je naar de samenleving kijkt en daarin benoemd welke waarden je van belang vindt. En onze fractie laat zich daarin ook leiden vanuit een Bijbels perspectief. En in onze afweging, in ons perspectief, willen we daarin vier waarden centraal stellen:  betrouwbaarheid, maatschappelijk betrokken, duurzaam en rechtvaardig.

Betrouwbaarheid

Allereerst moeten we een betrouwbare overheid zijn. Dat betekent enerzijds dat we met onze keuzes geen onomkeerbare besluiten moeten nemen. Of keuzes maken die daarmee een desinvestering opleveren of waarbij er verwachtingen zijn gewekt. Een onderzoek naar de sluiting of privatisering van ons zwembad is zo’n voorbeeld. Er is onlangs veel geld in deze basisvoorziening geïnvesteerd. Het zwembad kent een belangrijke waarde en heeft meerdere doelen. Daar kom ik zo meteen nog op terug. Het zou wat ons betreft getuigen van onbetrouwbaarheid wanneer we na onderzoek moeten overgaan tot sluiting van ons zwembad. Maar je zou in dit verband ook aankoop van het pand Kruidhof en Museumsteeg kunnen noemen. Jarenlang is hier politieke aandacht voor gevraagd, er zijn verwachtingen gewekt en nu de plannen bijna uitgewerkt zijn mogen de initiatiefnemers hierin een betrouwbare overheid verwachten.

Maatschappelijk betrokken

We kennen een gezegde (dialect) ‘Je kunt beter trammelant hebben in het achterhuis, dan in het voorhuis’. Wat we daarmee bedoelen is dat we in de trammelant van alle bezuinigingen onze medebewoners niet uit het oog mogen verliezen. Het welzijn van onze inwoners en juist ook onze kwetsbare dorpsgenoten niet. U wilt een onderzoek doen om de subsidies met 20% te verlagen: je moet in tijden van bezuinigen, niet ook het ‘welzijn’ van onze dorpsgenoten beknotten. En om het maar concreet te maken: in de lijst van investeringen zien wel veel investeringen voor materiaal/ons machinepark. Wellicht belangrijk, maar laten we onze medemedemens daarmee niet uit het oog verliezen.

Duurzaam

Duurzaamheid is in dit kader niet alleen verantwoord omgaan met de schepping, maar ook in de keuzes die we maken. We moeten duurzame keuzes maken. Een zwembad en sportcomplexen die bijdragen aan leefbaarheid, sport- en beweging en veiligheid.  En soms gaan kosten voor de baten uit. We hebben vorige week benoemd in onze bijdragen over het Lokaal Gezondheidsbeleid. Investeren in preventie. Daarmee bespaar je op lange termijn. Duurzaam vinden wij ook om eerst uit te gaan bestand beleid voor nieuw beleid. En hoe hard het ook is, maar dat betekent dat een nieuwbouw van een gemeentewerkplaats of de herinrichting van de Staphorster Kerkweg maar even op de plank moeten blijven liggen. We zien dat het college ervoor kiest om incidentele en structurele investeringen aan te gaan met betrekking tot Toerisme en Recreatie. We praten al gauw over 300.000. Wat is de achtergrond waarom uw college ervoor kiest om deze investeringen door te laten gaan? 

Rechtvaardig

De laatste waarde gaat uit van rechtvaardigheid. We staan voor een evenwichtige verdeling. Dat is ook onze achterliggende gedachte wanneer we kijken naar het verbeteren van de inkomenspositie van de gemeente. Maar laten we ook kijken naar de lessen uit het verhaal van Jozef. In de zeven goede jaren liet Jozef grote graanschuren bouwen, om daarmee graan op te slaan voor de slechte zeven jaren. Ook onze gemeente heeft veel reserves. De accountant geeft in de jaarrekening aan dat 85% van onze reserves zijn vastgelegd in bestemmingsreserves, we spreken daarmee over ruim 40 miljoen euro. Voorzitter, in hoeverre zijn er mogelijkheden om deze graanschuren van Staphorst nader te bekijken op inzetbaarheid? We zijn benieuwd naar een antwoord op deze vraag. Een ander invalshoek werd ingegeven door de bijeenkomst “grip op het begrotingsproces’ van afgelopen donderdag. Door de spreker werd de suggestie gedaan om meer geld te lenen. Desnoods door middel van projectfinanciering. De rente is namelijk historisch laag. In hoeverre zouden we bepaalde investeringen hiermee kunnen financieren? Ook daarover ontvangen we graag een antwoord van de wethouder.

Afronding

Voorzitter, ik rond af. We begrijpen de ernst van de situatie en we zullen moeilijke keuzes moeten maken. Dat staat ons helder voor ogen.

Het CDA vindt dat de rekening voor het begrotingstekort niet bij de inwoners neer gelegd moet worden. In tijden van tegenvallers moeten we eerst naar onze eigen organisatie kijken. De OZB met ruim 45% verhogen is geen begaanbare weg. Onderstaand de bijdrage van Jacob Spiker bij de bespreking van de bezuinigingsvoorstellen tijdens de raad van dinsdag 10 september: De titel van mijn bijdrage over de zomernota op 9 juli was: ‘Terug naar de basis’. De titel van uw oplegnotitie is: ‘Terug naar de basis’. Zo die is binnen! De gemeente Staphorst moet, net als veel andere gemeenten financieel een pas op de plaats maken. De verwachte lagere uitkering van het rijk heeft grote gevolgen voor onze begroting, we moeten keuzes maken. De belangrijkste keuze is: leggen we de rekening voor een belangrijk deel neer bij de burger of gaan we minder investeren in voorzieningen en extra personeel, zomaar de OZB, afvalstoffenheffing en toeristenbelasting maximaal verhogen is wel erg kort door de bocht. Ik kom daar straks op terug. U heeft een opstelling gemaakt met voorstellen die wel of niet door gaan. In een aantal van deze voorstellen kunnen we ons vinden, omdat maatregelen nodig zijn. Enkele zijn we minder enthousiast over. We hebben in juli aangegeven dat we terughoudend moeten zijn met het opstellen van beleidsplannen die standaard zo’n 25 duizend euro kosten. Veel op te stellen beleidsplannen zijn geschrapt, prima. We moeten altijd de vraag stellen of een beleidsplan wezenlijk bijdraagt bij de uitvoering. Zo staat er nog wel een beleidsplan verkoop/gebruik gemeentegrond op de rol. Wellicht bent u die vergeten weg te halen, of kunt u uitleggen waarom dat toch echt nodig is? Wanneer een beleidsnota wel uitgevoerd moet worden, moeten we dat eenvoudig doen. Geen 50 pagina’s opstellen wanneer de kern op een A4-tje kan. Laten we dat maar eens uit proberen. Wellicht kunnen we hier net als met het epos-traject een voorbeeld voor Nederland worden. Op het gebied van recreatie en toerisme staan een aantal investeringen die wel doorgaan. Daar zijn we het mee eens. Deze zijn voor een deel al in ontwikkeling en door de raad aangenomen. Wel is het goed al die deelonderwerpen nog eens goed tegen het licht te houden om te zien of er geen dubbelingen in zitten, of dat er door meer integraal te werken nog een voordeel te halen is. Dan hoeft de toeristenbelasting ook niet omhoog. Ontsluiting Bullingerslag, overweg Gorterlaan: de investering staat opgenomen voor 2021. Het gaat om een fors bedrag, maar wel belangrijk dat dit uitgevoerd wordt. Desnoods een iets goedkopere en minder lange termijn oplossing. 2021 vinden we te laat. Het is onveilig, daar moet zo snel mogelijk iets gedaan worden. Herinrichting kruising Ebbinge Wubbenlaan-Viaductweg. Daar is veel om te doen geweest, staat nog een ton voor geraamd. Vanwege de bezuinigingen die we door moeten voeren, mag deze wat ons betreft van de agenda af, tenzij er alsnog een acceptabele low budget oplossing komt. Energieloket 3.0 en inzet energiecoaches. Bij de invoering van energieloket 1.0 hadden we al vraagtekens, toen kwam 2.0 en nu 3.0. Het is goed om inwoners te helpen met energievragen. Maar waarom daarvoor een apart loket en budget. We hebben toch ook een loket voor reisdocumenten en voor bouwen. Daar staat ook geen apart budget voor in de begroting. Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening: daar staan enkele bijzondere posten. Pilot uitbreiding Rouveen: die uitbreiding is nodig, en als een pilot daarbij helpt, worden we wellicht enthousiast. Maar waarom een pilot, wat is er zo ingewikkeld is aan deze uitbreiding? Verminderen regels ruimtelijke ordening: zijn we voor, maar daarvoor 100 duizend euro uittrekken voor externe begeleiding? In hoeverre is dat effectief. Huisvesting arbeidsmigranten, opstellen beleidsnota en uitvoering. Dit is een belangrijk onderwerp, goed dat u daarmee aan de slag gaat, gezien de onrust en uw besluiten die hier al op vooruitlopen, is aanvang in 2020 te laat. Wel zouden we ook voor deze beleidsnota graag zien dat dit beknopt, kernachtig wordt geformuleerd, zonder dat het 25 duizend euro kost om dit op te stellen. Verlenging invoeringstraject Epos: Dat is wel een erg grote tegenvaller. Over 4 jaar is nog eens 5 ton nodig voor de invoering? Daarnaast zien we ook nog een uitbreiding van de capaciteit op RO voor 160 duizend euro. Wat is er misgegaan? We zien graag een notitie wat de efficiency voor- of nadelen zijn ten opzichte van de verwachtingen en wat we daar nog in kunnen verbeteren. Doorontwikkeling organisatie heeft u teruggebracht van 500 ton naar 150 duizend euro. Een logische maatregel in bezuinigingstijd. Zoals ook het aanpassen van het bedrag voor doorontwikkeling van de buitendienst. Het is sowieso goed nog eens kritisch te kijken naar allerlei doorontwikkelingen. Goed en logisch dat er doorontwikkeld wordt, maar moeten daar altijd grote budgetten voor staan. Voor een deel is door ontwikkelen toch ook onderdeel van het management? Een aantal investeringen stelt u voor niet door te laten gaan. Niet dat we er blij mee zijn, maar we kunnen met de meeste, vooralsnog geschrapte posten, wel instemmen. Met enkele zijn we het echter niet eens: Bereikbaarheid van de gemeente zoals openbaar vervoer en wijk- en of buurtbus. Stond een gering bedrag geraamd van 5000 euro, waarschijnlijk voor een onderzoekje. Dit is echter een erg belangrijk onderwerp voor onze inwoners, zeker voor de jongeren. Dat moet op de agenda blijven. Herinrichting Bergerslag/Staphorster Kerkweg. Is een grote investering die wel uitgesteld kan worden. Maar er wordt ook gewerkt aan de detailhandelsvisie, waarvan de inrichting van de Markt een onderdeel is. Wat ons betreft staat dat los van de herinrichting Bergerslag. We moeten de gesprekken daarover wel blijven voeren en zoeken naar mogelijkheden de detailhandelsvisie wel of gedeeltelijk uit te voeren. In juli hebben we aangegeven niet voor een lager onderhoudsniveau van wegen en bermen te zijn. Bezuinigen op onderhoud komt altijd als een boemerang terug. Dat wil niet zeggen dat een aantal wegen gewoon goed zijn en onderhoud uitgesteld kan worden zonder dat het niveau te laag wordt en wellicht zijn er wegen die amper gebruikt worden en uit het wegenbeheersplan kunnen. Daarom is het niet logisch dat herziening van de wegenlegger geschrapt is. Een beleidsplan wat juist wel door moet gaan is Spelen en Bewegen, dat hebben we eerder ook al genoemd met het vaststellen van de groenbeleidsvisie. Het opknappen van de museumsteeg gaat u gedeeltelijk niet uitvoeren, maar welk deel vervalt er dan? De aankoop van pand Kruidhof vindt u ook niet meer nodig, wij wel. Het museum heeft plannen gepresenteerd die hier schijnbaar goed zijn ontvangen. Wanneer de invulling door het museum niet voldoende is, zijn in de combinatie van beide gebouwen ook andere toepassingen mogelijk. Zo is er behoefte aan een afscheidshuis dichtbij de begraafplaats. En ja, dat is bij voorkeur een taak voor een uitvaartorganisatie, maar zoals wel vaker genoemd, over deze plek in het centrum moeten we niet afwachten maar durven investeren, de regie houden! Het laten vervallen van ondersteuning bij ruimtelijke kwaliteit van dorpskernen levert een marginaal bedrag op en werkt demotiverend naar wijk- en dorpsraden. De ontwikkeling van de Kop van de Muldersweg geeft u blijkbaar op. Maar kan dat maar zo? Er zijn veel gesprekken gevoerd, ondernemers en bewoners hebben gewacht met hun plannen, en nu na jaren stoppen komt niet goed over. En hoe gaan we dan verder met de aanpassing van de Stovonde? Want dat was de aanleiding van deze gebiedsontwikkeling. Verbouw gemeentehuis: u zegt: geen ondersteuning meer voor de werkgroep. Maar wat is de stand van zaken, we hebben eerder een bedrag beschikbaar gesteld voor onderzoek. Dat is nog niet afgerond, hoe gaat dit nu verder? Dan het belangrijkste: de dekking van het tekort. Willen we de rekening voor een belangrijk deel bij de burger neerleggen? Gisteren stonden we vermeld in een mooi staatje in De Telegraaf als goedkoopste gemeente in Nederland voor het verkrijgen van een bouwvergunning. Dat zal volgend jaar wel anders zijn… Het moet geen doel op zich zijn, om per se de goedkoopste te zijn. Maar de duurste past zeker niet bij Staphorst. Overigens zijn leges eenmalige uitgaven van individuele burgers en bedrijven voor individuele plannen. Dat we die meer kostendekkend maken is niets mis mee, als we ook maar kijken naar hoe tarieven zijn opgebouwd, doen we het voldoende effectief. Dat is anders als we het hebben over het verhogen van de OZB, afvalstoffenheffing enz. Wanneer we de OZB verhogen met inflatiecorrectie hebben onze inwoners daar begrip voor, maar wat u voorstelt is een verhoging van maar meer dan 45% in 4 jaar. Dat kunnen we niet verkopen. We komen daarmee fors over het gemiddelde in Overijssel, sterker nog, we naderen daarmee grens van wat maximaal mag. De overheid wil de lasten voor de burger terugbrengen, maar met een dergelijke verhoging van de gemeentelijke belastingen gaan onze inwoners er flink op achteruit. Dat moeten we niet doen. Dat geldt ook voor de afvalstoffenheffing. Het lage tarief hiervoor wordt voor een deel gedekt vanuit de reserve afvalstoffenheffing. Die raakt op enig moment op. Daarom moeten we nu eerst kijken of een meer effectief inzamelsysteem mogelijk is voordat we de tarieven verhogen. Wellicht is in de winter het inzamelen van gft minder nodig enz. De behoefte beoordelen en wellicht kan dat leiden tot een aanpassing waardoor de tarieven laag gehouden kunnen worden.

Net als veel andere gemeenten moet Staphorst de komende jaren fors bezuinigen. Het CDA vindt dat we dit niet zomaar bij de inwoners neer moeten leggen door de OZB fors te verhogen, maar dat we eerst vooral naar de gemeentelijke organisatie moeten kijken. We moeten terug naar de basis i.p.v. meer mensen aan te nemen. Over het lopende boekjaar 2019 verwacht de gemeente Staphorst een tekort van 9 ton, de komende jaren zal het tekort zonder maatregelen oplopen tot ca 5 miljoen. Als gemeenteraad moeten we in september beslissen waarop bezuinigd moet worden. Tijdens de raad van 9 juli hebben alle fracties een reactie gegeven op een aantal mogelijke maatregelen die het college als bezuinigingsoptie noemt. Dit is de reactie die we als CDA fractie hebben uitgesproken: De economie draait als nooit tevoren maar bij de gemeente lijkt een crisis aanstaande. Een aantal jaren geleden hebben we dat ook meegemaakt, maar toe was er echt een economische- en bankencrisis. Toen moest iedereen mee, trap op – trap af was het gezegde. En terecht. In mindere tijden moeten we samen optrekken, in betere tijden samen de voordelen delen. Daar schort het nu aan, het rijk stoot taken af en gemeenten moeten het uitvoeren zonder dat daarvoor voldoende financiën meegestuurd worden. Of is het tekort op jeugdzorg te wijten aan het succes van de decentralisatie? Dat kan maar zo! Door de aanpak dichter bij de mensen te brengen, is de drempel lager, de afstand minder groot en de zorg beter bereikbaar. Daarmee is wel een doel bereikt, maar nu moet het rijk toch echt over de brug komen! Uiteindelijk zal dat waarschijnlijk ook wel gebeuren, maar vooralsnog moeten we het toch echt met minder inkomsten doen. Vorig jaar is het tekort nog gecompenseerd door incidentele meevallers, maar dat zal niet structureel het geval zijn. We moeten daarom keuzes maken. U heeft dat als college gedaan door een aantal mogelijke maatregelen voor te stellen waar we als raad over kunnen besluiten. Sommige kunnen we ons in vinden, andere minder. U stelt voor het tekort over dit lopende boekjaar te dekken uit de reserve zonder bestemming. Daar kunnen we ons wel in vinden. Reserves zijn er immers voor om in geval van onvoorziene tegenvallers niet meteen in de problemen te komen. We hebben echter de afgelopen jaren ook al een deel van de reserve ingezet als dekkingsmiddel voor de begroting. Best legitiem gezien de omvang van de reserves, maar dat kan niet voortdurend doorgaan. Reserves aanspreken voor incidentele investeringen kan, maar de meerjarenbegroting structureel dekken met reserves is onverstandig. Zoals het er nu naar uitziet moeten we structureel rekening houden met een lagere uitkering van het rijk en moet de tering naar de nering gezet worden. U geeft in de zomernota een aantal mogelijkheden en maakt onderscheid tussen realistisch en niet direct realiseerbaar. We zullen op een aantal voorstellen in gaan. Beheer: een lager onderhoudsniveau van groen en wegen wordt later altijd bestraft met extra investeringen voor achterstalling onderhoud. Daarom vinden we het niet verstanding het onderhoudsniveau te verlagen. Verbeteren inkomenspositie: u oppert een paar mogelijkheden, maar die moeten allemaal door de inwoners worden opgebracht, en daarvan hebben we nu juist gezegd dat niet te doen. Verhogen OZB levert pas echt resultaat op als we dat met tientallen procenten doen. Door EPOS kunnen we bezuinigen door een vacature vergunningverlening evenementen/APV niet in te vullen maar onder te brengen in een team vergunningverlening. Op zich prima, maar we zien ook dat vanwege EPOS in plaats van een besparing extra fte’s nodig zijn. En toeristenbelasting verhogen is niet erg klantvriendelijk en zet financieel ook geen zoden aan de dijk. De besparingen op bedrijfsvoering zijn prima, maar zijn vooral een sigaar uit eigen doos. U geeft aan dat scherper geraamd kan worden. Dat is ook beter, maar een eventueel begrotingsvoordeel zal dan lager uitvallen. Voor het opstellen van de begroting is het goed, maar in de portemonnee maakt het niet uit. U stelt een andere verdeelsleutel voor Reestmond voor. Daar zijn we het mee eens, maar het is de vraag of de andere deelnemende gemeenten daar ook zo over denken. Het is nu te prematuur dit al mee te nemen in de begroting Een aantal niet direct realiseerbare posten moeten eerst nader onderzocht worden. In financieel mindere tijden duiken dan altijd privatisering of sluiting van het zwembad op. Daar is al zo vaak naar gekeken, het zwembadbestuur heeft de afgelopen jaren juist de kosten terug gebracht. Wij blijven het zwembad een basisvoorziening vinden, hoeven we niet naar te kijken, net zoals het privatiseren van sportcomplexen niet succesvol is gebleken in andere plaatsen. Ook de centrum- detailhandelsvisie moeten we niet schrappen, het is juist goed ondernemers en inwoners hierbij te ondersteunen. Het voorlopig niet uitvoeren van een aantal investeringen kunnen we ons in grote lijnen wel in vinden maar we halen er in elk geval alvast één onderwerp uit: beleidsplan spelen en bewegen. Dat vinden we wel belangrijk om uit te voeren, al moeten we wel aandacht hebben voor de kosten voor het opmaken van beleidsplannen, ik kom daar zo op terug. Wel een merkwaardige bezuiniging op de Regio Zwolle. Daarvan is steeds gezegd dat dit een belangrijke deelname is, hebben we ook in geïnvesteerd. Daar zijn we het ook mee eens, maar om dan ten koste van deze samenwerking 6700 euro in de knip te houden, zetten we een vraagteken bij. Waar we wel aandacht voor moeten hebben is het opstellen van beleidsplannen en onderzoeken. Een beleidsplan kost al gauw 25 duizend euro, de vraag moet gesteld worden wat een beleidsplan helpt bij het uitvoeren van beleid. Soms nodig, soms overbodig. De geldt ook voor onderzoeken. Als we kijken naar het onderzoek naar de toekomst van het gemeentehuis, dan is niet uit te leggen dat daar nog meer geld voor nodig is. Wanneer we een groot bedrag moeten bezuinigen, moeten we kijken naar de grote getallen. En hoe je het went of keert, dan komen we uit bij de gemeentelijke organisatie. Dan moeten we als organisatie terug naar de basis en niet verder uitbreiden nu het financieel lastig is. We moeten ons als raad niet bezighouden met individuele functies, maar U heeft er een aantal benoemd die ingevuld moeten worden. Aan u om de organisatie het meest effectief in te richten, maar we willen wel meegeven: ook hier moeten we terug naar de basis, doen wat nodig is, maar voorkom dat de assistent van de assistent magazijnbeheerder ook een assistent moet hebben. Los van de CAO afspraken zullen we het moeten doen met de huidige loonsom. We zien ook voortdurend het doorontwikkelen van de organisatie terugkomen. Als we een buitendienst in eigen beheer willen, en dat willen we, dan moet het materiaal op orde zijn. Daarvoor zijn investeringen gepland, maar ook wordt de buitendienst ‘doorontwikkeld’ voor 120 duizend euro. Wat betekent dat? Daarnaast wordt de komende 3 jaar 5 ton geraamd voor doorontwikkeling van de organisatie. Uiteraard moet een organisatie voordurend verder ontwikkeld worden, maar moet dat 5 ton per jaar kosten? Wat krijgen we daarvoor? En wat gebeurt er wanneer we dit bedrag niet inzetten? Kortom, we moeten ervoor waken kleine bezuinigen door te voeren die de inwoners groot raken. Nu het financieel even iets minder gaat, moeten we in eerste instantie kijken naar de structurele grote uitgaven. Terug naar de basis! Klik hier voor de Zomernota 2019