Meer weten? Kom dan op 26 februari naar het Water Natuurlijk watercafé!
https://twitter.com/HRoorda/status/1091100908539334661
De Nederlandse bevolking gebruikt steeds meer medicijnen. Ook dieren, met name landbouwdieren gebruiken medicijnen. De resten daarvan, zo’n 140 ton per jaar, komen via het riool en de waterzuiveringsinstallatie in onze sloten en rivieren terecht. Dat is slecht voor de waterkwaliteit en voor het waterleven. Ook in het Rijk van Nijmegen speelt dit probleem. Daarom werkt het waterschap samen met het rijk aan concrete plannen om de zuiveringsinstallatie uit te breiden met een extra trap, om medicijnresten af te vangen. Maar hoe zorgen we naast deze end of pipe maatregel ook voor een werkbare bronaanpak, zodat er überhaupt zo min mogelijk medicijnresten in het water komen? Dat hoor je dinsdagavond 26 februari in het Kulturhus in Beek.
Hoe komen medicijnresten in het water
Jaarlijks komt minstens 140 ton resten van medicijnen via het toilet en de rioolwaterzuiveringsinstallatie in het oppervlaktewater terecht. Deze zuivering haalt niet alle resten van geneesmiddelen uit het water, waardoor deze op het oppervlaktewater worden geloosd. Ook komen medicijnresten in het grondwater voor. Via het grondwater en het oppervlaktewater komen medicijnresten vervolgens in het drinkwater terecht. “Gelukkig is de drinkwaterkwaliteit nu nog niet in het geding, maar deze komt wel steeds meer onder druk te staan”, geeft Gert Siemons aan. Siemons, voormalig huisarts en kandidaat voor Water Natuurlijk voor de komende Waterschapsverkiezingen op 20 maart, maakt zich al langere tijd zorgen over dit probleem. “Door een stijgend medicijngebruik als gevolg van vergrijzing en door langdurige lage waterstanden als gevolg van klimaatverandering zal het probleem waarschijnlijk alleen maar groter worden. Bovendien gaat het om grote hoeveelheden. Ter vergelijking; de hoeveelheid geneesmiddelen (140 ton) is beduidend meer dan de hoeveelheid gewasbeschermingsmiddelen die we in het oppervlaktewater vinden (17 ton). “Dat maakt de noodzaak om iets aan dit probleem te doen alleen maar groter”, vervolgt hij. “Hoogste tijd dus om maatregelen te gaan treffen”.
Schadelijke effecten
Op de vraag wat de effecten van deze medicijnresten in het water zijn, antwoordt Siemons: “Uit metingen van de waterbeheerders blijkt dat voor een aantal medicijnresten hogere concentraties worden aangetroffen dan de concentratiegrens die veilig is voor waterorganismen. Dit betreft bijvoorbeeld diclofenac (pijnstiller), azythromycine, clarithromycine en sulfamethoxazol (antibiotica), metformine (ouderdoms- en overgewichtsuikerziekte) en carbamazepine (een anti-epilepticum). Deze medicijnresten hebben invloed op de planten en dieren die in het water leven. Zo kunnen pijnstillers het weefsel van vissen beschadigden, zorgen anticonceptiemiddelen voor geslachtsverandering bij vissen en kan antipsychotica het gedrag van kleine waterkreeftjes en vissen veranderen. Ook blijkt uit recentelijk onderzoek van het wetenschappelijke instituut NIOO-KNAW dat medicijnen die wij als mensen gebruiken, de signaalwerking onder water kunnen verstoren. Net als planten op het land communiceren planten en dieren onder water ook via een soort signaalstoffen. Vergelijk het met onze eigen neurotransmitters, oftewel de boodschapperstoffen in onze hersenen. Zaken die van levensbelang voor het waterleven, zoals het vinden van voedsel of een geschikte partner of het ontwijken van vijanden, kunnen dus ernstig verstoord raken. Met alle gevolgen van dien. Het lijkt het er steeds meer op dat medicijnen die ons beter maken, het waterleven juist ziek maken.”
Groesbeek ook een hotspot
In 2017 is een landelijke hotspotanalyse uitgevoerd. Dit is een analyse, die laat zien waar en op welke rioolwaterzuiveringen de kwaliteit van het oppervlaktewater het meest wordt beïnvloed en waar het zinvol kan zijn om maatregelen te nemen. De rioolwaterzuiveringsinstallatie in Groesbeek is één van die landelijke hotspots. Waterschap Rivierenland is nu plannen aan het ontwikkelen om op deze rioolwaterzuivering een extra trap te plaatsen, die medicijnresten uit het afvalwater gaat zuiveren. Maar daarmee zijn we er nog niet stelt Siemons. “We moeten niet alleen zuiveren aan de achterkant, maar de kunst is er ook voor te zorgen dat er zo weinig mogelijk medicijnresten in ons milieu/water terecht komen”. “Want wat er niet in komt, hoef je er ook niet uit te halen”, aldus Siemons.
Water Natuurlijk Watercafé
Spreekt dit onderwerp je aan? Wil je er meer over weten of wil je erover meepraten? Dan ben je dinsdagavond 26 februari van harte welkom in het Het Kulturhus in Beek Ubbergen, waar Water Natuurlijk samen met de lokale fracties van D66 en GROENLINKS een watercafé over dit onderwerp organiseert. Marc de Rooij zal vanuit het Rijk een toelichting geven. Hennie Roorda, lijsttrekker Water Natuurlijk en heemraad Waterschap Rivierenland zal meer vertellen over de Rivierenland aanpak en de Kees Kramer, hoogleraar klinische farmacologie aan de Radboud universiteit en Cathelijn Aukes, huisarts in het Rijk van Nijmegen zullen vertellen over hoe de zorgsector ervoor kan zorgen dat er zo weinig mogelijk medicijnresten in het afvalwater terecht komen. Daarna is er volop tijd voor discussie en worden lokale politici, medewerkers uit de zorgsector, maar ook geïnteresseerde burgers uitgenodigd om, onder leiding va Cathy van Beek mee te discussiëren over dit onderwerp.
Meer informatie:
Gert Siemons, kandidaat Water Natuurlijk 06-41057140
Hennie Roorda lijsttrekker Water Natuurlijk 06-52083441
