Poliflw

Wethouder Faber deze maand over: RES, deel 2

RES Fryslân: de Friese gemeenten maken samen met de provincie en Wetterskip Fryslân keuzes voor de opwekking van duurzame elektriciteit. Dit is een vervolg op het Klimaatakkoord dat door Den Haag is vastgesteld.  

Hoe de gemeente SWF de discussie over de RES aanpakt, is ook voor andere gemeentes interessant. Wat maakt onze aanpak zo bijzonder?

Erik Faber: ‘Wij zijn begonnen met een burgerforum in onze gemeente. We hebben onze inwoners gevraagd, van tevoren, waarmee de gemeente rekening moet houden bij de aanpak van de Regionale Energie Strategie (RES). Welke voorwaarden/belemmeringen zij zien. Meestal worden eerst de plannen ontwikkeld en dan mogen de inwoners er achteraf iets van vinden. Nu hebben we het anders gedaan.

Een groep van 45 inwoners heeft uiteindelijk gezamenlijk 6 scenario’s uitgewerkt:

 1) ‘De gemeente neemt de leiding en ontzorgt’: De gemeente houdt de leiding en sluit aan bij wat jij als inwoner belangrijk vindt.

 2) ‘Inwoners doen het zelf’: Inwoners wekken zelf energie op en houden zelf de touwtjes in handen.

 3) ‘De markt bepaalt’: De gemeente wacht af waar de markt mee komt. Marktpartijen zijn verplicht om inwoners te betrekken bij hun plannen.

4) ‘Op een klein aantal plekken komt grootschalige energieopwekking’: Hiermee voorkomt de gemeente dat er op heel veel plaatsen wind- of zonneparken komen.

5) ‘Inzetten op opslag’: Súdwest-Fryslân wordt de batterij van Nederland en zorgt voor de stabiliteit van het Nederlandse energiesysteem.

6) ‘Energieleverancier van Nederland worden’: Súdwest-Fryslân helpt de rest van Nederland om de energieopwekking te verduurzamen.

Dit was de basis voor een vragenlijst die door 1376 mensen is ingevuld. Die mochten punten toekennen aan wat zij belangrijk vonden. De resultaten van de raadpleging laten zes hoofdconclusies over de toekomst van het energiebeleid zien.

1. Deelnemers zien een grote rol voor de gemeente en de inwoners zelf.

2. Deelnemers zijn terughoudend over een te grote rol voor de markt.

3. De overgrote meerderheid van de deelnemers wil niet dat Súdwest-Fryslân energieleverancier van Nederland wordt, jongeren zijn relatief positief over deze optie.

4. Het landschap is een belangrijke waarde en de aantasting daarvan een reden tot zorg.

5. Kosteneffectiviteit is een belangrijk onderwerp voor deelnemers.

6. Deelnemers hebben zorgen over de eerlijkheid van de verdeling van lusten en lasten.

Inmiddels is fase 4 van dit project aangebroken. Een burgerforum, bestaande uit 12 inwoners, heeft op basis van de uitkomsten van de enquête een advies aan de gemeente geformuleerd. Het college zal dit advies gebruiken om een voorstel aan de raad te presenteren over hoe de energietransitie in onze gemeente vorm krijgt. Dit voorstel zal naar alle waarschijnlijkheid in september in de raad aan de orde komen.

Erik Faber: ‘Dit is een belangrijk moment voor de lokale democratie in Súdwest-Fryslân, maar hierbij moet het niet blijven. Wij hebben wel wat geleerd van het recente verleden. Herhaling van de maatschappelijke onrust rondom de realisatie van Windpark Fryslân en Hiddum Houw willen we voorkomen. Met de wensen van de inwoners is toen nauwelijks rekening gehouden. Deze keer wilden we het echt anders doen. Het is nu onze bedoeling dat onze inwoners straks betrokken blijven bij en ook meehelpen de plannen te realiseren.’

Woensdagavond 24 juni ontving wethouder Erik Faber, wethouder Klimaat, tijdens een informerende raadsbijeenkomst het rapport ‘De energietransitie als ‘samenbeschikking’ van gemeente en Mienskip’. Namens het Burgerforum overhandigde Auke van Keulen uit Workum het rapport, waarin het Burgerforum de gemeente adviseert over wat inwoners belangrijk vinden als het gaat om het maken van energiebeleid.

Woningbezitters in Súdwest-Fryslân kunnen tot 90 euro terugvragen van de gemeente als zij in hun huis kleine energiebesparende maatregelen nemen.

 Voorbeelden zijn het aanbrengen van radiatorfolie of tocht-strips, het plaatsen van ledlampen en het waterzijdig inregelen van de cv-installatie.

“Veel mensen zijn onbekend met het waterzijdig inregelen”, zegt wethouder Erik Faber (klimaat). “Dat was ik ook, tot kort geleden, maar nu weet ik dat met waterzijdig inregelen tot 15 procent energie kan worden bespaard.” Als een cv-installatie niet waterzijdig is ingeregeld is de warmteafgifte niet optimaal. De ruimtes die zich ver van de cv-ketel bevinden worden dan onvoldoende verwarmd.

Ook kosten voor energieadvies over het verduurzamen van de eigen woning vallen binnen deze actie. Om geld te kunnen terugvragen moeten de energiebesparende maatregelen genomen zijn tussen 1 januari 2020 en 1 april 2021. Huiseigenaren die eerder dit jaar al maatregelen troffen en hiervan een betalingsbewijs kunnen overleggen, kunnen dus ook nog meedoen aan de actie.

Terugvragen kan alleen via de website www.duurzaambouwloket.nl/rre-swf. Ook vragen over de actie kunnen via de website worden gesteld

Súdwest-Fryslân wil meer groene daken

Súdwest-Fryslân wil de aanleg van groene daken stimuleren. Daarom biedt de gemeente een subsidieregeling voor huizenbezitters die hun dak willen voorzien van planten of struiken.

Omdat het klimaat verandert, krijgen we steeds meer te maken met wateroverlast, hittestress en droogte. Door het verstrekken van subsidie wil de gemeente haar inwoners de mogelijkheid geven om zelf maatregelen te nemen om het effect van het veranderende klimaat in de eigen omgeving te beperken.

“We merken allemaal dat we te maken hebben met extremer weer”, zegt wethouder Erik Faber. “Lange en intense perioden van droogte en hitte worden steeds vaker afgewisseld met hevige regenval en wateroverlast. Daar willen we op voorbereid zijn. Onze inwoners kunnen hieraan zelf een steentje bijdragen, door hun eigen woonomgeving klimaatbestendig in te richten. Deze subsidieregeling voor groene daken biedt daarbij een steuntje in de rug.”

Hoe kan een groen dak helpen?

Een groen dak is voorzien van waterbergende planten of struiken. Deze planten en struiken vangen water op. Zo wordt de belasting op het riool bij hevige regenbuien minder. Ook zorgt een groen dak voor verkoeling in de zomer en verwarming in de winter.

Groene daken gaan bovendien twee maal langer mee dan een traditioneel dak en zorgen ervoor dat er minder ‘hittestress’ is in verstedelijkte gebieden. Hittestress treedt op als de warmte ’s zomers niet weg kan. Dat probleem speelt vooral in steden, waar huizen dicht op elkaar staan. Tot slot biedt een groen dak voedsel voor insecten en verbetert het hiermee de biodiversiteit.

Wie zijn dak wil vergroenen, kan rekenen op een subsidie van maximaal 50% tot maximaal € 5.000,--Het groene dak moet dan binnen een half jaar na toekenning van de subsidie gerealiseerd zijn.

Duurzaam nieuws uit onze gemeente in de LC.

Woensdagavond was er in het Bestjoershus een presentatie van studenten van Van Hal Larenstein over SWF als Blue zone.

In Heeg worden 864 huizen aangesloten op een warmtenet dat gevoed wordt door warmte uit het naastgelegen Hegemer Mar

Thomas is naar een Informatiebijeenkomst in Kollum geweest.

Vorige week organiseerden 3 gemeenten in NO-Fryslân een informatiebijeenkomst voor raadsleden over de uitrol van 5G, de opvolger van de vierde generatie mobiele telefonie.

5G is bedoeld om snel internet voor iedereen mogelijk te maken.

De vijfde generatie mobiele telefonie maakt op termijn ondermeer zelfrijdende auto’s en diagnosticeren op afstand mogelijk.

Uitrol 5G

Volgens de heer Bongenaar, directeur van Monet, de vereniging van KPN, T-Mobile en Vodafoon, is de techniek van 5G veel efficiënter dan die van 4G, 10 tot 100 keer sneller, 1000 keer meer capaciteit en kan het een energiebesparing van 90% opleveren.

De bestaande locaties blijven in gebruik terwijl het aantal antennes maar uitgebreid hoeft te worden met ongeveer 10 procent.

Men maakt het liefst gebruik van bestaande hoge gebouwen of hoogspanningsmasten.

Gemeenten zijn verplicht mee te werken aan de uitrol. De afspraak is dat de dekkingsgraad in Nederland 98 % moet zijn.

Normen en Limieten

Een vertegenwoordiger van het Nationaal Antenne Bureau vertelde dat men zich bij de uitrol houdt aan de Europese normen waarin de maximale limieten zijn omschreven. Niet alle landen gebruiken dezelfde limieten.

Ook de GGD gaat uit van de Europese Normen voor de sterkte van de Electro Magnetische Velden (EMV) en wat de straling van deze velden met het lichaam kunnen doen.

Volgens Jos Timmer van de stichting Electro Hyper Sensitiviteit (EHS) zijn deze normen in 1998 aan de hand van een natuurkundig proefje vastgesteld.

Wetenschappers en klachten

Volgens de stichting EHS is er onder wetenschappers veel verdeeldheid over de relatie tussen straling en gezondheid. Bij de bepaling van de limieten is er geen rekening gehouden met de effecten op langere termijn. De straling verstoort biologische processen.

Volgens de GGD kan men niet aangeven waardoor bepaalde klachten als: hoofdpijn, vermoeidheid, concentratieproblemen, slapeloosheid of hartritme klachten veroorzaakt worden.

De heer Timmer is het hier niet mee eens. De apotheker in ruste lijdt zelf aan elektro-gevoeligheid evenals 3 procent van de Nederlandse bevolking. Volgens hem is er via de officiële kanalen nog geen enkel onderzoek gedaan naar de gezondheidsrisico’s van 5G.

Ook naar het effect van EMV op flora en fauna is geen onderzoek gedaan.

Het RIVM is volgens de heer Timmer veel te vroeg om nu al alle seinen op groen te zetten.

Bij de uitrol van 5G moet er volgens de heer Timmer een goede monitoring van de klachten bijgehouden worden.

In de vragenronde kwam de tegenstrijdigheid van de voor- en tegenstanders heel duidelijk naar voren. Waarom gaan de wetenschappers van beide richtingen niet bij elkaar zitten om samen goede richtlijnen op te stellen?

Timmer pleitte voor mogelijkheden locaties te creëren die elektromagnetisch arm zijn.

Op 11 maart vindt er een expertmeeting plaats in het provinciehuis over de uitrol van 5G in Fryslân. Deze bijeenkomst, geïnitieerd door GroenLinks, de FNP en de PvdD, is bedoeld om de statenleden te informeren over 5G. Het is een openbare bijeenkomst, toehorend publiek is van harte welkom.

Thomas van Dijk,

Commissielid DSO

Het Nationaal Modelspoormuseum, dat nu gevestigd is in het stationsgebouw van Sneek, weet al enige tijd dat het binnenkort moet verhuizen, omdat het stationsgebouw niet langer (geheel) beschikbaar zal zijn.

De afgelopen tijd is druk gezocht naar een locatie in de binnenstad, maar deze was tot nu toe nog niet gevonden. Locaties waren vaak te klein, te duur of er moest voor teveel geld aan verbouwd worden. Het bestuur van het museum had daarom aan het college gevraagd of het museum tijdelijk naar industrieterrein de Hemmen mocht verhuizen. Ze wilden daar voor vijf jaar naartoe en ondertussen kijken naar andere opties.

Het college heeft aangegeven dat het niet conform de detailhandelsstructuurvisie is, dat een museum zich vestigt op het industrieterrein, ook al is het maar tijdelijk. Daarop heeft het museumbestuur zich tot de gemeenteraad gericht en gevraagd of de raad alsnog deze uitzondering wilde toestaan.

Ondertussen kwamen mensen van de Vereniging Ondernemend Sneek, de VOS, bij alle fracties langs.

Afgelopen donderdag 20 februari waren ze bij onze fractie en gaven aan dat er misschien toch mogelijkheden zijn om het museum in de binnenstad te houden.

Maar het plan van een aantal fracties was tijdens de raadsvergadering van 27 februari een motie in te dienen met als doel het museum toe te staan te verhuizen. Dit was helemaal conform de vraag van het museum aan de meeste raadsfracties. Als die motie het zou halen, dan zou het museum mogelijk kunnen verhuizen. Als de motie het niet zou halen, dan zou het museum sowieso niet mogen verhuizen.

Daarom ben ik vrijdag 20 februari druk bezig geweest om een spoedoverleg tussen het museumbestuur en de VOS te organiseren. Met wat hulp van raadslid Harmen de Wind is dat gelukt en er is de maandag erop volgend een overleg geweest tussen de VOS, het museum en enkele raadsleden. Het gesprek kwam wat stroef op gang, logischerwijs, maar was uiteindelijk positief. Er zijn afspraken gemaakt tussen het museum en de VOS om op korte termijn alle cijfers en berekeningen met elkaar door te nemen en te kijken wat er toch mogelijk is in de binnenstad.

GroenLinks wil graag het museum behouden voor onze gemeente. De binnenstad van Sneek is de aangewezen locatie. Als daar mogelijkheden zijn, dan heeft dat onze voorkeur. We zijn daarom blij dat de VOS en het museum nu in goed overleg zijn om te kijken naar de mogelijkheden.

Erik Faber onze wethouder voor duurzaamheid vertelt iedere maand over een belangrijk onderwerp dat in gemeente SWF speelt.

Wat is RES?

Nederland moet omschakelen naar andere vormen van energiegebruik: niet langer fossiele bronnen als energievoorziening, maar duurzame bronnen zoals aardwarmte, wind- en zonne-energie. Doel is dus de energievoorziening in te richten met het oog op de toekomst. Om dat te bereiken is ons land verdeeld in 30 regio’s, die allemaal hierover meepraten. Fryslân is één regio: RES-Fryslân.

De focus ligt op zonne- en windenergie als tijdelijke oplossing of overbrugging naar nieuwere vormen van energie. Daarnaast moeten over ongeveer 30 jaar alle huizen aardgasvrij zijn. En voor 2030 1,5 miljoen woningen in Nederland. Dat betekent voor onze gemeente dat in 2030 8000 bestaande particuliere woningen of woningen van de corporaties aardgasvrij moeten zijn. 

Hoe wil de gemeente dat aanpakken?

SWF wil dus dat bewoners gaan meepraten. Hoe dat gaat gebeuren, per wijk of dorp, wordt nog bepaald. Voor de energietransitie naar zon en windenenergie is al een aanpak bepaald.

Er wordt samengewerkt met twee universiteiten en met een extern bureau. Het Nederlands Platform voor Burgerparticipatie  en Overheidsbeleid heeft een model ontwikkeld (de NPBO-aanpak) dat hierbij gebruikt gaat worden. We hebben oproepen via de sociale media gedaan, energiecorporaties benaderd, kortom breed gevraagd om mensen hierbij te betrekken.

Planning

Op 7 maart start stap 1: ongeveer 50 bewoners gaan voor het eerst om de tafel. De RES-werkgroep, die uit een aantal raadsleden bestaat, gaat als een soort spiegel functioneren (de vinger aan de pols houden). Daarna volgen nog de stappen 2, 3 en 4. Voor de zomer moet alles afgerond zijn. In september worden de uitkomsten aan de raad voorgelegd. Daarna wordt het complete plan ingebracht in RES-Fryslân.

Waarom is dit zo bijzonder?

De gemeente vraagt voorafgaand aan dit hele proces van energietransitie aan haar bewoners wat zij ervan vinden, welke mogelijkheden zij zien. Veel gemeentes hebben kant-en-klare plannen, waarop de bewoners kunnen reageren of nog een beetje kunnen sleutelen. Daarvoor hebben wij niet gekozen: wij willen de bewoners vanaf het allereerste begin laten meedenken. Omdat de energieverandering best een omvangrijk en ingewikkeld proces is, is het vrij uniek dat we samen vanaf het begin met onze bewoners optrekken.

Agenda van onze fractie leden.

Iedere week zijn de (steun) fractieleden op veel bijeenkomsten aanwezig voor hun werk voor GroenLinks.

Om u inzicht te geven in waar zij mee bezig zijn of waar u Angeline,  Rowdy, Thomas, Idske, Linda, Peter en Timo  kunt ontmoeten, maken wij een weekoverzicht.

Week 10.  2 maart t/m 8 maart 2020

2 maart. Rowdy, Jaarvergadering Dorpsbelang Tersoal

3 maart. Thomas, Klankbordgroep RES (Regionale Energie Strategie, Bestjoershûs Sneek               6 maart. Thomas, Jaarvergadering Dorpsbelang Warns

7 maart. Thomas, Open dag De Romte in Wommels

Jongeren en politiek

Project Tienskip

Donderdag 27 februari organiseerde Tienskip een project bij Bogerman Sneek om jongeren te betrekken bij de politiek.

Tienskip heeft veel ervaring in Leeuwarden, dit is hun eerste project erbuiten.

Tijdens de lessen maatschappijleer is voorafgaand hieraan aandacht besteed aan de vraag: wat houdt jongeren nu bezig, waar loop je in je eigen omgeving tegenaan? Dit leidde tot een persoonlijke stelling of vraag. Iedere leerling kreeg vervolgens een democratisch paspoort met de eigen naam en de stelling. Aangevuld met o.a. de vraag wat is jouw oplossing? Wat kun je er zelf aan doen? En wie ga je benaderen om je mee te hepen. Doel was jongeren bewust maken hoe ze de politiek (en anderen) kunnen inschakelen om hun probleem op te lossen. T Liefst eindigend in een concrete actie.

Door Tienskip zijn de stellingen onder een breder onderwerp verzameld, tot ongeveer tien onderwerpen. Per onderwerp is een vrijwillige expert gevraagd de groep te begeleiden. Een van de experts was ik. Daarnaast waren er nog twee raadsleden, twee ambtenaren en jongeren die zich met politiek bezighouden.

Mijn groepje had als onderwerp verkeersveiligheid. In de bespreking bleek het vooral om fietsveiligheid te gaan: om het ontbreken van witte strepen, het ontbreken van fietspaden in het buitengebied, niet strooien in de winter, omver gereden worden, etc. De leerlingen moesten zelf met een oplossing komen: in mijn geval: het ideale fietspad, zowel binnen als buiten centrumstad Sneek.

Ze hebben zelf bedacht hoe dat eruit moest zien.

De meeste lol hebben ze nog gehad met het bedenken van de naam van de groep: Fietshelm, met als slogan: creëer je ruimte!

Angeline Kerver, raadslid voor GroenLinks

Transportschaarste elektriciteitsnet in Zuidwest Fryslân.

Afgelopen week heeft Liander een informatie bijeenkomst georganiseerd in het gemeentehuis in Joure met het doel inzicht te geven in de huidige netsituatie in onze regio. Timo en Thomas waren daarbij

Transportschaarste

Fryslân heeft de afgelopen jaren een flinke economische ontwikkeling doorgemaakt.

Er kwamen nieuwe bedrijven, bestaande bedrijven breidden uit, er zijn, in een aantal grotere plaatsen, veel nieuwe woningen gebouwd en de zuivel- en toeristensector hebben niet stilgezeten.

Daarnaast is men in onze regio heel actief met de opwekking van duurzame energie.

De vraag naar elektriciteit en de behoefte om opgewekte energie terug te leveren wordt steeds groter, terwijl de capaciteit van het netwerk hiervoor niet toereikend is. Voor een deel van onze regio is de maximaal beschikbare capaciteit bereikt. Om het op te lossen investeert Liander grote bedragen in het netwerk en in slimme oplossingen. Maar veel oplossingen zijn helaas niet snel gerealiseerd.

Er ontstaat transportschaarste.

Enkele grootverbruikers moeten wachten met uitbreiding tot het net verzwaard is.

Grootschalige opwek van energie kan voorlopig op veel plaatsen niet gerealiseerd worden. Voor kleinverbruikers; huishoudens die zonnepanelen willen plaatsen zijn er nog geen problemen. Wel is de verwachting dat de burger/consument gaat betalen voor de investeringen in het netwerk.

Vooruit zien.

De gemeenten en de provincie staan voor een gigantische opgave plannen te maken om het gebruik van fossiele brandstoffen te beperken.

Er zal nog veel meer vraag komen naar elektrische energie, denk alleen maar even aan al die warmtepompen of de elektrische auto’s die hun energie vragen.

Waar en op welke manier moet de duurzame energie opgewekt worden?

Dit vraagt om een visie van de politiek, maar ook om een regie-rol. (plannen maken)

Gemeenten, provincie en netbeheerder zullen samen de handen ineen moeten steken om de doelstelling energieneutraal te worden kans van slagen te geven.

Thomas van Dijk, raadslid voor GroenLinks