In de raadsvergadering van 25 januari hebben VVD fractievoorzitter Anne Sterenberg en D66 raadslid Pascal Spijkerman het initiatiefvoorstel Kinderen in de opvang ingediend. Raadsleden hebben het recht van initiatief. Dat houdt in dat een raadslid zelf een voorstel voor een verordening of een ander voorstel ter behandeling in de raad kan indienen.
In Nederland wonen ongeveer 7.000 kinderen in de maatschappelijke en vrouwenopvang. Zij hebben veel meegemaakt en behoren tot de meest kwetsbare kinderen van Nederland. Uit onderzoek van Kinderpostzegels (februari 2017) blijkt dat er onvoldoende zorg is voor kinderen in de maatschappelijke opvang. Op dit moment hebben kinderen geen eigen cliëntpositie binnen de opvang. Ze worden gezien als ‘bagage’ van de moeder/ouders/vader.
Gemeente HaarlemOok de gemeente Haarlem vangt kinderen op in de maatschappelijke opvang, de vrouwenopvang en de opvang voor economisch dakloze gezinnen. De afgelopen jaren heeft de gemeenteraad onder andere op aandringen van de VVD veel aandacht gehad voor de verbetering van de vrouwenopvang. Daarbij kwam ook regelmatig naar voren dat kinderen in de opvang extra kwetsbaar zijn en aandacht behoeven. Het is zo dat in de opvang de ouder “verblijf en hulp” krijgt, het kind krijgt in de opvang een verblijf en moet voor hulp buiten de deur zijn. Hierdoor komt het niet over als een ‘standaard voorziening’ en ontstaat bij de ouder de vrees dat hulp buiten de deur kan leiden tot het ‘afpakken’ van het kind door betrokken instanties. 43% van de kinderen in de opvang heeft namelijk een ouder met een negatieve houding over hulpverlening en interventies. Hierdoor krijgen de kinderen niet de hulp die ze nodig hebben. Dat kan anders.
De VVD en D66 hebben voor het schrijven van het initiatiefvoorstel diverse bezoeken gebracht aan de instellingen en bij de vrouwenopvang en de maatschappelijke opvang voor gezinnen met OGGZ-problematiek is met cliënten en medewerkers gesproken.
In het initiatiefvoorstel is opgenomen hoe D66 en de VVD vorm willen geven aan de verbetering van de hulp aan kinderen in de maatschappelijke en vrouwenopvang. Kinderen die in de vrouwenopvang of de maatschappelijke opvang wonen zijn een extra kwetsbare groep. Kinderen en hun ouders vragen niet makkelijk om hulp. Laagdrempelige hulp door een klein aantal vertrouwde gezichten is daarom zeer wenselijk. Ook continuïteit en afstemming in de hulpverlening aan ouders en kinderen, voor, tijdens en na de opvang is van belang.
Ingrediënten van goede hulp aan kinderen in de opvang zijn:
Vanzelfsprekendheid van hulpverlening Ondersteunende aard van de hulpverlening Op locatie geboden Inzet van beperkt aantal ‘gezichten’ die vertrouwd raken Expertise op het gebied van trauma, hechting en geweld Niet wachten op kindsignalen Onderkennen van grenzen van standaardaanbod en doorverwijzing naar breder aanbod waar nodig/wenselijk
En dat is nodig. Uit onderzoek blijkt namelijk dat veel kinderen in de maatschappelijke en vrouwenopvang al het nodige hebben meegemaakt ondanks hun jonge leeftijd:
Relationeel geweld tussen ouders, 89%Scheiding van ouders, 86%Verhuizingen, 65%Van school veranderen tijdens het schooljaar, 40%Ernstige mishandeling van moeder, 37%De boel in huis in elkaar geslagen, 25%Arrestatie van een ouder, 25%Chronische ziekte of overlijden van een ouder, 21%50% heeft (ten minste) één ouder met een ernstige psychische stoornis 43% heeft (ten minste) één ouder die zelf in zijn of haar jeugd slachtoffer is geweest van kindermishandeling 43% heeft een ouder met een negatieve houding over hulpverlening en interventies 33% heeft een ouder met suïcidale of moorddadige gedachten 32% heeft een ouder die recentelijk werkloos is geworden23% heeft een ouder met verslavingsproblematiek.Dit leidt onder andere tot de volgende problematiek van kinderen in de opvang:
100% van de kinderen heeft geen (eigen) huis meer/is dakloos 77% heeft ouders met financiële problemen (schulden/huisuitzettingen/armoede) 53% kampt met een zeer lage zelfwaardering 49% heeft ernstige gedragsproblemen (waarbij professioneel ingrijpen nodig is) 44% heeft weinig of geen vrienden 40% lijdt aan depressiviteit 31% heeft posttraumatische stressstoornisklachten (in klinisch spectrum) 28% lijdt aan een angststoornis 25% wordt gepest of buitengesloten door leeftijdsgenoten 21% heeft problemen met de lichamelijke gezondheid 14% heeft een vorm van hyperactiviteit of een aandacht stoornis (o.a. ADHD) 11% heeft een lichamelijke of verstandelijke beperking Bij 11% van de kinderen is een vorm van kindermishandeling vastgesteldAnne Sterenberg: “ De kinderen in de opvang die nu onvoldoende ondersteuning krijgen willen we met dit voorstel helpen, die zie je niet zo snel op een publieke tribune in de raadzaal. Logisch want in zo’n situatie heb je wel andere dingen aan je hoofd. Het mooie aan het schrijven van dit voorstel is dat we er samen met de ambtelijke ondersteuning echt tijd voor hebben uitgetrokken om het veld in te gaan. Om de verhalen te horen en om te kijken hoe we de situatie kunnen verbeteren. Ik heb het idee dat we met dit voorstel ook echt iets kunnen betekenen voor een groep waar niet snel aan wordt gedacht. Het gaat hier om de toekomst van deze kinderen, kinderen met een rugzak vol negatieve ervaringen die je niemand gunt. Ik hoop dat we met dit voorstel deze kinderen het steuntje in de rug kunnen geven naar een toekomst met minder zorgen waarin ze gewoon weer kind kunnen zijn. Zonder de geweldige ambtelijke ondersteuning was het ons nooit gelukt om zo’n uitgebreid initiatiefvoorstel in te dienen. Daarnaast laat het resultaat van dit initiatiefvoorstel zien hoe een coalitiepartij en een oppositiepartij ook prima samen problemen kunnen oppakken”.
Anne Sterenberg vraagt het college in dit voorstel samen met D66 om op basis van de in het initiatief opgenomen informatie met een voorstel te komen voor een betere aansluiting van de ondersteuning van deze gezinnen voor, tijdens en na de maatschappelijke en vrouwenopvang. En ervoor te zorgen dat Haarlemse gezinnen in de maatschappelijke opvang in Hoofddorp zo veel mogelijk continuïteit wordt geboden.
VervolgBij het indienen van het voorstel is het college verzocht om het voorstel te voorzien van een pre-advies. Zodra dit advies beschikbaar is kan het voorstel inclusief reactie van het college besproken worden in de raadscommissie Samenleving. Na bespreking van het voorstel in de commissie kan het terug op de raadsagenda zodat er over het voorstel gestemd kan worden.
Update
Op donderdag 15 maart is het initiatiefvoorstel raadsbreed aangenomen.
