Poliflw

Waarom doe ik dit in vredesnaam? Zoals een wielrenner bij de dag leeft en na een zware bergetappe het cliché bezigt dat 'Parijs nog ver weg is', zo heb ik al wekenlang mijn dagelijkse loopje tussen fractiekamer en de Stadhouderskamer. Er zijn ochtenden dat ik wakker word met een groot verlangen om me nog een paar keer om te draaien. Maar ik weet dan direct ook dat er echt nog even stevig doorgewerkt moet worden. En ik ben – geloof ik – nog nooit zo blij geweest met de rust van de zondag. Tegelijk realiseer ik me ook hoe bijzonder het is dat wij als partij-met-de-bijbel dagelijks aanschuiven bij de tafel waar macht en moraal elkaar ontmoeten en waar cruciale beslissingen vallen die soms de levens van miljoenen mensen raken. Ik besef regelmatig hoe geweldig het is dat we in de positie zijn om het allemaal iets rechtvaardiger, iets beter te maken. Maar juist omdat de weg naar Parijs lang en zwaar is, vraag ik - ik geef toe, ik ben een mens - mezelf ook weleens af: waarom doe ik dit in vredesnaam? De ChristenUnie had het ook niet hoeven doen. We hadden kunnen doen wat de SP deed: weigeren aan te schuiven. Met GroenLinks lukte het na twee pogingen niet, dat had ons ook kunnen overkomen. Ik heb de afgelopen weken veel bemoedigende mail gekregen, maar ook weleens mails waarin mensen mij met klem opriepen niet (verder) te onderhandelen. Want ik zit aan de tafel van botsende idealen en ik nip aan de wijn waar een scheutje water bij is gedaan. Als mailers mij vertellen dat ik moeilijke compromissen zal moeten sluiten, dan kan ik ze alleen maar gelijk geven. En het sluiten van compromissen kan mooi zijn als je ziet dat een ogenschijnlijk onhaalbaar ideaal toch iets dichter bij is gekomen, maar een compromis is soms ook gewoon pijnlijk. Akkoord gaan - tijdelijk, maar toch - met iets wat het bij lange na niet haalt bij je diepste overtuigingen, zorgt soms letterlijk voor slapeloze nachten. Momenten waarop ik het mezelf ook afvraag: waarom doe ik dit in vredesnaam? Een voorproefje van de gevolgen van een compromis smaakte ik bij de besluitvorming over het eigen risico. Zeker voor mensen die chronisch ziek zijn of alleen kunnen leven op dure medicijnen is dat eigen risico een zware en niet te vermijden belasting. Als het aan het huidige, demissionaire kabinet had gelegen, was het van 385 naar 400 euro gestegen. Als ChristenUnie wilde wij het verlagen en via spoedwetgeving hebben we het voor volgend jaar kunnen bevriezen op het huidige niveau van 385 euro. Minder goed dan ons eigen voorstel, maar toch echt ook beter dan wanneer we niets hadden gedaan. Als je dan tegenover een voltallige oppositie staat - inclusief de PvdA die zelf nog voor verhoging van het eigen risico heeft getekend - weet je wat ons te wachten staat. En dat hoort erbij. En toch. Toch schuif ik ook vandaag weer aan in de Stadhouderskamer. Met m'n volle verstand, met overtuiging en zelfs in naam van maatschappelijke vrede. Het is dit jaar 100 jaar geleden dat liberalen en confessionelen vrede sloten met de Pacificatie van 1917. De christelijk-sociale beweging kreeg eindelijk zijn felbegeerde onderwijsvrijheid in ruil voor algemeen kiesrecht. Er zijn weleens slechtere compromissen gesloten.. Maar het was ook de beslechting van een bittere maatschappelijke strijd tussen voor- en tegenstanders van onderwijsvrijheid, tussen confessioneel en seculier, tussen ‘kleine luyden’ en de toenmalige elite. Voor mij zijn deze coalitieonderhandelingen en het aanstaande kabinet van liberalen en confessionelen de viering van een eeuw pacificatie. Meer nog. Via deze onderhandelingen wil ik me inzetten voor de maatschappelijke vrede in ònze tijd. We zien dat tegenstellingen toenemen, de kloven groter worden. In de discussies over pensioenen en arbeidsmarkt dreigt de scheidslijn tussen jong en oud en tussen mensen met een vaste baan en met een flexibele baan groter te worden. Cultureel krijgt de tegenstelling tussen links en rechts, tussen kosmopolieten en bezorgde burgers soms een rauw randje. Hoe bitter die strijd kan worden, zien we aan de botsingen in de VS. Zo erg is het hier gelukkig nog niet, maar ik wil doen wat ik kan om dat te voorkomen en beter te krijgen. Ik schuif aan en praat mee, in vredesnaam. (Verschenen als column in het Nederlands Dagblad) (Foto: Robin Utrecht/HH)

Na een korte zomerbreak zitten er alweer bijna twee weken van onderhandelen op. De laatste keer dat ik u schreef – vlak vóór die onderbreking – had ik het onder meer over de vertrouwelijkheid waarin we als onderhandelaars met elkaar praten. Tijdens onderhandelingen moeten politieke partijen de kaarten open op tafel kunnen leggen. Ook als het gaat over lastige onderwerpen, waarover heel verschillend wordt gedacht. En die zijn er, dat weet u. Deze week kwamen berichten in de media waarvan de inhoud onderdeel zou zijn van de onderhandelingen. Dat helpt de onderhandelingen niet en dat geeft een onevenwichtig beeld. Niet voor niets is er afgesproken terughoudend te zijn in de communicatie tot het moment dat er een regeerakkoord is. Alleen een geheel van definitieve afspraken heeft betekenis. Van dat geheel moeten we als ChristenUnie-fractie uiteindelijk zeggen: hier willen we wel of niet voor tekenen. Zover zijn we nog niet. Ondertussen werken Carola en ik, samen met Joël, Carla, Eppo en ons geweldige team, heel hard aan een goed akkoord met voor de ChristenUnie herkenbare onderdelen. Maar wel in de beslotenheid van fractiekamer en onderhandelingstafel. En daarmee doen we ook een beroep op uw geduld. Ik zie uit naar het moment waarop ik u en anderen meer kan vertellen waarom we als ChristenUnie mee willen bouwen aan ons land door regeringsdeelname en welke waardevolle punten we daarin kunnen realiseren. Maar ook welke lastige keuzes er gemaakt moeten worden. Want wij willen met onze idealen het verschil maken in ons land. We willen als fractie en als partij zoutend zout en lichtend licht zijn, in het midden van onze samenleving. Tot Zijn dienst. Dáárom willen we werken aan een hoopvolle toekomst voor onze kinderen en een ambitieus klimaatbeleid. Aan een samenleving waarin elk leven waardevol is, waarin we omzien naar elkaar en waarin we tegenstellingen verkleinen. En willen we opkomen voor (geloofs)vrijheid en veiligheid, hier en elders in de wereld. Daar zetten we ons ook tijdens deze onderhandelingen voor in. In dat licht vraag ik u ook vandaag wat ik u al vaker heb gevraagd. Wilt u voor ons en de partijen waarmee we spreken blijven bidden? Voor wijsheid, kracht en energie. Uw meeleven - en we merken dat iedere dag - is voor Carola, Joël, Carla, Eppo en mij iedere dag weer ontzettend bemoedigend en geeft vertrouwen. Ik wens u een mooi weekend toe!