Poliflw

Naar aanleiding van het antwoord op eerder gestelde vragen hebben de Statenfracties van SP en D66 opnieuw schriftelijke vragen gesteld over het toestaan van windturbines. Eerdere beantwoording was zo algemeen en nietszeggend dat er kritischer doorgevraagd is. Veel gemeentes voelen zich beknot door de afspraken die de coalitie gemaakt heeft over het toestaan van met name molens van 15 meter ashoogte.  De beide fracties willen vooral graag  weten of de gedeputeerde hier ook op gaat anticiperen. Helemaal omdat het College nogal gericht is op draagvlak en initiatieven “van onderop”.

Door de oppervlakkige antwoorden voelen de partijen zich niet serieus genomen.  Zo was bijvoorbeeld een vraag: “Wat is voor u de afweging geweest om molens van 15 meter alleen voor (eigen) agrarisch gebruik toe te staan?” Geantwoord werd: “… dat de beleidsruimte voor het plaatsen van 15 meter windturbines het voor agrarische bedrijven mogelijk maakt om op een duurzame manier in de energiebehoefte te voorzien.” Afwegingen werden niet genoemd en er werd niet ingegaan op mogelijkheden voor niet-agrarische bedrijven, dus de vraag is niet beantwoord.

Ook blijkt het toestaan van 100 meter hoge molens op basis van de dorpsmolen in Reduzum te zijn, “omdat deze rendabel is”. Helaas voor de andere dorpen maakt Reduzum nog gebruik van een oudere (SDE)subsidieregeling waar nieuwe initiatieven niet voor in aanmerking komen.

De Fracties van D66 en de SP verwachten dat op basis van de nieuwe, scherper gestelde vragen er wel een echte antwoorden komen. Romke de Jong (D66): ”As de mienskip witte lit dat sy graach wynturbines brûke wol, dan moatte wy dêr as polityk ek foar iepen stean. Dát is wat draachflak is.” Hanneke Goede (SP): “Het is vreemd dat agrariërs beperkt worden in het plaatsen van windturbines als zij al zonnepanelen hebben, terwijl die beperking niet geldt als zij eerst windturbines plaatsen en daarna zonnepanelen. Dat mag de gedeputeerde weleens uitleggen.”

 

Sinds 25 november jl. ligt de “Ontwerp Wijziging Verordening Romte Fryslân 2014 (windturbines)” vier weken ter inzage. De SP is geschrokken van de manier waarop het bestuursakkoord is vertaald naar deze Verordening Romte. 

Het lijkt bijna of deze coalitie allergisch is voor windmolens. In het bestuursakkoord stelt de coalitie: extra windmolens zijn niet nodig. Voor het plaatsen van een nieuwe windmolen moeten meerdere oude molens worden gesaneerd en een nieuwe molen mag een maximale tiphoogte van 100 meter hebben. 

Er leek één lichtpuntje. In het bestuursakkoord staat: “Wel bieden we gelegenheid voor het plaatsen van nieuwe windmolens met een ashoogte van maximaal 15 meter, mits geplaatst bij agrarische bebouwing. Voorwaarde daarbij is wel dat de geplaatste windmolencapaciteit het eigen energiegebruik van de boer niet te boven gaat, met een maximum van drie windmolens per bouwblok.” De SP is voorstander van het plaatsen van deze molens, omdat die het landschap niet verrommelen; ze komen niet boven de daken van de boerderijen uit, zijn niet hoger dan een gemiddelde boom. 

Zoals gezegd is het bestuursakkoord nu vertaald naar de Verordening Romte. Die vertaling kan de SP echter niet accepteren. Er wordt in de Verordening Romte namelijk gesteld: “Als sprake is van een energiemix met zonnepanelen en mestvergisting dan moet het vermogen dat wordt opgewerkt met andere vormen van duurzame energie worden verwerkt in de berekening.” Een boer die al heeft geïnvesteerd in bijvoorbeeld zonnepanelen, komt met zo’n molen al snel boven zijn eigen energieverbruik en mag de molen dus niet plaatsen. Een boer die nog niet heeft geïnvesteerd in duurzame energie mag de windmolen wel plaatsen. Daarna kan hij eventueel zoveel zonnepanelen plaatsen al hij wil, want daar heeft de provincie niets over te vertellen. Een dergelijke ongelijkheid kan de SP niet accepteren. 

De Verordening Romte zal pas worden behandeld in mei 2020. Als het college van Gedeputeerde Staten de verordening dan nog niet heeft aangepast, bijvoorbeeld naar aanleiding van ingediende zienswijzen, zal de SP daar in ieder geval voorstellen voor doen.

 

Op 29 mei 2019 hebben Provinciale Staten (PS) Fryslân een door de SP aangevraagd werkbezoek aan containerterminal MCS Leeuwarden gebracht. MCS Leeuwarden is een ruime containerterminal in Fryslân, die de containers transporteert naar Rotterdam.  MSC transporteert in het noorden ook vanuit Groningen en Meppel. 

Door PS is gevraagd onderzoek te doen naar een nieuwe zgn. “Fly-by terminal” langs het Prinses Margrietkanaal voor containers en/of alternatieve vervoersconcepten voor bulk naar Heerenveen. De SP is tegenstander van een Fly-by terminal in ons mooie Fryske  landschap en hoopt dat de andere partijen na dit werkbezoek ook inzien wat voor impact zo’n terminal heeft. 

Statenlid Hanneke Goede: "Een Fly-by terminal midden in onze provincie is een aanslag op ons prachtige landschap. Naast het feit dat er  kosten zitten aan het bouwen van de terminal en de infrastructuur, zal er ook grote industrie aangetrokken moeten worden om de terminal rendabel te maken. Bovendien zal zo’n nieuwe terminal ten koste gaan van de omzet in de al bestaande terminals. Dat moeten we niet willen!"

De drie  bestaande containerterminals hebben nog de mogelijkheid om er extra afvaart bij te hebben. Een extra Fly-by terminal voegt dus niets toe voor onze provincie. De huidige terminals kunnen de noordelijke provincies qua  volume onderhouden en hebben genoeg capaciteit. Niet alleen gaat de bouw van een Fly-by terminal miljoenen kosten, ook aanleg van nieuwe infrastructuur is een grote kostenpost. Al met al genoeg redenen om de aanleg van een nieuwe Fly-by terminal aan het Prinses Margrietkanaal niet door te zetten.

Gezondheid is van het grootste belang voor ieder mens. De SP kon alleen met de voorwaarden voor het realiseren van windpark Nij Hiddum-Houw bij de kop Afsluitdijk instemmen, als de gezondheid goed gewaarborgd kon worden. “Molens worden stilgezet als er gezondheidsgevaar blijkt,” heeft de Gedeputeerde toegezegd. Er komt een systeem waar bewoners te allen tijde nieuwe onderzoeken kunnen aandragen over gezondheid en windmolens en ook de overheid gaat dit continue in de gaten houden. Dit systeem wordt samen met de bewoners, de RIVM en de GGD opgezet onder regie van de provincie. Zo houden we de vinger aan de pols en nemen we direct maatregelen als blijkt dat er echt gevaar is.

De zorg om de rode knipperlichten wordt in Den Haag al opgepakt. Daar wordt onderzoek gedaan naar alternatieven. Wij hopen dat dit op korte termijn geïmplementeerd kan worden. Omdat ook de lusten en de lasten eerlijker verdeeld worden en de tiphoogte omlaag gaat vindt de SP dat al met al de voorwaarden beter zijn dan ze eerder waren. Om die reden gaat zij akkoord met de voorwaarden.

Jammer is dat de bewoners zich niet betrokken hebben gevoeld bij het maken van de plannen. “Dit mag nooit meer op deze manier worden gedaan,” aldus fractievoorzitter Fenna Feenstra. Omdat er  met het klimaatakkoord nog meer wind- en zonneparken te verwachten zijn, pleit de SP voor een provinciaal energiebedrijf. Zo’n provinciaal energiebedrijf kan naast de bestaande kleine mienskipsenergiecoöperaties de grotere projecten zoals wind- en zonneparken realiseren. Dit gebeurt dan zonder winstoogmerk en zal volledig in samenspraak met bewoners en belanghebbenden uit de buurt worden gerealiseerd. Daarbij komt de winst ook weer terug in het gebied. Komend jaar zal de SP hierover een initiatiefvoorstel indienen. Meer info? bekijk het filmpje hier onder.

In de omgeving van Hiddum Houw is veel onrust ontstaan naar aanleiding van een plan voor een nieuw windmolenpark van negen grote molens van 208 meter. Op verzoek van verontruste bewoners heeft de SP gesproken met meerdere mensen die zich zorgen maken. Naar aanleiding van dat gesprek en de hoorzittingen waar veel mensen inspraken wilde de SP niet instemmen met het plan maar eerst de garantie dat de grootste zorgen opgelost zouden worden. Voorop staat dat de SP voorstander van windenergie is, maar zij dat het liefst realiseert samen met de mensen, met aandacht voor alle zorgen en met een goede verdeling van lasten en lusten.

We zijn blij dat het College opnieuw met de initiatiefnemers wil spreken over lagere molens, inspraak over gezondheidsmonitoring en een betere verdeling van lusten en lasten. Ook gaat het College op voorstel van de SP zorgen voor een onafhankelijk meldpunt en onderzoeken of omgekeerde bewijslast mogelijk is. Het College heeft aangegeven een kleine maand de tijd nodig te hebben om tot harde juridische afspraken te komen met de initiatiefnemers en zo de opdracht van de staten te kunnen uitvoeren. De SP heeft vertrouwen in dit college maar het vertrouwen in de initiatiefnemers is een heel ander verhaal. Zij hebben een ander, met name financieel belang. Daarom wil de SP de afspraken die gemaakt worden zwart op wit hebben. Pas als de SP zich kan vinden in de harde afspraken kunnen wij voor het inpassingsplan stemmen. Op 18 juli vergaderen de staten hier verder over.

De herkomst van de gewone groene stroom is niet altijd even helder. Het is een wereld met niet transparante certificaten, die uit dubieze groene stroom bronnen komt zoals kolencentrales die bijvoorbeeld biomassa bijstoken en afvalovens. Ook komt groene stroom nog al eens van grote windparken die de sociale omgeving ontwrichten. Echte groene stroom die wel goed is voor milieu en de gemeenschap is MienskipsEnergie. Deze energie richt zich namelijk op collectieve en lokale productie van energie, volgens drie principes:

Energie waar de gemeenschap over beslist,  Lokale duurzame energievorm die de gemeenschap wil Energie die de gemeenschap gebruikt en waar zij van profiteert. 

Iedereen moet mee kunnen doen, van arm tot rijk en de rendementen moeten ook weer voor iedereen zijn. Voor de mensen en door de mensen. In Fryslan zijn al veel intiatieven maar rondom mienskipsenergie maar er is nu ook een keurmerk. Op 26 april 2018 werd het eerste keurmerk uitgedeeld aan de Stichting de Griene Greide uit Garyp. De SP, als warme pleiter van mienskipsenergie was erbij. Het keurmerk is in het leven geroepen om de kwaliteit van lokale energie initiatieven te waarborgen. Afnemers zijn zo zeker van het feit dat hun stroom duurzaam is opgewekt. Ook is het een steun in de rug voor al die gemeenschappen die moeite steken in het opzetten van een energiecooperatie voor het welzijn van het het klimaat en het welzijn van de buurt. Iedere lokaal energie initiatief die voldoet aan de drie principes van Raerd kan een keurmerk krijgen. De SP heeft zich afgelopen jaren in de provincie actief ingezet om meer mienskips energie projecten van de grond te krijgen en te steunen. Voor de SP is mienskipsenergie het alternatief tegen de energiereuzen die winsten maken ten koste van mens en milieu zonder dat de mensen daar iets over te zeggen hebben. Dit keurmerk mienskipsenergie zal zeker ook helpen om de investeringen in deze wijze van 'energie opwekken' te vergroten, en alternatieven zichtbaar te maken voor de buitenwereld. De provinciale statenfractie zal onderzoeken of het ook mogelijk dat de provincie in de toekomst alleen maar energie gebruikt van het keurmerk.

Fenna Feenstra SP fractie 

Tijdens Provinciale Staten van 24 januari 2018 viel het besluit voor de oprichting van Windpark Friesland en de voorfinanciering hiervan. Het zou wat de SP betreft mooi zijn als elke Fries de kans krijgt om mee te doen en mee te delen in de winst. Dit bepaalt voor een groot deel ons gevoel bij het park. Is het ‘ons’ park, waar we zelf aan hebben bijgedragen en van profiteren? Of is het ‘hun’ park, dat ons alleen maar geld kost?

Meedoen, dan ook mee delen. Bij veel windprojecten op land kunnen burgers – maar ook bedrijven en lagere overheden – participeren. Dit vergroot het draagvlak voor plaatsing van de turbines. Iedereen kan een aandeel nemen in de windmolens, iedereen kan meedelen in de opbrengst. Kortom: onze wind, onze winst.

Het laten meedoen en meedelen van de inwoners van Fryslân kan op verschillende manieren. Bijvoorbeeld in de vorm van zegels die je kunt sparen bij de supermarkt, of dat je participeert via een dorpscollectief of door het individueel kopen van aandelen. We zien als SP graag dat daar nog uitgebreid onderzoek naar wordt gedaan. Steeds meer mensen zien in dat investeren in duurzaamheid niet alleen een maatschappelijke noodzaak is, maar ook economische kansen biedt.

SP Statenlid Machiel Aarten betoogt: “Participeren is een manier voor mensen om te laten zien wat ze willen, om gezamenlijk dingen gedaan te krijgen. Dat is overigens niks nieuws. Dat was al zo, toen boeren eeuwen geleden in coöperaties windmolens hebben neergezet. Windmolens die Nederland tot Nederland hebben gemaakt. Nu hebben we de kans om windmolens neer te zetten, die van belang zijn voor de toekomst van Fryslân, van Nederland. Goed voor het klimaat en goed voor een onafhankelijke energievoorziening. Door mensen te laten meedoen kunnen ze profiteren van het rendement, als de molens straks draaien en de wind ons voorziet van groene stroom. Dat voelt toch wel even anders dan wanneer alle winst naar grote investeerders gaat.”