Spreektekst van Robin Verleisdonk (Gemeenteraadsvergadering 29 mei 2018)
Voorzitter,
De onderhandelingen zijn voorbij en de coalitie is gevormd. Allereerst wil ik de onderhandelaars bedanken voor hun inspanningen en feliciteren met het resultaat. Een coalitieakkoord dat op veel punten overeenkomt met het verkiezingsprogramma van D66, dat stemt ons positief. Hier en daar hebben wij alleen wel onze vraagtekens.
Zo zijn wij van mening dat dit coalitieakkoord weinig ruimte biedt voor samenwerking met raad en oppositie. Geen enkele fractievoorzitter van de coalitiepartijen heeft tijdens de presentatie van het akkoord een handreiking gedaan richting de oppositie, dat vinden wij jammer en de financiële spelregels laten zien dat enkel tijdens de behandeling van de kadernota in het voorjaar en de begroting in het najaar; er ruimte is voor de oppositie om tot nieuwe initiatiefvoorstellen te komen. Hoe ziet deze coalitie de rol van de raad in de overige delen van het jaar?
Het doet D66 goed te zien dat er binnen dit akkoord veel aandacht is voor de tekorten binnen het sociaal domein. Wat ons wel verbaast is dat nu ineens de manier van begroten al die jaren het probleem is geweest en niet de wijze waarop de zorg binnen WIJEindhoven is vormgegeven. Deze coalitie blijft ‘onverkort’ achter de WIJEindhoven aanpak staan en gaat de problematiek te lijf met een extra investering op korte termijn van 9,9 miljoen op jaarbasis en op de lange termijn zelfs 15 miljoen op jaarbasis. Investeringen die de Eindhovenaar de komende jaren gaat betalen middels een verhoging van de OZB.
Is de coalitie met ons van mening dat de werkwijze van WIJEindhoven eigenlijk het grootste probleem is? Is aan de onderhandeltafel serieus overwogen om de systematiek van WIJEindhoven grondig te herzien of hier mogelijk zelfs afscheid van te nemen? Zo ja, waarom is er uiteindelijk dan toch gekozen voor behoud? We gaan nu terug naar een G40-niveau qua financiën, maar hanteren deze gemeenten ook dezelfde zorgsystematiek als dat Eindhoven doet met WIJEindhoven? Is hier onderzoek naar gedaan?
Deze coalitie kiest voor het instellen van budgetplafonds met mogelijke wachtlijsten tot gevolg, wat betekent dit voor mensen met een urgente zorgvraag? En wat is dan een acceptabele wachttijd? We kunnen deze mensen namelijk niet net als ziekenhuizen dat doen, doorverwijzen naar een andere gemeente. Daarnaast vragen wij ons af of dit college ook van plan is te gaan onderzoeken wat de oorzaak is van het hoge aantal cliënten binnen de jeugdzorg?
D66 wil graag met het college meedenken om te komen tot innovatieve oplossingen binnen het sociaal domein voor de lange termijn. We dienen dan als raad wel met regelmaat en naar volledigheid te worden geïnformeerd over de stand van zaken en de procesgang rondom WijEindhoven. Het verschenen rapport van de Rekenkamer heeft aangetoond dat de laatste jaren zeker niet altijd het geval was. Het sociaal domein wordt in dat rapport overigens maar liefst 81 keer genoemd. Als D66 vinden we het dan ook essentieel dat het stadsbestuur haar uiterste best gaat doen om de werkwijze binnen WIJEindhoven te herzien en de tekorten binnen het sociaal domein terug te dringen. Zodat de ambities op de andere domeinen hier geen hinder van zullen ondervinden en de stad niet stil komt te staan.
Ook het verminderen van het aantal bijstandsgerechtigden krijgt aandacht binnen dit akkoord. De afgelopen jaren was het gemeentelijk beleid dat hierop werd uitgevoerd geen succes. Wat de gemeente niet lukte, lukte vele vrijwillige initiatieven wel: mensen actief weer aan een baan helpen. Is deze coalitie met ons van mening dat we als gemeente veel meer van dit soort initiatieven moeten ondersteunen en zelf een wat minder sturende rol moeten gaan spelen? Heeft deze coalitie ook een streefcijfer omtrent het terugdringen van het aantal bijstandsgerechtigden en is men van plan hier het MKB bij te betrekken? Met het huidige economisch perspectief moet het ons lukken om meer mensen aan een baan te helpen en te voorzien van levensgeluk en sociale contacten. En: een flinke terugdringing leidt ook tot extra middelen binnen het sociaal domein. Het stemt ons wel enorm positief dat stimulerende bijstandsmaatregelen in dit akkoord worden toegestaan. Zet mensen in hun kracht en ga uit van het vertrouwen!
Onze stad kampt met grote woningtekorten en het is dan ook goed dat er in dit akkoord aandacht is voor nieuwe bouwontwikkelingen in de stad. Enerzijds gericht op verdichting in de binnenstad, maar anderzijds gaat men ook kijken naar ‘onze strategische gebieden’. Wat bedoelt men precies met deze strategische gebieden? D66 is van mening dat de buitengebieden gespaard dienen te blijven bij het op de markt brengen van meer gronden.
Wij zijn blij te zien dat deze coalitie inzet op een gezonde en leefbare binnenstad. Waar D66 de afgelopen jaren – niet altijd geheel onomstreden – een begin heeft gemaakt met het creëren van een gezonde stad, krijgt dat nu navolging. De binnenstad blijft wel bereikbaar voor bestemmingsverkeer. Wat verstaat men precies onder bestemmingsverkeer? Vallen naast bewoners van de binnenstad ook bezoekers van de binnenstad hieronder?
Het doorgaand autoverkeer in de binnenstad wordt zoveel mogelijk verplaatst naar de Ring en de randen van de stad. Maar anderzijds gaat men toch de voorgestelde knip op de Vestdijk ongedaan maken door nog voor de zomer met een nieuw plan te komen. Waarschijnlijk om de verkiezingsbelofte van het CDA en de VVD niet te laten verworden tot een loze belofte. Waarom voldeden de huidige plannen voor de Vestdijk niet aan de wensen van deze coalitie? Als we ook binnen de overige ambities van dit akkoord niet doorpakken en de automobilist voortdurend tegemoet gaan komen, dan hebben wij als D66 onze twijfels bij de uitvoering van deze ambities. En de nood is hoog! Wij zullen er dan ook scherp op blijven toezien dat de verkeersplannen van het nieuwe college zullen bijdragen aan het behalen van de EU-normen omtrent luchtkwaliteit.
Wat D66 betreft kunnen we niet genoeg ambitie hebben om zo snel mogelijk toe te werken naar een groene, leefbare en autoluwe binnenstad. Tot 1968 parkeerde men nog op de markt, ook dat is al lang niet meer vanzelfsprekend. D66 vraagt zich dan ook af, wat de plannen zijn van deze coalitie met de Emmasingel, Keizersgracht en Wal? En het project ‘Longen van de Stad’ heeft laten zien dat er met innovatie veel mogelijk is om de luchtkwaliteit te verbeteren, krijgt dit project binnen deze coalitie een verdere uitrol? Deze coalitie kiest voor het invoeren van een milieuzone in de binnenstad. Maar welke kosten zijn hieraan verbonden en wat zij de te verwachten effecten?
Eindhoven Airport is als ‘vrije kwestie’ aangemerkt. Wel zullen de gesprekken met het rijk en en de provincie doorlopen. Als D66 zijn wij heel benieuwd welk standpunt de gemeente tijdens deze gesprekken zal gaan innemen.
We ondersteunen de ambities uit dit akkoord om de stad van het aardgas af te helpen, we zullen als fractie dan ook kritisch toezien op de voortgang van dit proces. De klimaatdoelen van Parijs zijn ambitieus maar zeker niet onhaalbaar. Dan even naar de invoering van de omgevingswet – ook wel de vierde transitie genoemd. We zien deze transitie binnen meerdere portefeuilles terugkomen, welke wethouder is uiteindelijk eindverantwoordelijke? En waarom kiezen we er op veel terreinen voor om voorop te lopen en maken we omtrent de omgevingswet de keuze om andere gemeenten te volgen?
D66 gaat voor een bruisende stad, om die reden zijn wij blij te lezen dat dit college aan de slag wil met een bruisender nachtleven in Eindhoven. Het is nu tijd om door te pakken wat D66 betreft: ruimere openingstijden voor de horeca. Zo vragen wij ons af of het aanvragen van verlaatjes mogelijk blijft tijdens de evaluatie? D66 staat ook voor een flexibel en efficiënt vergunningenstelsel. Op dit moment zit dat veel evenementenorganisatoren in de weg en het staat daarmee ook een bruisend nachtleven in de weg. Ga als gemeente voor faciliteren in plaats van domineren.
Het is goed te zien dat deze coalitie ook actief blijft bijdragen aan een goede verdeling van de investeringen uit de regio-envelop. Wordt hierbij ook rekening gehouden met een structurele dekking voor de lange termijn? Neem bijvoorbeeld het Muziekgebouw, is men niet bang dat deze eenmalige investering niet enkel en alleen zal leiden tot een impuls voor de korte termijn en dat we op de lange termijn wederom in de problemen komen als gemeente omtrent dit dossier?
Tenslotte voorzitter, wens ik namens D66 de gehele raad de komende periode veel wijsheid en succes toe en wij hopen op een college dat op zoek gaat naar een constructieve samenwerking met de gemeenteraad. Op die manier kunnen we samen werken aan de uitdagingen voor onze prachtige stad die volop in ontwikkeling is. Wij zullen constructief zijn waar het kan en kritisch waar het moet.
Tot zover.