Poliflw

Op woensdag 14 november behandelde de Arnhemse raad de begroting voor 2019. Hieronder de bijdrage van D66 fractievoorzitter Sabine Andeweg.

NB: Gesproken tekst geldt.

 

 

Nu doorpakken!

Voorzitter,

Ik weet niet hoe het u verging, maar toen ik vanochtend naar het stadhuis fietste, merkte ik op straat helemaal niets van het feit dat vandaag hier in de raad de algemene beschouwingen plaatsvinden. Nergens verhitte gesprekken. Geen broeierige sfeer en al helemaal geen onrust. Terwijl: er nog steeds jongeren met een taalachterstand van school komen. Er een hoop jongeren diep in de schulden zitten en er nog teveel Arnhemmers thuis zitten die graag mee willen doen.

D66 voerde afgelopen jaar campagne voor gelijke kansen. Goed onderwijs, goed werk en een goed klimaat; daarmee gingen we de stad in. In de begroting zien we die onderwerpen concreet terug. Ik licht er een aantal toe.

Goed Onderwijs

Wij geven alle kinderen  – ook van ouders die niet werken – de kans om 4 dagdelen in de week naar de peuteropvang te gaan. Om taalachterstanden te voorkomen en weg te werken. Om sociale vaardigheden op te doen. En ja, dit kost geld. Maar het is de beste investering die we kunnen doen. Omdat eenmaal opgelopen taalachterstanden later moeilijk weg te werken zijn.

Goed Werk

Wij willen investeren in werkgelegenheid en wij willen meer mensen uit de bijstand. Het werkinvesteringsfonds biedt hier kansen voor, zeker in combinatie met een aantrekkende economie. Wij investeren hier 2,5 miljoen euro in. Het fonds staat of valt wel bij een goede uitwerking. Wat ons betreft staat maatwerk centraal; geen projecten die werkzoekenden in een richting duwen die niet bij hen past maar per persoon kijken wat de beste weg naar werk is.

Goed Klimaat

10% van de Arnhemmers heeft moeite met het betalen van hun energierekening. Met het klimaatfonds reserveren we 10 miljoen euro. Wat D66 betreft zetten we in op woningisolatie. Want energie die je niet opwekt hoef je ook niet te betalen. Minder stoken door betere woningisolatie is niet alleen goedkoper voor de bewoners maar levert ook nog eens de meeste milieuwinst op.

Wij wachten in spanning op een voorstel van de wethouder dat het geld uit het klimaatfonds zo inzet dat we optimale milieuwinst halen maar ook anderen (overheden, organisaties en ondernemers) stimuleren om mee te investeren!

Cultuur

Cultuur staat aan de basis van elke samenleving. Oudere Arnhemmers herinneren het zich nog: hoe burgemeester Bloemers de Schouwburg, met de ontwerpnaam Feniks, in 1938 opende. Hoe het pand beschadigd raakte tijdens de Slag om Arnhem, waarbij de architect overleed. En hoe het gebouw weer uit de as herrees. Het Stadstheater is onderdeel van onze stad, een monument, dat het verdient om ook nu weer met de tijd mee te gaan. Een eigentijds cultuurhart voor jong en oud. Een podium voor Introdans en Oostpool, zodat Arnhem in de culturele eredivisie speelt en kan blijven spelen. Het is goed om te zien dat hier in de begroting óók geld voor is gereserveerd.

Als ik de begroting kort samenvat dan zeg ik: het gaat goed met Arnhem. Er wordt geïnvesteerd in onderwijs, werk, cultuur en we gaan vergroenen. Maar het gaat ons niet snel genoeg. We moeten nu van papier naar werkelijkheid komen.

Aantrekkelijke stad

D66 wil Arnhem voor alle inwoners zo aantrekkelijk mogelijk houden en maken. De afgelopen jaren is er al veel gebeurd: het Station na 20 jaar afgebouwd, de Eusebius uit de steigers, het opknappen van de zuidelijke binnenstad, de aanpak van het kerkplein, Filmhuis Focus, een nieuwe concertzaal voor Musis, de Jansbeek boven water en de bouw van de internationale school. Dit zijn lange termijn investeringen waar we vele tientallen jaren plezier van gaan hebben. Maar we zijn er nog niet.

De sluiting van het museum Arnhem is noodzakelijk maar moet wat ons betreft zo kort mogelijk duren. Het is voor het museum, de economie van Arnhem de aantrekkingskracht van de stad en in het bijzonder de bezoekers van belang dat het museum zo snel mogelijk weer geopend kan worden.

MKB-vriendelijke gemeente

We roepen het college op door te pakken waar het gaat om het vestigingsklimaat: Investeren in een aantrekkelijke stad én verbeteren van de ondernemersvriendelijkheid van de gemeente. Wij zijn blij met de toezegging van wethouder van Dellen dat hij onze ambitie om de meest MKB-vriendelijke gemeente van NL te worden te deelt. Wij horen graag van de wethouder voor de perspectiefnota hoe hij deze ambitie vorm gaat geven.

Duurzame stad: leiderschap en keuzes maken

Niet alleen vestigingsklimaat is belangrijk maar ook ons stadsklimaat. Een duurzame stad vereist ook een omslag bij onze inwoners. Dat gebeurt alleen als we dat faciliteren. Wij willen het voor inwoners makkelijker maken hun afval goed te scheiden – we  zijn er al ver mee maar het kan nog beter – en wij willen bovendien dat Arnhemmers vanaf 1 januari 2020 kunnen profiteren van de financiële voordelen die dit oplevert.

En voor mobiliteit geldt hetzelfde. Alleen als we van de fiets het meest aantrekkelijke vervoermiddel maken, houden we onze stad bereikbaar en de lucht die we inademen schoon. Er moet flink geïnvesteerd worden om de knelpunten in fietsroutes op te lossen.

Het kiezen voor duurzaamheid, het uitvoeren van het klimaatfonds, omschakelen naar aardgasvrije wijken, de auto verruilen voor de fiets en de invoering van Diftar… Het vraagt om politiek leiderschap. Om keuzes maken. Onze kinderen en kleinkinderen hebben geen stem in deze raad. Maar krijgen wel te maken met de gevolgen van niets doen. Polderen is een middel om tot besluiten te komen, geen doel op zich! Het is tijd om keuzes te maken. Het is én én én en niet of of. Niet het één of het ander doen, maar alles wat mogelijk is voor een duurzame toekomst. De randvoorwaarden zijn er, nu doorpakken!

En dan kom ik terug op onze eerder aangegeven zorgpunten…

Het sociaal domein

Een tekort van 6,4 miljoen komt op ons af, wij hadden graag eerder duidelijkheid gehad maar moeten het nu doen met de toezegging dat we in december een prognose krijgen wat ons te wachten staat. Maar wat betekent dit precies? Gaan we snijden in de jeugdzorg? Worden de wachtlijsten langer? Krijgen dementerende ouderen straks nog wel hulp thuis? D66 had graag eerder duidelijkheid gehad.

Taakstelling armoedebeleid

Wij rekenen erop dat het college de raad bij de perspectiefnota een richting kan geven hoe zij deze taakstelling op wil gaan lossen. Want de werkelijkheid is dat ook in Arnhem veel mensen in armoede leven op wie deze bezuiniging invloed kan hebben.

Schulden onder jongeren verdienen onze aandacht

Voorzitter, succes een keuze? Ja voor sommigen. Tegenslag eigen schuld? Soms misschien. Voor het overgrote deel van jongeren met schulden is het een nachtmerrie waar ze in beland zijn waar ze zonder hulp nauwelijks meer uitkomen.

Neem nou Frank (niet zijn echte naam). Hij is 21, student op het ROC, zijn vriendin vertrekt, met de hele inboedel. De huur kan hij alleen niet betalen. Schulden stapelen zich snel op: huur, zorgverzekering, energierekening, gemeentelijke belastingen. Er volgen jaren van stress, depressies, van een enorme opeenstapeling van rente en boetes. Zijn school maakt hij niet meer af, om te gaan werken. Maar ook werken lukt niet. Pas 10 jaar later gaat hij eindelijk de schuldsanering in.

Voorzitter, dit had voorkomen kunnen worden. De jongeren die nu met schulden hun opleiding stopzetten kunnen we helpen. Vorig jaar heeft D66 vijf miljoen euro vrijgemaakt om jongeren met problematische schulden weer een perspectief te bieden. D66 wil dat deze jongeren weer een kans krijgen om mee te doen. Middels een opleiding of door aan het werk te gaan. Wij zijn ervan geschrokken dat er na 5 maart niks meer is gebeurd en er tot nu toe nog niet één jongere met geld uit dit fonds geholpen is.

Ik ga ervan uit, en in het bijzonder voor wethouder Louwers, dat dit de hoogste prioriteit heeft en zij uiterlijk in januari, met een raadsbrief met voortgang op dit dossier komt.

Prijs- en volumeontwikkelingen

Voorzitter, hier zijn genoeg woorden over gewisseld. Wij hebben met elkaar heldere spelregels afgesproken. En nu mag het college naar eigen inzicht aangeven hoe het dáárbinnen om wil gaan met prijs- en volumeontwikkelingen. We hebben het amendement aangepast om ruimte te laten voor de pensioenpremies 2018. Dan blijft er een kleine 8 ton over. En daarvoor nodigen wij het college uit om uiterlijk bij de perspectiefnota met een onderbouwd voorstel te komen.

Voorzitter, ik rond af.

Het eerste half jaar zit er op. Nog iets meer dan 3 jaar te gaan. Ik durf wel te zeggen dat dit college uit de startblokken gekomen is. Maar er zijn nog de nodige hordes te nemen. Wij vragen het college dan ook om op te blijven letten, rond te kijken en vooral niet stil te blijven staan.

GroenLinks, VVD, D66 en PvdA hebben twee maanden na de verkiezingen een coalitieakkoord gesloten. Op vrijdag 25 mei presenteerden ze dit akkoord aan pers en publiek. D66 fractievoorzitter en onderhandelaar Sabine Andeweg is zeer tevreden met het resultaat: “Op het gebied van cultuur, klimaat, onderwijs en economie zetten we de komende jaren belangrijke stappen. Dit alles binnen een helder financieel kader.”

D66 wilde een akkoord op hoofdlijnen, om de partijen de vrijheid te geven om samenwerking te zoeken met andere fracties in de raad. Met nog minder afspraken dan vier jaar geleden is dat goed gelukt. Wat betreft de afspraken roemt Andeweg de voorgenomen investeringen in culturele voorzieningen, de ambities op het gebied van klimaat en het vergroten van de aantrekkelijkheid van onze binnenstad. “Zonder stijging van de OZB, én met versnelde aflossing van de gemeentelijke schulden”, benadrukt Andeweg met gepaste trots.

Het Museum Arnhem kan snel weer open en nieuwbouw van het Stadstheater in samenwerking met Introdans, Oostpool en het Gelders Orkest kan deze periode beginnen. Er komt een klimaatfonds van 10 miljoen euro en er wordt jaarlijks extra geld vrijgemaakt zodat we flinke stappen kunnen zetten in de energietransitie en verduurzaming.  We hebben een ambitieus plan om de komende vier jaar 500 mensen bovenop de landelijke trend uit de bijstand te halen. De wijkteams behouden autonomie om te doen wat nodig is in het brede gebied van jeugd en WMO. De komende periode geen OZB stijging en ook geen inflatiecorrectie. Kortom minder lasten voor inwoners en ondernemers.

Één wethouder

D66 bevond zich in de luxe positie dat twee aan elkaar gewaagde kandidaten beschikbaar waren voor het wethouderschap. D66 is in het college met één wethouder vertegenwoordigd met de portefeuilles cultuur, onderwijs, jeugd, privacy, binnenstad en evenementen. Voor de fractie heeft de ambitie op cultuur en het verlies van de portefeuille economische zaken  de doorslag gegeven in de keuze om Hans de Vroome voor te dragen als kandidaat-wethouder. De afgelopen 7 jaar heeft hij als raadslid voor D66 onder andere de portefeuille cultuur gedaan. Hans heeft daarnaast veel bestuurlijke ervaring.

Aan de slag

“Al met al een pakket met keuzes en maatregelen die bijdragen aan Arnhem als een prettige stad om in te leven, wonen en ondernemen. Bewoners staan centraal en ook voor bezoekers wordt flink geïnvesteerd!”, besluit Andeweg. “Een pakket maatregelen dat ik met veel vertrouwen aan onze leden voorleg”. De partij legt het akkoord op maandag 28 mei voor aan de leden in een extra ledenvergadering, vanaf 19:30 uur in Bar Florian, Jansplaats 59, Arnhem.

 

Coalitieakkoord 2018-2022