Poliflw

De afgelopen maanden kon niemand er omheen: stikstof. Soms zelfs letterlijk, omdat protesterende boeren de wegen blokkeerden om aandacht te vragen voor hun positie in het debat. Statenlid Antoon Kanis blikt terug op de afgelopen weken en kijkt vooruit naar hoe D66 in 2020 in Gelderland verder zal werken aan de oplossingen voor het stikstofprobleem.

Wie de stikstofcrisis probeert te doorgronden, ziet dat er eigenlijk twee vraagstukken voor liggen. Ten eerste het juridische vraagstuk: Hoe kunnen we na de uitspraak van de Raad van State weer vergunningen gaan verlenen. Hoe zorgen we dat bouwvakkers niet werkloos thuis komen te zitten en dat die broodnodige woningen voor starters gebouwd worden? En ten tweede het ecologische vraagstuk: De depositie van stikstofoxiden en ammoniak in kwetsbare natuur is veel te hoog. Hoe zorgen we er voor dat die depositie de komende jaren daalt? Hoe beschermen we stikstofgevoelige natuursoorten en zorgen we er voor dat de natuur kan herstellen?

De afgelopen weken zijn er op politiek vlak nuttige stappen gezet. In Den Haag ging de spoedwet van Carola Schouten in een sneltreinvaart door de Tweede en Eerste Kamer en de provincies stelden nieuwe beleidsregels vast. Deze stappen zorgen voor nu vooral voor duidelijkheid en een klein beetje rust. Ook de vergunningverlening voor grote projecten kan zo weer op gang komen. Een belangrijke stap voor het juridische vraagstuk, maar nog geen begin voor de natuur.

Daarom wordt 2020 een belangrijk jaar, waarin we nog veel over stikstof zullen spreken. Gelderland heeft in totaal 15 Natura 2000 gebieden die samen een kwart van de Nederlandse Natura 2000 gebieden op land uitmaken. Daarnaast hebben we een grote agrarische sector in onze provincie. Er ligt in Gelderland dus een grote opgave. D66 wil samen met de nieuwe generatie boeren vooruit, want de meeste jonge boeren wíllen vooruit. Zij vragen van de overheid een heldere visie, (financiële) waardering voor hun bijdrage aan maatschappelijke uitdagingen en ondersteuning bij de zoektocht naar nieuwe, duurzame verdienmodellen. We zullen samen de transitie naar een kringlooplandbouw versneld in gang moeten zetten.

Daarnaast kijken we ook naar andere bronnen van stikstof, die we vaak nog minder goed in beeld hebben. Denk aan mobiliteit, industrie, binnenvaart en ook de laagvliegroutes van Lelystad Airport. Als wij onze natuur willen beschermen met draagvlak, dan zal iedereen daar een bijdrage aan moeten leveren. De komende twee weken bieden de rust om het geheel rustig te beschouwen. En na het reces staat de fractie van D66 Gelderland klaar om te werken aan een effectief én eerlijk stikstofbeleid, waarmee we onze natuur beschermen en waaraan iedereen zijn steentje bijdraagt.

De eerste stappen zijn gezet, maar er zijn er nog vele te gaan. Het stikstofvraagstuk is geen sprint, maar een marathon.

Zaterdag 14 september 2019.

De media staan bol over stikstofreductie, het Programma Aanpak Stikstof, over een voorstel van de Tweede Kamer D66-fractie en vragen aan het College B&W Gennep van de D66-fractie gemeente Gennep.

Door de “stikstofuitspraak” van de hoogste bestuursrechter, de Raad van State, dreigen in de media en door sommige politieke vertegenwoordigers, natuur en economie tegenover elkaar te worden geplaatst. Volgens D66 in de Kamer en mede de D66-fractie van de gemeente Gennep is het tegenover elkaar plaatsen, absoluut onnodig, een uitspraak die wordt ondersteund door onderzoekers van de Radboud-universiteit. De D66-fractie van de gemeente Gennep stelde afgelopen vrijdag aan het College van B&W daarom vragen over haar inspanningen ten aanzien van de PAS (Het regeringsbeleid Programma Aanpak Stikstof) en de consequenties voor te verlenen (verleende) vergunningen aan burgers (woningbouw), agrarische bedrijven en industrie.

Eerst iets over de PAS. Het PAS is een poging van de regering om verdere ontwikkelingen mogelijk te maken, ontwikkelingen waarbij stikstof zal gaan vrijkomen (stikstofneerslag) zoals bij woningbouw, wegenaanleg, uitbreiding van agrarische bedrijven,…), en waarvoor een voorschot kan worden genomen door bedrijven en overheid voor toekomstige compensatie van de stikstofneerslag, door het aangeven van concrete plannen voor aanleg van bossen, bodemverbetering (verminderde vermesting en verzuring) en gesloten kringlopen.

Stikstof uit bouw, industrie, verkeer en landbouw vormen vandaag de dag een levensgrote bedreiging voor onze natuurkwaliteit zodat aan verdere economische ontwikkeling (industrie en landbouw) grenzen moeten worden gesteld.

Het gevolg. Door de recente “PAS-uitspraak” zijn duizenden nieuwe projecten in de wachtkamer gezet omdat concrete compenserende stikstofplannen ontbreken. Een reden dat de politiek naarstig op zoek is naar mogelijke duurzame oplossingsrichtingen die alleen kunnen worden bereikt door een eendrachtig bondgenootschap tussen economie (industrie), verkeer, landbouw en natuur.

Helaas wordt er op dit moment uitsluitend over de economische ontwikkelingen gesproken die nu in de “wachtkamer” lijken te worden gezet zoals woningbouwprojecten, wegenbouw en uitbreiding van stallen in de agrarische sector.

Door het PAS waren besluiten voor uitbreiding van stallen en verhoging/verlaging van de maximum snelheid snel genomen, maar afdoende effectieve maatregelen voor de natuur bleven uit. Het verminderen van de stikstofuitstoot bleek uiteindelijk veel, en veel lastiger dan gedacht door dat daardoor het actuele economisch handelen veelal werd beperkt. Er werd daarom vaak niet gezocht naar mogelijke alternatieve vormen van bedrijfsvoering waarbij een circulaire en natuurvriendelijke industriële productie, veeteelt en landbouw wordt gecombineerd met een levenskrachtige en veerkrachtige natuur.

Minister Carola Schouten (landbouw, natuur en voedselkwaliteit) schetste in 2018, in een beleidsnota een toekomstperspectief voor stikstofreductie in de landbouw door een meer circulaire landbouw te beschrijven, een aanpak gericht op ruilverkaveling, bodemverbetering, gesloten kringlopen, stikstofrecycling uit mest en vermindering van de veestapel.

(Link naar de beleidsnota een toekomstperspectief voor stikstofreductie in de landbouw)

Als we het er allemaal over eens zijn dat een aanzienlijke vermindering van de stikstofemissie van levensbelang is voor een duurzame samenleving, waar wachten we dan nog op? Niet door te wijzen naar anderen, wel door zelf te komen met suggesties en plannen. En dat durft D66. Door samenwerking te zoeken met alle betrokken partijen: de politiek, de bouw, de industrie, het transport en de landbouw. Door de dialoog met elkaar aan te gaan om te komen tot innovatie van bedrijfsprocessen zonder elkaar in een verdomhoekje te zetten.

D66 wil niet wachten. Vandaar dat we komen met suggesties en plannen. Na de minister heeft Kamerlid Tjeerd de Groot van D66 kortgeleden die stap gezet (Portefeuillehouder landbouw en visserij, natuur, dierenwelzijn, voedsel(productie), krimp en toerisme). Hij stelde vast dat van de Nederlandse stikstofuitstoot 45% afkomstig is van de Nederlandse landbouw, waarvan een groot gedeelte uit de intensieve veehouderij. Tegelijkertijd is de bijdrage van de intensieve veehouderij aan onze economie nog geen 1%.

Hij kwam met een D66-plan om boeren de overstap te laten maken van de huidige grootschalige veeteelt- en landbouw naar kringlooplandbouw. De aarde wordt daardoor veel minder belast en het is beter voor het dierenwelzijn. Met het plan helpen we de kringloopboeren meer te verdienen en leidt kringlooplandbouw tot fors minder dieren. Als boeren deze kans niet pakken, kunnen zij ervoor kiezen te stoppen.

Bij beide keuzes – stoppen of doorgaan als kringloopboer – gaat de overheid financieel helpen en bij beide keuzes wordt de veestapel met 50% verminderd. Dit kabinet heeft de keuze voor de huidige boeren zo aantrekkelijk mogelijk gemaakt. Stoppen of doorgaan naar kringlooplandbouw? Er is al een half miljard euro beschikbaar voor de inkrimping van de veestapel, waarbij boeren op een eerlijke manier worden uitgekocht.

Na de “Stikstof-uitspraak” door de Staten Generaal moet de politiek nu keuzes maken. Jonge mensen willen een huis, maar kunnen die niet vinden. De woningbouw dreigt stil te vallen door de stikstofproblematiek. Ook de aanleg van wegen en openbaar vervoer loopt daardoor gevaar. De schade van stikstof voor de natuur is veel te groot. Het wordt tijd dat er verantwoordelijkheid genomen wordt en dat de rest van de Tweede Kamer zich achter de plannen voor stikstofvermindering schaart.

(Link naar de maildiscussie tussen Tjeerd de Groot (D66) en Helma Lodders(VVD) over “Halveer de veestapel welof niet)

Ook de D66-fractie van de gemeente Gennep wil niet onder stoelen of banken steken dat we als gemeente de verantwoordelijkheid hebben om het stikstofprobleem te verkleinen. De fractie heeft daarom aan het College van B&W van Gennep de volgende schriftelijke vragen gesteld:

1. Hoeveel vergunningen heeft de Provincie Limburg/ gemeente Gennep voor het grondgebied van de gemeente Gennep de afgelopen 5 jaar afgegeven met toepassing van de PAS? 2. Over hoeveel vergunningaanvragen voor/in het Genneps grondgebied en voor welke categorieën (bouw- en industrie, woningbouw, landbouw) is door de Raad van State negatief beslist na 28 mei 2019? 3. Kan het college de gemeenteraad maar ook de Gennepse inwoners op de hoogte brengen van de gevolgen die de uitspraken van de Raad van State heeft voor de bedrijven/ instellingen enz. en de inwoners van Gennep. 4. Is het college het met ons van mening dat de gemeente Gennep ook zijn verantwoordelijkheid heeft om het stikstof probleem mede te verkleinen? En hoe gaat ze dat doen? De beantwoording van de vragen zal D66-Gennep weer op deze website mede publiceren.

Nederland wordt wereldwijd geroemd om de efficiëntie van zijn landbouwsector, maar is die lof wel terecht? Het gaat zo slecht met de verscheidenheid aan plant- en diersoorten, dat de efficiëntie van onze landbouw in veel opzichten op roofbouw begint te lijken.

Uit onderzoek van Natuurmonumenten kwam naar voren, dat het aantal insecten in de Nederlandse natuur de laatste dertig jaarschrikbarend is afgenomen. Het Centraal Bureau voor de Statistiek stelt dat de duurzaamheid van onze voedselproductie en onze biodiversiteit achterlopen in Europa. Ook moeten we concluderen dat het boereninkomen nog altijd een zorgenkindje is. Kortom: we hebben een zwakkere natuur en boeren verdienen nog altijd geen goede boterham. We boeren dus eerder achteruit, dan vooruit.

D66 is van mening dat een radicale verandering van onze wijze van voedsel produceren noodzakelijk én goed realiseerbaar is. We hebben veel vooruitstrevende landbouwkennis in huis. Laten we daar liever vandaag dan morgen wat mee doen.

Een nieuw succesmodel

Het Nederlandse ‘succesmodel’ leunt nu nog op de import van granen zoals soja en mais als diervoer. Granen die geplant zijn op akkers, waar geen voedsel voor mensen op kan groeien, maar waar wel bossen voor gekapt zijn. Bijzonder inefficiënt. Dieren eten drie tot zes kilo granen om één kilo vlees of eieren te produceren.

Gelukkig komen er voorbeelden op de markt waarmee deze verspilling wordt teruggebracht. Bij het Kipster-ei krijgen de kippen geen mais en soja meer, maar reststromen uit de productie van levensmiddelen. Voedzaam afval dat anders verbrand of weggegooid wordt. Bij het Oerei dat onlangs in de schappen verscheen, eten de kippen insecten die zijn gekweekt op voedselresten. Deze initiatieven komen uit de markt en zijn er niet op gericht om het bestaande systeem nog efficiënter te maken, maar duurzamer.

Niet kwantiteit, maar kwaliteit wordt het nieuwe antwoord: onderscheidende producten, toegevoegde waarden en een productie die de aarde niet belast, maar voedingsstoffen teruggeeft. We zouden een voorbeeld voor de hele wereld kunnen zijn. De vraag hoe we dit voor elkaar krijgen heeft een heel eenvoudig antwoord: Kringlooplandbouw. Dat betekent dat we niet alleen kijken naar het voer, maar ook zorgvuldiger omgaan met mest, de bodem en voedselverspilling terugdringen.

Overgang naar Kringlooplandbouw

Een overgang naar Kringlooplandbouw vereist dat we in de eerste plaats meer reststromen, het zogenaamde ‘afval’, aan dieren voeren. Nu is dat voor een groot deel verboden. Als we de wetgeving op dit vlak veranderen, is bijvoorbeeld 300.000 hectare minder soja nodig voor de aanbouw van varkensvoer.

Maar afval kan ook ingezet worden als voedingsbodem voor voedselproductie. Neem bijvoorbeeld Rotterzwam, waar koffiedik ingezet wordt als voedingsbodem voor de kweek van oesterzwammen. Koffiedik wordt anders verbrand, terwijl het nog veel voedingsstoffen bevat. Na de oogst is het koffiedik nog goed als mest te benutten. Thuis kun je hetzelfde doen: met de Growthkit. Verzamel het koffiedik in een emmer, voeg sporen toe en een paar weken later heb je op je eigen aanrecht zwammen gekweekt. Op https://www.rotterzwam.nl staat meer informatie.

In Dordrecht is overigens een vergelijkbaar initiatief. Oesterzwammen zijn zowel vers als gedroogd te koop bij Villa Augustus: https://villa-augustus.nl/oogst/post/117-oesterzwammen-van-dordtse-bodem-en-uit-ons-eigen-koffiedik.

Verbinden van wetgeving

De tweede stap is om alle wetgeving ten aanzien van voer, mest en bodem te verbinden. Het is namelijk verplicht om kunstmest aan te voeren en dierlijke mest weg te voeren van de boerderij. Dat doorbreekt een duurzame cirkel en is helemaal niet nodig.

De overheid moet alle geldstromen voor de landbouw inzetten om kringlooplandbouw te stimuleren. Subsidies voor boeren vanuit Europa worden dan ingezet om de bodem, het landschap en de biodiversiteit te verbeteren. Als we bijvoorbeeld boeren belonen om de bodem zodanig te behandelen dat deze CO2 vasthoudt, kan dat een grote bijdrage leveren aan het halen van klimaatdoelen. Op die manier werken we samen met de natuur in plaats van ertegenin.

Verder kunnen we de afstand die ons voedsel aflegt van boerderij naar tafel zo kort mogelijk maken. Iedere kilometer die een vrachtauto niet rijdt, vervuilt die ook niet. Een goed voorbeeld uit Rotterdam is Rechtstreex, dat alleen lokaal verbouwde groente levert.

Het model van Rechtstreex is dat rechtstreeks bij de boeren in de omgeving ingekocht wordt. Dit gebeurt aan de hand van online bestellingen. De bestelling kun je dan afhalen bij een afhaalpunt. Een van de boeren is het eerder genoemde Rotterzwam.

In Barendrecht is er een afhaalpunt in Smitshoek. Op https://www.rechtstreex.nl/smitshoek kun je hier meer over lezen en direct bestellen. TIP: ze hebben ook het lekkerste brood ter wereld! Het brood van de wereldkampioen broodbakken (uit Barendrecht) is ook te bestellen.

Politieke leiding

In dit stadium is politieke leiding cruciaal. D66 heeft vertrouwen in de toekomst, omdat we in het regeerakkoord hebben afgesproken om de overgang naar Kringlooplandbouw in te zetten. Deze toekomstvisie gaat alleen maar slagen als de verantwoordelijke minister Carola Schouten de logica ervan consequent doorvoert in wetten en subsidies.

D66 kijkt ook in Barendrecht op welke wijze we bij kunnen dragen. Met de veiling als grote werkgever in de regio, is dat voor Barendrecht extra belangrijk. U wijzen op de lokale ontwikkelingen is een eerste stap van de bijdrage van D66 Barendrecht in de ontwikkeling van kringlooplandbouw.

Kijkend naar die toekomst, waarin we een gezond klimaat en een duurzame voedselproductie willen, kunnen we alleen voorop blijven lopen door in te zetten op kringlooplandbouw. Met kringlooplandbouw halen we de klimaatakkoorden van Parijs op onze sloffen, omdat we de voedselproductie slimmer en duurzamer maken.

The post Kringlooplandbouw appeared first on Barendrecht.