Poliflw

Volgende week dinsdag de laatste raadsvergadering vóór de zomervakantie; afgelopen week de jaarlijkse raadsvergadering over de financiële jaarstukken van de gemeente. Achtereenvolgens kwamen aan de orde de jaarrekening en het jaarverslag, de eerste bestuursrapportage over 2019 en natuurlijk de Voorjaarsnota 2019. In de afgelopen twee weken heb ik daar al de nodige aandacht aan besteed. Bij de behandeling in de raad afgelopen dinsdag zijn er verder geen schokkende zaken aan de orde gekomen; wel de moeite waard om even terug te blikken, met name op de Voorjaarsnota.

Maar eerst de jaarstukken over 2018 die op zich goed konden worden afgesloten met een overschot van 1,9 miljoen (na de noodzakelijke budgetoverheveling). Op zich is dat uiteraard geen doel; het primaire doel moet zijn dat het beleid waarvoor geld is uitgetrokken ook wordt uitgevoerd. Maar dan nog, liever een overschot dan een groot tekort. In onze bijdrage aan de raadsdebat hebben we o.a. gesproken over het teruglopend ziekteverzuim onder het personeel (complimenten aan vooral de medewerkers), we hebben wederom aandacht gevraagd voor de samenwerking in Agrifood Capital (zorg voor meer bekendheid onder de doelgroep) en voor het peuterspeelzaalwerk in Elshout (goed nieuws van het college: mogelijk kan de peuterspeelvoorziening in Elshout toch open blijven). Ook hebben we aandacht gevraagd voor de grondexploitatie Schoolstraat-zuid in het centrum van Drunen. De projectontwikkelaar die daar bezig was woningbouw te realiseren heeft afgehaakt en de gemeente heeft nu dus weer de handen vrij om daar o.a. sociale woningbouw te realiseren, maar wij hebben ook gewezen op een mogelijke noordzuid-verbinding tussen Joost van den Vondellaan en de Schoolstraat (de huidige verbinding via de Jac. van de Meijdenstraat is nou niet bepaald optimaal te noemen).

Tot slot hebben wij uitvoerig stil gestaan bij het fietspad Zeedijk ter hoogte van het Koppelwiel en verder richting Doeveren. De kwaliteit van dit pad is in de afgelopen jaren erg slecht geworden, zo slecht dat de veiligheid van fietsers in gevaar dreigt te komen. Het pad staat op de nominatie om aangepakt te worden, maar dan pas in 2020. Wij hebben er bij het college op aangedrongen om dat nog dit jaar te doen en wij hadden daarvoor ook een motie opgesteld. Maar na de toezegging van de wethouder dat hij dit onderwerp nog eens nadrukkelijk gaat bekijken vonden we het niet nodig om die motie ook in stemming te brengen.

Bij de behandeling van de bestuursrapportage hebben we vraagtekens gezet bij het onderzoek naar de onderhoudstoestand van de vestingwallen. Niet dat wij die wallen niet belangrijk vinden, maar een onderzoek van bijna 1½ ton naar de stabiliteit van de wallen is toch wel erg veel geld, te meer omdat er in het verleden ook al diverse rapporten over het onderhoud van de wallen zijn verschenen. Verder hebben we aandacht gevraagd voor de herinrichting van recreatiepark de Schroef; er gaat daar veel veranderen nu de Prins Hendrikstraat ter hoogte van het park wordt opgebroken en bij het park wordt getrokken. Er blijft wel een fietsverbinding richting Lipsstraat, maar wat er verder staat te gebeuren, daar wordt nu met gebruikers e.d. over overlegd.

Tot slot de Voorjaarsnota, eigenlijk het belangrijkste stuk want dat gaat over het financieel beleid in de komende jaren. Toen de Voorjaarsnota een aantal weken terug verscheen waren we aanvankelijk best positief gestemd, maar bij nadere bestudering bleek toch dat er nog al wat onzekerheden waren. Nu is dat niet ongebruikelijk; immers het gaat over toekomstige ontwikkelingen, maar toch. De meicirculaire van het rijk over de uitkering Gemeentefonds was er nog niet en er waren nog al wat extra uitgaven, maar ook besparingen ingeboekt, die niet zo goed onderbouwd leken. Welnu, die meicirculaire is er nu wel en de resultaten daarvan waren voor Heusden niet ongunstig. Met name het extra geld voor de Jeugdzorg was een meevaller (8 ton in 2019 en 6 ton in de twee jaren daarna). De extra vergoeding voor Jeugdzorg in 2022 en verder is nog niet ingevuld, maar wij kunnen ons niet voorstellen dat de vergoeding dan in een klap zou komen te vervallen.

Daarnaast bood de schriftelijke beantwoording van de diverse technische vragen al veel meer duidelijkheid over de haalbaarheid en daarmee het realiteitsgehalte van de ingeboekte besparingen. Kortom, het gaat de goede kant op, maar dat betekent niet dat er nu veel ruimte is om veel extra geld uit te geven. Er zit nog veel aan te komen, denk alleen maar aan de uitvoering van de GOL-maatregelen, investeringen in onderwijshuisvesting en de toenemende kosten van wegenonderhoud en zo zijn er nog diverse plannen in de begroting die om uitvoering vragen. En daar zal de gemeente de komende jaren nog de handen aan vol hebben.

In totaal werden er 6 moties ingediend, waarvan er drie werden aangenomen en drie verworpen. Meest opvallend was wellicht de motie van D66/Groenlinks om diverse straten in het centrum van Drunen om te toveren tot zgn. fietsstraten, waarbij de fietser ruim baan krijgt en de auto dus ondergeschikt wordt. Die motie werd echter alleen door de indieners gesteund. Een motie van Heusden Transparant om een tijdelijke onttrekking uit de Algemene Reserve ten gunste van de Egalisatiereserve Afvalstoffenheffing in de toekomst niet terug te draaien werd alleen gesteund door HT en door het CDA. De overige fracties zijn van mening dat de kosten van afvalinzameling en afvalverwerking betaald moeten worden vanuit de opbrengst afvalstoffenheffing en overige afvaltarieven en dat de Algemene Reserve daar niet voor bedoeld is. Want dan zouden die kosten feitelijk betaald worden uit de algemene middelen (bijvoorbeeld de opbrengst OZB) en dat doet afbreuk van het aloude principe “de vervuiler betaalt”.

Overigens werden alle financiële stukken unaniem door de raad goedgekeurd en vastgesteld. Volgende week nog een korte raadsvergadering en dan is het weer tijd voor het zomerreces.

Drunen, vrijdag 28 juni 2019

Kees Musters

Volgende week staat Baanbrekers op de agenda van de raad, maar veel zal daar niet over gezegd worden. Want het gaat al enkele jaren erg goed met Baanbrekers. Met dank natuurlijk aan de gunstige economische ontwikkelingen van de afgelopen jaren en ook de vestiging van enkele grote bedrijven in Waalwijk draagt een steentje bij. Baanbrekers sloot het jaar 2018 af met een voordelig resultaat van ruim 2,5 miljoen. Dat is voor een belangrijk deel te danken aan het feit dat Baanbrekers veel klanten naar regulier werk begeleidt. De uitstroom is aanzienlijk groter dan gemiddeld in heel Nederland waardoor er een overschot ontstaat op het budget voor bijstandsuitkeringen. Overigens wordt het grote overschot in 2018 ook voor een belangrijk deel (8 ton) veroorzaakt door het vrijvallen van een voorziening ten behoeve van dochter RueLong (ofwel WML-Facilitair). Het vormen van die voorziening droeg enkele jaren terug nog flink bij aan de verliezen van toen. Het overschot van 2018 zal worden terugbetaald aan de drie deelnemende gemeenten; Heusden kan een bedrag van 986 duizend euro tegemoet zien. Nee, dat is geen extra meevaller, er was in de bestuursrapportages al rekening mee gehouden.

Financieel gezien gaat het dus erg goed bij Baanbrekers, maar ook beleidsmatig werden er klinkende resultaten behaald en natuurlijk hangt dat met elkaar samen. In 2018 werden 482 mensen naar regulier werk geleid, dat is aanzienlijk méér dan begroot (360). Er was ook instroom: er kwamen 708 aanvragen voor een uitkering binnen, maar daarvan kregen “slechts” 338 mensen een uitkering. Veel mensen worden al direct bij de aanvraag naar werk en/of school begeleid zodat een uitkering niet meer nodig is.

Een instrument dat erg vaak door Baanbrekers benut wordt is de zgn. loonkostensubsidie: mensen met een beperking worden bij een bedrijf geplaatst in een reguliere baan; Baanbrekers verstrekt een loonkostensubsidie als compensatie voor de lagere arbeidsproductiviteit van die mensen. 64 Mensen kregen op die manier een baan en dat lijkt misschien niet zoveel maar dat cijfer ligt toch fors boven het landelijk gemiddelde.

Wat minder goed lukt is de invulling van de zgn. banenafspraken en het nieuwe beschut werken. Volgens de begroting hadden er 120 banenafspraken tot stand moeten komen, maar uiteindelijk zijn er 96 ook daadwerkelijk gerealiseerd. Bij het Beschut Werken werden slechts 13 mensen geplaatst op een beschutte werkplek, terwijl de doelstelling (vanuit het rijk opgelegd) 25 was. Volgens Baanbrekers doet men er alles aan om de doelstellingen wel te halen, maar er zijn gewoon te weinig kandidaten. Even ter herinnering: de vroegere Sociale Werkvoorziening is er niet meer, althans niet voor nieuwe kandidaten, daar is het nieuwe beschut werken voor in de plaats gekomen. Het feit dat de doelstelling niet gehaald wordt doet zich niet alleen bij Baanbrekers voor, maar is een landelijk verschijnsel. De landelijke doelstelling was, dat er per eind 2018 4600 beschutte arbeidsplekken zouden zijn, maar daarvan werden er slechts 2500 gerealiseerd. De doelstelling voor eind 2019 is zelfs 6000, maar ook dat zal naar alle waarschijnlijkheid niet gehaald gaan worden. De taakstelling voor Baanbrekers in 2019 is 34 werkplekken.

Nog een opvallend cijfer in de jaarrekening 2018: sinds enkele jaren besteed Baanbrekers extra aandacht aan de terugvordering van onterechte uitkeringen. Dat kan betrekking hebben op een onterechte bijstandsuitkering; het kan ook betrekking hebben op bijzondere bijstand. Vaak is er in deze situaties gewoon sprake van geconstateerde bijstandsfraude en natuurlijk is het goed dat dit keihard wordt aangepakt. Die extra aanpak heeft in 2018 een bedrag van 1 miljoen euro opgeleverd, alle reden dus om die extra inzet met volle kracht voort te zetten, want als er iets is wat ons sociale systeem ondermijnt, dan is het wel uitkeringsfraude.

Drunen, vrijdag 21 juni 2019

Kees Musters:

P.S.:

Vandaag (puur toeval) was ik met enkele andere raadsleden uit de gemeente Heusden op werkbezoek bij Baanbrekers en heb daar ter plaatse wederom ervaren dat deze organisatie prima werk verricht. Natuurlijk zijn er her en der wel knelpunten en problemen en natuurlijk wordt er voortdurend gewerkt aan oplossingen en verdere verbeteringen. Maar de organisatie staat als een huis; complimenten aan de organisatie als geheel en nogmaals dank aan de medewerkers van Baanbrekers die een bijdrage aan het werkbezoek geleverd hebben.

De uitspraak van de Raad van State over verleende vergunningen en PAS heeft nog al wat stof doen opwaaien. De Raad van State bepaalde onlangs dat de PAS geen basis kan zijn voor het verlenen van vergunningen. Meteen werd de uitspraak ook in verband gebracht met de Gebiedsontwikkeling Oostelijke Langstraat (GOL). Ook bij de diverse verkeersmaatregelen in het kader van de GOL speelt de PAS een rol. Maar wat de invloed van de uitspraak van de Raad van State is op deze maatregelen is op dit moment nog onduidelijk. De uitspraak zal eerst nog uitvoerig bestudeerd moeten worden door mensen die daarvoor doorgeleerd hebben. Als leek zou je denken, als die PAS geen basis kan zijn voor het verlenen van een vergunning, dan zal het ook wel geen basis zijn voor het weigeren van een vergunning, maar dat zal wel te simpel gedacht zijn. De Raad van State zal overigens binnenkort de diverse ingestelde beroepen tegen de GOL-maatregelen gaan behandelen en dan zal de PAS wellicht ook aan de orde komen.

Wat is die PAS nou precies en wat heeft die met de GOL te maken? PAS staat voor Programmatische Aanpak Stikstof. In veel natuurgebieden is er al jaren een teveel aan stikstofdepositie, zeer schadelijk voor de natuur en die schade wil men via de PAS zoveel mogelijk beperken. Dat kan ook een belemmering opleveren voor nieuwe economische activiteiten. Want die stikstof is o.a. afkomstig van de industrie, maar ook van het verkeer. In die PAS wordt samengewerkt door het Rijk, de provincies, natuurorganisaties en het bedrijfsleven. Samen hebben deze instanties een groot aantal natuurgebieden in Nederland aangewezen waar het belangrijk is om die stikstofdepositie terug te dringen. In het kader van de GOL-maatregelen zijn daarbij twee gebieden van belang. Voor GOL-west is dat het gebied van de Loonse en Drunense Duinen en Leemkuilen, voor GOL-oost is dat het gebied Vlijmens Ven, Moerputten en Bossche Broek. De PAS bepaalt dat door nieuwe maatregelen zoals bedrijfsvestiging of aanleg van nieuwe wegen de stikstofdepositie in deze gebieden in principe niet of slechts zeer beperkt mag toenemen. In principe, want het is nadrukkelijk niet de bedoeling om alle nieuwe ontwikkelingen tegen te houden. In bepaalde gevallen kan een bepaalde ontwikkelingsruimte geboden worden om een nieuwe ontwikkeling toch mogelijk te maken.

Bij de vaststelling van het Provinciaal InpassingsPlan (PIP) voor de GOL zijn diverse achtergrondrapporten verschenen. Eén daarvan heeft betrekking op het aspect Natuur en in dat rapport wordt beschreven wat de invloed is van de diverse GOL-maatregelen op diverse aspecten zoals fysiek ruimtebeslag, licht, geluid, verdroging en dus ook die stikstofdepositie. In dat rapport is te lezen dat de GOL-maatregelen zowel in GOL-west als in GOL-oost een beperkte negatieve invloed hebben op de stikstofdepositie in de genoemde natuurgebieden, maar dat er in beide gevallen een ontwikkelingsruimte is toegewezen. Die ontwikkelingsruimte zou ruim voldoende moeten zijn om de GOL-maatregelen te kunnen uitvoeren en de conclusie in het achtergrondrapport is dan ook dat de PAS geen probleem voor GOL hoeft te zijn: problemen zijn er niet of kunnen met compenserende maatregelen worden opgelost.

Maar ja, dan komt die Raad van State met een uitspraak en wat nou precies de betekenis van deze uitspraak voor de GOL-maatregelen inhoudt, dat zullen we binnenkort wel horen van de deskundigen op dit gebied. Mogelijk dat de kwestie opnieuw zal leiden tot nieuwe beroepszaken bij de Raad van State. Vooralsnog ga ik er van uit dat de uitspraak niet zal leiden tot een vertraging van het GOL-proces. Want dat zou betekenen dat vele inwoners die al vele jaren last hebben van de grote verkeersoverlast in hun woonstraten of in hun directe woonomgeving nog langer moeten wachten op een definitieve oplossing.

Drunen, vrijdag 14 juni 2019

Kees Musters

Vorige week heb ik al geschreven over Jaarrekening 2018 en de Eerste bestuursrapportage 2019. Deze stukken vormen voor een belangrijk deel de basis voor de Voorjaarsnota 2019 die eind deze maand in de raad zal worden behandeld. Deze Voorjaarsnota vormt dan weer de opmaat naar de nieuwe meerjarenbegroting die eind dit jaar zal worden opgemaakt.

De startpositie van de Voorjaarsnota is een stuk minder positief dan het eindsaldo van de begroting 2019. Zoals vorige week ook al vermeld: de Tweede bestuursrapportage 2018 sloeg een behoorlijke bres, waardoor de positieve begrotingssaldi als sneeuw voor de zon verdwenen. Daarna kwam er nog een forse tegenvaller: de bijdrage voor de Veiligheidsregio gaat in de komende jaren met tonnen omhoog. De Eerste Bestuursrapportage 2019 bood gelukkig dan weer wat structurele meevallers zodat de begrotingssaldi weer redelijk positief werden, maar veel financiële ruimte is er helaas niet meer. Extra uitgaven in de komende jaren moeten dan ook gecompenseerd worden door of extra inkomsten of besparingen op bestaande uitgaven. In de nu voorliggende Voorjaarsnota is nog geen rekening gehouden met de meicirculaire van het Rijk. De gevolgen daarvan voor het budget in de komende vier jaren kunnen best ingrijpend zijn, met name het budget voor de Jeugdzorg baart zorgen. Inmiddels heeft het kabinet daar ruim 1 miljard euro voor de komende drie jaren voor uitgetrokken. Hoeveel daarvan naar de gemeente Heusden komt, dat moeten we nog even afwachten. Dat geldt ook voor de Algemene Uitkering uit het Gemeentefonds; we moeten vrezen voor een aanzienlijke vermindering van die uitkering. Die uitkering volgt namelijk de rijksuitgaven: als die stevig dalen, dan daalt die uitkering ook automatisch en onlangs is bekend gemaakt dat de rijksuitgaven in 2018 inderdaad weer een stuk lager zijn uitgevallen. Maar die informatie zal op korte termijn wel beschikbaar komen.

Beperkte financiële ruimte dus om extra uitgaven te doen. Toch wordt er in de Voorjaarsnota ruim 1,5 miljoen per jaar aan extra uitgaven voorgesteld, waarvan al 1 miljoen in het Sociaal Domein. Verder wordt twee ton extra uitgetrokken voor de huisvesting van onderwijs. Het college stelt verder voor om de proef met cameratoezicht ANPR voort te zetten (25 duizend euro per jaar) en verder wil men, samen met Waalwijk en Loon op Zand, een leerstoel ondermijning voor vier jaren instellen. Kosten voor Heusden 37.500 euro per jaar. Verder is er op twee plekken in de organisatie behoefte aan extra personeel, kosten 86.000 euro per jaar.

Tegenover al deze extra uitgaven moeten, gezien de beperkte financiële ruimte, dan ook extra besparingen staan. De gemakkelijke weg van meer inkomsten door lastenverzwaring is terecht niet gekozen. Die extra besparingen ter grootte van zo’n 1,5 miljoen per jaar kunnen helaas nog niet als keihard worden beschouwd. Zo denkt het college van het Rijk 5 ton te ontvangen als compensatie voor de stijgende kosten van o.a. de Jeugdzorg, maar of dat er ook inderdaad uitrolt, dat moeten we nog maar even afwachten. Verder wil men nog eens kritisch kijken naar diverse budgetten die in de afgelopen twee jaren niet volledig werden benut. Men denkt daar een besparing van drie ton te kunnen realiseren. Daar bovenop wil men de prijscompensatie op diverse budgetten in 2020 achterwege laten; dat moet 250 duizend euro per jaar opleveren. Tegenover de eerder genoemde personeelsuitbreiding denkt men structureel twee ton op personeelskosten te kunnen besparen; in 2020 zelfs 335 duizend euro. Tenslotte zal de opbrengst OZB in de komende jaren met twee ton stijgen, niet door een verhoging van de tarieven maar doordat er volop gebouwd wordt en er dus steeds meer huizen en bedrijfsgebouwen komen (areaaluitbreiding). Uiteindelijk wordt het meerjarenperspectief van de begroting dan wel weer positief, maar echt overtuigend zijn deze cijfers toch niet. De meicirculaire kan zo maar een heel ander licht op de situatie werpen en of de ingeboekte besparingen gerealiseerd kunnen worden moet nog maar blijken.

Drunen, vrijdag 7 juni 2019

Kees Musters

Financiën gemeente Heusden redelijk op orde

Het is eind mei, de tijd waarbij de diverse jaarlijkse financiële stukken als Jaarverslag, Bestuursrapportage en Voorjaarsnota weer verschijnen. Uit die stukken blijkt dat het financieel beleid van de gemeente Heusden nog altijd goed op orde is. Uit de begroting 2019, vastgesteld in november vorig jaar, bleek dat de gemeente Heusden er financieel gezien best florissant bij stond, maar in de voorbereiding naar de begrotingsvergadering toe bleek dat er al diverse tegenvallers zaten aan te komen. Dat komt in de nu voorliggende stukken dan ook nadrukkelijk naar voren. Het florissante is er wel van af, maar desondanks staat de gemeente er niet slecht voor. Het geld klotst niet over de plinten, maar plannen die op de rol stonden kunnen ook gewoon doorgaan en zelfs wel iets meer dan dat.

Allereerst de afsluiting van het jaar 2018 met het Jaarverslag en de Jaarrekening. In het Jaarverslag staat te lezen wat er in 2018 allemaal bereikt is; best een interessant boekwerk dat u op de website van de gemeente Heusden ook kunt nalezen (zie agenda raadsvergadering 25 juni). Maar ik heb het dit keer vooral over het financieel beleid en dan kunnen we constateren dat 2018 is afgesloten met een voordelig resultaat van ruim 2,9 miljoen. Zoals elk jaar is er de zgn. budgetoverheveling: veel gelden zijn nog niet besteed omdat geplande activiteiten worden uitgevoerd in 2019 en die gelden zijn dus nog nodig. Het gaat dan om een bedrag van ruim 1 miljoen (budgetoverheveling ten laste van het resultaat). Als we daarmee rekening houden, dan is er nog altijd een ruim overschot van bijna 1,9 miljoen. Dat bedrag wordt in het raadsvoorstel voor een deel (237 duizend euro) gebruikt om de egalisatiereserve afvalstoffenheffing iets minder negatief te maken zodat die over vier jaren weer positief kan worden. De rest wordt toegevoegd aan de Algemene Reserve en dat verstevigt wederom de financiële positie van de gemeente.

Het overschot van bijna 1,9 miljoen heeft diverse oorzaken. Enkele belangrijke posten zijn de hogere legesopbrengsten (ruim 3 ton extra), maar bijvoorbeeld ook lagere personeelskosten (bijna 3 ton). In de afgelopen jaren had de bouwgrondexploitatie een erg grote invloed op het resultaat. Dat was in 2018 in mindere mate het geval; voor- en nadelen binnen de bouwgrondexploitatie compenseren elkaar. Zo is er een groot voordeel bij de exploitatie van ’t Hoog II van meer dan 1 miljoen (er is een groot perceel uitgegeven waardoor minder infrastructuur wordt aangelegd en er worden meer vierkante meters verkocht doordat een waterberging is verplaatst buiten het plangebied), maar dat grote voordeel wordt weer teniet gedaan door een fors nadeel op de exploitatie van het Geerpark van 8 ton, o.a. door fors hogere plankosten. Als je de verschillenanalyse begroting – jaarrekening bekijkt, dan valt vooral op dat erg veel budgetten niet volledig zijn benut, reden voor het college om daar bij de Voorjaarsnota nog eens kritisch naar te kijken. Volgende week daarover meer.

Al vóór de begroting 2019 werd vastgesteld was al duidelijk dat er verschillende tegenvallers zaten aan te komen. Dat bleek al uit de tweede Bestuursrapportage over 2018; toen was er een tegenvaller van 338 duizend euro waardoor het positieve begrotingssaldo 2019 omsloeg in een tekort van bijna 3 ton. Nu ligt de eerste Bestuursrapportage over 2019 voor en daaruit blijkt dat het begrotingssaldo iets minder negatief wordt geraamd. We komen nu uit op 154 duizend euro negatief, een lichte verbetering dus. Die verbetering hebben we vooral te danken aan lagere rentekosten en een hogere uitkering uit het gemeentefonds. Weinig echt opvallende zaken in het rapport. Grotere posten, die een voordeel opleveren, zijn bijvoorbeeld minder kosten exploitatie zwembad ’t Run (50.000) en (opvallend) een verlaging van het budget voor juridische advieskosten (25.000). Nadelige posten staan er uiteraard ook in: sloopkosten van sporthal De Hoge Heide (95.000), meerkosten openlucht sport (40.000). Zorgwekkend zijn wel de extra kosten in het Sociaal Domein, natuurlijk de Jeugdzorg die veel extra geld kost (bijna een half miljoen extra). Maar ook andere tegenvallers zoals een niet begrote subsidie Alles voor Mekaar van 50 duizend en een extra subsidie voor Stichting De Schroef van 111 duizend. Dat zijn extra kosten die ten laste van de reserve Sociaal Domein worden gebracht en die dus geen invloed hebben op het begrotingssaldo. Die Reserve Sociaal Domein is daar speciaal voor ingesteld en is gevormd uit overschotten in het Sociaal Domein in voorgaande jaren. In dat potje zit eind 2018 ruim 7 miljoen, maar de tekorten in met name de Jeugdzorg lopen nu zo snel op dat dit potje in rap tempo leeg zal zijn en dan is er wel een financieel probleem. Volgende week kom ik terug op de Voorjaarsnota.

Drunen, vrijdag 31 mei 2019

Kees Musters

Aantal bezwaren en klachten stabiel

De Commissie Bezwaarschriften heeft haar Jaarverslag 2018 naar het college gestuurd; daarnaast is ook het Jaarverslag Klachten vastgesteld. Uit beide Jaarverslagen kun je afleiden dat het aantal bezwaren en klachten bij de gemeente Heusden in de afgelopen jaren en nu dus ook in 2018 redelijk stabiel is gebleven.

Elke belanghebbende kan een bezwaar indienen tegen besluiten van het gemeentebestuur; dat kunnen besluiten zijn van de gemeenteraad, van het college of van de burgemeester. Die bezwaren kunnen schriftelijk worden ingediend bij een onafhankelijke bezwarencommissie, die vervolgens (meestal na een zitting waarbij alle partijen ook gehoord kunnen worden) tot een gemotiveerde uitspraak over het bezwaarschrift komt. Die uitspraak is niet bindend, maar heeft de status van een advies aan de gemeenteraad, het college of de burgemeester. Die kunnen de uitspraak naast zich neer leggen, maar in verreweg de meeste gevallen wordt het advies wel opgevolgd en dat kan zijn dat het besluit in stand blijft, of er komt een nieuw besluit of het besluit blijft in stand met een betere motivatie. Slechts in twee (van de 83) gevallen heeft het college uiteindelijk het advies van de commissie niet opgevolgd.

In 2018 werden 90 bezwaarschriften bij de commissie ingediend. In totaal werden er in 2018 ca. 21.000 besluiten genomen waartegen bezwaar mogelijk was en in dat licht bezien is het aantal van 90 natuurlijk minimaal. Het aantal van 90 ligt iets hoger dan in 2017 toen er nog 81 bezwaarschriften werden ingediend.

83 bezwaarschriften werden behandeld en afgerond; drie daarvan werden gegrond verklaard; een groot deel van de bezwaarschriften werd ongegrond verklaard (34) en bijna net zoveel bezwaren werden (vaak na overleg met de betrokkenen) weer ingetrokken (29). In 16 gevallen werd het bezwaar wel gegrond verklaard maar kon dat toch in stand blijven met een betere motivering.

Van de 83 afgehandelde bezwaren hadden de meeste betrekking op bouwen (22); bij het beleidsonderdeel handhaving waren er 18 bezwaren en 14 bezwaren hadden betrekking op verkeersmaatregelen.

De commissie concludeert in haar rapport dat de kwaliteit van de besluitvorming in Heusden op orde is. Wel vraagt de commissie meer aandacht voor goede communicatie en pre-meditation in de verschillende fasen van besluitvorming; op die wijze kan namelijk een bezwaar al vaak voorkomen worden. De tijdigheid bij de afhandeling van bezwaren blijft ook een voortdurend punt van zorg. De wettelijke termijn van afhandeling is 12 weken (kan eenmaal nog verlengd worden tot 18 weken) en in het overgrote deel van de gevallen wordt die termijn van 12 weken ook wel gehaald (83%, maar toch blijft dat een punt van aandacht).

Het Jaarverslag Klachten biedt weinig verrassingen. Er is in Heusden een klachtenverordening: inwoners kunnen wanneer ze zich niet correct behandeld voelen, een klacht indienen bij een klachtencoördinator. In 2018 is dat 22 keer gebeurd (in 2017 was dat 21 keer).

Van die 22 klachten werden 16 informeel afgehandeld, d.w.z. in onderling overleg werd de kwestie besproken en afgedaan. Slechts 5 klachten werden formeel afgehandeld en 1 klacht werd buiten behandeling gesteld. In totaal werden 8 klachten gegrond verklaard en ook 8 ongegrond. Van 5 klachten was de gegrondheid niet meer vast te stellen. De meeste klachten (8) gingen over lange wachttijden en 5 klachten hadden betrekking op een onheuse bejegening.

Bij de Nationale Ombudsman werden in 2018 9 klachten ingediend, maar die hebben geen van allen tot een uitspraak van de ombudsman geleid. Ze werden niet in onderzoek genomen of de behandeling werd tussentijds beëindigd.

Drunen, vrijdag 17 mei 2019

Kees Musters

Subsidie isolatiemaatregelen eigen woning

De gemeente Heusden gaat nu ook de isolatie van particuliere woningen subsidiëren. Een logische vervolgstap op eerdere maatregelen die al in het vorig jaar vastgestelde Waterplan werden aangekondigd. Onderdeel van dat plan was namelijk een stimuleringsmaatregel waarbij inwoners o.a. een subsidie kunnen krijgen op het afkoppelen van hemelwater van het riool. Dat alles in het kader van het klimaatbeleid, waarbij regenwater zoveel mogelijk ter plekke moet worden opgevangen en zo weinig mogelijk gemengd moet worden met afvalwater. Die stimuleringsmaatregel is inmiddels omgezet in een concrete subsidieregeling en inwoners kunnen die subsidie inmiddels ook al aanvragen. Voor meer informatie verwijs ik u graag naar de website van de gemeente Heusden (zoek naar “stimuleringsbijdrage”).

De subsidiemaatregelen in het waterplan waren voor de fractie Gemeentebelangen reden om bij de begrotingsbehandeling november vorig jaar een motie in te dienen waarin het college gevraagd werd om te onderzoeken of het ook mogelijk en wenselijk is om de inwoners van onze gemeente te helpen bij het isoleren van hun woningen. Ik heb die motie toen zelf ingediend en die motie werd door de overgrote meerderheid van de raad aangenomen (alleen de VVD stemde toen tegen). Enkele weken terug kwam het college met een nieuwe subsidieregeling voor het isoleren van de eigen woning. De regeling levert een (bescheiden) bijdrage aan het streven naar een energieneutrale gemeente, een doelstelling die volgens het kabinet in 2050 gerealiseerd moet zijn.

Het subsidiebedrag dat verstrekt wordt is afhankelijk van het aantal maatregelen dat getroffen wordt. Die maatregelen kunnen betrekking hebben op het aanbrengen van vloerisolatie, het aanbrengen van dakisolatie, het aanbrengen van gevelisolatie en het aanbrengen c.q. verbeteren van de glasisolatie. Waarbij de te nemen maatregelen wel aan bepaalde kwaliteitseisen moeten voldoen. Als één van die maatregelen genomen wordt, dan is het subsidiebedrag 15% van de totale kosten, bij uitvoering van twee maatregelen wordt dat 17,5% en bij drie of meer maatregelen krijgt men zelfs 20% subsidie. Dat alles met een minimum bedrag van 75 euro en een maximum bedrag van 500 euro per aanvraag. Voor de totale regeling is 50 duizend euro uitgetrokken; dus als u plannen hebt, wees er op tijd bij want wie het eerst komt, het eerst maalt. Op de website van de gemeente Heusden kunt u voor meer informatie terecht.

De subsidieregeling geldt vooralsnog voor alleen dit kalenderjaar 2019; eind dit jaar zal de regeling geëvalueerd worden en dan wordt besloten over een eventuele voortzetting van de regeling voor volgend jaar.

Drunen, vrijdag 10 mei 2019

Kees Musters

Nieuw plan extra aanpak zwerfafval

Het probleem van zwerfafval is een van de grote ergernissen bij veel inwoners. Een complex probleem: het gaat niet alleen om het zwerfafval dat mensen onderweg “zomaar laten vallen”, zoals blikjes en flesjes. Het gaat ook om zaken als dumping van afval, voornamelijk in het buitengebied en het bijplaatsen van afval bij glascontainers of bij de ondergrondse containers. Als je mensen daarover spreekt, dan vindt iedereen dat een vorm van asociaal gedrag en iedereen keurt het af, maar toch zijn er kennelijk mensen die er anders over denken. Met name de bijplaatsingen van afval bij de ondergrondse afvalcontainers vormen een groot probleem.

Vorige week kwam het college met een nieuw plan van aanpak, sterker nog het plan heet “Extra aanpak zwerfafval”. Vorig jaar werd namelijk al een plan van aanpak opgesteld; in december 2018 werd een themabijeenkomst georganiseerd om de extra aanpak van het zwerfafval te bespreken; veel betrokken inwoners waren daarbij aanwezig; er werden diverse suggesties gedaan en aanvullende maatregelen voorgesteld en dat heeft geleid tot een extra aanpak van het probleem zwerfafval. Vele maatregelen en projecten zijn niet nieuw en werden al uitgevoerd en die uitvoering wordt in 2019 voortgezet zoals educatie bij basisscholen en bij het voortgezet onderwijs, er komen weer opschoonacties bijvoorbeeld door sport- en door buurtverenigingen, er is al een zgn. snoeproute bij het d’Oultremontcollege. En ook de afvalcoach, die met name oudere mensen kan adviseren hoe met afval om te gaan, blijft actief.

Nieuw is de aanpak van zwerfafval en dumping van afval in natuurgebieden en het overige buitengebied. Nog dit jaar zullen er volgens het plan acties uitgezet gaan worden om zwerfafval in natuur- en buitengebieden aan te gaan pakken. Wat die acties precies inhouden, daar biedt het plan nog geen duidelijkheid over. Er is wel budget voor uitgetrokken. Ook nieuw is de aanpak van bijplaatsingen bij de containers, waarbij men zich in eerste instantie wil beperken tot enkele hotspots. Er is zelfs een “Aanvalsplan Hotspots” opgesteld waarin enkele concrete maatregelen worden genoemd zoals stickers op de ondergrondse containers en extra inzet van BOA’s om de pakkans te vergroten. Het gebruik van camera’s sluit de wethouder in het Brabants Dagblad van 23 april jl. niet uit; het middel wordt echter in deze nota niet als zodanig genoemd. In Waalwijk heeft een camera bij een containerparkje al goede resultaten opgeleverd; wat mij betreft kan een camera op bepaalde hotspots heel goed ingezet worden. Speciaal voor het bestrijden van bijplaatsingen is 50.000 euro uitgetrokken en er is nog een restantbudget uit vorige jaren beschikbaar.

De gemeente probeert ook inwoners te betrekken bij het opruimen en het voorkomen van zwerfafval. Zo is er met diverse verenigingen een “schoonconvenant” gesloten waarbij verenigingen vier keer per jaar in een bepaald gebied zwerfafval opruimen. De gemeente faciliteert daarbij. Er komen zgn. adoptiegebieden (u kunt denken aan een plantsoen of de directe omgeving van een containerparkje) waarbij bewoners in actie komen om dat gebiedje schoon te houden. Bij evenementen wordt speciale aandacht besteed aan het schoon houden van de omgeving; het is namelijk een bekend verschijnsel dat na afloop van grote evenementen vaak een hoop troep achterblijft.

Het bestrijden van zwerfafval kost geld, mensen komen dan wel gratis van hun afval af, de gemeenschap betaalt ervoor. Voor het bestrijden van zwerfafval is er jaarlijks een budget van bijna 51.000 euro beschikbaar. Dit geld komt beschikbaar vanuit een subsidie die de rijksoverheid speciaal voor dit doel beschikbaar stelt. Vanuit voorgaande jaren is nog ruim 185.000 euro beschikbaar zodat het totaal beschikbare budget voor 2019 uitkomt op 236.000 euro. Dat geld wordt nu verdeeld over een 26-tal verschillende projecten waarbij dus al 50.000 euro besteed wordt aan het project hotspots en bijplaatsingen en 20.000 euro aan bestrijding zwerfafval natuur- en buitengebieden. Andere belangrijke bestedingen zijn 15.000 euro voor gastlessen basisonderwijs en nog eens eenzelfde bedrag voor gastlessen in het voortgezet onderwijs. Een bedrag van 25.000 euro is beschikbaar voor het project “Schoon belonen” en nog eens 25.000 euro voor de snoeproutes.

In het coalitieakkoord staat vermeld dat het probleem van zwerfafval extra aandacht zou moeten krijgen en met dit plan van “Extra aanpak zwerfafval” geeft het college daar ook inhoud aan. Probleem daarbij vormen de financiën want die 236.000 kan maar één keer besteed worden en wat doe je daarna. Hopelijk heeft het plan zoveel succes dat het probleem van zwerfafval wordt opgelost, maar de wens is hier de vader van de gedachte. Zwerfafval is een probleem van alle tijden en als in de komende jaren het project op deze schaal moet worden voortgezet, dan zullen de kosten toch weer in de afvalstoffenheffing verrekend moeten worden.

Drunen, vrijdag 3 mei 2019

Kees Musters

Regio Hart van Brabant kent drie programmalijnen waarop de regio met name actief is; afgelopen weken heb ik al de nodige aandacht besteed aan de beleidsprogramma’s Leefomgeving en Milieu en Economie. Deze week de laatste bijdrage in deze reeks: de programmalijn Mens en Samenleving.

De ambitie die de Strategische Agenda uitspreekt: verbetering van de kwaliteit van leven in Midden-Brabant; een gezonde samenleving met meer welzijn. De uitgangspunten bij het te voeren beleid vat men als volgt samen:

Meedoen

Mensen zijn belangrijker dan regels

Één huishouden, één plan, één coördinator en op termijn één ontschot budget

Veiligheid is altijd de ondergrens

Men streeft daarbij naar een integrale aanpak om veiligheid, zorg en leefbaarheid te verbeteren. Daartoe wil men het zgn. Zorg- & Veiligheidshuis verder doorontwikkelen. Op het gebied van veiligheid wil men afspraken maken met de districtelijke driehoek over bijvoorbeeld het beleid inzake woninginbraken, overvallen en straatroof (de zgn. WOS-feiten), over politie-inzet bij grote evenementen en bij jeugdoverlast en last but not least over ondermijning. Daarbij wordt men geholpen met de nieuwste technieken op het gebied van dataficatie en sturingsinformatie.

Belangrijk onderdeel van het regionale beleid is de jeugdzorg. Dat loopt al enkele jaren en dat wordt in de komende jaren verder doorontwikkeld. Andere onderwerpen die daar in de komende jaren aan worden toegevoegd: de ontwikkeling van begeleid wonen naar beschermd wonen en resultaatgerichte contractering bij de zorg.

Als het gaat om het aspect van “meedoen”, dan gaat het met name om de participatie in het arbeidsproces. Het huidige arbeidsmarktbeleid maakt daar onderdeel van uit en dat beleid zal verder geïntensiveerd worden. Men streeft naar een duurzame inzetbaarheid van mensen (“een leven lang ontwikkelen”), modernisering van het onderwijs, benutting van arbeidsreserves door meer samenhang en samenwerking tussen de SW-bedrijven in de regio. Per sector zal een zgn. Human Capital Agenda worden opgesteld waarin beschreven wordt hoe men een en ander denkt te realiseren. Meedoen geldt ook voor ouderen; via een stimuleringsprogramma gaat men proberen ook die groep meer en langer bij het arbeidsproces betrokken te houden. Maar het gaat bijvoorbeeld ook over een regionale aanpak van het probleem van huisvesting arbeidsmigranten.

In concreto worden 11 doelen met daaraan gekoppelde activiteiten in de Strategische Agenda opgesomd.

Als je de gehele Strategische Agenda overziet, dan komt al gauw de gedachte boven drijven hoe dat allemaal betaald moet worden. De totale uitgaven van de regio Hart van Brabant in 2018 bedroegen 2,1 miljoen. Het overgrote deel van dat bedrag wordt betaald uit bijdragen van de deelnemende gemeenten, nl. 1,6 miljoen. De bijdrage van Heusden bedroeg ruim 100.000 euro. Het restant van rond de 5 ton wordt gefinancierd uit bijdragen van derden, met name subsidies.

Daarnaast zijn er nog de uitgaven van Midpoint Brabant, het samenwerkingsverband tussen Hart van Brabant, het bedrijfsleven en het onderwijs. De uitgaven van deze stichting schommelen zo rond de 5 miljoen per jaar en ook hier geldt dat een belangrijk deel wordt gefinancierd vanuit de gemeentelijke bijdragen. De gemeenten betaalden in 2018 ruim 1,7 miljoen (Heusden betaalt ook hier ruim een ton), de rest wordt voornamelijk gefinancierd uit subsidies van bijvoorbeeld het rijk en de EU. En daar zit voor een deel ook de kracht van de regionale samenwerking: door samen op te trekken kan de regio een beroep doen op fondsen van rijksoverheid en van de Europese Unie, financieringsbronnen die voor individuele gemeenten vaak niet open staan. Maar je moet daarvoor ook zelf investeren want cofinanciering is het toverwoord in de huidige subsidiewereld.

Drunen, vrijdag 26 april 2019

Kees Musters

Regio Hart van Brabant kent drie programmalijnen waarop de regio met name actief is: Mens en Samenleving, Leefomgeving en Milieu en Economie. Zoals vorige week al aangekondigd wil ik deze keer ingaan op het programma Leefomgeving en Milieu, beleidsterreinen die natuurlijk nauw met elkaar verweven zijn. Kernwoorden bij dit programma zijn dan ook:

Klimaatbestendig

Aantrekkelijk

Bereikbaar

Deze drie aspecten probeert men samen te brengen door integraal te werken in zgn. gebiedsopgaven. Nu al in uitvoering zijn de gebiedsopgaven A58, N261/N269 en de Loonse en Drunense Duinen + schil.

Klimaatbestendig

Belangrijke vraag is: wat doet de regio op het gebied van milieubeleid en waar begint het lokale beleid. De Regio Hart van Brabant heeft in het afgelopen jaar al een pilot gedraaid met een Regionale Energie Strategie (RES). Deze strategie wordt nu uitgebouwd tot een REKS, d.w.z. de K van klimaatbeleid wordt aan de strategie toegevoegd. Het klimaat- en energiebeleid raakt direct de drie pijlers van het regionale beleid: smart industry, smart logistics en smart leisure. Het regionale beleid bevordert dan ook bijvoorbeeld zaken als elektrificatie van het wagenpark, zorgen voor meer E-laadpunten, energieneutrale stadsdistributie, energieneutrale concessies voor het regiovervoer, afvalverwerking en vooral ook het terugdringen van het huishoudelijk afval.

Aantrekkelijk

Hier gaat het vooral om verbetering c.q. vergroting van het ecologisch kapitaal: bevordering en uitbreiding van natuurnetwerken en nieuwe natuur, ecologische verbindingszones, aanleg faunapassages e.d. Daarnaast is er ook aandacht voor leegstand in zowel het stedelijk gebied als het buitengebied (vrijkomende agrarische bebouwing). Aspecten als biodiversiteit, klimaatadaptatie, duurzame energieopwekking komen aan de orde. En men is ook op zoek naar nieuwe samenwerkingsvormen met andere partners zoals andere regio’s en/of de provincie.

Bereikbaarheid

Men wil de agglomeratiekracht sterk verbeteren en daarbij is de bereikbaar van de regio, zowel intern als extern, van essentieel belang. Men zoekt daarbij steeds meer naar “slimme oplossingen”, de smart mobility. Alleen maar meer asfalt kan de oplossing niet zijn, men zoekt ook naar nieuwe vervoerssystemen, waarbij de duurzaamheid een belangrijke rol speelt, denk aan emissieloos vervoer, verbetering van het openbaar vervoer, bevordering van het gebruik van de fiets en veilige snelfietsroutes.

Het programma Leefomgeving en Milieu omvat in totaal 11 doelen met indicatoren; die doelen probeert men te bereiken d.m.v. 22 activiteiten. Regionaal beleid heeft meerwaarde als gemeenten collectief, maar ook individueel profiteren. Je hoeft als gemeente niet elke keer het wiel opnieuw uit te vinden. Samen dingen uitzoeken kan veel efficiënter en dus goedkoper werken. En zaken als bereikbaarheid en milieu overschrijden natuurlijk de gemeentegrenzen en zelfs de regiogrenzen. Maar we moeten waken voor overlappingen. Daar waar het regionale beleid ophoudt, kan het gemeentelijk beleid beginnen en aan de andere kant moet het gemeentelijk beleid in lijn met het regionale beleid liggen. Het gemeentelijk en het regionale beleid moeten elkaar juist versterken.

Drunen, vrijdag 19 april 2019

Kees Musters