Poliflw

Dinsdag sprak de Rijswijkse gemeenteraad over de resultaten van vorig jaar (jaarrekening) en blikte vooruit op de begroting voor 2021 (kadernota). De GroenLinks-raadsleden dienden verschillende voorstellen in die bijdragen aan een meer eerlijke, duurzame en schone stad. De volgende voorstellen zijn aangenomen, dus hiermee gaat Rijswijk aan de slag! Bekijk hier ons overzicht.

Maak van het Slagenlandschap een landschapsmonument

Het Rijswijkse Slagenlandschap (Pasgeld) heeft een unieke historische landschappelijke en cultuurhistorische waarde. Het landschap is rijk aan flora en fauna. Raadslid Mark Wit heeft daarom een motie ingediend om te onderzoeken of het mogelijk is om het slagenlandschap als landschapsmonument te classificeren.

Bied tijdige en passende jeugdhulp

Door de coronamaatregelen wordt een toestroom op jeugdzorg verwacht. Terwijl de jeugdzorg al zo onder druk staat. Raadslid Nanette Kistemaker heeft daarom het college gevraagd om met een plan te komen hoe jongeren beter en tijdiger verwezen worden naar de best passende zorg.

Betrek kinderen en jongeren bij beleid en politiek

Kinderen en jongeren kunnen door hun verbeeldingskracht met ideeën komen die volwassenen vaak nog niet bedacht hadden. Zij zijn de toekomst. En daarom heeft raadslid Hanneke van der Kooij samen met PvdA het college gevraagd om kinderen en jongeren meer en structureel te betrekken bij politieke vraagstukken. 

Voorkom nieuwe armoede onder kinderen

In Rijswijk groeit een op de zes kinderen in armoede op. Door de coronacrisis wordt verwacht dat er meer kinderen in armoede zullen leven, ook gezinnen die voorheen geen geldproblemen hadden. Raadslid Hanneke van der Kooij heeft samen met de PvdA ervoor gepleit om middelen ter beschikking te stellen om de nieuwe groep kinderen in armoede te ondersteunen.

Stimuleer het delen van voertuigen in Rijswijk

Door gebruik te maken van deelvoertuigen kunnen we de parkeerdruk verlagen en de leefbaarheid vergroten. Ook zijn inwoners die weinig gebruik maken van de auto goedkoper uit! Raadslid Romke Jan de Vries heeft daarom een voorstel ingediend om onderzoek te doen naar de mogelijkheden en behoefte bij inwoners voor deelvoertuigcoöperaties in Rijswijk en dit mee te nemen in het mobiliteitstransitieplan.

Neem Leefbaarheid en welzijn op in de omgevingsvisie

Rijswijk verstedelijkt in een rap tempo en er zijn nog veel bebouwingsplannen die nog uitgevoerd gaan worden. Daarom vraagt raadslid Mark Wit dat er een omgevingsvisie komt waarin meer gekeken wordt naar de leefbaarheid van Rijswijk en het welzijn van haar inwoners. Dat wordt nu nog te weinig gedaan.  

Help de Rijswijkse cultuursector

Door de corona-crisis zijn de culturele instellingen in Rijswijk in financiële problemen gekomen. Raadslid Hanneke van der Kooij heeft de wethouder opgedragen om een inventarisatie te maken van wat culturele instellingen, groot en klein, nodig hebben om overeind te blijven en zo snel mogelijk met een plan te komen.

Stel de milieuzone Prinses Beatrixlaan niet uit

De luchtkwaliteit rondom de Prinses Beatrixlaan geldt als een van de slechtste in Rijswijk. Juist daarom is onderzoek naar de mogelijkheden om een milieuzone in te stellen rondom de Prinses Beatrixlaan zo belangrijk. Het college stelde echter voor om hierop te bezuinigen en het met een jaar uit te stellen. Fractievoorzitter Marieke Alberts vindt dit een heel slecht idee omdat het om een relatief klein bedrag gaat waarvoor mensen nog langer slechte lucht in moeten ademen. Ons voorstel om deze bezuiniging niet door te laten gaan, is door ​vrijwel de hele raad aangenomen.

Dit hadden we ook nog willen bereiken…

Natuurlijk is het niet gelukt om al onze voorstellen aan- of overgenomen te krijgen. 

Zo heeft raadslid Romke Jan de Vries verzocht om alle door of namens de gemeente georganiseerde maaltijden en bijeenkomsten het principe ‘ Carnivoor? Geef het door!’ toe te passen. De keuzevrijheid blijft intact en het wordt gemakkelijker om duurzamere keuzes te maken. Helaas bleek hier niet voldoende draagvlak voor binnen de raad. Wel riep het op tot discussies tussen raadsleden onderling; ook binnen partijen. Dus misschien is met de motie toch een klein stapje gezet.   

Met de motie Rijswijk Voor 14 riep raadslid Hanneke van der Kooij het college op om de campagne Voor 14 te steunen en door een brief naar de landelijke regering aan te dringen om het minimumloon te verhogen naar 14 euro per uur. Deze verhoging kan ervoor zorgen dat de kloof tussen arm en rijk niet verder groeit. In Den Haag is een vergelijkbare motie pas aangenomen, maar helaas wil het college en het merendeel van de raad in Rijswijk zich niet op deze manier uitspreken tegen de landelijke politiek. 

Fractievoorzitter Marieke Alberts stelde, samen met de voltallige oppositie, voor om niet nu al een behoordlijk deel van de opbrengst van de verkoop van de aandelen Eneco in de algemene reserve te storten. Zolang de gemeenteraad nog niet heeft gesproken over het doel waaraan het geld uitgegeven kan worden, moeten we nog niet vastleggen of en hoeveel we in deze algemene pot stoppen. Een duidelijk signaal vanuit de raad aan de wethouder financiën.

Bijdrage van GroenLinks fractievoorzitter Marieke Alberts tijdens het kaderdebat vanmiddag met bespreking van de voorjaarsnota 2020 en de kadernota 2021.

Voorzitter, De uitbraak van corona en de maatregelen die daarop volgden, hebben veel impact op ons, als gemeente, als mens, als samenleving. Het heeft ons weer doen beseffen hoe fijn het is om af en toe een boek te lezen, een puzzel te maken of in de natuur te wandelen. Hoe belangrijk sociale contacten voor ons als mens zijn. Het heeft ons laten ervaren hoe belangrijk flexibiliteit en creativiteit zijn, toen we opeens allemaal thuis zaten en andere oplossingen moesten bedenken om ons werk goed uit te kunnen voeren en de omgeving te helpen.

Maar het heeft ook laten zien hoe kwetsbaar onze samenleving is: mensen die voor de crisis net hun hoofd boven water hielden, gaan nu kopje onder. Ouderen die al eenzaam waren, zien bijna niemand meer. Mensen die psychische hulp nodig hebben, zakken steeds verder af. Kinderen die opgroeien in armoede of een onveilige thuissituatie raken hun veilige plek op school kwijt en verdwijnen van de radar. De coronamaatregelen treffen de kwetsbaren harder dan de kapitaalkrachtigen. Waarom wil het college dan juist nu bezuinigen op het Sociaal Domein? Minder budget in combinatie met het ontbreken van een kadernota sociaal domein en nota’s brede welzijn, armoedebeleid en werk is, onder de huidige omstandigheden, vragen om moeilijkheden. Ga er niet vanuit dat iedereen zelfredzaam is en dat ouders overal verantwoordelijkheid voor kunnen dragen. Niemand is in principe erop uit om afhankelijk te zijn. Maar besef dat er veel mensen en gezinnen zijn die het op eigen kracht niet redden. Kijk wat er echt speelt en aan de hand is en investeer. Daar is o.a. tijdige en passende jeugdhulp voor nodig, waar we een motie voor indienen. De moties kinderarmoede en basisbanen zal de PvdA straks mede namens GroenLinks gaan indienen. En om de kloof tussen arm en rijk niet verder te vergroten, komen we met een motie ‘Rijswijk voor 14’ waarin we het college oproepen bij de regering aan te dringen om het minimumloon te verhogen. Juist nu!

Cultuur houdt ons in de coronatijd op de been, het verbindt ons, het geeft ons vermaak en hoop door creativiteit en vindingrijkheid. Tegelijkertijd zien we nu de kwetsbaarheid van de cultuursector en wat de effecten zijn van jarenlange bezuinigen. Instellingen kampen met acute liquiditeitsproblemen. Mede vanuit Rijswijk is er een oproep gedaan (zij het wat vertraagd) aan de provincie om aandacht te vragen voor de enorme schade die de cultuursector lijdt door de coronacrisis. We vragen de wethouder om zo spoedig mogelijk inzichtelijk te maken hoe de Rijswijkse instellingen ervoor staan en met een plan te komen hoe we deze instellingen op lange en korte termijn kunnen redden. Indien we hier onvoldoende concrete toezegging van de wethouder op ontvangen, zullen we hiervoor een motie indienen.

De coronacrisis hadden we een jaar geleden niet zien aankomen. Maar veel van de problemen die zijn ontstaan en nog gaan komen, kunnen we inmiddels wel overzien. Laten we nu eens niet gaan wachten tot die ons ook weer overkomen. We riepen aan het begin van de coronacrisis het college al op om over de langere termijngevolgen na te gaan denken en om alvast plannen te gaan maken. Er is op dit moment van alles aan de hand in de samenleving. Maar door alleen oog te hebben voor de korte termijn en een gebrek aan een gezamenlijke visie op de samenleving, komt dat in de raadsvergaderingen tot nu toe nauwelijks ter sprake en komt de raad niet toe aan zijn kaderstellende rol.

Het brengt ons terug bij de vraag die we al eerder stelden: wat wil dit college nou eigenlijk? Waar staat het voor? Waar wil het heen met deze stad? Zelfs het multi-interpretabele begrip ‘de basis op orde’ lijkt te zijn losgelaten. En is verworden tot incidentpolitiek waarbij alleen nog korte termijn financieel denken aan de orde lijkt te zijn. Dat zien we duidelijk terug in de nu voorliggende kadernota. Voor het tweede jaar op rij komt het college met ombuigingen, oftewel bezuinigingen, in het lopende jaar. Bovenop de dekkingsvoorstellen, oftewel bezuinigingen, in de begroting. Na de eerder afgekondigde uitgavenstop, oftewel bezuinigingen. Zonder visie, zonder ambitie, zonder uit te leggen wat de consequenties zijn van deze bezuinigingen.

Het proces van transparant begroten, wat enkel aanstuurt op verdere bezuinigingen, zou volgens u met open vizier zijn gedaan, maar is vooral in nevelen gehuld. Hoezo heeft opheffen van de reserve parkeren een grote impact op de maatschappij? Waarom ontbreekt de mogelijkheid om de ozb te verhogen? Hoe zou je aan participatie kunnen doen zonder communicatie? Waarom betrekt u zelf niet actief inwoners en organisaties bij het proces? En hoe denkt het college ook maar een cent op efficiency te kunnen bespraken als ze vorig jaar meer dan miljoen aan extra overhead heeft laten verdampen zonder uit te leggen hoe dat kan?Bedenk eerst wat je belangrijk vindt en richt op basis daarvan het financieel beleid in. Dat zou de volgorde moeten zijn, maar u gebruikt alleen maar de bezuinigingen als basis. Dat zien we ook terug als het gaat om de Eneco gelden. Zolang de gemeenteraad de kaders voor de besteding van de Eneco opbrengst niet heeft bepaald, dienen we ons niet vast te leggen of en hoeveel van de opbrengst naar de algemene reserve gaat. Daarom hebben we als voltallige oppositie een amendement ingediend om alle uitspraken die daarover in de kadernota zijn gedaan te schrappen. Onze gemeente kent net als alle andere Nederlandse gemeenten financiële tekorten. De oproep aan het Rijk om meer financiële middelen ter beschikking te stellen is minder sterk wanneer we als gemeente Rijswijk ontstane structurele tekorten oplossen met eenmalige opbrengsten. De kleinst voorgestelde bezuiniging tot nu toe, doet voor de financiële positie van Rijswijk niets, maar houdt ons wel aan de top van de gemeenten met de vieste lucht van Nederland. De inkt van het concept actieplan luchtkwaliteit is nog niet droog of de eerste actie is alweer een jaar uitgesteld. Laten we dan nu ook eens doorpakken, voor de gezondheid van de inwoners gaan en het onderzoek naar het instellen van een milieuzone voor de Prinses Beatrixlaan niet uitstellen. Daarom hebben we samen met PvdA, D66, Wij. en OR een amendement ingediend. Het korte termijn financieel denken en het niet weten wat je wilt, zien we ook terug in het zwalkend beleid als het gaat om het groenbeheer. In het begeleidend schrijven bij het Groenbeheerplan staat dat u vooruitlopend op de 1e halfjaarrapportage een incidenteel budget van bijna 260 duizend euro beschikbaar stelt voor het onderhoud in 2020. “Hiermee kunnen we direct starten met de uitvoering van het plan.” En wat lezen we nu, in de 1e halfjaarrapportage? U trekt dit budget weer in. De afdeling groenbeheer is blij gemaakt met een dooie mus. Wat wilt u nu met het groenbeheer? U start dit jaar niet met de uitvoering van het plan. Kunnen we dat volgend jaar dan wel verwachten? Of trekt u de keutel dan weer in?

De coronamaatregelen hebben ons des te meer doen afvragen, van wie is de openbare ruimte? Van het koor dat wil repeteren, van de horeca-ondernemer die z’n terras wil vergroten, van de oudere die voor het maken van een ommetje een bankje nodig heeft om even te rusten, van de autobezitter die z’n auto voor de deur wil stallen, van de kinderen die buiten willen spelen?De ruimte in onze gemeente is schaars. En dat merken we bij het anderhalve meter afstand moeten houden des te meer. De groei van het inwoneraantal die Rijswijk doormaakt, dwingt ons om na te denken over hoe we om willen gaan met de spaarzame ruimte die we nog hebben. We zullen keuzes moeten maken over wat we van waarde vinden in onze nabije omgeving. Laten we de woonomgeving en de openbare ruimte weer inrichten voor mensen, grote en kleine. Om, zoals aangegeven in het coalitieakkoord, te werken “aan een openbare ruimte die uitnodigt tot lopen, fietsen, buitenspelen en ontmoeten.” Dat vraagt om nieuwe vormen van deelmobiliteit. Om daarin een stap te zetten, dienen we de motie deelvoertuigcoöperaties in. Het wordt tijd dat we kiezen voor de menselijke maat. En dan niet als loze term in verkiezingstijd, maar gerelateerd aan de leefbaarheid van Rijswijk voor zowel de huidige als de toekomstige nieuwe inwoners. GroenLinks vraagt het college de groene ruimte niet ongebreideld op te offeren aan verharding en bebouwing. En om zo spoedig mogelijk te starten met een integrale omgevingsvisie waarin leefbaarheid en welzijn sleutelwoorden zijn en dient daarvoor een motie in.

Creativiteit en flexibiliteit zijn belangrijker dan ooit, want alleen dan kunnen we de kansen en inzichten benutten die deze crisis ons biedt. GroenLinks roept de gemeente op de jongeren hierbij te betrekken en de PvdA zal hierover straks een gezamenlijke motie gaan indienen. Niet alleen bij de invulling van de coronamaatregel om 1,5 meter afstand te houden, maar bij de ideeën van de toekomst op diverse terreinen. Het is namelijk de toekomst van deze jongeren! En zij kunnen door hun verbeeldingskracht en andere kennis met werkbare ideeën komen, die volwassenen vaak nog niet bedacht hadden. Het kindervragenuur was een begin. Laten we nu doorpakken en vooruit kijken, want dat is wat de toekomst ons vraagt.

Voorzitter, tot zover de kaders die GroenLinks het college wil meegeven in eerste termijn.

De Rijswijkse gemeenteraad bespreekt dinsdag de kadernota, waarin het college van B en W voorstellen doet om het begrotingstekort op te lossen. Volgens GroenLinks zijn veel van deze bezuinigingen onbegrijpelijk, omdat ze op de langere termijn alleen maar voor problemen en hogere kosten zorgen. Juist in deze moeilijke tijd zou de menselijke maat voorop moeten staan.

De coronacrisis heeft laten zien hoe kwetsbaar onze samenleving is; mensen die voor de crisis net hun hoofd boven water hielden, gaan nu kopje onder. Ouderen die verder vereenzaamden. Kinderen die opgroeien in armoede of een onveilige thuissituatie, raakten school als hun veilige plek kwijt. Daarom riep GroenLinks al aan het begin van de maatregelen het college op om te beginnen met maken van plannen voor de langere termijngevolgen van de ‘intelligente lockdown’.

Helaas is daarvan niets terug te vinden in de door het college gepresenteerde kadernota. In plaats daarvan stelt het college voor om dit jaar 3 ton te bezuinigen op welzijn, omdat de wethouder daar geen concrete plannen voor heeft. “Juist in deze tijd is welzijn ontzettend belangrijk en moet de aanpak van eenzaamheid hoog op de agenda staan. Daarop bezuinigen is een onbegrijpelijke keuze”, stelt raadslid Hanneke van der Kooij.

Door de coronacrisis wordt een toestroom op jeugdzorg verwacht, terwijl deze sector al onder hoge druk staat. Volgens GroenLinks gaat het in de Rijswijkse raad te vaak alleen over de kosten van jeugdzorg, terwijl het er over zou moeten gaan dat Rijswijkse kinderen veilig en gelukkig kunnen opgroeien. GroenLinks zal daarom tijdens het kaderdebat een motie indienen over tijdige en passende jeugdhulp. Volgens raadslid Nanette Kistemaker moeten kinderen op tijd de juiste hulp kunnen krijgen: “alleen dan voorkomen we erger; dáár moeten we het met elkaar over hebben.”

Een ander onbegrijpelijk voorstel van het college is om onderzoek naar een milieuzone voor de Prinses Beatrixlaan met een jaar uit te stellen. Het uitstellen levert de gemeente tijdelijk slechts 15 duizend euro op. “Voor zo’n relatief klein bedrag, dat de gemeente volgend jaar alsnog gaat uitgeven, moeten de omwonenden nog langer wachten op schonere lucht”, aldus fractievoorzitter Marieke Alberts.

De coronacrisis is ons overkomen, maar hoe we omgaan met de gevolgen, bepalen we nu. GroenLinks zal dinsdag het college oproepen om visie en lef te tonen. Juist in deze tijd zijn investeringen in mensen van belang.

Bijdrage van GroenLinks fractievoorzitter Marieke Alberts tijdens de Algemene Beschouwingen op de begroting van 2020.

Voorzitter,

Afgelopen jaar was het lastigste jaar dat ik tot nu toe heb meegemaakt in de politiek. ‘Vertrouwen en verbinden’ - de naam van ons verkiezingsprogramma, dat waar we als GroenLinks voor staan - het werd al aan het begin onmogelijk gemaakt. Een handtekening onder een akkoord bleek niets waard, een verkiezingsbelofte werd gebroken en op een bijzondere, weinig transparante, wijze kwam een nieuw college tot stand.

Ondanks een extra wethouder is de leegte in dit college groot en hoorbaar. Wat wil dit college nou eigenlijk met Rijswijk in de komende jaren? Waar staat dit college voor, behalve het multi-interpretabele begrip ‘de basis op orde’? Een collegewerkprogramma zou daar misschien antwoord op kunnen geven, maar hoewel er wel naar verwezen wordt in de voorliggende begroting, is die er niet gekomen.

“Toon visie en ambitie. Op alle terreinen. (...) Want juist dat maakt op lange termijn weerbaar.” zo gaven we aan tijdens het Kaderdebat. We hopen dat dit nog gaat komen, want we zien het op meerdere fronten helaas onvoldoende terug.

Uit het afgelopen week verschenen rapport van het Europees Milieuagentschap blijkt dat Nederland ver achter loopt als het gaat om Klimaatdoelen. In geen enkel ander land in Europa is het aandeel hernieuwbare energie zo klein en de kloof tussen dat aandeel en de doelen zo groot. Het eerder dit jaar gesloten Klimaatakkoord is niet genoeg om het kabinetsdoel van 49 procent minder CO2-uitstoot in 2030 te halen, blijkt uit een nieuwe doorrekening van het Planbureau voor de Leefomgeving. Nederland loopt achter; en binnen Nederland sjokt Rijswijk ook nog eens achteraan. Voordat we het weten is de toekomst het kind van de rekening. Investeringen zijn nodig en de tijd begint te dringen. Het college schuift de energietransitie echter voor zich uit en snoept iedere keer weer wat van het budget af. De eerste stap die gezet moet worden is de energievisie en zelfs die laat nog op zich wachten. We vrezen dat Rijswijk hopeloos achterop raakt en niet op tijd klaar is binnen de vanuit het Rijk opgelegde termijnen. Spreek uit wat de ambities zijn en ga in verbinding met belanghebbenden, inwoners en organisaties, aan de slag. Inwoners vragen om oplossingen en willen weten waar ze aan toe zijn. Om onze gemeente toekomstbestendig te maken, zullen we o.a. moeten investeren in verduurzaming van de Rijswijkse energievoorziening. Dat betekent meer energie uit zon en wind en andere hernieuwbare bronnen halen en vooral minder energie verbruiken. Een groot deel van het gemeentelijk elektriciteitsverbruik is toe te schrijven aan openbare verlichting. Door slim en gericht te verlichten, kunnen we daarom veel energie en geld besparen.

“Durf te investeren, in Rijswijk, in de stad, in de mensen, in de samenleving, in dat wat van waarde is. Met slimme duurzame investeringen aan de voorkant is een veel bescheidener bedrag gemoeid dan als het eenmaal misgaat. Dat geldt voor stad en dat geldt voor samenleving.” Toon visie en ambitie; zeker binnen het sociaal domein.

Bijna alle gemeenten in Nederland zijn in de ban van de kosten van de jeugdhulp. In Rijswijk is dat niet anders. Als je het jeugdbeleid alleen vanuit meer grip en minder kosten benadert, dan doe je onze jeugd te kort. Laten we het weer gaan hebben over waar het echt om draait; namelijk dat kinderen en jongeren gelukkig en veilig kunnen opgroeien. En de hulp krijgen die ze daarbij nodig hebben. Krachttaal over de verantwoordelijkheid bij de ouders leggen, of zeggen dat vroeger alles beter was, werkt daarbij averechts. Wil je echt investeren in een gelukkige en veilige jeugd, dan ligt de basis in de samenleving; een inclusieve samenleving. Een samenleving waarin de jeugd zich beweegt. Door ouders te ondersteunen, vrijwilligers te versterken en te zorgen voor goed en passend onderwijs, zorg je als gemeente voor verbinding en kun je voorkomen dat er meer specialistische hulpverlening nodig is. Volgens een oud Afrikaans gezegde: “It takes a village to raise a child”.

Voor jong en oud leeft het prettiger in een samenleving waarin we de vrijheid hebben om onszelf te zijn en die vrijheid een ander ook gunnen. Een open Rijswijk waar iedereen erbij hoort en mee kan doen. En zijn of haar mening mag geven; ook als die mening misschien niet de jouwe is. Vechten voor eigen vrijheden en verworvenheden is gemakkelijk. Maar opkomen voor de rechten van anderen, ook wanneer ze niet jouw levensovertuiging delen, is de essentie van een vrije inclusieve samenleving. Dat vraagt om een open blik en de realisatie dat iedereen ertoe doet.

Neem daarom alle mogelijke uitsluitingsgronden mee in het op te stellen inclusief beleid en betrek verschillende groepen inwoners hierbij. Toon meer ambitie dan alleen de vanuit het VN-verdrag opgelegde eis dat mensen met een fysieke beperking mee kunnen doen. En bied mensen die op de vlucht zijn voor oorlog en geweld een veilige plek, ook na 2021.

Een rijke samenleving is een samenleving waarin mensen zich verbonden voelen; een gemeente met een hoge sociale cohesie. De inrichting van de openbare ruimte speelt daarbij een grote rol en draagt bij aan inclusiviteit. Maak dat een straat in een buurt of wijk niet alleen gericht is op het zo snel mogelijk van A naar B komen. Maar pas verbinding en mogelijkheden om elkaar te ontmoeten toe, om zo de sociale samenhang te vergroten. Zorg er daarom voor dat de openbare ruimte uitnodigt tot lopen, fietsen, buitenspelen en ontmoeten.

Neem daarnaast bij (her)inrichting telkens de effecten op zaken als gezondheid, luchtkwaliteit, groen, de opbouw van de wijken en onze woonomgeving, nu en in de toekomst mee. Houdt daarbij oog voor mensen die niet zulke diepe zakken hebben; zorg ervoor dat er te allen tijde voldoende mogelijkheden zijn voor mensen met een kleine portemonnee om in onze gemeente te wonen.

De groei van het inwoneraantal die Rijswijk doormaakt vraagt om een andere blik op het ruimtegebruik. Om nieuwe vormen van deelmobiliteit. Dat we slim omgaan met de schaarse ruimte die we hebben. Voor mens, dier en natuur. Zorg voor groene verbindingen, zodat de groene gebieden te voet, per fiets of al varend beter te bereiken zijn. Verbind het groen binnen en buiten Rijswijk en zorg voor een robuust ecosysteem, om in het wild levende dieren en planten te beschermen en de biodiversiteit te versterken. Verbind de verschillende leefgebieden waar we in onze gemeente mee te maken hebben.

Voorzitter, als ik mensen buiten deze raadszaal spreek, merk ik hoe ze verbonden zijn met onze gemeente. Betrek hen bij het op te stellen beleid; luister naar ze en geef ze ruimte, bijvoorbeeld bij het opstellen van een volgende begroting. Maak volop gebruik van de mogelijkheden die de in te voeren omgevingswet biedt om inwoners participatie te laten omarmen en de gemeente te ontdekken als faciliterende en meedenkende partij. Er is veel expertise en kennis en er zijn veel verfrissende ideeën in de samenleving, waar we nu geen of te weinig gebruik van maken. Inwoners zijn dikwijls veel verder dan waar we hier in de raad mee bezig zijn. Want terug in de tijd, zoals een aantal partijen lijken te willen, kunnen we niet. De enige mogelijkheid die we hebben is vooruit. Waarbij we wel kunnen leren van het verleden. Dat betekent niet dat als er ooit iets fout is gegaan, we het dan helemaal niet meer moeten doen. Juist door je nek uit te durven steken, kan iets ontwikkelen en beter worden. Zie dat als een uitdaging en als een mooie kans. Om visie en ambitie te tonen.

Voorzitter,de frustratie is hoog binnen de fractie. En dan hebben we het niet alleen over de inhoudelijke keuzes die worden gemaakt en dat we zien dat veel van wat vorig jaar is ingezet wordt teruggedraaid. Maar vooral omdat we als raad zo slecht geïnformeerd en niet serieus genomen worden. Dat we eerst het ene te horen krijgen en even later het andere. Dat is schering en inslag; met name op samenleving.

Antwoorden komen niet, niet compleet, tegenstrijdig, te laat, met een sneer (vraag zou slecht zijn), of worden afgeschoven op de raad. College, wethouders en burgemeester, neem uw verantwoordelijkheid als bestuurders van deze gemeente. Die verantwoordelijkheid mag en kunt u niet elders neerleggen. De raad stelt als volksvertegenwoordiging slechts de kaders en controleert u. Daarom bent u gebaat bij een goed geïnformeerde raad.

Dat is wederom onvoldoende gelukt bij het opstellen van de voorliggende begroting. Basale informatie, zoals de inmiddels ontvangen toelichting op de dekkingsvoorstellen, ontbrak. Aan het vele knip-en-plakwerk is af te leiden dat er te weinig regie vanuit de bestuurders, die politiek eindverantwoordelijk zijn, kwam. Tegenstrijdigheden komen veelvuldig voor in deze begroting, zoals: - kansen willen benutten om de biodiversiteit te versterken, maar vervolgens wel het gehele budget ervoor wegbezuinigen; - aangeven dat duurzaamheid een belangrijk onderdeel van de nieuw te ontwikkelen economische strategie is, maar toch het budget voor ‘duurzame bedrijventerreinen’ schrappen; en - melden dat de aandacht verschuift naar de ‘echte’ uitvoering van de duurzaamheidsambities, terwijl het bij de energiedoelstelling alleen maar gaat over onderzoeken en verkennen.

Voorzitter, dat brengt ons terug bij de vraag: wat wil dit college nou? We kijken uit naar de beantwoording in eerste termijn en hopen dat het college de schorsing beter benut dan bij het Kaderdebat het geval was.

Bijdrage van GroenLinks fractievoorzitter Marieke Alberts tijdens de Algemene Beschouwingen op de begroting van 2019.

Voorzitter,

‘Verandering begint hier’, met die slogan ging GroenLinks als kleine partij de verkiezingen in. Verandering is er zeker gekomen, niet alleen voor onze partij, maar voor vele anderen in deze raad. Een bijna geheel nieuwe lichting is aangetreden, hoewel sommige oudgedienden niet ver weg lijken te zijn. Veranderen is wat onze gemeente de komende jaren sowieso gaat doen. Al jaren neemt het aantal inwoners in Rijswijk fors toe en naar verwachting blijft deze groei de komende tijd aanhouden. Dat heeft effecten op de hele stad. Ruimte is een schaars goed in onze gemeente. We zullen de ruimte díe we hebben efficiënter moeten gebruiken en zorgvuldig moeten afwegen hoe we haar willen benutten. Want elke vrije ruimte kun je maar één keer uitgeven. Willen we onze gemeente leefbaar houden, dan zullen we de groei van het aantal inwoners op een toekomstbestendige duurzame manier moeten faciliteren. En daarbij telkens realiseren wat de effecten zijn op zaken als gezondheid, luchtkwaliteit, groen, sociale samenhang, de opbouw van de wijken en onze woonomgeving, nu en in de toekomst.

Vorige week werd bekend dat de schade door natuurrampen wereldwijd in tien jaar tijd is verdubbeld tot 295 miljard euro per jaar; een record. En het was zover we weten/meten niet eerder zo warm als afgelopen zomer. “Wij zijn de eerste generatie die de gevolgen van klimaatverandering aan den lijve ondervindt, en de laatste die er nog iets aan kan doen.” Duurzaamheid is niet iets extra’s. We hebben het nodig om ook in de jaren die komen gaan in Rijswijk te kunnen leven. Het is van levensbelang dat we nu investeren in de energietransitie, in ecologie en natuur, in de samenleving, in sociale en fysieke veiligheid, in de jeugd, in de toekomst van Rijswijk. Daar is in de voorliggende begroting budget voor opgenomen. Een positieve ontwikkeling, want om doelen te behalen is het tijdig reserveren van middelen van het grootste belang. Om de doelen voor een leefbare en toekomstbestendige stad - in 2030 voldoen aan de luchtkwaliteitsnormen van de Wereldgezondheidsorganisatie, in 2040 energieneutraal en in 2050 een circulaire economie - te behalen “moeten we wel nu beginnen, als gemeente zelf het goede voorbeeld geven en samen met mensen in de uitvoering aan de slag gaan”, zo gaven we in het kaderdebat aan. Dat proces is nu in gang gezet. Zo gaat Rijswijk vanaf volgend jaar aan de slag met de uitvoering van het luchtkwaliteitsplan. De verandering hangt hierbij letterlijk en figuurlijk in de lucht.

Verandering kan niet vanuit het gemeentehuis alleen komen. Rijswijk maken we samen. Als GroenLinks staan we ervoor om in samenwerking en verbinding met de raad, ambtenaren, partners en organisaties in de stad, bedrijven, ondernemers en natuurlijk de inwoners van Rijswijk onze gemeente socialer, duurzamer, groener en opener te maken. Ga met elkaar in gesprek. Besef daarbij dat niet iedereen dezelfde woorden gebruikt. Om als gemeente verschillende groepen te bereiken, zul je verschillende vormen van participatie moeten toepassen en combineren. Durf als politiek ruimte te geven aan inwoners en organisaties. Er zijn zo veel mooie initiatieven in de samenleving. Laten we die faciliteren en waar nodig ondersteunen en maak daarbij gezamenlijk heldere afspraken. Belangrijk is dat vooraf duidelijk is waar mensen wel en geen invloed op hebben.

In een tijdperk waarin sociale media een prominente rol spelen ontstaan verbindingen die snelle reacties uitlokken. Het is voor velen verleidelijk om bij elke pling van zich te laten horen. De pling-politiek: bij ieder bericht komen we direct in actie. Dat zorgt voor onrust bij jezelf, bij je omgeving en in onze gemeente. Als we bij iedere pling er gelijk op duiken, wat stellen besluiten die we hier nemen dan nog voor? Dan brengen we de consistentie van de besluitvorming in gevaar. We lopen het risico dat we geen oog meer hebben voor het grotere beeld en dat de langere termijn niet de aandacht krijgt die het nodig heeft. Een houding ‘Ik wil alles en wel nu.’ levert uiteindelijk weinig op. Benader Rijswijk en de politiek met een constructieve open blik. Gun jezelf en anderen de tijd en laat de teugels soms wat vieren, want dat geeft ruimte om harder te lopen.

Laat de winst op korte termijn niet leidend zijn, maar het gemeenschappelijk belang op de lange termijn. Kijk je alleen naar de effecten voor de portemonnee op korte termijn, dan doe je Rijswijk tekort. Zorg voor een duurzaam financieel beleid. Durf te investeren, in Rijswijk, in de stad, in de mensen, in de samenleving, in dat wat van waarde is. Met slimme duurzame investeringen aan de voorkant is een veel bescheidener bedrag gemoeid dan als het eenmaal misgaat. Dat geldt voor stad en dat geldt voor samenleving.

Houdt oog voor de mensen die het wat minder getroffen hebben om wat voor reden dan ook. Mensen die het op ‘eigen kracht’ tijdelijk of langdurig niet gaan redden verdienen onze aandacht. Regels en maatregelen staan in dienst van de mens, van het individu, van de samenleving in plaats van andersom. Niet alles is in cijfers te vatten. Bij ieder dossier geldt dat het om mensen gaat. Een kind dat hulp nodig heeft, hoort niet op een wachtlijst. Ondersteuning is nodig voor kwetsbare inwoners. Eenzame ouderen verdienen aandacht. Om mensen verantwoordelijk te doen voelen, is zelfredzaamheid waar mogelijk en solidariteit waar noodzakelijk - ongeacht afkomst, huidskleur, gender, leeftijd of geloofsovertuiging - van groot belang. Zo laat je iemand weten dat die ertoe doet.

Het minder vanuit instellingen en meer thuis moeten organiseren van zorg en ondersteuning vraagt meer van de omgeving en de samenleving. Houdt hier rekening mee bij de inrichting van de openbare ruimte en creëer sociale en fysieke veiligheid. Geef kinderen ruimte om te spelen, zorg voor plekken waar je elkaar kan ontmoeten, neem drempels weg voor mensen. Laat Rijswijk een kleurrijke gemeente zijn waar je jezelf kan zijn en ontplooien. Sport en kunst en cultuur dragen daaraan bij, verrijken het leven en zorgen voor verbinding. Ze stimuleren het improvisatievermogen en de creativiteit van mensen. Laat kunst en cultuur bereikbaar zijn voor alle Rijswijkers, zowel op scholen als daarbuiten, onafhankelijk van iemands inkomen. Zo kan verandering hier beginnen en kunnen we er samen voor zorgen dat Rijswijk een fijne plek is en blijft om te wonen, voor iedereen.