Poliflw

In Nederland worden ministeries gecontroleerd door een eigen inspectie. De rapporten van de inspecties zijn van groot belang voor het controlerende werk van de Tweede Kamer op de regering. Daarom moeten we kunnen vertrouwen op de onafhankelijkheid van de Inspectie. Maar in januari bleek dat het fout zit. Michiel van Nispen Tweede Kamerlid namens de SP: ‘De Justitietop heeft de inspectie jarenlang onder druk gezet om onderzoeksresultaten aan te passen en kritische bevindingen weg te laten. Onderzoeken naar klachten hierover zijn zelfs stopgezet. Dit kan natuurlijk echt niet. En ik word hier echt heel kwaad van.’

Bij maar liefst negen rapporten van de Inspectie bleek het fout te zijn gegaan. Het gaat bijvoorbeeld om onderzoeken naar overvallen, het inzetten van de nekklem nadat eerder een arrestant daarbij overleed en het toelaten van vluchtelingen in Nederland die in het bezit waren van martelvideo’s. Van Nispen: ‘Dat zijn politiek gevoelige rapporten. Het heeft er alle schijn van dat niet de waarheid voorop is gesteld, maar het imago van de minister en zijn ministerie.’

Het is niet de eerste keer dat Michiel van Nispen twijfelt aan het werk van het ministerie. Eerder bleek het onderzoekscentrum van het ministerie ook al te sjoemelen met onderzoek. Van Nispen: ‘Ook door die kwestie werd het vertrouwen beschadigd. Vooral toen bleek dat de klokkenluider die nog complimenten van de minister kreeg werd afgeluisterd! Dat was echt een schande’.

Om nieuwe situatie op het Ministerie van Justitie en Veiligheid te voorkomen dienen de SP en D66 plannen in voor een onafhankelijkere Inspectie:

Rapporten behoren ongecensureerd aan de Tweede Kamer gestuurd te worden. Suggesties en opmerkingen vanuit beleidsafdelingen van ministeries en vanuit het veld/onderzochte instanties horen thuis in een openbare reactie, zo nodig gevolgd door een nawoord van de Inspectie. Wijzigingen in rapporten moeten altijd transparant en navolgbaar zijn.

Inspectie houden de communicatie over en timing van onderzoeken en rapporten in eigen hand, zonder bemoeienis van het departement.

De Inspectie Justitie en Veiligheid moet juridisch zelfstandig worden, zoals bijvoorbeeld de Onderzoeksraad voor Veiligheid. Het hoofd van de inspectie is dan niet langer verantwoording schuldig aan de minister.

Om de inspectie niet alleen organisatorisch, maar ook financieel onafhankelijk te laten zijn, moet er een aparte begroting komen.

De Inspectie bevindt zich op de 35e verdieping van het ministerie. Dat moet anders. De Inspectie moet, net als het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatie Centrum, fysiek op afstand van het Ministerie.

Michiel  van Nispen (SP) en Maarten Groothuizen (D66) doen deze voorstellen in het debat met minister Grapperhaus over het aanpassen van Inspectierapporten

Er is onrust in de rechterlijke macht. Er komen brandbrieven vanuit de rechters. Mensen moeten veel te lang wachten op een rechterlijke uitspraak. De werkdruk is torenhoog. En de rechtspraak zit in de rode cijfers, de financiële problemen zijn groot. Maar de problemen hebben niet alleen met geld te maken, er is ook wat mis met de manier waarop de rechterlijke macht wordt bestuurd. SP-Kamerlid Michiel van Nispen dient daarom samen met Maarten Groothuizen van D66 voorstellen in voor betere verhoudingen in de rechtspraak, om de kloof tussen werkvloer en management te verkleinen en de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht te waarborgen.

Er is onrust in de rechterlijke macht. Er komen brandbrieven vanuit de rechters. Mensen moeten veel te lang wachten op een rechterlijke uitspraak. De werkdruk is torenhoog. En de rechtspraak zit in de rode cijfers, de financiële problemen zijn groot. Maar de problemen hebben niet alleen met geld te maken, er is ook wat mis met de manier waarop de rechterlijke macht wordt bestuurd. Van Nispen: ‘De afstand tussen de bestuurders in de rechterlijke macht en de werkvloer is te groot geworden, mede door de schaalvergroting van de afgelopen jaren. Er is te weinig zeggenschap en directe betrokkenheid. Daar moeten we ook iets aan doen. Onrust in de derde staatsmacht is uiteindelijk ook slecht voor het vertrouwen in de rechtsstaat.’

Van Nispen dient donderdag samen met Maarten Groothuizen van D66 voorstellen in voor betere verhoudingen in de rechtspraak, om de kloof tussen werkvloer en management te verkleinen en de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht te waarborgen. Zo moeten rechters doorslaggevende invloed krijgen bij de benoemingen van bestuurders. Bestuurders moeten niet alleen besturen maar ook actief blijven op de werkvloer. Per rechtsgebied gaat een rechter deel uitmaken van het gerechtsbestuur. Groothuizen: ‘Signalen van de werkvloer moeten beter doorkomen bij het bestuur.’

Ook moet wat de SP en D66 betreft de wet op de rechterlijke organisatie worden doorgelicht, waarbij gekeken moet worden naar de wettelijke bevoegdheden van de minister en de Raad voor de rechtspraak ten opzichte van de rechters. Van Nispen: ‘Ontwikkelingen in Oost-Europese landen laten vandaag de dag zien hoe belangrijk een onafhankelijke rechterlijke macht is, die weerstand kan bieden aan ongewenste politieke beïnvloeding.’

De notitie ‘Betere verhoudingen in de rechtspraak’ is hier te lezen.