Poliflw

Tijdens deze crisis verdienen huurders extra bescherming. Als zij door wegvallende inkomsten hun huur niet meer kunnen betalen, moet hiervoor een coulance regeling komen. Ook zou er een regeling moeten komen om huisuitzettingen tijdelijk op te schorten. Dat zegt Tweede Kamerlid Paul Smeulders, die hierover Kamervragen indiende.

Veel huurders zijn bezorgd of zij de komende tijd hun maandelijkse huur kunnen blijven betalen. Sommige mensen hebben ineens hun baan verloren of hebben minder inkomsten dan gebruikelijk. Ook is er een groep mensen met een tijdelijk huurcontract, die nu minder kans heeft om een nieuwe woonruimte te vinden.

Sommige verhuurders en woningcorporaties hebben al laten weten dat zij de komende tijd geen mensen uit hun huis zullen zetten. Zij bieden betalingsregelingen aan, wanneer mensen in de problemen dreigen te komen.

Goede voorbeelden Smeulders: “Het is fantastisch om te zien dat instanties bereid zijn om in deze crisis mensen die problemen hebben, tegemoet te komen. Wij steunen deze initiatieven van harte en hopen dat goed voorbeeld doet volgen. Bijvoorbeeld door huren te bevriezen of kwijt te schelden.”

Intussen moet de overheid werken aan een tijdelijke regeling die huurders extra bescherming biedt. “Een tijdelijke crisismaatregel hiervoor garandeert deze bescherming, ook voor verhuurders met een minder duidelijk sociaal kloppend hart.”

GroenLinks hoopt dat het kabinet snel hierover in gesprek gaat met partijen die verhuurders vertegenwoordigen.

 

Er zijn te veel jongeren met stress en burn-out, staat vandaag in het AD in een opiniestuk van GroenLinks-Kamerleden Lisa Westerveld en Paul Smeulders. Westerveld en Smeulders willen de overheersende prestatiedruk in onze samenleving afremmen.

Kinderen en jongeren ervaren steeds vaker stress en kampen met burn-out klachten. Pedagogen zien stressverschijnselen al bij 4-jarigen. Op scholen wordt volop getoetst. En ouders willen dat hun kinderen zo goed mogelijk presteren en investeren elk jaar steeds meer in huiswerkbegeleiding en andere hulp.

Ook tijdens en na de middelbare school blijft de druk groot. Studenten worden gestimuleerd zo snel mogelijk hun studie af te ronden. En jongeren kunnen steeds moeilijker aan een betaalbare woonruimte komen en hebben vaak geen uitzicht op een vast contract. Door de onzekerheid om een woning te krijgen stellen jongeren steeds vaker levenskeuzes uit.

Naar een ontspannen samenleving “Prestatiedruk begint al bij kinderen en wordt meegenomen in de rest van je schooltijd en carrière”, zegt Lisa Westerveld. “Kinderen en jongeren moeten zichzelf kunnen ontwikkelen zonder onder zware druk te staan, zonder zich zorgen hoeven te maken of ze wel een fatsoenlijke baan of woonruimte krijgen.”

Bij het debat 'De Sociale Staat van Nederland' vandaag in de Tweede Kamer, kaartte Paul Smeulders de situatie van jongeren aan. "We leven in een keiharde concurrentie maatschappij, een samenleving van winnaars en verliezers. We moeten toe naar een ontspannen samenleving. Een samenleving waar je bijdrage aan de maatschappij meer waard is dan het geld op je bank of je carrière. GroenLinks wil een meer ontspannen samenleving waarin solidariteit centraal staat.”

Zorg dat huren weer betaalbaar worden. Dat woningcorporaties weer meer kunnen bouwen. En voorkom dat beleggers nieuwbouwwoningen opkopen. Dat betoogde Tweede Kamerlid Paul Smeulders van GroenLinks deze week in het hoofdlijnendebat over de wooncrisis.

“Op dit moment is er een enorm tekort aan woningen. De prijzen voor koopwoningen rijzen de pan uit, de huren stijgen steeds verder en er zijn niet genoeg sociale huurwoningen. Er is nu actie nodig”, zegt Tweede Kamerlid Paul Smeulders van GroenLinks.

Volgens GroenLinks is er zelfs sprake van een woonkloof. “Er is een woonkloof tussen mensen die net op tijd een huis gekocht of gehuurd hebben en tussen mensen die dit niet meer kunnen.”

Maak huren weer betaalbaar Smeulders neemt het op voor de huurders in de particuliere sector en constateert dat die mensen 42% van hun inkomen kwijt zijn aan woonkosten. Dat kunnen wij als land niet accepteren, vindt Smeulders. “Ook als je meer huizen bouwt, blijven de bestaande huizen te duur. De oplossing voor de wooncrisis nu, is zorgen dat huurprijzen weer betaalbaar worden voor mensen.

Daarnaast hekelt hij de opkoop van nieuwbouwhuizen door beleggers, die deze huizen vervolgens ofwel tegen hoge prijzen verhuren, of met winstmarge doorverkopen. “Nieuwe woningen zijn vaak niet meer voor mensen die er daadwerkelijk gaan wonen, maar voor speculanten. Ook wordt het tegenwoordig normaal gevonden om geld te verdienen over de rug van normale huurders. GroenLinks wil dit tegen gaan.”

Dit zijn de voorstellen van GroenLinks:

1.       Regels stellen voor maximale huurprijzen

2.       Extra huizen laten bouwen door woningcorporaties

3.       Beleggers verbieden om nieuwbouwwoningen door te verkopen

Volgens GroenLinks en CDA moet de Wet Aanpak Schijnconstructies verder worden aangescherpt. Zo willen zij dat de wet ook van toepassing wordt op chauffeurs van zorgbusjes en leerlingenvervoer – die vaak worden onderbetaald. Dat bepleiten de partijen woensdag in de Tweede Kamer tijdens het debat arbeidsmarkt.

GroenLinks en CDA zetten zich in voor een eerlijke arbeidsmarkt en vinden het onacceptabel dat personenvervoer uitgesloten is van de Wet Aanpak Schijnconstructies (WAS). Op dit moment werken zo’n 30.000 mensen in het personenvervoer. Deze sector wordt gekenmerkt door faillissementen en druk op de prijzen, mede vanwege de krappe budgetten en aanbestedingsprocedures. Werknemers die hiervan de dupe zijn moeten opdrachtgevers (vaak overheden) hiervoor verantwoordelijk kunnen stellen, vinden de partijen.

Daarnaast moeten vakbonden de mogelijkheid krijgen om beter op te komen voor de belangen van groepen werknemers. Op dit moment kunnen werknemers alleen individueel te weinig betaald loon proberen terug te krijgen. Dit gebeurt echter mondjesmaat, omdat werknemers vaak niet individueel durven te procederen. Ook is het niet mogelijk een schadevergoeding te eisen. Door processen voor groepen mogelijk te maken, en ook een schadevergoeding te kunnen eisen, kunnen vakbonden kwaadwillende opdrachtgevers meer onder druk zetten om het juiste loon te betalen.

Ook willen CDA en GroenLinks dat Nederland bij de aanpak schijnconstructies verder kijkt dan de eigen landsgrenzen. Werknemers die in het goederenvervoer werken bijvoorbeeld, rijden vaak niet alleen in Nederland. De wet is nu echter alleen van toepassing op ‘arbeid in Nederland’.

“Iedereen wil zinvol werk doen, werk waar je trots op bent en dat door de samenleving gewaardeerd wordt. Werk verbreedt je blik en emancipeert. Toch nemen op de arbeidsmarkt de tegenstellingen toe. Dat moeten we stoppen. Winst mag niet belangrijker zijn dan welzijn,” zegt Paul Smeulders van GroenLinks.

CDA-Kamerlid Hilde Palland: “Illegale arbeid is en blijft onaanvaardbaar. Om uitbuiting van werknemers te voorkomen, moeten schijnconstructies verder worden teruggedrongen. Daar komt bij dat goedwillende ondernemers en werknemers die zich juist wel aan de regels houden hier ook last van hebben door oneerlijke concurrentie.”

Medewerkers in de publieke sector mogen mee beslissen over wie hun toezichthouders zijn en krijgen daarmee dezelfde rechten als medewerkers in bedrijven. Het voorstel van GroenLinks en CDA hiervoor kreeg vandaag een ruime Kamermeerderheid.

Bij grote bedrijven hebben de werknemers het recht om een derde van de toezichthouders voor te dragen voor benoeming. In de publieke sector en bij maatschappelijke organisaties is dit nog niet overal zo geregeld. Dit voorstel van GroenLinks en CDA stelt werknemers in de publieke sector en in maatschappelijke organisaties beter in staat om mee te beslissen. Het voorstel geldt voor minimaal 1.500 organisaties (minimaal 150.000 medewerkers) in Nederland (CBS).

Gebrek aan zeggenschap van werknemers is demotiverend en is één van de oorzaken van de personeelstekorten in de zorg, blijkt uit onderzoek onder verpleegkundigen en verzorgenden (V&VN, 2019). Ook de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid concludeert dat veel toezichthouders onvoldoende zicht hebben wat er afspeelt op de werkvloer.

Om zeggenschap te vergroten en de publieke waarde van maatschappelijke organisaties te waarborgen, is het goed dat meer leden met inhoudelijke affiniteit en ervaring plaatsnemen in Raden van Toezicht, vinden GroenLinks en CDA.

Tweede Kamerlid Paul Smeulders van GroenLinks: “Werknemers verdienen het vertrouwen dat zij samen met bestuurders en toezichthouders de juiste beslissingen nemen. Samen de baas is het ideaal, niet een concentratie van de macht in de top. Dat werknemers tenminste een derde van de leden van de Raad van Toezicht kunnen kiezen, is daarin een belangrijke stap. De Raad van Toezicht is immers de werkgever van het bestuur.”

Tweede Kamerlid Hilde Palland van CDA: ”Een betere samenspraak tussen werknemers en werkgevers past goed binnen het Rijnlands denken. Het is daarom goed dat werknemers worden betrokken bij de voordracht van een deel van hun eigen toezichthouders. In bepaalde sectoren, zoals de zorg, kan dit veel beter. Het voorstel moet aansluiten bij de praktijk, de behoefte van de sector en de werknemers daarin. Ik ben benieuwd naar de reactie van de minister.”

Er moet meer ruimte komen voor rouwverwerking op de werkvloer. De minister moet werkgevers bijvoorbeeld aansporen om rouwverlof op te nemen in cao’s. Een meerderheid van de Tweede Kamer steunt de voorstellen van SGP en GroenLinks hiervoor.

Meer ruimte voor rouw op de werkvloer is belangrijk vanuit menselijk oogpunt. Bovendien bevordert het algemeen welzijn van medewerkers en voorkomt het ziekteverzuim. Daarom moet de ondersteuning van nabestaanden worden verbeterd.

Het voorstel dat vandaag een meerderheid kreeg, roept overheidsinstanties zoals UWV en gemeenten op meer te doen om voorlichting te geven over bijvoorbeeld de aanvraag van uitkeringen en andere hulp. Ook moet er voldoende subsidie komen voor steunpunten waar burgers en werkgevers terecht kunnen, zoals het Landelijk Steunpunt Verlies.

Daarnaast vragen partijen dat er meer kennis komt op de werkvloer over het rouwproces, bijvoorbeeld door het voorlichten van arbo- en bedrijfsartsen over dit onderwerp. En omdat er weinig onderzoek is gedaan naar de impact van rouw op de werkvloer, moet rouwgerelateerd ziekteverzuim beter geregistreerd moeten worden.

“Hoe pijnlijk ook: verlies hoort bij het leven. Rouwen is cruciaal om een ingrijpende gebeurtenis te verwerken. Werknemers moeten ervaren dat hiervoor ruimte is. Dat voorkomt onnodig ziekteverzuim en draagt uiteindelijk bij aan meer gezonde en prettige werkomstandigheden”, zegt Tweede Kamerlid Paul Smeulders van GroenLinks.

SGP-Kamerlid Chris Stoffer: “Het is heel zwaar om een dierbare te verliezen. Je moet de tijd kunnen nemen om daar bij stil te staan en dat te verwerken, zonder dat je je richting je baas schuldig voelt. Ook voor het regelen van praktische dingen is tijd nodig. Als je daarnaast ook nog gewoon doorwerkt, kan dat later resulteren in langdurig ziekteverzuim. Dat is uiteindelijk ook voor een werkgever nadelig.”

De 1 miljard euro die het kabinet in het woonfonds stopt, moet voor minimaal een kwart gaan naar studentenhuisvesting en starterswoningen. Daarmee zijn tienduizenden jongeren geholpen aan passende woonruimte. Dat voorstel doet GroenLinks vandaag bij het debat over de begroting van Wonen.

Door de oplopende huur- en koopprijzen en een gebrek aan startkapitaal is het bijna ondoenlijk voor mensen met lage of middeninkomens om aan een woning te komen. Op dit moment zijn 294.000 woningen tekort, waaronder 40.000 studentenwoningen en 80.000 sociale huurwoningen.

“Er is sprake van een wooncrisis. Studenten en starters zijn de twee groepen die de grootste problemen hebben om een betaalbare woning te vinden. Daarom moeten we daar nu geld voor reserveren”, zegt Tweede Kamerlid Paul Smeulders.

Bij Prinsjesdag heeft het kabinet aangekondigd dat er een fonds komt van 1 miljard euro voor een woningbouwimpuls. GroenLinks wil daarvan een kwart oormerken voor woningen voor jongeren. Door dat nu al vast te leggen wil de partij gemeenten, corporaties en projectontwikkelaars motiveren vooral plannen te smeden voor deze groep mensen.

Wooncrisis in hele land voelbaar “Het is belangrijk dat de rijksoverheid prioriteiten aangeeft bij de uitgave van geld voor woningen. Hiermee geeft de overheid een duidelijk signaal af aan de samenleving dat we deze groepen extra willen helpen”, aldus Smeulders.

De extra woningen zijn door het hele land nodig. In en rondom de studentensteden zijn de problemen evenwel het meest urgent. In steden als Amsterdam, Utrecht, Rotterdam en Den Haag zijn grote tekorten, maar ook in andere delen van het land zoals in Groningen en Eindhoven is het voor mensen lastig om een passende betaalbare woning te vinden.

Actieplan tegen de wooncrisis Het oormerken van geld uit het woonfonds is één van onderdelen uit het actieplan tegen de wooncrisis van GroenLinks. Om verdere nieuwbouw te stimuleren wil de partij ook een forse vermindering van de verhuurdersheffing voor woningbouwcorporaties, zodat ze meer geld overhouden voor (duurzame) woningbouw.

Daarnaast wil GroenLinks op korte termijn meer betaalbare woonruimte creëren, door verdere regulering van de alsmaar stijgende huurprijzen. Ook moet er een verbod komen op het per opbod bepalen van huurprijzen. 

Verder wil GroenLinks dat de wettelijke mogelijkheid om huurwoningen tijdelijk te verhuren aan banden wordt gelegd. Deze wet geeft verhuurders namelijk de mogelijkheid om huurders zonder enige vorm van huurbescherming na 2 jaar op straat te zetten en de woning daarna weer voor meer geld aan iemand anders te verhuren.

Woningcorporaties moeten meer mogelijkheden krijgen om huizen te verduurzamen. Dat is een investering in de toekomst en helpt huurders bij het terugdringen van energiekosten. GroenLinks doet binnenkort in de Tweede Kamer een voorstel om duurzaamheid toe te voegen aan de kerntaken van woningcorporaties.

Woningcorporaties staan onder druk. Zij willen woningen verduurzamen, maar moeten ook investeren in nieuwbouw. Vanwege de hoge verhuurdersheffing die zij maandelijks moeten afdragen aan de overheid, hebben zij weinig middelen en moeten daarom keuzes maken waar ze hun geld aan besteden.

“Wij vinden belangrijk dat er nieuwe woningen komen en dat bestaande huurwoningen worden verduurzaamd”, zegt Tweede Kamerlid Paul Smeulders.

Toegankelijkheid, beschikbaarheid en betaalbaarheid zijn nu de drie kerntaken van woningcorporaties. GroenLinks wil daar “duurzaamheid” aan toevoegen.

Verduurzaming van woningen is een investering in de toekomst en helpt mensen met lage inkomens. De verwachting is dat energierekening de komende jaren gaat stijgen, en dat het niet eerlijk is als huurders daar de dupe van worden, vindt Smeulders.

“Nu wonen mensen met een kleine beurs in huizen met lage huurprijzen. Maar hun woonlasten zijn vaak nog steeds hoog, omdat juist goedkopere huizen slecht zijn geïsoleerd en oude CV ketels hebben. Verduurzamen heeft direct effect op hun huishoudboekje en kan tientallen euro’s per maand schelen.”

Als woningcorporaties meer mogelijkheden krijgen om te investeren in duurzaamheid, neemt sociale ongelijkheid af. Smeulders: “Duurzaam wonen is dan niet langer vooral voorbehouden aan de ‘rijken’. Bovendien kunnen corporaties vanwege hun schaalgrote de startmotor zijn om verduurzamen van huizen makkelijker en betaalbaarder te maken. Win win win dus.”

GroenLinks gaat de wetswijziging voorstellen in het debat over woningcorporaties dat gepland staat op 12 november.

Gemeenten krijgen meer mogelijkheden om handel met bouwgrond tegen te gaan. Daardoor kan bouwgrond sneller worden ingezet voor broodnodige woningbouw. GroenLinks Kamerlid Paul Smeulders zorgde hiervoor via een wetswijziging, die brede steun kreeg in de Tweede Kamer.

“De wooncrisis is enorm. Speculanten zien stijgende grondprijzen als interessante investering, en bouwen niet. Intussen zijn gemeenten naarstig op zoek naar plekken om (sociale) huizen te bouwen. Dat moet veranderen"

zegt Tweede Kamerlid Paul Smeulders.

De wetswijziging maakt het makkelijker voor gemeenten om grond te onteigenen. Op die manier kan de gemeente sneller ingrijpen als bouwgrond ongebruikt is en daar zelf een nieuwe projectontwikkelaar voor zoeken.

“Daarbij gaat het gemeenten niet om het belemmeren van goedwillende ontwikkelaars of eigenaren, maar juist om free-riders en speculanten”, zegt Smeulders.

Hierdoor komt de regie voor woningbouw bij de overheid in plaats van bij de markt.

Smeulders: “Iedereen heeft het recht op een passende woning. Marktwerking is hiervoor niet de oplossing. Het is belangrijk dat het rijk weer verantwoordelijkheid neemt voor volkshuisvesting.”

Voorheen was onteigening van grond al mogelijk, maar het kabinet wilde deze mogelijkheid beperken.

Smeulders: “Er werd zo de gemeente een instrument uit handen geslagen om woningbouw te versnellen en op te treden tegen eigenaren die handelen tegen het maatschappelijk belang.”

De wetsaanpassing van GroenLinks steekt hier een stokje voor. Het is onderdeel van de Aanvullingswet Grondeigendom en valt onder de door het kabinet gewenste Omgevingswet, waar GroenLinks vanaf het begin uiterst kritisch op is. Hoewel de staatsecretaris het voorstel van GroenLinks heeft ontraden, stemde de Tweede Kamer toch met een meerderheid voor de wijziging.

Terwijl werkgevers wanhopig zoeken naar personeel, zitten honderdduizenden mensen werkloos thuis of gevangen in een uitzichtloze flexbaan. Dat moet anders. Het is tijd voor een gemoderniseerd arbeidsbureau: het Werkloket, vindt GroenLinks. Vandaag spreekt de Tweede Kamer hierover tijdens het debat over sociale zekerheid.

“Ons systeem van arbeidsmarktbemiddeling is een chaos geworden. Het is tijd voor een reset. Voor passende ondersteuning van mensen zonder werk. Voor nieuwe kansen voor mensen die vast zitten. Voor een arbeidsmarkt die werkt voor iedereen”, zegt Tweede Kamerlid Paul Smeulders (woordvoerder arbeidsmarkt).

Tot 1991 bestonden arbeidsbureaus, waar werknemers terecht konden voor begeleiding en bemiddeling naar nieuwe baan. Tegenwoordig kan je pas bij de overheid terecht als je een uitkering ontvangt.

Versnippering tegengaan

“En ook dan is de hulp ontzettend versnipperd. Mensen met een werkloosheidsuitkering krijgen totaal andere ondersteuning dan mensen met een arbeidsongeschiktheids- of een bijstandsuitkering. Als je wel werkloos bent maar geen uitkering ontvangt, heb je überhaupt geen recht op ondersteuning”, zegt Wim-Jan Renkema (woordvoerder participatiewet).

Intussen lopen ook werkgevers tegen ‘het systeem’ aan. Per regio is een onoverzichtelijke wirwar van regionale projecten, samenwerkingsverbanden en voorzieningen ontstaan, waardoor werkgevers gefrustreerd afhaken.

Groeiende tweedeling op de arbeidsmarkt

De tweedeling op de arbeidsmarkt groeit. Enerzijds zien we een groep hoogopgeleide, goedverdienende mensen die relatief makkelijk van baan wisselt. Ze zijn mondig, hebben een goed netwerk en het geld om een loopbaancoach in te schakelen. Hier tegenover staat een veel grotere groep mensen die  niet de middelen, het netwerk of de assertiviteit heeft om zich om te scholen of over te stappen naar een ander beroep.

“Veel van hen hebben het gevoel gevangen te zitten in een slecht betaalde flexbaan en kunnen nergens terecht voor advies en ondersteuning”, zegt Wim-Jan Renkema. “Op het hoogtepunt van de conjunctuur zitten nog steeds honderdduizenden mensen werkloos thuis of gevangen in een uitzichtloze baan. En dit terwijl veel werkgevers wanhopig personeel zoeken.”

De oplossing

“Dit moet en kan worden opgelost, met een centraal Werkloket”, zegt Hans Rodenburg, Projectleider van het Wetenschappelijk Bureau GroenLinks dat 14 oktober a.s. een reeks voorstellen presenteert om de dienstverlening aan mensen zonder werk te verbeteren.

Het Werkloket is een gemoderniseerd arbeidsbureau. Hier kunnen mensen terecht met al hun vragen over werk, ongeacht of ze een baan, een uitkering of geen van beiden hebben. Het Werkloket helpt onderzoeken wat iemands vaardigheden zijn,  geeft toegang tot scholingsbudgetten en kan bemiddelen met werkgevers.

Werkgevers kunnen terecht bij het Werkloket als zij op zoek zijn naar mensen of als ze met ontslag bedreigde werknemers een soepele overgang naar ander werk willen bieden. ‘Aan de achterkant’ is het Werkloket een samenwerkingsverband tussen UWV, gemeenten, leerwerkloketten en de huidige Werkgeversservicepunten. Aan de voorkant is iedereen en elke vraag welkom.