De ontwikkelingen op technologisch vlak gaan vaak zo snel dat je vanuit een beleidsoogpunt eerder achter de feiten aanloopt dan dat je precies gelijke tred weet te houden.
Neem bijvoorbeeld het gebied in Haarlemmermeer tussen Beukenhorst-Oost en de A4, planologisch heet dit Schiphol Trade Park (STP). In 2007 heeft de gemeenteraad ingestemd met een verdere ontwikkeling van dit gebied maar daar waren een aantal voorwaarden aan verbonden. Wij noemen er een paar:
1. Het moest gaan om Schiphol-gebonden activiteiten bij voorkeur logistiek;
2. De logistieke bedrijvigheid zou bijdragen aan groei van de werkgelegenheid;
3. Duurzaamheid was essentieel met name op het vlak van energiegebruik.
Met die kaders in het achterhoofd is de raad akkoord gegaan en rolden wij in 2007 de economische crisis in die heeft geduurd tot eind 2015. In de tussentijd vond er in het gebied geen ontwikkeling van betekenis plaats; er was gewoon geen vraag, maar in diezelfde tijd hebben wij een ontwikkeling op technologisch vlak meegemaakt zoals de introductie van Cloud computing en de smartphone. De hoeveelheid data, die wij vandaag de dag produceren en opslaan, is enorm en groeit nog steeds.
In de tussentijd heeft de raad nog een ander belangrijk beleidsstuk aangenomen. Als onderdeel van het huidige college-akkoord is afgesproken dat Haarlemmermeer in 2040 per saldo een energieleverende gemeente wil worden. Energieleverend wil in dit geval zeggen dat wij zelf meer energie opwekken dan dat wij zelf verbruiken. Dit past in de duurzaamheid en het milieubeleid dat wij hebben afgesproken en is indirect een uitvloeisel van het klimaatakkoord dat in Parijs is afgesproken.
Terug naar de datacenters. Haarlemmermeer ligt samen met Amsterdam praktisch gezien bovenop een netwerk van grote glasvezelkabels en omdat transmissiesnelheid van data belangrijk is, heeft de metropoolregio Amsterdam (eigenlijk Amsterdam en Haarlemmermeer) een grote vraag naar de bouw en vestiging van datacenters te verwerken gekregen. Om die reden heeft het college het idee omarmd om in STP op een stuk van 20 ha de bouw van datacenters te gaan faciliteren. Naar de mening van de VVD en het CDA wordt hiermee veel te veel afgeweken van de kaders die wij destijds hebben afgesproken en hebben wij gevraagd om hierover opnieuw met de raad in gesprek te gaan.
Feit is dat datacenters aan de ene kant enorm veel elektriciteit vragen en dat er aan de nadere kant bij het draaiend houden van de computerservers enorm veel warmte vrijkomt. Dit plaatst ons voor twee dilemma’s:
1. Halen wij, door de enorme toename van de energievraag, onze klimaatdoelstelling om energieleverend te worden hiermee wel;
2. Hoe gaan wij om met de enorme hoeveelheid restwarmte die door de datacenters wordt geproduceerd.
Tijdens de discussie heeft de VVD deze punten zwaar neergezet. Als wij aan de ene kant toestaan dat wij de ontwikkeling van datacenters niet willen tegenhouden, dan moeten wij ons dwingen om aan de andere kant na te denken over de gevolgen binnen de afspraken die wij, de raad, hebben gemaakt. De portefeuillehouder duurzaamheid, John Nederstigt, gaf aan dat er voldoende mogelijkheden zouden zijn om de restwarmte elders te kunnen gebruiken. Het hoe, waar en wanneer zijn nog onbeantwoord. Om ervoor te zorgen dat wij als raad van Haarlemmermeer hierover duidelijkheid krijgen, hebben wij om een vervolgdebat gevraagd.
De VVD is niet tegen de komst van datacenters in Haarlemmermeer maar heeft aangegeven duidelijke kaders en afspraken te willen maken over de voorwaarden waaronder wij deze ontwikkeling mogelijk willen maken. Als wij de verschillende doelstellingen en uitdagingen niet serieus nemen, lopen wij het risico dat wij door de realiteit worden ingehaald en vragen wij ons over 5 à 10 jaar wellicht af hoe dit heeft kunnen gebeuren. Dat wil de VVD echt voorkomen. Wordt vervolgd dus.