Het zijn van ‘klokkenluider’ is geen feest; dat is algemeen bekend. Bijna alle bedrijven, instellingen, organisaties en samenlevingen hebben een grondige hekel aan klokkenluiders. Zij verstoren de status quo, waar iedereen nu juist zo blij mee was.
Klokkenluider Henk Coort stelde dat het werken met Chroom6 bij Defensie gevaarlijk was, en zijn boodschap kon niet onmiddellijk rekenen op een warme ontvangst bij zijn leidinggevenden. Pas met een advocaat kon hij een onderzoek van het RIVM afdwingen, en dat bewees zijn gelijk. En ook de klokkenluiders in de tabaksindustrie ooit, die rondom Petten, rondom de Q-koorts in de geitensector, allemaal zijn ze door een hel gegaan alvorens hun zaak werd gehoord. En zelfs daarna werd hun leven er niet beter op. Ze hadden dan weliswaar geheel of gedeeltelijk gelijk gehad, maar de waardering van hun organisaties en omgevingen was er vaak nog steeds niet.
Recent heeft een groep lokale klokkenluiders onder de naam Meten=Weten een onderzoek laten uitvoeren en de resultaten daarvan bekend gemaakt. Gewone mensen, die zich echt zorgen maken, omdat ze met hun kinderen aan de rand van een lelieveld wonen, of omdat er bij hen een ziekte is geconstateerd waarvan ze de oorzaak willen weten, of omdat ze veel plezier beleven aan een groentetuintje, waarvan ze zich afvragen of ze die groente nog wel kunnen eten. Menselijke vragen….
Het zou zomaar kunnen dat er kanttekeningen te plaatsen bij het door hen naar buiten gebrachte onderzoek; iedereen mag die vragen stellen, mag die kanttekeningen plaatsen, mag twijfel uiten. Maar niet nadat je hebt erkend, dat het mensen betreft, die hun zorgen hebben omgezet in actie, en die je daarom alleen al zou moeten waarderen.
Ook over deze klokkenluiders was de verontwaardiging groot. De collega’s van het CDA in de gemeenteraad, de gezamenlijke lelietelers, allerlei losse briefschrijvers in het Dagblad, allemaal hadden ze hun oordeel al klaar: Deze mensen vergiftigen eigenhandig ons mooie Westerveld. We zijn niet gediend van dorpsgenoten, die de gezellige status quo doorbreken.
Sterker nog. Volgens het CDA kan je het deze groep aanrekenen dat het toerisme in onze gemeente terugloopt, omdat ‘Westerveld in een kwaad daglicht wordt gesteld”. Laat het op je inwerken…. Westerveld heeft geen potentieel probleem met toeristen, omdat we hier een intensieve landbouw hebben met een aanzienlijk gifgebruik. Nee, Westerveld heeft een probleem omdat er mensen zijn, die dat aan de grote klok hangen.
Als we die redenering toepassen op de gaswinning of het vliegveld Lelystad, dan is de conclusie, dat de huizenprijzen hier niet dalen omdat er gas wordt gewonnen met alle risico’s van dien. Nee die dalen, omdat er onverlaten zijn die dat potentiële probleem naar buiten brengen. De toeristen in de aanvliegroute naar Lelystad blijven niet weg van hun voorheen zo rustige camping omdat er vliegtuigen op 1900 meter overvliegen. Nee, zij blijven weg omdat er een actiegroep is die dat zo nodig in de krant moet zetten.
Wat mij betreft: hulde aan alle klokkenluiders, aan hen die gelijk hebben gekregen, en ook aan hen, die geen gelijk hebben gekregen. Want als we in onze samenleving onze zorgen niet meer kunnen uiten, dan zijn we heel ver van huis.
En wat mij betreft ook een oproep aan mijn collega’s in de raad, aan mijn dorpsgenoten: laten we de toon van de discussie niet verder uit de hand laten lopen; laten we elkaar de noodzakelijke vragen stellen, laten we het debat voeren, maar laten we daarbij binnen de grenzen blijven, die nodig zijn om elkaar te kunnen blijven zien als medemensen: mensen met zorgen, mensen met hoop of idealen, mensen met het recht gehoord te worden; ‘naasten’ zou ik bijna zeggen, maar dat zal mijn Gereformeerde opvoeding zijn…
