Poliflw

De bijdrage van GroenLinks aan de 1e termijn van het debat over de Kadernota 2021 – 2024 ging over een begrotingsproces in onzekere tijden en de betekenis van (sociale) veerkracht van de samenleving. In de woorden van fractievoorzitter Sjaak Kruis:

Neem nu (nog) geen onomkeerbare besluiten: Het college van B en W wil dat we als raad een kadernota vaststellen met: •    20 pm – posten; •    volstrekt onduidelijke randvoorwaarden, vanwege Corona, gemeentefonds etc; •    in een bestuurlijk wankele situatie; •    dat er bezuinigt moet worden lijkt duidelijk, maar ik durf nog geen fles wijn te zetten op de orde van grootte daarvan. Daarom denken wij dat echte harde besluiten nu onverantwoord zijn. We merken dat meer partijen daarmee worstelen. Wij hebben daar voorstellen voor, maar ook anderen. De PvdA het meest aansprekend: zie de “kadernota als relevant discussiestuk”. En ik kreeg gisteren een mailtje van de VVD fractievoorzitter over “evaluatie” en “bijstellen” alvorens de begroting aan het eind van het jaar vast te stellen.

Mensen maken de stad: Investeren in de stad is voor het college ongeveer hetzelfde als investeren in fysieke ontwikkelingsprojecten. Bezuinigen doen we op sociaal cultureel terrein, bij beheer etc. Misschien is toch goed als we ons realiseren dat: •    zelfs bij groei naar 100.000 inwoners 80% van die inwoners er al is (dus de uitbreiding beperkt is); •    ons voorzieningenniveau van nu past bij een stad van 100.000 inwoners. Daar zal dus niet veel aan veranderen; •    de veerkracht van een stad wordt bepaald door de veerkracht van haar bewoners (respect daarvoor in de afgelopen periode); •    het belangrijkste selling point voor een stad is de trots en tevredenheid van de eigen inwoners. In tijden van crisis komt het er dus vooral op aan om juist die veerkracht van bewoners niet op de proef te stellen maar te koesteren. Dat betekent: alles doen om de sociaal culturele infrastructuur goed overeind te houden. Niet alleen klappen voor zorg en welzijn, maar daarin investeren. Cultuur, juist ook als economische (en vestigings-) factor in stand houden. Dat moet 1e prioriteit zijn. En vervolgens daar waar fysieke investeringskansen (inderdaad anticyclisch, zoals vooral de overheid dat kan) zijn die benutten. Maar wel in die volgorde. De markt pakt dergelijke fysieke kansen immers wel op, maar doet dat niet met zorg, welzijn en cultuur.

Onze voorstellen: Daarom onze voorstellen voor moties en amendementen: •    Neem nu geen onomkeerbare besluiten, maar doe dat als meer bekend is. •    Kom ook met bezuinigingsvoorstellen in het fysieke domein. •    Pas een paar kleine correcties toe die er toe leiden dat fietsbewegwijzring, Nationaal Park Nieuw Land en jongereninitiatief Urban Village de steun krijgen die ze verdienen. •    Stel in het sociaal domein en bij de participatiewet de inhoud centraal, niet het te bezuinigen bedrag en denk serieus na over een transitiefonds 2.0 in het sociaal domein.

Een schriftelijke, langere, versie van onze opvatting is hieronder te downloaden.

Dit jaar is een vreemde 4 en 5 mei. Herdenken en vieren zijn dingen die we normaal samen doen, als maatschappij, maar door de maatregelen tegen het coronavirus kan dat dit jaar niet. Terwijl het juist zo’n bijzonder jubileumjaar is: 75 jaar vrede en vrijheid in Nederland. Daarom wil ik er toch even bij stilstaan. Wat betekent vrijheid eigenlijk?

Nu onze (bewegings-)vrijheid al weken beperkt is, wordt mij des te meer duidelijk wat vrijheid is. Het is namelijk níet: zomaar alles kunnen doen en zeggen wat jij wilt. Mijn eigen vrijheid houdt daar op waar ik anderen door mijn handelen beperk of schaad.

Om wat voorbeelden te geven: ik heb de vrijheid naar die muziek te luisteren die ik graag horen wil. Dat klinkt vanzelfsprekend, maar is het niet overal, helaas: er zijn genoeg landen waar zelfs op muziek beperkingen zitten. Maar ook hier in Nederland houdt mijn vrijheid om naar muziek te luisteren op als ik er anderen mee tot last ben. Dus: oordopjes op in de trein, en de speakers niet voluit in de achtertuin, zodat ook de buren lekker in de tuin kunnen zitten.

Of: ik heb de vrijheid om te eten wat ik wil. Elke dag biefstuk: het mag. Maar ook hier geldt: ik weet hoe onze vleesconsumptie bijdraagt aan de desastreuze ontbossing van de Amazone en aan klimaatverandering. Dit schaadt ons in Nederland, maar vooral mensen elders in de wereld – de inheemse bewoners van de Amazone bijvoorbeeld, die hun leefomgeving in rap tempo zien verdwijnen, of de bewoners van de laaggelegen delta’s in Azië die elke centimeter zeespiegelstijging direct aan den lijve ondervinden. Daarom heb ik voor mezelf besloten alleen bij uitzondering vlees te eten, om de leefomgeving van mensen elders te beschermen.

Je eigen kompas

Natuurlijk is het niet te voorkomen dat je soms iemand schaadt of tot last bent. Waar je die grens legt, is vaak persoonlijk en niet bij wet vastgelegd, zoals bovenstaande voorbeelden ook laten zien. We varen daarbij vaak op ons eigen morele kompas.

Zelfs nu vanwege corona onze vrijheid behoorlijk is ingeperkt, zijn de grenzen van wat wel en niet mag in Nederland vatbaar voor persoonlijke interpretatie. Boodschappen doen mag, maar hoe vaak? Wij hebben besloten onze maaltijden wat beter te plannen en niet meer elke dag naar de supermarkt te gaan. Het is toegestaan om bij elkaar te komen op 1,5 meter afstand, maar veel mensen zien daar toch vanaf. Dat doen we, omdat we daarmee de schade van corona aan de samenleving als geheel en kwetsbare mensen in het bijzonder, willen beperken.

Om die reden gaat dit jaar de herdenking en viering van 4 en 5 mei dan ook niet door. Dat is jammer, vooral voor degenen die er in 1945 ook al bij waren en voor wie er niet meer veel 4 en 5 mei’s zullen volgen. We moeten er bij stil blijven staan dat 75 jaar geleden mensen hun eigen vrijheid en vaak hun eigen leven hebben opgeofferd om onze huidige vrijheid te bevechten. En wereldwijd leveren nog steeds velen een soortgelijke strijd, want vrijheid is helaas nog steeds niet overal vanzelfsprekend.

Daarom heb ik vanmiddag, alleen, maar namens GroenLinks Lelystad, toch bloemen gelegd bij het monument in het stadspark in Lelystad.

Vrijheid moet je koesteren

Ik hoop dat deze uitzonderlijke tijd ons, de jongere generaties, wel meer bewust maakt: dat vrijheid niet vanzelfsprekend is, maar iets dat je moet koesteren en desnoods moet verdedigen, voor jezelf of voor een ander. Maar ook dat vrijheid grenzen heeft, en dat het soms nodig is om je eigen vrijheid te beperken om de vrijheid en het welzijn van anderen te beschermen.

Want vrijheid is niet oneindig – dat laat deze coronacrisis maar al te duidelijk zien.