Poliflw

We voeren vandaag in de Tweede Kamer een debat over sms-berichten van de minister-president op een moment waarin de wereld in brand staat. Er is oorlog in Oekraïne, honger in de Hoorn van Afrika en in ons land maken steeds meer mensen zich zorgen over de zekerheid van hun bestaan. Maar toch is het belangrijk dat we hier vandaag staan, omdat het gaat over het controleren van de regering en dat is essentieel in een democratie. Het vertrouwen in de overheid en in de politiek staat onder druk.

We denken dat onze vrijheid en welvaart even vanzelfsprekend zijn als water uit de kraan en zuurstof in de lucht. Maar deze zeer aangrijpende week laat ons zien dat het ondenkbare denkbaar is. Het ene Europese land valt met alle macht en geweld het andere Europese land in.

Deze week sprak de Tweede Kamer over een intens moeilijk onderwerp: abortus. Want voor elke vrouw die ongewenst zwanger is, voor elke vrouw die gedurende haar zwangerschap geconfronteerd wordt met het bericht dat het niet goed is met een kindje dat ze verwacht, voor elke vrouw die dit ooit heeft meegemaakt is dat intens verdrietig en overweldigend en helaas soms ook eenzaam. En daarom vraagt juist dit debat om zorgvuldige woorden. Alleen zo doen we recht aan het intense dilemma waar deze vrouwen niet om gevraagd hebben, maar waar ze wel moeten zoeken naar antwoorden.  

President Trump heeft steeds een aanhang gehad die in hem geloofde. Voor een niet onbelangrijk deel zijn dat christenen die hem alles lijken te vergeven. Waar een immorele misstap van president Clinton het begin was van een Republikeinse poging om hem uit zijn ambt te zetten, daar kon president Trump zich vier huwelijken en talloze affaires veroorloven. Een tape waarin Trump zijn ‘grab ‘em by the pussy’-advies gaf, was geen reden hem niet meer te steunen. Na een racistische en antisemitische demonstratie in Charlottesville – ‘Jews will not replace us!’ – zei president Trump dat ‘beide zijden’ hier schuld hadden. Het was voor veel evangelicals geen reden hem de rug toe te keren. Zelfs na de orgie van geweld bij de bestorming van het Capitool en de vijf doden die toen vielen, zijn er nog altijd hele volksstammen die hopen op de terugkeer van hun politieke verlosser.

Een nieuwe bestuurscultuur gaat óók over de omgang en politieke verhoudingen in ‘Den Haag’, maar nog méér over hoe de overheid met mensen in het hele land omgaat. Denk bijvoorbeeld aan hoe de overheid handelde rond de toeslagenaffaire en aardbevingsschade. Burgers moeten kunnen rekenen op een dienstbare overheid met een menselijk gezicht en die niet discrimineert, op laagdrempelige toegang tot het recht en op wetten die rechtvaardig uitpakken.

Gisteren debatteerde de Tweede Kamer over de gebeurtenissen in Afghanistan de afgelopen weken en maanden en het handelen van de Nederlandse overheid daarin. Het was een pittig debat, met scherpe vragen aan de vier betrokken bewindspersonen, waarin de minister van Buitenlandse Zaken en de minister van Defensie de grootste rol spelen.

De gebeurtenissen en beelden in Afghanistan hebben de wereld gechoqueerd. Ik wil allereerst mijn dank uitspreken voor de troepen, het personeel, die zich in gevaarlijke tijden zich hebben ingezet in Afghanistan en de afgelopen weken. Ik was een tijdje terug in Harskamp en ik heb daar een Afghaanse tolk gesproken die Engels met mij sprak en die zo dankbaar was en ook haar dankbaarheid nogmaals uitsprak over dat ze nog leeft en ook de inzet van Nederland in die dagen.