Poliflw

Een meerderheid van Provinciale Staten heeft de regie over RailTerminal Gelderland (RTG) volledig uit handen gegeven. Verzet van de SP tijdens de digitale statenvergadering heeft daar niets aan kunnen veranderen. De coalitie, waaronder voormalig tegenstander GroenLinks, ligt niks meer in de weg om dit veel te dure Gelders prestigeproject uit te voeren. SP Statenlid Maurits Gemmink is zwaar teleurgesteld: “Het is een schande dat een merendeel van partijen in Provinciale Staten de regie weggeeft over de Railterminal. Want juist bij het beleid rond dit prestigeproject laat Gedeputeerde Staten gevaarlijk zwabberbeleid zien.”

RailTerminal Gelderland moet de Gelderse ‘hub’ worden aan de Betuweroute. Het overslagpunt voor containers van spoor naar weg en water. Het is gepland naast de A15 bij Elst, naast het buurtschap Reeth. Laat het op die plek nu al heel erg druk zijn. Naast de A15 en de Betuweroute ligt bedrijvenpark Knoop 38 daar en is er een windmolenpark. Maar de rust in de omgeving is niet het zwaarstwegende argument tegen RTG. Het project gaat Gelderland tussen de 40 en de 65 miljoen euro kosten. Gemmink: “Het is allerminst zeker of we dat geld ooit terug verdienen. Maar dat is blijkbaar geen probleem voor een ruime meerderheid in Provinciale Staten. Met het grootste gemak werd voor de RTG gestemd en de benodigde miljoenen werden zonder blikken of blozen vrijgemaakt. De ontwikkelaars gingen voortvarend van start. Er werd een ontwerp en een inpassingsplan gemaakt. De omgeving was druk aan het inspreken en bezwaar maken. Er was één ondernemer gevonden die brood zag in het exploiteren van RTG. En het project denderde voort.”

Foto: SP

Op voorstel van de SP krijgen ook werknemers eindelijk een plek aan tafel als er gesproken wordt over het economisch beleid van Gelderland. Tot nu toe sprak het provinciebestuur vooral met bedrijven en gemeenten. Volgens Statenlid Mieke Hoezen moeten ook werknemers, vertegenwoordigd door de vakbonden, gehoord worden: “We moeten niet alleen kijken naar de belangen van Gelderse bedrijven maar ook wat het economische beleid doet voor de werkgelegenheid en arbeidsomstandigheden.”

Het bestuur van de Provincie Gelderland maakt nieuwe plannen voor de economie in Gelderland. Het provinciebestuur wil over een half jaar een plan hebben dat ervoor zorgt dat bedrijven en inwoners geld kunnen verdienen én oplossingen voor maatschappelijke problemen kunnen bieden. Dat is de uitkomst van overleg tussen het provinciebestuur en Provinciale Staten, 15 januari jl.

Tijdens het overleg werd besproken hoe de provincie de plannen gaat maken. Het bestuur wilde vooral met bedrijven en bestuurders van Gelderse gemeenten gaan praten, om te horen wat zij belangrijk vinden. Mieke Hoezen, Statenlid voor de SP in Gelderland, vond dat niet genoeg. "Bedrijven kunnen geld verdienen en met slimme oplossingen komen omdat ze mensen in dienst hebben die voor hen werken en die goede ideeën bedenken. Dan is het ook logisch dat de Provincie met werknemers praat over economische plannen. Deze plannen kunnen namelijk flinke gevolgen hebben voor de werkgelegenheid en de plek waar mensen werken. Hun belangen moeten gehoord worden."

De SP zei tijdens de vergadering dat openbaar vervoer, woningen en voorzieningen zoals hulpdiensten net zo belangrijk zijn voor een goede economie als logistieke voorzieningen, kennisuitwisseling en innovatiesubsidies. Wat belangrijk is voor werknemers, kunnen de vakbonden goed vertellen. De SP is daarom blij dat de Provincie werknemers nu ook ziet als stakeholder voor het economisch beleid. Hoezen: "We gaan er vanuit dat vakbonden een structurele plaats aan de provinciale bestuurstafels krijgen wanneer er over economie gesproken wordt. Dat gaat vast goede plannen opleveren!".

Zie ook:

De SP vind het zorgelijk dat de veiligheidsregio Noord en Oost Gelderland niet heeft gereageerd op de brand bij de kerncentrale in Lingen, vlak over de grens in Duitsland. De partij vraagt zich af waarom Gelderlanders in het risicogebied niet meteen zijn geïnformeerd terwijl de brand op 6 december 2018 niet zonder risico’s was. Volgens de SP is de provincie medeverantwoordelijk voor het goed informeren van haar inwoners. Daarom heeft Statenlid Paul Kusters vragen gesteld aan het provinciebestuur hierover.

Vorige week donderdagavond 6 december woedde er een brand bij de kerncentrale Emsland, in Lingen. Inwoners van Twente en Noord en Oost Gelderland zijn daarover niet geïnformeerd. SP-Statenlid Paul Kusters: “Dat is vreemd, want aan de Duitse zijde werd wel groot alarm geslagen. Volgens het Duitse dagblad Osnabrücker Zeitung kon risico voor mensen niet worden uitgesloten. Later bleek uit metingen dat er gelukkig geen gevaar is geweest voor de omgeving. De kerncentrale ligt vlak bij de grens dus wij snappen niet waarom er aan Nederlandse zijde geen alarm is geslagen. Het risicogebied van de kerncentrale loopt tot ver in Gelderland.”

De Veiligheidsregio Twente is verantwoordelijk voor communicatie bij mogelijke rampen rond de kerncentrale, maar zond donderdagavond geen bericht uit naar de inwoners van Overijssel. De veiligheidsregio kreeg namelijk geen officiële melding van de Duitse collega’s, omdat er in eerste instantie was gezegd dat het een brand betrof bij de ANF fabriek die brandstofelementen maakt. Kusters: “Maar inmiddels wordt er door woordvoerders van de kerncentrale gezegd dat de brand wel degelijk in het nucleaire gedeelte was. De brand brak door nog onbekende oorzaak uit in een deel van de fabriek waar de kwaliteit van uranium wordt getest. Gelukkig is er bij metingen na de brand geen verhoogde radioactiviteit gemeten. Maar dat had ook anders kunnen zijn.”

De SP vroeg al eerder aandacht voor de verouderde kerncentrale Emsland en deed deze zomer mee aan een demonstratie voor versnelde sluiting van de centrale. In de Staten van Groningen, Drenthe en Overijssel zijn (mondelinge) vragen gesteld. De kwestie heeft inmiddels ook de aandacht van de Tweede Kamer (2018Z23575).

Foto: Peter de Vos

De Gelderse SP wil dat de provincie gaat onderzoeken hoe we het klimaatbeleid zo kunnen organiseren zodat de lasten eerlijk verdeeld worden. Klimaatbeleid en de overgang naar duurzame energie dreigen de laagste inkomens en gewone huishoudens onevenredig te raken. De SP zal bij behandeling van de Voorjaarsnota het provinciebestuur een voorstel hierover indienen.

De provincie Gelderland heeft een ambitieus klimaatbeleid en dat geldt ook voor veel Gelderse gemeenten. De SP steunt deze ambities van harte maar wil wel dat de provincie ook kijkt naar wie de kosten dragen van al deze plannen. SP-Statenlid Paul Kusters: “Uit onderzoek van onder meer CE Delft blijkt dat met de overschakeling op duurzame energie de groep mensen met de laagste inkomens hun lasten zien verdubbelen. Tegelijkertijd wordt het bedrijfsleven ontzien. Wij pleiten voor klimaatrechtvaardigheid waarbij de grootste vervuilers naar rato meer bijdragen.”

De SP wil dat de provincie onderzoekt hoe de energietransitie in Gelderland zo kan worden georganiseerd dat de inkomensverschillen tussen burgers met meer en minder inkomen gelijk blijven. Ook zal er gekeken moeten worden naar hoe de energietransitie zodanig gerealiseerd kan worden dat de lasten ervan evenredig verdeeld worden tussen huishoudens en bedrijven.

De Gelderse SP wil dat de provincie gaat onderzoeken of een provinciaal nutsbedrijf een eventuele geothermiebron gaat exploiteren. De provincie subsidieert samen met de gemeenten Renkum en Nijmegen een onderzoek naar het gebruik van geothermie om warmte en energie op te wekken. De SP wil dat dit niet aan de markt wordt overgelaten maar dat de exploitatie door een provinciaal overheidsbedrijf wordt gedaan zodat er democratisch toezicht is op controle, energielevering en prijsbepaling.

Door de subsidie van de provincie Gelderland aan Tellus Renkum b.v. (en Tellus Nijmegen b.v.) kan een onderzoek gedaan worden naar ultradiepe geothermie bij Renkum en Nijmegen. De warmte die via geothermie wordt aangesproken, kan worden omgezet en geleverd aan woningen en industrie. SP Statenlid Paul Kusters: “Ultradiepe geothermie kan een goede en schone manier zijn om de energievoorziening in Gelderland te verduurzamen. Daarmee wordt een bijdrage geleverd aan onze klimaat- en energiedoelstellingen. Als zo'n bron werkt moet deze ook geëxploiteerd worden. Wat ons betreft niet door een commerciële markt partij. Gelderse geothermie moet in handen zijn van de inwoners van Gelderland.”

De SP vraagt daarom aan het college van Gedeputeerde Staten om alvast te kijken naar een mogelijkheid om een provinciaal nutsbedrijf te starten, eventueel ook samen met gemeenten. Kusters: “Wat ons betreft moet een Gelders nutsbedrijf energie leveren voor een fatsoenlijke prijs, zonder winst oogmerk profiteren de inwoners van Gelderland daar het meest van. En als er toch geld verdiend wordt dan kan dat geïnvesteerd worden in de Gelderse samenleving.”

De SP wil dat Gedeputeerde Staten er bij de deelstaatregering van Nedersaksen op aandringen om de kerncentrale Emsland, net over de grens bij Twente, zo snel mogelijk te sluiten. De centrale kampt met aanhoudende storingen en het risico-gebied reikt tot in Gelderland. De Gelderse SP wil hierover een debat aanvragen in Provinciale Staten.

Recentelijk zijn er weer problemen bij de centrale in Lingen, Emsland geconstateerd. Het Dagblad van het Noorden, de NDR en RWE power AG melden woensdag 15 november dat er bij onderhoudswerkzaamheden een lek is geconstateerd in een koelwaterleiding. Het Nedersaksisch ministerie van milieu heeft dat bevestigd. Zij beschouwen het lek als niet gevaarlijk, een zeer beperkt risico. Atomkraftwerk Emsland is echter een verouderde centrale, gebouwd in 1988. De voorgenomen sluiting is in 2022.

SP Statenlid Paul Kusters: “Emsland ligt ongeveer 20 kilometer van de Nederlandse grens. Bij de buren dus, maar het risico-effectgebied van deze centrale reikt tot ver in Gelderland. Mede daarom willen wij dat de provincie Gelderland aandringt op een snelle sluiting van deze verouderde centrale. Alleen zo kunnen we toekomstige problemen voorkomen en de risico’s voor mens, dier en omgeving drastisch beperken. Wij vragen de gedeputeerde Van Dijk hierover zo spoedig mogelijk contact op te nemen met zijn Duitse collega.”

Foto: SP

De SP wil zo snel mogelijk een debat over de centrale Emsland in de commissie EEM van Provinciale Staten en zal zo nodig een motie indienen om het verzoek kracht bij te zetten. Ook de SP in Overijssel heeft hierover al aan de bel getrokken.