Poliflw

Op 26 juni 2019 vond in de Raad de debetbijeenkomst over duurzaamheid plaats. Fractielid Rob Schuurmans voerde het woord over het volgende:

—-

Het is hoog tijd dat we stoppen met het uitputten en vervuilen van onze leefomgeving. In het meest ideale geval hebben we eigenlijk geen debat over duurzaamheid, maar over vervuiling. Niet over het behoud van natuur en milieu, maar over de aantasting ervan. We zijn blij dat vaststaat dat er een energietransitie nodig is en dat we met elkaar van gedachten kunnen wisselen over de manier waarop we gaan zorgen voor duurzaam opgewekte hernieuwbare energie.

Naast deze ambities op het gebied van de energietransitie moeten we ons ook gaan voorbereiden op maatregelen die genomen moeten worden om de effecten hiervan op te vangen. Het is goed dat daarvoor een aparte uitvoeringsagenda komt. We zijn benieuwd wanneer we die kunnen verwachten.

De routekaart richt zich op twee ambities: ten eerste het opwekken van duurzame energie, ten tweede het beperken van het energiegebruik.

Wanneer het gaat om het opwekken van duurzame energie dan wordt in het ambitiedocument gesproken over wind- en zonne-energie. Dat zijn de twee hernieuwbare energiebronnen die we kennen. We vragen ons af of er ook gekeken is naar andere, ambitieuzere energiebronnen. In Rotterdam is men bezig met een proef om huizen te verwarmen met waterstof. De combinatie van waterstof met wind- en zonnekracht om uit die waterstof energie te halen klinkt veelbelovend en kan bijna niet schoner.

Voor de opwekking van duurzame energie wordt voorgesteld windturbines te bouwen en zonneweides aan te leggen.

D66 is niet enthousiast over het aanleggen van zonneweides. Nederlandse ecologen geven aan dat zonneweides funest zijn voor de biodiversiteit en zorgen voor een verschraling van de grond, waardoor die voor insecten en vogels onleefbaar wordt. Uit onderzoek van het Duitse ministerie van economische zaken blijkt dat zonnepanelen door regen giftige zware metalen kunnen uitspoelen in de grond. Als er dan toch zonneweides moeten komen, plaats die dan bij snelwegen, bedrijventerreinen en op oude vuilstortplekken, maar gebruik geen landbouwgrond of groene grond. De rijksadviseur voor de fysieke leefomgeving pleit ervoor zonnepanelen alleen op daken te plaatsen en dat lijkt ons ook de meest geschikte plek. We vragen ons af of bekend is hoeveel geschikt dakoppervlak er in Oosterhout is.

Voor het opwekken van duurzame energie werkt de gemeente samen, bijvoorbeeld als het gaat om de verduurzaming van Amernet. D66 ziet het gebruik van restwarmte als een uitstekende manier om woonhuizen te verwarmen. We stellen vraagtekens bij het stoken van de Amercentrale op biomassa en vragen ons af hoe duurzaam dat is. Voorzitter, stel dat een vriend en u een wedstrijdje doen. U probeert een boom te laten groeien en uw vriend probeert hem te verbranden. Wie wint er? Het kost niet veel tijd om uit een boom energie te halen, het kost wel veel tijd om een boom dusdanig te laten groeien, dat er in de toekomst weer energie uit gehaald kan worden. We vragen ons af of in de praktijk bij een grootschalig gebruik van biomassa sprake is van hernieuwbare energie. Daarnaast: Nederland produceert zelf weinig biomassa. We willen voorkomen dat er ergens in de wereld bomen omgehakt worden, die via een vervuilend dieselschip naar Nederland gebracht wordt om hier te verbranden en voor ons ‘schone’ energie op te leveren. We realiseren ons dat de invloed van de gemeente Oosterhout hierop beperkt zal zijn, maar willen het toch maar even genoemd hebben.

Naast het opwekken van duurzame energie richt de routekaart zich op het beperken van energiegebruik. Er worden onder meer maatregelen genoemd die huiseigenaren moeten stimuleren om energiebesparende maatregelen te nemen. Daarmee moet in totaal een energiebesparing van 295 TJ gehaald worden. We vragen ons af hoe realistisch deze getallen zijn. Is duidelijk welk effect de duurzaamheidsleningen tot nu toe gehad hebben? En wat doet de gemeente zelf, naast het verduurzamen van de eigen organisatie? Is het stimuleren van een gedragsverandering de enige mogelijkheid? Ons gevoel, voorzitter, was: we geven wat geld uit om onze inwoners te stimuleren een flinke investering te doen. Dit alles is te vrijblijvend, we maken ons zorgen dat we op deze manier niet de besparing realiseren die nodig is. Het beperken van energie begint bij isoleren. Hoe maken we dat zo aantrekkelijk dat inwoners hun eigen huizen gaan isoleren? Een paar ideeën: maak op grote schaal (en niet alleen op aanvraag) inzichtelijk wat het oplevert, stimuleer collectief isoleren, begin met de aanleg van mosdaken, maak de duurzaamheidslening bijvoorbeeld renteloos.

Ook voor het stimuleren van het bedrijfsleven tot het nemen van energiebesparende maatregelen worden ideeën geopperd, zoals het stimuleren van samenwerking en onderzoek naar reststromen. Prima! Daarnaast is hier ook een minder vrijblijvend middel: Het Activiteitenbesluit milieubeheer verplicht bedrijven en instellingen om energiebesparende maatregelen te treffen – met een terugverdientijd van vijf jaar of minder en om daarover te rapporteren. Stimuleer de omgevingsdienst om hierop actief toezicht te houden.

Tot slot: wij missen in de routekaart nog welke maatregelen op het gebied van mobiliteit worden genomen.

Kortom, het is goed dat we dit debat hebben. Een prima aanzet, maar voor ons wel een met aandachtspunten: geen zonneweides, maar daken benutten voor zonnecellen. Terughoudendheid bij het gebruik van biomassa. Onderzoek ook andere duurzame energiebronnen, zoals waterstof en stimuleer de burgers van Oosterhout niet alleen tot energiebesparende maatregelen door in te zetten op een gedragsverandering, maar ook via de portemonnee.

Op 20 maart zijn de Provinciale Statenverkiezingen. D66 nam in de afgelopen vier jaar, voor het eerst in de geschiedenis, deel aan het College van Gedeputeerde Staten. De Brabantse Democraten gaan de verkiezingen in met de oproep ‘Kies voor de toekomst van Brabant.’ Gedeputeerde en lijsttrekker Anne-Marie Spierings legt uit waarom hiervoor gekozen is: “D66 zet zich in voor een gezond Brabant, waar we samen bouwen aan een mooie toekomst van Brabant. Daar willen we in de komende bestuursperiode mee doorgaan.”

Gezondheid D66 stelt gezondheid centraal. Als je gezond bent, kun je meedoen, je ontwikkelen en kun je Brabant verder brengen. Daarom zet de partij in op schone lucht, meer natuur, meer ruimte voor de fiets als alternatief voor de auto en meer ruimte om te bewegen en om te sporten. Spierings: “We zetten ons in voor een gezonde provincie waarin we toekomstgericht, grenzeloos samenwerken. Dat samenwerken doet de provincie met alle Brabantse gemeenten en in Europa.” Die samenwerking vindt bijvoorbeeld plaats op het gebied van de energietransitie en klimaatverandering. De gemeenten zijn daarbij eerste aanspreekpunt voor inwoners en belangrijke schakels bij het realiseren van de opgaven.

Energietransitie biedt kansen Energie die je niet gebruikt, hoef je ook niet op te wekken. Energie besparen is daarmee geld besparen. Bovendien geeft goede isolatie meer comfort in huis en op kantoor. En energiebesparing brengt een concurrentievoordeel voor bedrijven. Alle gemeenten moeten aan de slag met verduurzaming; fossiele brandstoffen maken plaats voor duurzame energiebronnen. Dit betekent dat er ruimte moet worden gemaakt voor de plaatsing van bijvoorbeeld windmolens. En dat gemeenten moeten nadenken over geschikte plaatsen voor zonnevelden. Wat D66 betreft komen zonnepanelen eerst op daken en pas daarna op minder waardevolle plekken zoals stortplaatsen, braakliggende terreinen den agrarische gebieden.

Ruimte voor klimaatverandering Groen in een gemeente biedt kansen voor inwoners om te sporten, wandelen of lekker te ontspannen. Daarnaast is een groene gemeente beter bestand tegen extreme weersomstandigheden, zoals langdurige droogte of extreme regenbuien. Welke voorzieningen willen gemeenten in de openbare ruimte treffen om de gevolgen van klimaatverandering op te vangen? D66 wil dat gemeenten daar goed over nadenken en rekening mee houden bij toekomstige ruimtelijke ontwikkeling. Spierings: “D66 loopt voorop voor een beter klimaat. Samen met ons goede onderwijs, innovatieve bedrijven en samenwerking in Europa. Op naar een betaalbare, veilige toekomst met droge voeten, schone lucht en nieuwe banen.”

Onderwijs Samenwerking is de kracht van de Brabantse economie. Samenwerking tussen steden en dorpen, onderwijs en bedrijven en mensen onderling. D66 wil een arbeidsmarktbeleid waar het onderwijs op in kan spelen. Zodat je niet het beste onderwijs in Brabant kan genieten, maar ook hier je eerste baan vindt.

Geen grenzen aan de groei, maar groeien aan de grens Onder dit motto zijn er in de verschillende grensregio’s initiatieven opgestart om kansen te benutten op het gebied van economie, arbeidsmarkt, onderwijs, cultuur, mobiliteit, wonen, voorzieningen en veiligheid, voor inwoners, bedrijven en instellingen. D66 wil de komende jaren meer investeren in grensoverschrijdende samenwerking. Binnen 35 km aan weerszijde van de grens met Nederland wonen ongeveer 7 miljoen mensen; Noord-Brabant moet daarom een open blik houden en goed samenwerken met andere regio’s in Europa.

Voorzitter,

Het is prachtig dat de gemeente Oosterhout een aantal mogelijkheden kent om burgers te ondersteunen: bij het kopen van een huis, het nemen van maatregelen op het gebied van energiebesparing of met het nemen van maatregelen die helpen een woning toekomstbestendig te maken. D66 vindt het belangrijk dat deze mogelijkheden blijven, sterker nog: wat ons betreft worden ze uitgebreid. Ze kosten ons geen geld (het gaat immers om een lening), maar stimuleert wel gewenst gedrag. Hoe mooi wil je het hebben!

Neem nou de duurzaamheidslening. Die voorziet duidelijk in een behoefte in onze gemeente. Er wordt veelvuldig gebruik van gemaakt en het beschikbare budget voldoet eigenlijk niet voor het aantal aanvragen. De regeling is misschien wel té succesvol. Vandaar wellicht, dat het college voorstelt die te beperken tot enkel isolerende maatregelen. Woningisolatie levert de meeste besparing op, zowel voor het milieu, als voor de portemonnee, doordat het verbruik van gas niet wordt teruggedrongen door zonnepanelen te gebruiken. De gedachtegang dat de inwoners van Oosterhout gestimuleerd moeten worden isolerende maatregelen te nemen, kunnen wij dan ook volgen. Dat daarmee de mogelijkheid stopt om voor energieopwekkende maatregelen een lening af te kunnen sluiten, vinden we echter doodzonde. Ook het nemen van energiebesparende maatregelen is gedrag wat we moeten blijven stimuleren. Als dan blijkt dat bijna de hele pot met geld opgaat aan de aanschaf van zonnepanelen, dan moet de pot dus groter. Om toch te stimuleren dat mensen ook isolerende maatregelen nemen, kunnen vervolgens aan de aanschaf van energieopwekkende maatregelen, zoals zonnepanelen, eisen gesteld worden aan de isolatie. Daarnaast moet ook het gasloos maken van een woning vallen onder de duurzaamheidslening. Onze visie is daarom: stimuleer het nemen van isolerende maatregelen, maar maak het nog altijd mogelijk schone energie op te wekken, bijvoorbeeld via zonnepanelen. Maak de pot met geld groter, als daar niet voldoende budget voor is. Zonde om het enthousiasme van de Oosterhoutse inwoners in te perken!

De blijverslening dan, die heeft wat D66 betreft nog altijd bestaansrecht. Deze lening geeft bewoners de mogelijkheid tot het treffen van aanpassingen in hun woning, waardoor zij langer in huis kunnen blijven wonen. Dat is in lijn met de ontwikkelingen in het sociaal domein en daarom, zo vinden wij, nog altijd wenselijk. Dat weinig inwoners van Oosterhout gebruik maken van deze lening, kan van alles betekenen. Is er geen behoefte aan deze mogelijkheid, of weten onze burgers er gewoon niet van? Er is op verschillende manieren aandacht gegeven aan deze lening, maar wij vragen ons af of de doelgroep is bereikt. Wij zien nog steeds de meerwaarde van deze mogelijkheid en vrezen dat er met dit voorstel van het college gekozen wordt voor de makkelijke weg. Weg met de lening, in plaats van nog meer stimuleren dat die daadwerkelijk gebruikt gaat worden. We roepen het college daarom op de lening niet af te schaffen, maar te zoeken naar nieuwe, betere manieren om deze doelgroep te bereiken.

Wel krijgt het college wat ons betreft meer flexibiliteit. De kans om de budgetten vrijer te besteden, doordat de schotten tussen de drie leningtypes verdwijnen. Als er inderdaad maar weinig gebruik wordt gemaakt van de blijverslening en de pot voor de duurzaamheidslening is, zelfs na de aanzienlijke verhoging die wij voorstaan, nog niet toereikend, laat het geld dan niet op de plank liggen. Maar leg jezelf wel de druk op het geld daarvoor uit te lenen, waarvoor het bedoeld is. Door de belofte te doen te zoeken naar manieren waarop de blijverslening wél gebruikt gaat worden.

Dank u wel.