Poliflw

GroenLinks Houten is blij en tevreden met het unanieme besluit dat de raad in oktober 2019 nam over de toekomst van Fort Honswijk. Een toekomstplan met een goede balans tussen economische exploitatie en het behoud van cultuurhistorische - en natuurwaarden.

Werelderfgoed

Fort Honswijk maakt deel uit van de Stelling van Honswijk en van een landschap waar de bijzondere waarden van de Nieuwe Hollandse Waterlinie nog volop zichtbaar zijn. Door het grote aantal waterlinieobjecten, zou je dit landschap kunnen karakteriseren als een “militair landschapspark”, met een betekenis die het lokale ver overschrijdt. Sterker nog, het gaat hier om Werelderfgoed!

25 jaar geleden

Zo'n 25 jaar geleden maakte ik voor het eerst kennis met deze plek. Dat was in de tijd dat het begrip 'fortenmaand' werd geïntroduceerd en er aandacht kwam voor de bijzondere kwaliteiten van de forten. De forten waren toen nog anoniem, ontoegankelijk en al lang niet meer in gebruik, maar nog wel eigendom van defensie. Fort Honswijk werd daardoor ook voor omwonenden in Schalkwijk een bijzondere plek. 

Tijdens een van die eerste fortenmaanden was het bij uitzondering mogelijk om een kijkje te nemen op Fort Honswijk. Samen met mijn gezin bezocht ik een wat muffe en natte locatie, overwoekerd door groen. Toch ging er een zekere magie uit van het geheel. De entree door de oude poort was indrukwekkend, evenals de overige bouwwerken op het fort. Met name de mysterieuze rondgang tussen de toren en de contrescarp waren imposant.  Ik herinner me nog, hoe verrast ik was en hoe mooi ik het vond. Het zag er weliswaar verwaarloosd en gehavend uit, maar het fort was dankzij het weinig intensieve gebruik grotendeels in oorspronkelijke staat gebleven. Dankzij deze geïsoleerde ligging had zich daar in de loop der tijd een rijke flora en fauna kunnen ontwikkelen. 

25 jaar later

Destijds kon ik niet bevroeden dat ik me 25 jaar later als raadslid zou buigen over de toekomst van dit fort. De gemeente Houten was enkele jaren geleden voor 1 euro eigenaar geworden van het fort en nu moest er iets mee gebeuren! Het fort met rust laten was geen optie. Er moest een nieuwe bestemming gezocht worden en het fort zou toegankelijk moeten worden gemaakt voor het publiek. De gemeente ging in zee met een partij die het fort zou restaureren en exploiteren. De plannen die hieruit voortkwamen waren ambitieus, maar eenzijdig: gebaseerd op een verdienmodel dat nauwelijks rekening hield met de cultuurhistorische en natuurwaarden van het fort, de omgeving en de belangen van omwonenden en andere betrokken partijen. Dit plan was destijds in 2017 voor Groen Links Houten en andere partijen dan ook onaanvaardbaar.  

Nieuw plan

GroenLinks Houten kan zich goed vinden in het nieuwe Ontwikkelkader Toekomst Fort Honswijk.  Een plan dat in samenspraak met alle betrokken partijen - verenigd onder de naam 'de Fortwerkers' - tot stand is gekomen.  

Het ontwikkelkader spreekt duidelijk uit dat een grootschalige ontwikkeling op gespannen voet staat met de aanwezige kwaliteiten van het eiland van Schalkwijk. GroenLinks Houten is daarom bijzonder blij met de balans tussen economische exploitatie en het behoud van cutuurhistorische – en natuurwaarden. En met de nadruk die wordt gelegd op de op duurzame vormen van mobiliteit: vooral de fiets wordt gestimuleerd, passend bij het imago van Houten als fietsstad.  

Kortom, het voorliggende plan is wat mij betreft een prima plan. Dat wat mij 25 jaar geleden zo raakte bij mijn eerste bezoek aan het fort, zal ook voor de toekomst behouden blijven. 

Marja Damman, raadslid GroenLinks Houten

Op 8 oktober 2019 werd de Collegebrief met het verkavelingsplan Wickengaard in Schalkwijk besproken in een Ronde-Tafelgesprek (RTG) in het Lucashuis in Schalkwijk. Door diverse insprekers werden zorgen uitgesproken over mogelijke wateroverlast en de geplande woningbouw op de plaats van de bestaande boomgaard.

Wethouder Hilde de Groot gaf aan het waterprobleem uiterst serieus te nemen. Daarnaast lichtte de wethouder toe dat dit plan voldoet aan de kaders die door de raad zelf zijn vastgesteld (zoals de woonvisie en de structuurvisie), en de eisen omtrent verkeer en milieu. Als een plan aan al deze eisen voldoet, brengt het college het naar de raad, en het is nu aan de raad hier een besluit over te nemen.

Tijdens het RTG kwamen omwonenden met een voorstel om de woningen deels elders te bouwen zodat een deel van de boomgaard gespaard zou kunnen worden. Eén omwonende gaf daarbij aan dat dit voorstel geïnspireerd zou zijn op suggesties gedaan door onze fractievoorzitter Tijm Corporaal. Dat klopt niet. Natuurlijk hebben wij met inwoners gesproken, en in één van de gesprekken is een alternatief verkavelingsplan aan de orde gekomen. Dat was echter in hypothetische zin “Als er een alternatief plan zou zijn waar iedereen zich in kan vinden en dat financierbaar is, dan ...”.

GroenLinks vindt de nadelen van het gepresenteerde alternatieve plan:

Deze kaders zijn vastgesteld om het grote geheel en de lange termijn in de gaten te houden.

Gezien het bovenstaande ziet de fractie van GroenLinks dit alternatieve plan niet als reeël. 

GroenLinks zal het plan dat voorjaar 2020 naar de raad komt beoordelen. Belangrijke aspecten die we daarin meewegen zijn de oplossing die in het plan wordt gepresenteerd voor het waterprobleem én het groene karakter in de verkaveling.

Op initiatief van wethouder Hilde de Groot vond op zaterdag 5 oktober jl. een excursie voor raads- en commissieleden plaats naar het weidevogelgebied in Tull en ’t Waal. Hier beheert de Stichting Weidevogelbeheer Eiland van Schalkwijk 10 hectare aan gemeentelijk weidevogelgebied (met medewerking van een enthousiaste pachter, boer Sturkenboom). Koen Helling gaf namens de gemeente Houten heldere uitleg, terwijl Tijmen Blokhuis de inzet van de stichting toelichtte. Het was prachtig weer en we zagen onder meer een ijsvogel, en 20 watersnippen op de door de Stichting gecreëerde foerageer- en schuilplas.

De komende jaren willen we sterk inzetten op vergroting van het leefgebied voor weidevogels op het Eiland van Schalkwijk (rode lijst). Doel hiervan is in de eerste plaats de weidevogelstand te versterken en het aantal broedsuccessen te vergroten. Tegelijkertijd realiseren we zo ook indirect veel voordelen, zoals rustruimte voor doortrekkende weide - en watervogels, een interessanter gebied voor recreanten op het Eiland en versterking van de biodiversiteit. We hoorden van de excursieleiders ook goed nieuws. Waterbedrijf Vitens gaat meedoen met het weidevogelbeheer, waardoor de direct aansluitende oppervlakte toeneemt van 10 naar 23 ha! Op termijn wil het college graag nog meer weidevogelgebieden realiseren. GroenLinks is hier een enthousiast voorstander van. Lees het uitgebreide verslag in de bijlage.

U heeft het vast al wel gemerkt. De gemeente Houten maakt op allerlei manieren een veranderslag door. Sinds Groen links in het college zit hebben we de mogelijkheid om nieuw ecologisch bermbeheer uit te voeren. Zo zijn er nu op veel plaatsen bloemen- en kruidenrijke randen gerealiseerd. Ook de verandering van het maaibeheer is ingezet. Door niet te snel en niet alles tegelijkertijd te maaien is de overlevingskans voor insecten en kleine zoogdieren veel groter. En dat is ook goed voor vogels, kikkers en bijvoorbeeld ook voor bevruchting van fruitbomen.

Het nieuwe beleid blijft niet onopgemerkt. Op 20 augustus kon onze duurzame wethouder Hilde de Groot een vrolijk bericht op haar wethouderspagina op facebook posten: we zijn bijgeschreven in het register van bijvriendelijke gemeenten. Ongeveer één op de vijf gemeenten heeft die status.

En begin september werd Houten genomineerd voor een provinciale prijs: de groene kroon. Er waren 6 nominaties. Houten verdiende de nominatie voor onze grootschalige veranderaanpak.

We kregen de prijs nog niet. Toch zijn we zeer tevreden over de vorderingen. En als flora en fauna konden praten....

Tijm Corporaal

Fractievoorzitter. 

Meer lezen:

Het groen in onze gemeente koesteren en verbeteren zodat Houtenaren ervan kunnen genieten en zodat tegelijkertijd de biodiversiteit wordt vergroot. Dat is een van de ambities van het collegeprogramma 2018-2022 van onze gemeente.

GroenLinks zit in het college, en is blij dat mede door onze inbreng biodiversiteit zo nadrukkelijk op de agenda staat. Ik zie dat het werkt. De gemeente Houten wordt biodiverser!

Het college heeft nieuwe manieren van ecologisch bermbeheer ingevoerd. Er zijn bloemen- en kruidenrijke randen aangelegd op verschillende plaatsen langs de rondweg (o.a. op de middenberm bij afslag Oude Dorp). Ook verandert het maaibeheer. Door niet te snel en niet alles tegelijkertijd te maaien is de overlevingskans van kleine zoogdieren, vogels, kikkers en insecten groter. En die insecten, die zijn weer goed voor de bestuiving van fruitbomen en bloemen.

Onze nieuwe aanpak blijft niet onopgemerkt. Op 20 augustus plaatste onze wethouder Hilde de Groot een vrolijk bericht op Facebook: Houten is bijgeschreven in het register van bijvriendelijke gemeenten. Slechts ongeveer één op de vijf gemeenten in Nederland heeft die status. 

Begin september werd Houten genomineerd voor de natuurprijs Groene Kroon. Wij waren één van de drie finalisten met onze ‘Industriële Bloemenweide’: in de gehele bebouwde kom van Houten legt de gemeente bloemenweides aan met daarin insectenhotels. Hier kunnen de insecten zich naar hartelust voeden en zich voortplanten. U kunt zo’n bloemenweide bewonderen bij de Waterveste. Wandel er eens heen of neem een virtueel kijkje op YouTube (zoekterm: bloemenweide Houten). 

Houten won de prijs nét niet. Maar wij zijn heel tevreden over de stappen die Houten zet. En als flora en fauna konden praten....

Tijm Corporaal, Fractievoorzitter GroenLinks Houten, tcorporaal@groenlinks.nl

Meer lezen:

Afgelopen woensdagavond keken bestuur, fractie en campagneteam van GroenLinks uitzinnig van vreugde naar het almaar stijgende aantal stemmen. Op 23 maart is de verkiezingsuitslag definitief gemaakt en kan GroenLinks Houten rekenen op 5 zetels! 

Hiermee heeft bijna 16 % van de inwoners van Houten te kennen gegeven, dat zij graag een meer empathische en duurzame samenleving wil. Een ongekend resultaat. Wij willen al onze kiezers van harte bedanken. Het team van GroenLinks Houten is er klaar voor om het groene en sociale gezicht naar voren te blijven brengen. GroenLinks zet die lijn graag door vanuit een college. We gaan met goede moed de onderhandelingsgesprekken in!