Poliflw

Geacht college,

Vandaag opende het NRC met een artikel over het falen van het landelijke ruimtelijke ordeningsbeleid (‘Zo werd er toch gebouwd naast een vuurwerkopslag’).[1] Dit artikel is gebaseerd op een nog niet eerder verschenen rapport uit 2018 van de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT). De strekking van het rapport ‘De borging van de nationale ruimtelijke belangen’ is verontrustend.[2] Volgens het rapport is er van alles misgegaan sinds de rijksoverheid de ruimtelijke ordening rond de eeuwwisseling steeds meer bij lagere overheden heeft neergelegd. Belangrijke taken zijn niet opgepakt door gemeenten en provincies, met gevaarlijke en hinderlijke situaties tot gevolg.

Een van de in het artikel en rapport genoemde voorbeelden is de opslag van explosieve grondstoffen. Na de vuurwerkramp in 2000 in Enschede bezwoeren beleidsmakers: dit nooit meer. Huizen mogen sindsdien niet meer te dicht in de buurt van de opslag van explosieve materialen – vuurwerk, munitie – worden gebouwd. Zogeheten veiligheidszones moeten dat verhinderen. Alleen moeten gemeenten deze zones wel vastleggen. Als daar in een bestemmingsplan niets over is opgenomen, is de weg alsnog vrij voor bijvoorbeeld woningbouw in de directe omgeving van de opslag van explosieve materialen.

De ILT onderzocht de afgelopen zes jaar bijna veertig bestemmingsplannen die relatie hadden met explosieve grondstoffen. De conclusie is dat in driekwart van de gevallen niets was geregeld, waardoor er toch woningen naast zo’n opslag konden worden gebouwd. Bij een derde van de onderzochte plannen bleek dat ook daadwerkelijk te zijn gebeurd, bijvoorbeeld in de Gelderse plaats Druten. Na contact is daar inmiddels actie ondernomen.

In het onderzoeksrapport worden, naast de opslag van explosieven, tal van andere terreinen met risico’s genoemd: veiligheid (opslag van ontplofbare stoffen, externe veiligheid inrichtingen en -buisleidingen, rijksvaarwegen, grote rivieren, primaire waterkeringen), gezondheid (grondwaterbeschermingsgebieden, regionale luchthavens, Defensie), financiën of economie (elektriciteitsvoorziening, Parallelle Kaagbaan, rijksvaarwegen, grote rivieren), cultuur en natuur (Natuurnetwerk Nederland, erfgoederen van unieke universele waarde, Waddenzee, Project Mainportontwikkeling Rotterdam), vertrouwen in instituties.

Ook op al deze genoemde terreinen bleek veel mis te zijn met gemeentelijke bestemmingsplannen. Zo bleek uit onderzoek in 19 gemeenten dat bij 10 bestemmingsplannen geluidszones rond militaire luchtvaartterreinen niet goed zijn geregeld. Deze 10 plannen hebben betrekking op zes van de acht militaire luchtvaartterreinen. De vliegbasis Gilze-Rijen is een van de acht Nederlandse luchtvaartterreinen en heeft ook (geluids)impact op de gemeente Tilburg. De lijst met de door de ILT geconstateerde gebreken gaat nog verder. Specifieke gemeenten worden echter niet genoemd.

Het rapport van de ILT geeft aanleiding tot het stellen van de volgende vragen:

Hoe oordeelt het college over de conclusies uit het rapport van de Inspectie Leefomgeving en Transport? Is de gemeente Tilburg door de Inspectie Leefomgeving en Transport benaderd naar aanleiding van het rapport over gebreken in bestemmingsplannen? Zo ja, wat was de melding van de ILT? Welke acties zijn hierop ondernomen? In hoeverre deelt het college de mening van D66 dat AMvB’s, zoals het Besluit algemene regels ruimtelijke regels (Barro), in beginsel dienen te worden nageleefd door de gemeente Tilburg? In hoeverre voldoet de gemeente Tilburg hier volgens u nu aan? Hoe zorgt het college ervoor dat landelijke regels rondom de hierboven genoemde thema’s worden doorvertaald naar het Tilburgs beleid? Welke checks and balances zijn daarvoor binnen de gemeente Tilburg van kracht?

[1] https://www.nrc.nl/nieuws/2020/02/09/zo-werd-er-toch-gebouwd-naast-een-vuurwerkopslag-a3989853

[2] https://www.scribd.com/document/446047797/Bijlage-Nationale-Ruimtelijke-Belangen-Borging-Nationale-Belangen

In juni 2019 heeft de Eerste Kamer het wetsvoorstel voor een verbod op asbestdaken verworpen. Op 14 oktober 2019 heeft minister Van Veldhoven een Kamerbrief naar de Tweede Kamer gestuurd, warin ze ingaat op het vervolg van de sanering van asbestdaken[1]. Over de rol van gemeenten in deze aanpak schrijft de minister: “Gemeenten zijn in meerdere opzichten een essentiële schakel in de stimulering en facilitering van de asbestdaken sanering. Eigenaren zullen voor informatie bij gemeenten aankloppen en de ervaring leert dat gemeenten ook het best in staat zijn om te faciliteren, bijvoorbeeld via goede voorbeelden, het collectief saneren van daken en de inzet van ervencoaches. Gemeenten zijn uiteindelijk ook aan zet bij de handhaving van een veilige woonomgeving op basis van de Woningwet.”

[1] https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/asbest/documenten/kamerstukken/2019/10/14/aanpak-asbestdaken

Bij de Tilburgse proeftuin aardgasvrije wijk Quirijnstok is, ten aanzien van de betrokken woningen aan de Beethovenlaan en de Offenbachstraat, expliciet een koppeling gemaakt tussen het verwijderen van de asbestdaken en de warmtetransitie. Het besluit van de Eerste Kamer is voor diverse bewoners in de proeftuin reden geweest om af te zien van het verwijderen van de asbestdaken en de warmtetransitie. Het bestuur van de buurtvereniging Schanszicht heeft laten weten het jammer te vinden dat de asbestsanering in hun woonbuurt stokt. De daken zijn 45 jaar oud en onderzoek in de Offenbachstraat heeft aangetoond dat er serieuze risico’s zijn voor asbestvervuiling. Er is sprake van mosvorming op daken en bij harde wind brokkelt mos, dat losgeweekte asbestdeeltjes kan bevatten, af. Ook in andere gevallen in Tilburg waar er sprake is van asbestdaken, is er het risico op verspreiding van asbestvezels.

Gezien bovenstaande willen wij u de volgende vragen stellen:

Wat zijn de concrete gevolgen van de uitspraak van de Eerste Kamer voor het proeftuinproject Quirijnstok? In het uitvoeringsplan Proeftuin Aardgasvrij Quirijnstok wordt gesteld: “De daken in de Beethovenlaan en omgeving beginnen te verweren, waardoor vervanging van de daken een urgent verbouwingsvraagstuk is geworden voor bewoners.” En “Op 24 woningen in Beethovenlaan en omgeving liggen asbestdaken. Daken die de komende jaren vervangen moeten worden omdat deze aan slijtage onderhevig zijn. Doordat de kans groot is dat er op termijn kleine vezels loskomen, is dit slecht voor de gezondheid.” Wat gaat de gemeente doen nu diverse bewoners afzien van sanering van hun asbestdaken? Hoe is in Tilburg het gemeentelijk beleid om gezondheidsrisico’s ten gevolge van asbestdaken te voorkomen, vormgegeven? Op welke manier werkt de gemeente aan het vergroten van het bewustzijn van haar inwoners, voor de gezondheidsrisico’s en het belang van het melden van  asbestdaken die mogelijk in slechte staat verkeren? Hoe kijkt het college naar de in de Kamerbrief genoemde wijzen waarop de gemeente een bijdrage kan leveren aan het saneren van asbestdaken (de informatiefunctie, het delen van goede voorbeelden, het collectief saneren van daken en de inzet van ervencoaches)? Op welke wijze gaat de gemeente in het kader van de sanering van asbestdaken om met haar bevoegdheid tot handhaving van een veilige woonomgeving op basis van de Woningwet? Heeft de gemeente nog meer juridisch instrumentarium om gebouweigenaren te verplichten om asbestdaken te saneren? Zo ja, hoe gaat de gemeente om met dit instrumentarium? Ziet het college kansen in een gemeentelijke (subsidie-)regeling om particuliere gebouweigenaren te helpen bij het saneren van asbestdaken?

Proeftuinen aardgasvrije wijken

1 december 2019 is door de Rijksoverheid de tweede ronde proeftuinen aardgasvrije wijken opengesteld. Gemeenten kunnen hiervoor van 1 december tot 1 april 2020 een aanvraag indienen.

Is het college bereid om, waar mogelijk in samenwerking met een of meerdere energiecoöperatie(s), te komen tot een aanvraag voor de tweede ronde proeftuinen aardgasvrije wijken?