Poliflw

Vertrouwen begint bij transparantie: hoe staat het met de aanpak van etnisch profileren en vooringenomenheid bij de Arnhemse politie? Al jaren een aandachtspunt, en in het licht van de huidige ontwikkelingen is duidelijkheid gewenst. D66-raadslid Susan van Ommen stelt vragen.

De afgelopen weken is er in ons land opnieuw volop aandacht voor racisme. Mensen demonstreren en geven een duidelijk signaal af: genoeg is genoeg, het moet anders. Aanleiding voor de recente protesten is het politiegeweld in Amerika. Ook in Nederland doet de politie aan etnisch profileren, zo bleek onder andere uit de documentaire ‘Verdacht’ uit 2018. Arnhem wil een inclusieve stad zijn. Hierin is geen plek voor etnisch profileren.

D66 vindt racisme en discriminatie onacceptabel. Iedereen heeft recht op gelijke kansen. Al eerder vroeg D66 daarom samen met de PvdA om in Arnhem mee te doen met een pilot met stopformulieren om etnisch profileren door de politie tegen te gaan. Gisteren heeft D66 landelijk een actieplan tegen racisme gelanceerd, waarin onder meer wordt opgeroepen om de omstreden ‘nekklem’ te verbieden.

In de Arnhemse Kadernota Veiligheid is de bestrijding van discriminatie terecht opgenomen als een van de speerpunten. De meldings- en aangiftebereidheid bij burgers moet worden vergroot. Het is belangrijk dat mensen vertrouwen hebben in de politie. D66 wil daarom graag weten of politiegeweld en vooringenomenheid in Arnhem een probleem is, en zo ja, in welke omvang. Hierover zijn vandaag schriftelijke vragen ingediend.

De ondemocratische regionale noodverordening moet zo snel mogelijk plaats maken voor democratische alternatieven die wél passen bij de huidige situatie. Dat stelt Arnhems raadslid Maarten Venhoek in vragen aan Ahmed Marcouch, burgemeester van Arnhem en voorzitter van de veiligheidsregio. Venhoek: “Corona bestrijden kan ook zonder de democratie af te schaffen.”

Elke veiligheidsregio in Nederland heeft een eigen noodverordening waarmee de verdere verspreiding van corona wordt bestreden. Deze noodverordeningen worden eenzijdig ingesteld door de voorzitters van de veiligheidsregio’s, zonder democratische controle op invoering, inhoud of looptijd door gemeenteraden of het Nederlands parlement. Met een noodverordening kan snel opgetreden worden bij regionale kortdurende crisissituaties.

Buitenspel

De coronapandemie is echter niet regionaal noch kortdurend. Onze democratie kent voor landelijke crises de noodtoestand, of voor langdurige situaties de mogelijkheid voor een spoedwet. Het kabinet heeft wel een spoedwet aangekondigd, maar die komt pas ergens deze zomer. Tot die tijd staat de democratie buitenspel.

Ongrondwettelijk

De noodverordening van veiligheidsregio Gelderland-Midden perkt grondwettelijke vrijheden in: de vrijheid van vereniging, de eerbiediging van de persoonlijke levenssfeer, de vrijheid van het belijden van een geloofsovertuiging. De stapsgewijze versoepeling zorgt ondertussen voor meer onduidelijkheid die handhaving moeilijker maakt. Deskundigen waarschuwen voor willekeur, een aantasting van de rechtstaat.

Indirecte controle

De democraten vragen de burgemeester, als voorzitter van de veiligheidsregio, om zo snel mogelijk met een eerste rapportage te komen in de geest van de Wet op de Veiligheidsregio’s. Daarop kan de gemeenteraad dan overwegingen en gevoelens mee geven. “Daarmee herstellen we in ieder geval de democratie indirect”, verklaart Venhoek, “terwijl we wachten op een echte oplossing uit Den Haag.”

Documenten Schriftelijke vragen: ‘Democratische legitimiteit noodverordening’ (17 mei 2020)