Poliflw

Wethouder Ufuk Kâhya: “Leerlingen van de Hobbit moeten straks veilig naar school kunnen. Dat geldt ook voor de sporters van OJC.

Met deze rotonde zorgen we voor een blijvende en veilige oplossing voor fietsers en voetgangers. En remmen we de snelheid van het autoverkeer.”

Meer lezen?

Wethouder Ufuk Kâhya: “Schoon, slim en toegankelijk vervoer voor iedereen. Daar werken we volop aan in heel onze gemeente.

Leuk stuk in de Trouw vanuit de ogen van een Amsterdammer die een dagje bij ons kwam kijken.

#ActieplanDuurzameMobiliteit

Fietsstad

Hup, op de fiets of met de snelbus naar hartje Den Bosch

Lia van Genderen met de snelbus op weg naar het transferium, het is 16:21. Beeld Koen Verheijden

Overal nemen de files toe. Hoe houden groeiende steden de binnenstad leefbaar? Deel 1 van een serie: Den Bosch zet in op transferia en een snelfietsnetwerk voor elektrische fietsen.

Sybilla Claus 2 februari 2020,

Klimop aan de gevel, een verwarmde wachtruimte, schone toiletten en gratis deelfietsen. Niet direct wat je verwacht bij een parkeergarage. Transferium Deutersestraat is dan ook het paradepaardje van de drie P&R-locaties in Den Bosch. Die moeten forenzen en winkelpubliek aan de stadsrand uit de auto lokken.

Dat werkt. Het gebruik steeg vorig jaar naar 391.000 auto’s tegen 325.000 een jaar eerder. Voor 4 euro per auto kunnen tot vier mensen met een rode leenfiets of de snelbus naar hartje stad. ‘Welkom Verder’, is de slogan van Den Bosch voor het verwennen van automobilisten.

Over vier weken zijn alle transferiumbussen elektrisch, dan is de reis comfortabel én schoon. Achterin zit Rianne Dijkhof naast dochter Noa (17). “Perfect!”, zegt Dijkhof over het systeem. Ze komt uit Brakel en gebruikt de transferia al jaren voor een dagje winkelen.

Bijvoorbeeld als een van haar dochters een studiedag heeft, zoals nu. “Je rijdt er makkelijk heen en staat in vijf minuten in het centrum. Het is hier ook heel netjes.”

Bij het Bossche stadhuis is geen parkeerplek. Ambtenaar Lia van Genderen woont in Woudrichem, 28 kilometer verderop. Voor half acht ’s ochtends parkeert zij haar auto bij het transferium, en neemt dan de snelbus naar het stadskantoor. ‘In de zomer pak ik een deelfiets’, zegt ze. Rond half vijf ’s middags neemt zij de bus of fiets terug naar het transferium.

De Brakelse illustreert dat vooral automobilisten uit de wijde regio de Bossche transferia kennen en waarderen. Ze bestaan al veertig jaar. Parkeren in de binnenstad kost inmiddels 3,15 euro per uur.

De werkelijke kosten van de transferia zijn niet de 4 euro die nu door gebruikers worden betaald, maar benaderen eerder 8 euro, met bus of fiets erbij.

Dat verschil wordt met parkeergeld uit de binnenstad aangevuld. “Iedereen krijgt daar een fijne binnenstad voor terug. Als het totale beleid maar financieel rond is”, reageert Ufuk Kâhya, de jonge verkeerswethouder van GroenLinks.

‘Wij moeten de infrastructuur slim inrichten voor de toekomst’

Dinsdagavond nam de Bossche gemeenteraad Kahya’s Actieplan duurzame mobiliteit aan. Toen hij tiener was, begon de smartphone aan zijn revolutie. “Dat gebeurt nu in de mobiliteit. Als het ov straks 40 procent meer reizigers heeft, ben je er niet met een verlengd perron. Wij moeten de infrastructuur slim inrichten voor de toekomst.”

Zijn actieplan verenigt duurzaamheid, mobiliteit voor iedereen en leefbaarheid. De auto staat niet meer aan de top van de piramide.

Waar Den Bosch ook al jaren mee vooroploopt: slimme paaltjes in de binnenstad. Die laten alleen bestemmingsverkeer toe, zoals de transferiumbussen en leveranciers.

Het oogt ruim en rustig, ook omdat uitstalborden voor winkeliers verboden zijn. Die zone met beperkt verkeer wil Kâhya updaten tegen misbruik, en uitbreiden.

Den Bosch heeft een brede coalitie met de VVD erbij: “Een gastvrije stad maken is hier niet gepolitiseerd. Bewoners en ondernemers praten mee.” Zo is er nu een convenant in uitgaansstraat Korte Putstraat dat de bevoorrrading bundelt. Ook wordt druk overlegd over zero-emissie-bevoorrading in 2025.

Het toverwoord in het mobiliteitsbeleid is gastvrijheid. Ook voor fietsers. Den Bosch besloot in 2009 het ‘ondermaatse’ fietsbeleid te keren. Er kwamen fietspaden van 2,5 meter breed, gratis bewaakte stallingen, rotondes vervingen kruispunten met stoplichten, en daar kreeg de fietser voorrang.

Nu bezoeken buitenlandse delegaties de bijzondere rotonde op de Aartshertogenlaan. Fietsers kunnen daar – met voorrang – twee kanten op fietsen.

Automobilisten stoppen voor de zebra’s en geven fietsende scholieren en ouderen alle ruimte. Deze maatregelen hebben geleid tot een forse stijging van het fietsgebruik: 42 procent in 2019.

Snelfietspad maakt e-bike tot 15 kilometer even snel als auto en bus

Opvallend vooruitziend zijn de enquêtes die het (stijgend) gebruik van elektrische fietsen in kaart brengen. Vooral in wat verder liggende dorpskernen als Nuland, Vinkel en Rosmalen is het bezit van e-bikes zo’n 30 procent of meer.

Maar over vijf jaar verwacht daar de helft van de bewoners een e-bike te hebben, niet alleen senioren maar ook scholieren. Een enorme toename, waarop heel Brabant anticipeert met de aanleg van regionale snelfietspaden. Die maken de e-bike tot 15 kilometer even snel als auto en bus.

De fietssnelweg Den Bosch-Oss is al af. Die naar Waalwijk volgt, net als die naar Zaltbommel, waaraan het Rijk meebetaalt om snelweg A2 te ontlasten.

Andere grepen uit het verkeersbeleid: 3000 fietsers gebruiken de Schwung-app, een digitale drukknop die verkeerslichten laat anticiperen op hun komst. Er is een seniorenbus en een gratis stadsbusje, ‘De Blauwe Engelen’.

Kâhya is begonnen de binnenstadsring in te richten als 30 km-zone om doorgaand verkeer te weren. Zo krijgen groen, fietsers en voetgangers meer ruimte, bijvoorbeeld met een vlonderpad langs het kanaal.

Een hagelbui jaagt de fietsende verslaggever de stalling onder het CS in, met 5000 plaatsen. Handschoenen verkopen ze niet. Maar een medewerker weet raad: hij geeft een vergeten paar mee.

Zoals de wethouder al zei: “Den Bosch: Gastvrije stad.”

Duurzaam vervoer is schoon en gezond. Gelukkig komen er steeds meer elektrische auto’s, ook in Den Bosch.

Die hebben natuurlijk laadpalen nodig. En die komen er.

Wethouder Ufuk Kâhya: “Op dit moment zijn er voldoende publieke laadpunten voor elektrische auto’s.

Maar als de prognoses uitkomen zijn er de komende jaren 2.000 extra nodig. Om die tijdig te plaatsen maken we nu wijkplannen, samen met bewoners. We beginnen daarmee op West en in de binnenstad.”

hieronder het plan. Én een videofilmpje.

Er komen laadpalen bij woningen en bedrijven op eigen terrein, maar ook laadpunten in parkeergarages, bij transferia en meteen in nieuwbouwwijken. Maar ook ontwikkelingen als snelladen en waterstof komen terug in de plannen.

GroenLinks wil een schone, leefbare, veilige en gezonde binnenstad. Ook een toegankelijke binnenstad natuurlijk: voor voetgangers, fietsers, de bus en de auto.

Daar lag allang een heel mooi plan voor. De binnenstadsring waar bestemmingsverkeer met een auto voortaan nog maar 30 km rijdt.

GroenLinkswethouder Ufuk Kâhya gaat de komende jaren dit plan nu uitvoeren.

Nu het eerste deel: de weg langs de Zuidwillemsvaart tussen het Kardinaal van Rossumplein en Sluis 0. In goed overleg met bewoners en andere betrokkenen krijgt deze kanaalboulevard vorm. Niet met snelheidsremmende klinkers zoals eerst de bedoeling was. Bewoners aan de Zuidwillemsvaart vreesden geluidsoverlast en trillingen.

Wethouder Ufuk Kâhya: “Onderzoek wees uit dat ze daar gelijk in hebben. Nu ligt er straks asfalt met aan allebei de kanten een roodgekleurde fietsstrook. Omdat asfalt sommige automobilisten verleidt tot te hard rijden komen er drie wegversmallingen. Zo wordt de ring een 30 km zone.”

Ook de parkeerplaatsen langs het kanaal blijven voorlopig. Want bewoners zijn natuurlijk nu niet van plan om massaal hun auto weg te doen. Maar die parkeerplaatsen kunnen gemakkelijk ook weer weg als er andere parkeergelegenheid komt en autodelen vanzelfsprekender wordt.  

Wethouder Kâhya zou het liefst meteen beginnen natuurlijk. Maar een aantal broedende boerenzwaluwen zitten hem nog even in de weg. Die nestelen nu onder de Hekelbrug die versterkt moet worden. Dat werk is uitgesteld tot na het broedseizoen. Na herstel van de Hekelbrug kan dan begonnen worden aan de kanaalboulevard. Want het centrum moet tijdens de verbouwing wel bereikbaar blijven.

“Het moet niet uitmaken waar je woont of wat je verdient als je van A naar B wilt komen.” Dat vindt GroenLinks-wethouder Ufuk Kâhya.  

GroenLinks wil op korte termijn een aantal snellaadpalen in 's-Hertogenbosch. Deze wens is een reactie op een brief van Fastned, een bedrijf dat gespecialiseerd is in het aanleggen van snellaadlocaties voor elektrische voertuigen. 

Op weg naar een klimaatneutrale stad zijn er nog een flink aantal stappen te zetten. De verduurzaming van het verkeer is een belangrijke stap. GroenLinks wil dat de gemeente dit zoveel mogelijk stimuleert. 

Fastned heeft de gemeente gevraagd om één of meerdere locaties aan te wijzen waar een snellaadhub zou mogen komen. Dergelijke hubs bevatten een aantal snellaadpalen die in 15 minuten een auto kunnen opladen.