Poliflw

Goed nieuws: de gemeente Deventer heeft 16,8 miljoen euro over. ‘Daar kunnen we leuke dingen mee doen’, zegt VVD-raadslid Rogier Zuijdam. ‘Maar dan wel graag met het koppie erbij.’

‘Want’, zegt Zuijdam, ‘er liggen nog een paar honderd wensen waar nooit geld voor was, en als je gaat vragen komen er zo honderden bij. Iedereen heeft wel een idee waar de gemeente geld tegenaan kan smijten. Wat niet de bedoeling is.’

Zuijdam stelt daarom voor om financiering af te laten hangen van cofinanciering: ‘Altijd een goed idee als je subsidie verstrekt. Eerst maar eens kijken of er draagvlak voor is en anderen de portemonnee willen trekken, en dan pas als gemeente ook bijdragen. Zo zorg je ervoor dat het nog steeds schaarse gemeentegeld op de juiste plek belandt, en niet in een bodemloze put verdwijnt. We zullen die voor ons harde voorwaarde aan de rest van de raad voorleggen, en dan maar hopen dat die net zo voorzichtig wil zijn met uw geld.’

Dat betoogt de gerenommeerde Deventer architect Martin Kleine Schaars, die zich sterk maakt voor behoud van het Deventer stadsfront.

‘De afgelopen weken is de nodige onrust ontstaan, doordat de gemeente proeven wil gaan doen om een plek te vinden voor een fietsenstalling bij filmtheater Mimik. Die waren bij het maken van de plannen vergeten, en moeten nu hals over kop een plaats vinden.

Verschillende varianten worden nu onderzocht, waaronder de Kapjeswelle. Dat zou een ernstige aantasting betekenen van het unieke Deventer stadsfront en is daarom alleen al geen optie. Maar er zijn nog meer bezwaren. Eigenlijk is daar helemaal geen ruimte, met een autoweg, een fietspad en een voetgangerspad vlak naast elkaar. Het oversteken door theaterbezoekers van de drukke weg levert bovendien veel gevaarlijk situaties op. Niet doen  dus.

Maar ook de andere locaties brengen bezwaren met zich mee. Al was het alleen al doordat overal waar je fietsenrekken neerzet, wrakken worden achtergelaten die soms maanden het straatbeeld verpesten. Maak maar eens een rondgang door de stad laat op de avond.

Dat terwijl fietsenrekken bij de Viking helemaal niet nodig zijn. Op het Lamme van Dieseplein en het Grote Kerkhof zijn prima stallingen, die in de avond grotendeels leeg zijn. Daar vandaan is het niet meer dan een korte wandeling naar het filmtheater. Een klein offer dat bezoekers brengen om Deventer mooi te kunnen houden.’

Sekswerkers dreigden in Deventer tussen de wal en het schip te vallen toen ze hun werk kwijtraakten en toch geen aanspraak konden maken op financiële ondersteuning. VVD-gemeenteraadslid trok aan de bel en vond samen met de gemeente een oplossing.

Sipman werd benaderd door een sekswerker, die in financiële moeilijkheden kwam toen de contactberoepen niet meer uitgeoefend kunnen worden. ‘Je kunt dan als bedrijf om steun naar de overheid, of als zzp-er gebruik maken van de tozo-regeling. Maar zij viel overal buiten.’

Dat heeft te maken met de bijzondere manier waarop de arbeidsrelaties van sekswerkers in clubs privé-huizen geregeld is. Zij maken gebruik van een zogenaamde opt-in constructie, een hybride vorm, op aandringen van zowel de fiscus als de gemeente, als vergunningverlener. ‘Ze hebben liever niet dat iemand in loondienst is, want dan ontstaat een machtsrelatie, wat misbruik met zich mee zou kunnen brengen. De sekswerkers hebben geen andere keus dan via deze constructie te werken.’

‘In de constructie zorgt het bedrijf waar ze voor werken wel voor bijvoorbeeld de financiële afhandeling. Met als gevolg dat ze zich niet kunnen inschrijven bij de Kamer van Koophandel, wat een vereiste is bij het aanvragen van een tozo-uitkering. Terwijl ze wel zonder werk zitten door maatregelen van de overheid. Eerst mochten ze niets omdat het een contactberoep is, nu zijn ze een uitzondering en mogen ze pas op 1 september weer beginnen. Op die manier ontstaan schrijnende situaties.’

Achter de schermen heeft Sipman samen met een aantal ter zake kundige ambtenaren gezocht naar een oplossing, en die ook gevonden. Het bleek mogelijk om een regeling te bedenken waarbij de sekswerkers onder een andere naam toch gebruik kunnen maken van een variant op de tozo-regeling. Met dezelfde voordelen als het ontbreken van een partnertoets in de eerste drie maanden. Omdat daarvoor ook de participatiewet wordt ingezet zou eigenlijk ook een sollicitatieplicht van kracht zijn, maar die vervalt, omdat de werkloosheid tijdelijk is.

‘Het gaat in Deventer ongeveer tien mensen’, zegt Sipman, ‘dus het trekt geen zware wissel op de begroting, maar het is wel belangrijk dat wij ze niet uit het oog verliezen.’

De fractie van de VVD is geschokt door het nieuws dat fractievoorzitter Peter Onvlee van Gemeentebelang is overleden. Onvlee werd enkele dagen geleden opgenomen in het Deventer Ziekenhuis met Covid-19. Zijn echtgenote was met dezelfde besmetting opgenomen in het ziekenhuis in Groningen, en overleed daar vorige week. ‘We wensen alle nabestaanden en de fractie van Gemeentebelang alle sterkte in deze moeilijke tijd’, zegt VVD-fractievoorzitter Daaf Ledeboer. ‘In Peter verliezen we een kundige en sympathieke collega, die erg zal worden gemist.’

Het ziet er naar uit dat we nog enige tijd vooral thuis zullen zitten. ‘Maar als je dan toch een frisse neus gaat halen’, zegt VVD-raadslid Lars Wuijster, ‘maak dan eens een schoonmaakrondje door je buurt.’

‘Zoals velen werk ik al weken vanuit huis en dat zal ik ook de komende weken blijven doen. Maar een mens heeft ook frisse lucht nodig en even de benen strekken. Dus maken we iedere avond een rondje door de buurt. Het begon ons op te vallen dat er veel troep op straat ligt. Dan kun je natuurlijk de gemeente bellen of Circulus, maar het is veel makkelijker om als je toch buiten bent zelf de handen uit de mouwen te steken. Zo verenig je het nuttige met het aangename. De buurt wordt schoner en je hebt wat broodnodige lichaamsbeweging. En als we dat allemaal doen, wordt dankzij ons Deventer schoner dan het ooit is geweest.’

Binnenkort gaat de Keizerstraat op de schop om de straat in te richten als een Rode Loper, die zich ontrolt richting centrum. Hier krijgen voetgangers en fietsers de hoofdrol. Op zich een mooie gedachte, maar niet als het ten koste gaat van bezoekers die er voor kiezen om ons centrum te bezoeken met de auto.

Want daar zit volgens VVD-raadslid Rogier Zuijdam de pijn in de verder goed uitgewerkte plannen: ‘Prima dat we de stad nog aantrekkelijker maken. Daar zijn wij helemaal voor. Kijk alleen naar de nieuwe stationsomgeving, het werk van onze wethouder Marco Swart. Maar de kleine details verpesten teveel.’

Dat begint al met de plannen de rijrichting van de Brinkpoortstraat om te keren, die tot chaos in de Singelstraat op weg naar de Centrumgarage gaat leiden. ‘Dat stuk van de binnenstad wordt minder goed bereikbaar, met alle gevolgen van dien voor winkels en horeca. Niet verstandig, als je een levendige stad wil.’

Zuijdam wijst op de kop van de Lange Bisschopstraat, waar de winkelleegstand explodeert en je op de anders zo drukke zaterdag een kanon kunt afschieten. ‘Volgens allerlei aannames over autogebruik zou het autovrij maken van het Grote Kerkhof beperkte gevolgen hebben. In de echte wereld is dat heel anders. We moeten daarom oppassen dat we met papieren plannen de strop om de binnenstad nog verder aantrekken.’

Cruciaal voor een levendige en bruisende binnenstad is een goede bereikbaarheid, ook per auto. Door nieuwe plannen dreigt de Centrumgarage juist minder bereikbaar te worden. Dat kan eenvoudig worden opgelost, zegt VVD-gemeenteraadslid Rogier Zuijdam.

‘Op zich is het een prima idee om de Keizerstraat als entree van de binnenstad een kwaliteitsimpuls te geven’, zegt VVD-gemeenteraadslid Rogier Zuijdan. ‘Het plan om de rijrichting van de Brinkpoortstraat om te draaien levert elders wel de nodige problemen op.’

Zuijdam doelt op de Singelstraat: ‘Nu al staat daar op zaterdag een flinke file, tot aan de Singel, van auto’s die willen parkeren in de Centrumgarage. Het zijn shoppers en mensen die gebruik maken van de horeca. Als we de rijrichting van de Brinkpoortstraat omdraaien, wordt de chaos daar alleen maar groter. Verkeer komt dan van drie kanten aanrijden.’

‘We hebben bij het Grote Kerkhof gezien wat het gebrek aan parkeerplekken betekent. De kop van de Lange Bisschopstraat ziet er met de week desolater uit. Dat moeten we aan de andere kant van het kernwinkelgebied voorkomen. De plannen met de Keizerstraat zien er op papier goed uit, maar hier is niet goed over nagedacht. Dat is geen ramp, er is nog tijd genoeg om dit recht te zetten.’

Het college heeft opnieuw zes ton uitgetrokken voor de Viking. Formeel gaat het om een lening, maar de kans dat die wordt terugbetaald is nul, zegt VVD-gemeenteraadslid Bas Donkers: ‘Tijd om deze bodemloze put te dempen.’

Het gemeenschapsgeld is nodig voor de inrichting van het gebouw, dat als er geen nieuwe tegenslagen volgen over enkele maanden in gebruik wordt genomen. ‘Alsof je een huis laat bouwen en als het bijna wordt opgeleverd ineens tot de ontdekking komt dat je meubels en gordijnen nodig hebt’, zegt Donkers.

Oorspronkelijk zou de Viking zelf het bedrag ophoesten. Het geld moest worden opgehaald bij donoren en sponsoren, zoals verantwoordelijke sportverenigingen en stichtingen dat al sinds mensenheugenis doen. Het bleef bij goede voornemens op geduldig papier. Ook werd crowdfunding genoemd, maar daar is niet eens een poging toe gedaan. ‘Nu blijkt dat zelfs de eigen achterban de hand op de knip houdt, spreekt dat boekdelen over de levensvatbaarheid van het project, en wie er voor de puinhopen gaat opdraaien’, zegt Donkers.

De kans dat de gemeente zes ton terugkrijgt van een stichting met een structureel tekort op de meerjarenbegroting is volgens Donkers nul: ‘De Viking kan de rente niet eens betalen. Een gemeenteraadslid dat hier zijn handtekening onder zet is onverantwoordelijk bezig. Daarom is het tijd om te erkennen dat de Viking feitelijk failliet is: ‘Doen we dat niet, dan moeten er jaar in, jaar uit tonnen worden bijgepast. Laten we voorkomen dat het project nog jaren als een molensteen om de nek van de gemeente, en dus van iedere Deventernaar blijft hangen. Nu de stekker eruit is de enige verstandige beslissing.’

Ook gemeenten moeten van Den Haag een bijdrage leveren aan de energietransitie. Daar is een afgewogen traject voor opgetuigd, met een beslissende rol voor gemeenteraden. Behalve in de regio waar Deventer onderdeel van uitmaakt.

Daar heeft GroenLinks-wethouder Verhaar, samen met zijn collega’s in de regio, de gemeenteraad uit het beslissingsproces gehaald. ‘Ongehoord’, vindt VVD-gemeenteraadslid Harm Korendijk. ‘Waar eerst de raad ging over hoeveel windmolens en zonnepanelen we zouden bijdragen, is dat nu aan de wethouder. Terwijl juist bij dit soort ingrijpende beslissingen, waarvan we allemaal de gevolgen gaan merken, de raad voor honderd procent moet meedoen. Doordat de wethouder ons buitenspel zet, kan hij nu zonder toestemming van de raad al plekken aanwijzen waar windmolens en zonnepanelen moeten komen. We kunnen nu alleen achteraf nog protest aantekenen. Dat gaat regelrecht in tegen de democratische spelregels die we met elkaar hebben afgesproken.’

Korendijk komt bij de eerstvolgende raadsvergadering met een amendement, dat de rol van de raad moet vastleggen. ‘In april lag er een keurig plan, waarin ook stond hoe de gemeenteraad bij de beslissingen zou worden betrokken. De wethouder heeft dat er samen met zijn collega’s moedwillig uitgehaald. Het is nu aan de raad om die rol weer terug te pakken.’

Gemeenten in Oost-Nederland versoepelen de landelijke PFAS-norm, zodat vitale projecten door kunnen gaan. Tijd voor Deventer om dat voorbeeld te volgen, stelt VVD-fractievoorzitter Daaf Ledeboer.

‘De norm voor PFAS die sinds 1 oktober geldt is veel te streng’, zegt Ledeboer. ‘Het betekent dat belangrijker projecten stilliggen. Huizen kunnen niet meer worden gebouwd. Aanpassingen die wegen veiliger moeten maken gaan niet door. Banen staan op de tocht.’

In de Achterhoek en Twente maken gemeenten nu gebruik van de mogelijkheid om de norm te versoepelen. Een goede zaak, vindt Ledeboer: ‘Dat het Rijk die mogelijkheid biedt zegt eigenlijk al genoeg. Ook de betrokken omgevingsdiensten, die namens gemeenten vergunningen verlenen en handhaven, hebben hierover een positief advies gegeven. De norm wordt fors verhoogd, naar 3,0 microgram PFAS per kilo grond. Alle gemeenten in de Achterhoek en in Twente hebben met de verhoging ingestemd of doen dat naar verwachting binnenkort.’

‘Om stagnatie in woningbouw en infrastructuur te voorkomen moet ook in Deventer de norm worden verhoogd, in dezelfde mate als nu van toepassing is verklaard in Twente en de Achterhoek. Dat kunnen we samen doen met de omgevingsdienst IJsselland en de daarbij betrokken gemeenten - Dalfsen, Hardenberg, Kampen, Olst-Wijhe, Ommen, Raalte, Staphorst, Steenwijkerland, Zwartewaterland en Zwolle - en met de provincie Overijssel.’