Poliflw

Fonda dient vandaag een initiatiefnota in met voorstellen om de zorg inclusiever te maken. Want terwijl we in de zorg vaak dezelfde procedures volgen, veranderen we zelf in rap tempo. Op het gebied van gender en seksuele gerichtheid wordt de diversiteit zichtbaarder. Maar omdat zorgmodellen en onderzoeken vaak het mannelijk lichaam als uitgangspunt nemen, blijven sommige medische klachten bij vrouwen onverklaard. Dat creëert een ongelijkheid.

Daarnaast vergrijst de samenleving in rap tempo en zijn er veel culturele verschillen. Onderzoek toont aan dat dementie vaker onopgemerkt blijft bij ouderen met een migratieachtergrond, waardoor zij zich eerder melden op de spoedeisende hulp. Mensen die door een hersenziekte terugvallen op hun moedertaal gaan door deze taalbarrière soms niet naar de dokter, of moeten juist vaker op consult komen om een duidelijke diagnose te krijgen. Dit alles duwt de zorgkosten omhoog, terwijl het juist belangrijk is om het zorgstelsel betaalbaar te houden.

Ondertekenaars van het manifest stellen dat het hoognodig is dat de stille meerderheid zich luid laat horen tegen de verharding in de samenleving. Ook roepen de ondertekenaars werkgevers op aangifte namens hun medewerkers te doen, als mensen die behoefte hebben. Zo is het geen individueel probleem, maar een gezamenlijke verantwoordelijkheid. Daarnaast willen ondertekenaars dat het kabinet een samenwerkingsverband opricht waar werknemers én werkgevers terecht kunnen voor advies, hulp bij aangiften en weerbaarheidstrainingen kunnen krijgen voor alle beroepen met een publieke taak.

De nieuwe wet is hard nodig omdat de aanhoudende genderloonkloof in Europa gemiddeld blijft hangen op 13%. Zonder nieuwe bindende maatregelen wordt deze kloof pas in 2086 gecorrigeerd. Met deze nieuwe wet hebben alle werknemers het recht op informatie. Dat betekent dat werknemers informatie mogen opvragen bij hun werkgever over het gemiddelde salarisniveau van hun functie, en uitleg over de bepaling. Kandidaten in de laatste fase van sollicitatierondes krijgen deze informatie ook. Werkgevers mogen geen clausules over geheimhouding van salaris in contracten opnemen, en je mag ook niet meer worden gevraagd naar je vorige salaris. Aanvullend wordt er bij vacatureteksten en functietitels goed gekeken of deze neutraal worden opgeschreven om het sollicitatieproces zo inclusief mogelijk in te richten. De bewijslast ligt voortaan ook bij de werkgevers, en niet meer bij de werknemer.

Zij kunnen straks uit meer banen kiezen die letterlijk via hun treinstation bereikbaar zullen worden. Voor jongeren worden er meer opleidingen bereisbaar. De Lelylijn – maar ook de Nedersaksenlijn – vergroten dus de mogelijkheden om te werken of te studeren waar je maar wilt, en toch in je eigen provincie te blijven wonen. Ook kunnen bedrijven in de regio groeien door meer personeel en klandizie van buiten de regio aan te trekken. Op die manier versterkt de Lelylijn het economisch potentieel van het noorden en beschermt het lokale gemeenschappen doordat jonge mensen niet hoeven te vertrekken.

Waar voorheen gekozen werd voor zogeheten hoofdlijnakkoorden (afspraken over de zorg in één specifieke sector veelal ingegeven door financiële motieven) koos minister Ernst Kuipers juist expliciet voor een andere aanpak. Het Integraal Zorgakkoord (IZA) is een akkoord dat tot stand is gekomen in overleg met patiëntvertegenwoordigers, zorgprofessionals, -aanbieders en -verzekeraars. In plaats van zich te richten op ‘alleen’ wijkverpleging of ziekenhuiszorg, gaat het akkoord over alle (curatieve) zorgsectoren. Want de zorg staat onder druk. Of het nu gaat om toegankelijkheid of kwaliteit, het feit dat samenwerking onvoldoende van de grond komt, de verduurzamingsopgave of om de zorgprofessionals die geconfronteerd worden met een te grote werkdruk. De uitdagingen in de zorg zijn dus veel breder dan één bepaalde sector. Juist daarom werd ook met succes ingezet op deelname van de gemeenten aan het IZA. In het IZA zijn meer dan 400 afspraken gemaakt die ertoe moeten leiden dat het niet uitmaakt waar je wieg heeft gestaan of waar je woont: er moet voor iedereen gelijke toegang zijn tot kwalitatief goede zorg. Bijvoorbeeld door afspraken over een wijkgerichte aanpak van gezondheidsproblemen, het afremmen van medicalisering en het optimaal inzetten van de beschikbare capaciteit.

Maar op dit moment zijn er flinke personeelstekorten in de kinderopvang. Terwijl iedere medewerker in de kinderopvang ervoor zorgt dat maar liefst zeven (!) ouders aan het werk kunnen. In de zorg, het onderwijs of het ov. Het moet voor mensen daarom aantrekkelijker worden om (meer uren) in de kinderopvang te werken.

Fonda Sahla: “Het is goed nieuws dat we kinderopvang bijna-gratis maken voor werkende ouders. Want hoe jonger je investeert, hoe beter voor het kind. Tegelijkertijd zijn er nu personeelstekorten. Sommige locaties sluiten zelfs hun deuren of hebben een aanmeldstop. Dat zorgt er vaak voor dat dan de moeder thuisblijft om voor de kinderen te zorgen. Dat is zorgelijk, want we willen juist dat meer mensen gaan werken om de krapte op de arbeidsmarkt op te lossen.”

Begin jaren zeventig bijvoorbeeld, toen Aart Staartjes hem vroeg of hij wel eens iets voor kinderen had gedaan, was zijn antwoord: “Ja, ik heb er twee.” Edwin vat het samen: “Zo werd ik Ome Willem. Aart gaf aan: ‘ga jij maar drummen, dat spaart een muzikant uit’. En ik ben nog steeds voor veel mensen Ome Willem, en dat vind ik leuk hoor. Je komt jong in hun leven en dat grijpt in. Als je 16 jaar op televisie bent met een programma dat gewaardeerd wordt dan heeft dat meer impact dan jazz concerten voor een kleiner publiek.”

Uiteindelijk is het zijn liefde voor de taal waarin alles samenkomt. Edwin schrijft en vertelt verhalen bij muziek en maakt, met eigen versies en vertellingen, klassieke muziek toegankelijk. De Matthäus Passion van Bach bijvoorbeeld. Voor kinderen en andere volwassenen, zoals hij dat graag noemt. Nooit kinderachtig zijn is zijn devies. ”Ik probeer kinderen nieuwsgierig te maken, nieuwe dingen te laten zien en horen. Anders wordt het leven kaal, en er is juist zoveel. Zij hoeven niks maar het moet wel aangeboden worden. Daarin is de politiek van groot belang.”

Het voelt als een eer om vandaag mijn maidenspeech te mogen houden in uw Kamer. Om u te vertellen hoe ik dit ambt probeer in te vullen de komende jaren. Mijn leidraad in mijn Kamerwerk is, en zal altijd blijven: gelijke kansen bieden aan iedereen in Nederland.

En daarbij geldt: Kansengelijkheid begint bij vertrouwen.

Vertrouwen van de overheid dat inwoners het beste uit zichzelf halen als je ze de kansen daartoe biedt. Én het vertrouwen van inwoners zelf dat zij vooruit kunnen komen als zij die kansen grijpen. En dat vertrouwen – van de overheid naar haar inwoners en andersom – begint met een overheid die luistert. Dát tekent mijn verhaal in de politiek.

Dat verhaal begon 42 jaar geleden toen ik werd geboren in Den Haag.

Een ander Den Haag dan nu. ‘Wie voor een dubbeltje geboren is, wordt nooit een kwartje’ was niet alleen een stom en uitgekauwd spreekwoord, maar ook een realiteit voor veel mensen. En ook al was die kansenongelijkheid overal zichtbaar in mijn omgeving – Op school. In de buurt. – In die tijd werd het niet aangepakt.

Dat inzicht kwam bij mij pas achteraf.

Toen ik zelf moeder werd. Toen werd mij pijnlijk duidelijk dat succes niet alleen aan geluk of toeval lag, maar aan de kansen die je krijgt. Dat ongelijkheid geen natuurverschijnsel is maar een politieke uitkomst. En dat je kansen in het leven te maken hebben met de cijfers van je postcode, de centen in de portemonnee van je ouders en de kwaliteit van het onderwijs in jouw buurt.

In mijn Nederland, waar ik vanuit deze Tweede Kamer mede vorm aan mag gegeven, staat kansengelijkheid centraal. Een gelijke kans op een bloeiende start van het leven, door goede kinderopvang en het beste onderwijs. Een gelijke kans op een vrolijk leven, ook voor mensen met een beperking. Een gelijke kans op een mooie oude dag door liefdevolle zorg in verpleeghuizen.

Ik sta hier. Om dáárvoor te knokken. En dat ik hier sta, begon eigenlijk met een simpel mailtje terug van een wethouder. Een wethouder die in die mail liet blijken écht naar mij en naar Transvaal te willen luisteren en ons probleem op te willen lossen. Een zogenaamde “zwarte school” werd een sleutel tot succes. Ik dacht: het kan wel! Een luisterend oor vanuit de politiek.

Voorzitter, er is werk aan de winkel. Het is nu tijd voor actie. Nu wil ik mijn oor te luister leggen. Mijn vleugels uitslaan op plekken waar ik nog nooit ben geweest. Zo wil ik het vertrouwen, dat ik van de kiezer heb gekregen, inzetten om gelijke kansen te creëren voor iedereen in ons land.

Want wij werken aan een optimistisch Nederland. Met een blik op de toekomst. Met als kompas onze idealen van vrijheid voor het individu, en radicale kansengelijkheid. Met aandacht en begrip voor mensen die vastlopen of niet mee kunnen komen.

Ieder jaar worden 75.000 kinderen buiten een huwelijk of geregistreerd partnerschap geboren. Dat is bijna de helft van alle kinderen die in een jaar geboren worden. Als je als vader, of meemoeder, in deze situatie je kind erkent, krijg je niet automatisch ouderlijk gezag. Je moet daarvoor nog een apart verzoek indienen. In een kwart van de gevallen doen ouders dit niet, om uiteenlopende redenen. Het kan zijn dat ze geen gezamenlijk gezag willen, maar het kan ook zijn dat ze het vergeten. In dat geval kunnen er schrijnende situaties ontstaan als de ouders uit elkaar gaan of wanneer de moeder komt te overlijden.

“Ik vloog die dag terug uit Italië. Vanaf een vrijheidsfestival, dat op het eiland Ventotene, waar Mussolini zijn politieke tegenstanders naartoe stuurde, plaatsvond. Uitgenodigd om op de dag van de Italiaanse bevrijding, 25 april, te komen spreken over vrijheid, mensenrechten en hoe je nieuwe Europeanen verwelkomt. Geïnspireerd door alle verhalen die ik daar had gehoord vloog ik terug naar Nederland. Kort daarna, op 5 mei, zou ik spreken op het bevrijdingsfestival in Zwolle. Het thema van dat jaar was verzet. Onze vrijheden kunnen enkel van ons ontnomen worden als we niet opstaan zodra ze in het geding komen.

In de aankomsthal liep ik vlot door. Het was een doordeweekse dag en ik moest naar mijn werk. De marechaussee haalde mij en verschillende andere mensen uit de rij. Huidskleur was doorslaggevend. Ik zag hoe gelaten en weerloos de anderen met mij erbij stonden. Toen dacht ik: ‘Ik kan opkomen voor deze mensen’.”

Bamenga deelde op social media direct zijn ervaring. Media pikten het verhaal snel op en Bamenga werd door de marechaussee gebeld. “Ze vroegen of ik een klacht in wilde dienen en met de mediaoptredens wilde stoppen. De marechaussee gaf op dat moment aan dat etniciteit inderdaad onderdeel uitmaakte van hun selectie. Met onder andere PILP1, Amnesty International en Control Alt Delete heb ik de samenwerking opgezocht. En toen heb ik een klacht ingediend.”

Meerdere gesprekken met de marechaussee volgden. Het bracht de twee partijen echter niet dichter tot elkaar. Toch is Bamenga daar niet bitter over: “Op de middelbare school als klassevertegenwoordiger, op de hogeschool als lid van de medezeggenschapsraad en als volksvertegenwoordiger in de gemeenteraad heb ik geleerd dat discussies mensen aan het denken zetten. En dat je er veel mee kan bereiken. Die discussies hebben we juist nodig.”

Na zowel een informele als een formele klachtenprocedure werd in februari 2020 een rechtszaak aangespannen tegen de marechaussee. Op 15 juni 2021 vond de rechtszitting plaats en in september 2021 volgde de uitspraak waarin het korps door de rechtbank in het gelijk werd gesteld over haar werkwijze.