Poliflw

De gemeenteraad is in de zomermaanden niet bijeen geweest. Alle tijd en gelegenheid voor mij om klussen om het huis te doen, prachtige boeken te lezen, te wandelen en te fietsen. Op één van die vele prachtige zomerdagen liep ik met een vriend een rondje Schaphalsterzijl. De snelheid zat er niet erg in. Enerzijds omdat wij ontstellend veel gespreksstof hadden, anderzijds omdat zijn trouwe viervoeter doorlopend op zoek was naar mollen. Het ging zelfs zo traag dat bij mij de vrees rees dat we de finish (een terras met een heerlijk blond Belgisch biertje) niet tijdig zouden halen. Het is gelukkig goed gekomen.

Op het terras ging ons gesprek gewoon door. Uiteraard was ook de Winsumer politiek onderwerp van gesprek. Nadat ik had afgerekend, werd ik aangeklampt door een inwoner van Winsum met de vraag of hij mij iets mocht vragen. Natuurlijk bood ik die gelegenheid graag. Uiteindelijk ben ik volksvertegenwoordiger. Mijn gesprekspartner begon over een raadsvergadering van 29 mei. Eigenlijk stelde hij me daarover geen vraag, maar wilde hij zijn ergernis daarover kwijt.

Laat ik even kort over die vergadering iets zeggen. In die vergadering spraken wij over de financiële regeling chronisch zieken en gehandicapten. Ik kan daar inhoudelijk heel veel over vertellen, maar dat ga ik niet doen. In 2016 is er, nadat het rijk het met korting heeft overgeheveld naar de gemeenten, een regeling voor deze doelgroep bedacht.  Ook is vastgesteld dat die regeling in 2017 geëvalueerd zou worden.  Om op basis daarvan te besluiten of en in welke vorm de regeling zou kunnen blijven voortbestaan. In de raadsvergadering van 29 mei 2018 bespraken wij de evaluatie. Vijf maanden te laat! En moesten we beslissen over een nieuwe regeling ingaande 1 januari 2018. Met terugwerkende kracht dus. Onze inwoners werden dus vijf maanden te laat geïnformeerd over een regeling die ook nog eens slechter uitviel dan die van 2016 en 2017.

Dat kan gewoon niet. In de raad heb ik gezegd dat ik dat op z’n minst niet netjes vond, maar het is natuurlijk gewoon onbehoorlijk. Bovendien was er geen enkele speelruimte meer. Naar mijn gevoel kon je er als raad vrijwel niets meer aan veranderen, vooral ook niet omdat de onzekerheid voor de betrokken inwoners dan nog langer zou aanhouden. In het debat heb ik dan ook geroepen dat ik mij met de kloten voor het blok gesteld voelde. De Ommelander Courant ‘kopte’ daarmee. Ik was boos en voelde me machteloos. Maar erger vond ik het voor de Hogelandsters om wie het gaat. Weer minder geld om te besteden!

Terug naar het terras. Degene die me aanklampte begint me uit te leggen hoeveel kosten hij maakt door zijn chronische aandoeningen. Hoe onterecht hij een korting vindt en uiteraard beklaagde hij zich over het proces. Vijf maanden niet weten welk bedrag je gaat krijgen, terwijl je wel extra kosten maakt. Hoge kosten zelfs, die betaald moeten worden van een uitkering. Tussen neus en lippen door verontschuldigde hij zich voor de glas cola die hij op het terras nam. Alsof hij niet eens op een terras zou mogen zitten en daar nog een schuldgevoel over moet hebben ook.

En ik? Ik kon alleen begrip tonen en stamelen dat hij gehoord had hoe ik in de raad gereageerd had. Uiteraard heb ik hem gelijk gegeven. Maar eigenlijk stond ik met de mond vol tanden. En dat is geen fijn gevoel! Gelukkig heeft wethouder Westerink mij deze week weer een oppepper gegeven, door mij ‘het rode geweten’ te noemen. Hetgeen ik als een geuzennaam beschouw. Neemt niet weg dat ‘het rode geweten’ met de mond vol tanden stond.

Het bericht ‘Het rode geweten’ met de mond vol tanden verscheen eerst op PvdA Het Hogeland.

Deze week ben ik officieel gekozen tot lijsttrekker van de PvdA. In november mogen we immers de gemeenteraad kiezen voor onze nieuwe gemeente Het Hogeland.  In mijn dankwoord aan de leden heb ik, alvorens op mijn politieke drijfveren in te gaan, stilgestaan bij mijn eigen wortels. Hoewel ik me bewust was van de invloed van mijn levensloop op de dingen die ik belangrijk vind, maakte onze lijstduwer en mijn politieke maat Romke Visser mij er nog eens op attent. Laat ik daarom maar even kort ingaan op mijn roots.

Ik ben uit Oldambster ouders in Sint Jacobiparochie geboren. Op mijn vierde kwam ik in Baflo terecht. Dat was in 1958. In een mum van tijd was de Friese taal vervangen door het Gronings. Dat was immers de voertaal en op straat burger je snel in. Onze hele samenleving was in die jaren sterk verzuild. Zo ook in Baflo. De gereformeerden en de ‘openbaren’ gedoogden elkaar, maar leefden verder in strikt gescheiden werelden. Elke zuil had zijn eigen voetbal-, gymnastiek- en muziekvereniging. Verder was er nog een sterke scheiding, namelijk die tussen de ‘dikke boeren’ en de ‘arbeiders’. Wat dat betreft is er veel ten positieve veranderd. De zuilen zijn geïntegreerd en CSB en Marcia zijn gefuseerd. Zelfs de scholen gaan binnenkort in één gebouw, hoewel het voorlopig twee scholen blijven onder het mom van ‘samen waar het moet, apart waar het kan’.

In de laatste klas (toen nog de zesde klas) van de openbare lagere school mocht ik naar de zaterdagochtend brugklas van de Rijks HBS in Warffum. Feitelijk werd er na de vijfde klas op 11-jarigeleeftijd al voorgesorteerd op je schoolkeuze. Naast mij en nog een aantal leerlingen van de openbare lagere school, ging ook de dochter van onze huisarts naar de brugklas. Eén van de docenten van die brugklas had niet veel aandacht voor haar tot hij opmerkte dat zij een dochter van de dokter van Baflo was. ‘Ach kind had me toch verteld dat je vader dokter was’, sprak hij uit. Ik zie de man nog voor me en kan z’n uitspraak nog letterlijk citeren. Het heeft me gekrenkt. Hij maakte me ervan bewust dat de één meer was dan de ander. En dat alleen op basis van wat je pa deed, op basis van je afkomst!

Niet alleen door deze ervaringen, maar ook door mijn opvoeding (je doet iets voor een ander en de samenleving!), meldde ik me in 1974 aan als lid van de PvdA. Het kabinet Den Uyl bestond een jaar. Het was een tijd van hoop. We droomden van een betere wereld, zonder vrede en onrechtvaardige verschillen. Niet voor niets had Den Uyl het over spreiding van kennis, inkomen en macht en stond er op een verkiezingsaffiche van de PvdA: ‘Niet je afkomst maar je toekomst telt’.

Ondanks dat de samenleving nu minder hoopvol is, zijn spreiding van kennis, inkomen en macht, voor mij nog altijd leidend. De sleutelbegrippen voor mij als sociaaldemocraat zijn bestaanszekerheid, goed werk, verheffing en binding. Daar heb ik naar gehandeld en dat zal ik blijven doen.

Op Het Hogeland mag geen kind in armoede opgroeien, mag niemand zich eenzaam voelen, mag geen mantelzorger gebukt gaan onder de zorg, heeft iemand met een uitkering en die wil werken ook daadwerkelijk werk, heeft een inwoner met een beperking ook keuzemogelijkheden bij het zoeken van een huurwoning, liggen juist in de huursector zonnepanelen op het dak en worden mensen met een uitkering niet ingedeeld in kansrijk en kansarm.

Ik vind het belangrijk dat onze inwoners van dorpen en wijken elkaar ontmoeten, dat vrijwilligers en mantelzorgers ondersteuning krijgen en de zorg betaalbaar en bereikbaar is. Ik wil staan voor een samenleving waarin alle inwoners zich gewaardeerd en van waarde voelen. Mensen die het alleen even niet redden, mogen niet als kostenpost worden gezien, maar krijgen ondersteuning. Dat gebeurt op basis van vertrouwen. Ik wil dat er zo weinig mogelijk verantwoording en administratie gevraagd wordt en wil zeker geen tegenprestatie eisen.

Al schrijvend constateer ik dat ‘trouw’ een grote rol speelt in mijn leven. Trouw aan mijn roots, trouw aan het Hogeland, trouw aan de PvdA en vooral trouw aan mijn idealen. En vooral dat laatste wens ik zo te houden.

Het bericht Trouw aan mijn idealen verscheen eerst op PvdA Het Hogeland.

Onlangs stelde ik schriftelijke raadsvragen over het grote aantal woningzoekenden en de lange wachttijden voor sociale huurwoningen. Mijn vragen zijn door het Dagblad van het Noorden opgepikt en verwerkt in een artikel in die krant. Naar aanleiding daarvan werd ik gebeld door een inwoner met beperkingen, die woonachtig is in Winsum. In dat telefonische gesprek zei ze dat zij al vele jaren zeer hoge ‘drempels’ ondervindt in haar woning. Voor mij een belangrijke reden om bij haar langs te gaan. Te meer omdat mijn laatste twee columns gingen over ‘drempels’, die mensen met een beperking verhinderen om volwaardig mee te kunnen doen.

Terug naar onze inwoonster met beperkingen en ‘drempels’. Tijdens mijn bezoek was mij direct duidelijk dat haar woning niet geschikt was, ondanks enige aanpassingen, zoals een traplift. Ik heb daarbij de volgende zeer globale meetlat gehanteerd: Een passende woning is een woning waarin mensen zo weinig mogelijk hinder hebben van hun beperking. Als dat de meetlat is, dan voldoet haar woning daar in de verste verte niet aan. Uiteraard heeft ze bij Wierden & Borgen (W&B) geïnformeerd naar een andere, meer passende woning. Ja, die zijn er! Maar helaas, alleen seniorenwoningen. Ook die woningen zijn niet altijd geschikt voor haar. Bovendien hebben seniorenwoningen niet direct haar voorkeur. Zij wil niet alleen tussen ouderen wonen, maar in een gemengde buurt. Gezien haar leeftijd een begrijpelijk argument.

Onderweg naar huis worstelde ik met de vraag of mensen met een beperking zich tevreden moeten stellen met het aanbod dat er is (een seniorenwoning met nog steeds teveel ‘drempels’) of dat ze, zoals iedere andere inwoner ook wat te kiezen mogen hebben. Ik was er snel uit. Als we vinden dat iedereen(met welke beperking dan ook) mee moet kunnen doen in welke context dan ook en als we het VN-verdrag inzake de rechten van personen met een handicap serieus nemen, dan moeten ook zij keuzemogelijkheden hebben. Artikel 19 van het VN-verdrag zegt dat mensen met een beperking het gelijke recht als ieder ander hebben om zelfstandig te wonen en dat ze het gelijke recht hebben om hun verblijfplaats te kiezen en te kiezen waar en met wie zij wonen.

Die keuze is er in de gemeente Winsum niet en zoals ik hiervoor al schreef, er zijn zelfs geen passende woningen voor rolstoelgebruikers. Het lijkt er sterk op dat W&B in dit opzicht tekort schiet. Is de woningcorporatie op de hoogte van het VN-verdrag en is ze van plan die te gaan naleven? Dat zijn vragen die bij mij opborrelen. Zo ja dan zal er gebouwd moeten worden. Zo nee, wat is dan de reden om het niet te gaan doen? Voorlopig geldt dus ook in dit geval:  ‘Inclusie, prachtig woord, maar  in de praktijk komt er nog geen klap van terecht’.

In de dagelijkse praktijk ontmoet onze inwoonster nog vele andere hindernissen. Neem alleen al het totale gebrek aan empathie van een maatschappelijke organisatie als W&B. De woningcorporatie plaatste onlangs een nieuwe schuifpui. Prachtig zou je zeggen, maar als je in een rolstoel zit moet die pui wel makkelijk open en dicht kunnen, anders voelt het al snel als een trein die je in beweging moet brengen. En als je de deur dan al open hebt, dan rolt onze inwoonster tegen een heuse drempel. Ook haar terras is aangepakt. W&B had immers een mooie schuifpui geplaatst en moet in een dergelijk geval ook het terras ophogen, voor een rolstoelgebruiker moet de drempel immers niet al te hoog zijn. Mooie service van W&B, maar het spoelzand moet ze zelf inwassen en verwijderen. W&B vind kennelijk dat ze daarvoor haar netwerk maar moet aanspreken en die heeft ook net haar huis geverfd en behangen. Kom op W&B een beetje ‘meedenken’ is toch niet teveel gevraagd?

Er valt over haar situatie en haar ervaringen met W&B nog veel meer te vertellen, maar dat ga ik niet doen. Dat zou mijn gesprekspartner ook niet willen. Zij is niet het type dat ‘zielig’ gevonden wil worden en dat is ze ook in de verste verte niet.  Geloof me als ik zeg dat dit maar een paar hobbels zijn die zij dagelijks ervaart. In het algemeen kun je uit haar ervaringen zeggen dat het mensen met een beperking niet komt aanwaaien. Ze moeten overal voor vechten en lopen tegen een muur van onbegrip en weerstand op. ‘Mensen worden er  moe van’, zegt ze. Daar draagt W&B in ieder geval zijn steentje aan bij.

Ik heb hiervoor de bal bij W&B gelegd. Maar is dat fair en wat is de rol van de gemeente als het gaat om wonen? De gemeente maakt prestatieafspraken met W&B over aantal en type woningen voor alle inwoners die in aanmerking komen voor een sociale huurwoning. Het is niet meer dan logisch dat de gemeente met W&B ook afspreekt passende woningen te bouwen, waarin ook nog eens maatwerk mogelijk is. De vraag is echter of W&B wel naar de gemeente luistert. De corporatie is immers autonoom. Wat is leidend voor W&B de klant of de poen? En als raadslid sta je tamelijk machteloos. Toch te gek voor woorden dat je als gemeenteraad zo weinig invloed hebt op het wonen van onze inwoners!

Als we willen dat inclusie en participatie niet alleen maar mooie woorden blijven, dan zullen we nu eindelijk eens moeten doorpakken, ook W&B. Zo niet, dan blijft het bij mooie woorden, maar komt er in de praktijk geen klap van terecht. In de richting van W&B citeer ik graag mijn overleden partijgenoot, oud-staatssecretaris en wethouder Jan Schaefer die ooit de volgende legendarische uitspraak deed: ‘In gelul kun je niet wonen’.

Het bericht In gelul kun je niet wonen verscheen eerst op PvdA Het Hogeland.

We worden tegenwoordig doodgegooid met begrippen als ‘participatie’ en ‘inclusie’. Daarmee bedoelen we dat iedereen moet kunnen meedoen, dat er geen drempels bestaan om deel te kunnen nemen aan het maatschappelijk verkeer, voor wie dan ook. Als we het dan hebben over maatschappelijk verkeer, dan gaat het niet alleen om werk en onderwijs, maar ook om wonen, reizen, theaterbezoek, winkelen, sporten en cafébezoek. Ongetwijfeld ben ik dan nog lang niet volledig.

Het zijn prachtige woorden ‘inclusie’ en ‘participatie’. Niemand kan er tegen zijn, maar ze betekenen pas iets als we ernaar handelen. In mijn somberste buien denk ik wel eens ‘Participatie en inclusie, mooie woorden, maar in de praktijk komt er nog geen klap van terecht’. Laat ik dat met een paar voorbeelden verduidelijken.

Denk alleen al eens welke barrière er in Winsum op het station wordt opgeworpen voor mensen met een beperking. Veelvuldig kunnen ze het perron niet bereiken en als de lift het dan al wel eens doet, dan moet je de urinestank op de koop toenemen.

Ander voorbeeld, onlangs meldden de media ons dat voor het eerst in enige jaren de toeloop tot het speciaal onderwijs weer toenam. Welke redenen daar ook aan ten grondslag liggen, dat neemt niet weg dat er voor sommige kinderen kennelijk een te hoge drempel bestaat om naar de gewone basisschool in de buurt te gaan. Wat passend onderwijs, wat inclusie, wat insluiten! We sluiten bepaalde kinderen nog steeds buiten!

Nog maar even een voorbeeld. Vluchtelingen worden onder het mom van ‘ze beheersen de taal nog niet’, van werk uitgesloten. Terwijl werk juist een heel goed middel zou kunnen zijn om de Nederlandse taal machtig te worden. Tot overmaat van ramp moeten ze ook nog eens hun eigen taalcursus uitzoeken en betalen. Aan de vluchteling wordt de taal-eis gesteld en verder geeft de overheid niet thuis.

Onlangs sprak ik met iemand uit de zorg. Zij zei, ik zeg het even in mijn woorden, ongeveer het volgende: ‘Doordat de toegang tot de zorg moeilijker is geworden, zie ik in de zorginstelling waarin ik werk, mensen binnenkomen die veel slechter zijn dan vroeger en hun mantelzorgers zijn op het moment van opname totaal overbelast’. Ieder mens met gezond verstand begrijpt dat dergelijke mantelzorgers niet meer optimaal kunnen meedoen aan het maatschappelijk verkeer.

En hoe zit het met sportdeelname? Ja, je leest over walking football, de oudjes kunnen blijven voetballen, maar hoe zit het met mensen met een beperking? Wellicht ken ik de mogelijkheden niet goed genoeg, maar hebben zij de mogelijkheid om zich op Het Hogeland bij een sportvereniging aan te sluiten en daadwerkelijk actief te sporten? Ik zou het hen gunnen, maar ik heb mijn twijfels. Vooral omdat een tweetal verenigingen in de discussie rond de sporthal bij De Tirrel zo nadrukkelijk hun eigenheid naar voren brachten.

Mooie woorden, maar in de praktijk komt er nog geen klap van terecht en dat terwijl in juli 2016 het VN-verdrag inzake de rechten van personen met een handicap is bekrachtigd. Dat verdrag is niet vrijblijvend voor gemeenten. Het verplicht gemeenten om, in samenspraak met de doelgroep, drempels te slechten en ervoor te zorgen dat ze mee kunnen doen in onze samenleving. Die verplichting hebben de bestaande gemeenten Bedum, De Marne, Eemsmond en Winsum en die heeft ook de nieuwe gemeente Het Hogeland. Ik weet niet hoe nadrukkelijk dit onderwerp op de agenda van Bedum, De Marne en Eemsmond staat, maar ik kan me wel veroorloven te zeggen dat het onderwerp in Winsum nog te weinig aandacht heeft. Er ligt dus een mooie uitdaging voor Het Hogeland.

Ongetwijfeld zullen er krachten zijn, die zeggen dat ik te somber ben: ‘We realiseren toch maar mooi even De Tirrel en dat is inclusie optimaforma’. Daar ben ik het mee eens. We hebben de voorwaarde gecreëerd, maar daarmee is inclusie nog niet gerealiseerd. Ook als het gebouw er eenmaal staat, dan nog geldt voor De Tirrel: ‘Inclusie klinkt prachtig, maar het begrip betekent pas iets als we ernaar handelen en doen we dat niet, dan komt er geen klap van terecht’

Het bericht Participatie en inclusie, mooie woorden, maar in de praktijk ……….. verscheen eerst op PvdA Het Hogeland.